หน้าหนังสือทั้งหมด

การเข้าถึงสติและการหลุดพ้นจากทุกข์
21
การเข้าถึงสติและการหลุดพ้นจากทุกข์
…ยู่ ซึ่งรูป ความยินดีก็เกิดขึ้น ความยินดีในรูป นั่นเป็นอุปาทาน เพราะอุปาทาน สมาธิสูตร, สังยุตตนิกาย ขันธวารวรรค, ม.ก. เล่มที่ 27 ข้อ 27-28 หน้า 37-39 12 DOU สมาธิ 5 ห ลั ก ส ม ก วิ ปั ส ส น า ก ม ม ฏ ฐ า…
ชีวิตทุกชีวิตมีพื้นฐานอยู่บนความทุกข์ ซึ่งเปรียบเสมือนการเดินทางบนถนนที่ถูกโรยด้วยหนาม โดยมีความรู้สึกไม่สบายก็ต่อเมื่อชนเข้ากับความทุกข์ต่างๆ การปฏิบัติกัมมัฏฐานช่วยให้ผู้ที่มีสติและปัญญาสามารถที่จะม
สมถกัมมัฏฐานและวิปัสสนากัมมัฏฐานในพระพุทธศาสนา
38
สมถกัมมัฏฐานและวิปัสสนากัมมัฏฐานในพระพุทธศาสนา
…ย่างละเอียดที่เรียกว่า สังโยชน์ และอนุสัย ส่งผลให้บรรลุมรรค ผล นิพพาน โดยมีอารมณ์เพื่อใช้พิจารณาคือ ขันธ์ 5 อายตนะ 12 ธาตุ 18 อินทรีย์ 22 อริยสัจ 4 ปฏิจจสมุปบาท 3. สมถะและวิปัสสนากัมมัฏฐานเป็นหลักธรรมที่…
เนื้อหานี้อธิบายถึงแนวคิดหลักของสมถกัมมัฏฐานซึ่งเป็นการฝึกจิตเพื่อให้เกิดสมาธิและฌาน รวมถึงวิปัสสนากัมมัฏฐานที่เน้นการอบรมปัญญาเพื่อรู้แจ้งในสภาวะของสังขาร ซึ่งทั้งสองมีความสัมพันธ์กันและช่วยนำไปสู่กา
วิปัสสนากัมมัฏฐาน: การเห็นแจ้งในไตรลักษณ์
46
วิปัสสนากัมมัฏฐาน: การเห็นแจ้งในไตรลักษณ์
…ำนาจของไตรลักษณ์ ในคัมภีร์ วิสุทธิมรรค ได้จัดอารมณ์ของวิปัสสนากัมมัฏฐาน จำแนกออกเป็น 6 อย่าง ได้แก่ ขันธ์ 5 อายตนะ 12 ธาตุ 18 อินทรีย์ 22 อริยสัจ 4 ปฏิจจสมุปบาท 2.2.3 ผลของวิปัสสนากัมมัฏฐาน การทำวิปัสสนา…
…ออกเป็น 6 อารมณ์ตามคัมภีร์วิสุทธิมรรค ผลของการปฏิบัติวิปัสสนาคือการเห็นความจริงของชีวิตที่ประกอบด้วยขันธ์ 5 เป็นการไขความลับของความไม่เที่ยง ทุกข์ และไม่มีตัวตน การเข้าใจในไตรลักษณ์ช่วยให้หลุดพ้นจากการถู…
การเจริญสมาธิและวิปัสสนาในพระพุทธศาสนา
50
การเจริญสมาธิและวิปัสสนาในพระพุทธศาสนา
…าชภาวนาวิสุทธิ์ 6 กรกฎาคม 2540 ขุททกนิกาย คาถาธรรมบท, มก. เล่มที่ 43 ข้อ 35 หน้า 338 * สังยุตตนิกาย ขันธวารวรรค, มก. เล่มที่ 27 ข้อ 27 หน้า 37 บทที่ 2 สมถะและวิปัสสนากัมมัฏฐานในคัมภีร์ทางพระพุทธศาสนา DOU…
การเจริญวิปัสสนาเริ่มจากการปล่อยวางอารมณ์ที่ยึดติด เมื่อจิตสงบย่อมทำให้เกิดสมาธิและวิปัสสนาอย่างแจ่มแจ้ง ผู้ฝึกสมาธิต้องมีปัญญาและการพิจารณาตามคำสอนที่ศึกษา หากไม่มีสมาธิย่อมไม่สามารถบรรลุวิปัสสนาได้
ความแตกต่างระหว่างสมถะและวิปัสสนากัมมัฏฐาน
52
ความแตกต่างระหว่างสมถะและวิปัสสนากัมมัฏฐาน
…หัคคตจิต รูปฌาณ 4, อรูปฌาณ 4 ปัจจุบันทำให้จิตเป็นสุข เยือกเย็น ได้อภิญญา 5 แสดงฤทธิ์ได้ ปัญญาเจตสิก ขันธ์ อายตนะ ธาตุ อินทรีย์ อริยสัจ, ปฏิจจสมุปบาท โลกุตตระ มรรค 4, ผล 4, นิพพาน 1 ได้อภิญญา 6 คือ ถึงขั้…
บทความนี้อธิบายความแตกต่างระหว่างสมถะและวิปัสสนากัมมัฏฐาน โดยแบ่งออกเป็นลักษณะ, กิจ, ผลปรากฏ, เหตุใกล้ที่เกิดความสุขและองค์ธรรมที่เกี่ยวข้อง มีการสนับสนุนการทำสมาธิและวิปัสสนา เพื่อให้เกิดสติปัญญาและค
คุณธรรม 7 ประการของกัลยาณมิตร
81
คุณธรรม 7 ประการของกัลยาณมิตร
…ลงเรื่องล้ำลึก คือสามารถถ่ายทอดธรรมะ ที่ลึกซึ้งยากแก่การเข้าใจให้เป็นเรื่องง่ายเข้าใจได้ชัดเจน เช่น ขันธ์ 5 อริยสัจ 4 ปฏิจจสมุปบาท 12 อุปมา เหมือนจุดไฟในที่มืด หงายของที่คว่ำ เปิดของที่ปิด บอกทางแก่คนหลง…
บทความนี้นำเสนอถึงคุณธรรม 7 ประการที่สำคัญของกัลยาณมิตร ซึ่งรวมถึงความเคารพ, การมีศีลและสมาธิ, การอบรมผู้เรียน, การอดทนต่อคำตักเตือน, การสอนธรรมะ, ความมั่นคงในธรรม และการไม่ชักนำไปในทางเสื่อม สิ่งเหล่
โมหจริตและธรรมปฏิบัติ
104
โมหจริตและธรรมปฏิบัติ
…วมทั้งธรรม ที่เป็นฝ่ายกิเลสด้วย รวมความว่า ความเป็นไปแห่งธรรม หมายถึง กิเลสและคุณธรรมที่ประจำอยู่ใน ขันธสันดานของบุคคลนั้นๆ ราคจริต ตามธรรมดาย่อมมีจิตใจประกอบไปด้วยอกุศลธรรม คือ ธรรมอันทรามดังต่อไปนี้ มา…
…จิตที่เป็นโมหจริตและการปรากฏของธัมมปวัตติในชีวิตประจำวัน ไม่ว่าจะเป็นกิเลสหรือคุณธรรมก็ตามที่ปรากฏในขันธสันดาน
การใช้กสิณในการเจริญสมาธิ
22
การใช้กสิณในการเจริญสมาธิ
…อย่างใดอย่างหนึ่งมาใช้ทำกสิณ แต่ให้ทำกสิณโดยการนำผ้าขาวขึง กลางแจ้งรองน้ำฝนบริสุทธิ์มาใส่ภาชนะ เช่น ขัน ใส่เต็มขอบปากภาชนะ หรือถ้าไม่มีน้ำฝน ให้ นำน้ำสะอาดอื่นมาใส่ให้เต็มขอบปากภาชนะ แล้วนำไปตั้งไว้ในที่…
เนื้อหานี้กล่าวถึงการใช้กสิณในการเจริญสมาธิ ซึ่งประกอบด้วยการเริ่มต้นจากปฐวีกสิณและอาโปกสิณ ผู้ปฏิบัติควรทบทวนวิธีการพิจารณาและเพ่งดูสภาวะต่างๆ อย่างไม่ลำเอียง จนเกิดอุคคหนิมิตที่ชัดเจนและใจที่สงบ โดย
การเสด็จไปสู่ฐานะอันประเสริฐในพระพุทธศาสนา
50
การเสด็จไปสู่ฐานะอันประเสริฐในพระพุทธศาสนา
…้นเข้านิพพานอยู่เนืองนิตย์แม้ในขณะที่พระชนม์อยู่ จึงชื่อว่า ไปสู่แดนเกษม ประการหนึ่ง ครั้นเมื่อจะดับขันธ์ พระองค์ก็เข้าสมาบัติ อายตนนิพพานดึงดูด เข้าสู่นิพพานไป เช่นนี้ ก็เรียกว่าเสด็จไปสู่แดนอันเกษม หรื…
บทความนี้กล่าวถึงการเสด็จไปสู่ฐานะอันเกษมและอมตะของพระพุทธเจ้า รวมถึงการปรากฏการณ์เมื่อครั้งพระองค์เสด็จไปโปรดปัญจวัคคีย์ในการทำความเข้าใจเกี่ยวกับโลกและสังขาร โดยเฉพาะอย่างยิ่งการทรงรู้แจ้งโลกทั้งสาม
ความตายและการเกิดในพระพุทธศาสนา
78
ความตายและการเกิดในพระพุทธศาสนา
…้งแต่เกิด คือ เริ่มตั้งแต่ปฏิสนธิจิตเกิดขึ้น ก็เริ่ม แก่ตั้งแต่ตอนนั้น แล้วก็แตกดับไปพร้อมกับสัมปยุตขันธ์ (ขันธ์ที่เกิดร่วมด้วย) ดังศิลาตกจาก ยอดเขาแตกไปฉะนั้น แม้แต่มรณะที่ท่านประสงค์เอาในมรณสตินี้ ก็จั…
บทความนี้พูดถึงความตายที่เกิดขึ้นพร้อมกับการเกิดและความแก่ของสัตว์ ตั้งแต่การเริ่มต้นของชีวิตที่เกี่ยวข้องกับการตาย พระพุทธเจ้าทรงสอนว่า ชีวิตไม่สามารถย้อนกลับได้เหมือนดวงอาทิตย์และลำธารที่ไหล น้ำในลำ
การระลึกถึงความตายในธรรมะ
87
การระลึกถึงความตายในธรรมะ
…ล่าใด ย่อมตั้งอยู่ตลอดแปดหมื่นสี่พันกับเทวดาเหล่านั้น ย่อมไม่เป็น ผู้ประกอบด้วยจิต 2 ดวงเป็นอยู่เลย ขันธ์เหล่าใดของสัตว์ผู้ตาย หรือของสัตว์ที่เป็นอยู่ใน โลกนี้ดับแล้ว ขันธ์เหล่านั้นทั้งปวงเทียวเป็นเช่นเด…
บทความนี้พิจารณาชีวิตของมนุษย์ว่าเปรียบเสมือนแม่โคที่จะถูกฆ่า สอนให้เห็นถึงความไม่แน่นอนของชีวิตและให้ระลึกถึงความตายโดยการปรับจิตใจเป็นอารมณ์ที่หลุดพ้นจากทุกข์ เพื่อให้เกิดความเคยชินในการมีสติ โดยธรร
การเจริญอสุภกัมมัฏฐาน
23
การเจริญอสุภกัมมัฏฐาน
…ดอกไม้และเครื่องหอมเป็นต้นเพราะส่อความถึงสิ่งที่เนื่องด้วยกายและผิวพรรณ มีกลิ่นเหม็น 1 สังยุตตนิกาย ขันธวารวรรค, มก. เล่ม 27 ข้อ 43 หน้า 53. 14 DOU ส ม า ชิ 7 : ส ม ถ ก ม ม ฏ ฐ า น 40 วิธี
การเจริญอสุภกัมมัฏฐาน เป็นการปฏิบัติที่ส่งเสริมความเข้าใจในธรรมชาติที่ไม่เที่ยงของร่างกายและสิ่งที่เกิดขึ้นในชีวิต ล้วนแล้วแต่มีความทุกข์ มนุษย์จะไม่สามารถควบคุมร่างกายและสิ่งต่างๆ ได้ตามความปรารถนา ท
โทษของความโกรธและอานิสงส์ของขันติ
40
โทษของความโกรธและอานิสงส์ของขันติ
1. พิจารณาโทษของความโกรธและอานิสงส์ของขันติ การเจริญเมตตา ผู้ปฏิบัติต้องทำใจให้ประกอบด้วยเมตตาปรารถนาดีต่อสรรพสัตว์ ทั้งหลาย ต้องนึกถึงโทษของ…
เนื้อหาเน้นถึงโทษของความโกรธที่มีผลเสียต่อจิตใจและการกระทำ รวมถึงความสำคัญของขันติในการพัฒนาจิตใจที่ดี ผู้ปฏิบัติเจริญเมตตาต้องระลึกถึงโทษของความโกรธและคุณธรรมของขันติ ซึ่งช่วยให้จ…
บทแห่งความเมตตา
44
บทแห่งความเมตตา
…้อนในชาติปัจจุบัน หรือเพราะเหตุที่ ตนเป็นคนชั้นมหาบุรุษมีอัธยาศัยกว้างขวาง สมบูรณ์ไปด้วยคุณธรรม คือ ขันติ เมตตา และ กรุณาที่ได้สั่งสมมาในชาติก่อน แม้ถูกผู้อื่นเบียดเบียนให้ได้รับความเดือดร้อนก็ไม่ผูกใจเจ…
ข้อความนี้เน้นการเจริญภาวนาเมตตาในทุกรูปแบบ ไม่ว่าจะเป็นสำหรับตนเอง ผู้ที่รัก คนที่เป็นกลาง และศัตรู เพื่อให้เกิดความสุขในทุกคน ผ่านการทำฌานและการภาวนาอย่างต่อเนื่องสำหรับทุกสภาพบุคคล แม้ไม่จำเป็นต้อง
พระหฤทัยแห่งความอดทนในชาดก
51
พระหฤทัยแห่งความอดทนในชาดก
…หวังอยู่ร่ำไป ไม่พึงเบื่อหน่าย เราประจักษ์ ด้วยตนเอง ว่าปรารถนาอย่างใด ก็ได้เป็นอย่างนั้นแล้ว เรื่องขันติวาทีดาบส ในเรื่องขันติวาทีชาดก พระโพธิสัตว์เสวยพระชาติเป็นขันติวาที่ดาบส เมื่อพระราชา ทรงพระนามว่า…
…ารณ์ของพระเจ้าแผ่นดินซึ่งมีความอดทนและไม่โกรธเคืองต่อศัตรูในชาตินั้น ผ่านเรื่องราวของพระเจ้าสีลวะและขันติวาทีดาบส ที่แสดงให้เห็นถึงการไม่เสียพระราชหฤทัยแม้จะถูกประหัตประหาร พระองค์ได้ใช้สติปัญญาและความเพ…
ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับวิปัสสนา
14
ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับวิปัสสนา
…หาร 4 อาหาเรปฏิกูลสัญญา 1 จตุธาตุววัตถาน 1 อรูปฌาน 4 ทั้ง 40 นี้ เป็นภูมิของ สมถะ วิปัสสนา มีภูมิ 6 ขันธ์ 5 อายตนะ 12 ธาตุ 18 อินทรีย์ 22 อริยสัจ 4 ปฏิจจสมุปบาทธรรม ธรรมอาศัยซึ่งกันและกันเกิดขึ้น ธรรมอาศ…
บทที่ 1 แนะนำความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับวิปัสสนาและสมถะ ซึ่งเป็นหลักธรรมที่เกี่ยวข้องกับการรู้แจ้ง โดยอธิบายสมาธิทั้งสองประเภทและภูมิของสมถะและวิปัสสนา นอกจากนี้ยังมีการพูดถึงคำสอนของพระมงคลเทพมุนีเกี่ย
ความหมายและภูมิของวิปัสสนา
22
ความหมายและภูมิของวิปัสสนา
…ะมงคลเทพมุนี พระมงคลเทพมุนีได้อธิบายถึงวิปัสสนาว่า เป็นการเห็นแจ้ง เห็นวิเศษ เห็นต่าง ๆ ใน เรื่องของขันธ์ 5 อายตนะ 12 ธาตุ 18 อินทรีย์ 22 อริยสัจ 4 ปฏิจจสมุปบาท ซึ่งท่านได้ อธิบายการเห็นในวิปัสสนาว่า “ถ้…
…และความทุกข์ การเจริญวิปัสสนาต้องอาศัยเข้าใจธรรมกายอย่างแท้จริง และต้องมีภูมิฐานในการปฏิบัติ รวมทั้งขันธ์ 5 และอายตนะ 12 เพื่อที่จะได้พบกับการเห็นแจ้งในโลกแห่งความจริง.
ประเภทของกิเลสในพระพุทธศาสนา
37
ประเภทของกิเลสในพระพุทธศาสนา
…ตะ 8 ตัณหามูลกะ 9 อกุศลกรรมบถ 10 ทิฏฐิ 62 และตัณหาวิปริต 108 หรือ โดยย่อได้ทรงหักมาร 5 คือ กิเลสมาร ขันธมาร อภิสังขารมาร มัจจุมาร และเทวบุตรมาร” กิเลสต่าง ๆ ดังยกมาแสดงไว้ข้างต้น เมื่อพิจารณาเราจะเห็นได้…
บทความนี้นำเสนอการอธิบายกิเลสที่มีอยู่ในพระพุทธศาสนา โดยพระอรรถกถาจารย์ได้กล่าวถึงจำนวนและประเภทของกิเลสที่มีอยู่มากมาย เช่น โลภะ โทสะ โมหะ สาเหตุที่ทำให้กิเลสปรากฏแฝงในรูปแบบต่าง ๆ และการจัดแบ่งกิเลส
การมองด้วยจักขุธรรมกาย และลักษณะของสังโยชน์
48
การมองด้วยจักขุธรรมกาย และลักษณะของสังโยชน์
…มพระอรหัตเท่านั้นที่ อวิชชาไม่สามารถเชื่อมได้ สิ่งเหล่านี้ทำให้ไม่รู้แจ้ง เห็นจริง ในสิ่งต่าง ๆ คือ ขันธ์ 5 อายตนะ 12 ธาตุ 18 อินทรีย์ 22 อริยสัจ 4 ปฏิจจสมุปบาท 12 อวิชชาเป็นสิ่งที่ทำให้เกิดสังโยชน์ ถ้าม…
เนื้อหาเกี่ยวกับการมองด้วยจักขุธรรมกายที่แสดงถึงจุดดำสนิทซึ่งหุ้มศูนย์กลางของเห็น จำ คิด รู้ ในกายมนุษย์และกายธรรมอื่น ๆ สังโยชน์ถูกมองว่าเป็นเชือกที่เชื่อมต่อกันตั้งแต่กายมนุษย์ไปจนถึงกายพระอนาคามี โ
หน้า20
95
บทที่ 5 ขันธ์ 5 บ ท ที่ 5 ขั น ธ์ 5 DOU 85