การอุบัติขึ้นของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า : หน้า 45/209

พระสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้นจึงได้ตรัสบอกกับพระโมคคัลลานะไปว่า “โมคคัลลานะ จงไปตามฉัพพรรณ รังสีที่เราจะเปล่งไปนี้ แล้วเธอจงตามรัศมีนี้ไป” พระสมณโคดมสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงทราบ จึงได้เปล่ง พระฉัพพรรณรังสีไปจรดกับพระสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น ทำให้พระโมคคัลลานะกลับคืนจักรวาลเดิมได้ นอกจากนี้ยังมีปรากฏในพระไตรปิฎกที่ได้บันทึกเรื่องราวของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าไว้เพียง จักรวาลเดียว โดยได้กล่าวไว้ว่า สถานที่อันเป็นที่เวียนว่ายตายเกิดของสรรพสัตว์ทั้งหลายมีมากมายนับเป็น แสนโกฏิจักรวาล อนันตจักรวาล คือมากมายจนไม่สามารถจะนับได้หรือจะประมาณได้เลย ซึ่งพระสัมมาสัม พุทธเจ้าแต่ละพระองค์ ก็ทรงมีเขตของพระองค์ที่เรียกว่า พุทธเขต คือเขตของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า มีอยู่ 3 เขต ได้แก่ ชาติเขต อาณาเขต วิสัยเขต ชาติเขต คือเขตที่ตรัสรู้ ประกอบด้วยหมื่นจักรวาลเป็นขอบเขต ชาติเขตนี้จะเกิดการหวั่นไหวด้วย เหตุทั้งหลาย เช่น ทรงถือปฏิสนธิ เสด็จออกบรรพชา กระทำทุกรกิริยา ปลงพระชนมายุสังขาร และเสด็จ ดับขันธปรินิพพาน เป็นต้น ที่แผ่ไปทั่วทั้งชาติเขตนี้ อาณาเขต คือเขตแห่งอำนาจ ประกอบด้วยแสนโกฏิจักรวาลเป็นขอบเขต อาณาเขตเป็นสถานที่ อานุภาพของพระปริตร คือ รัตนปริตร เมตตาปริตร ขันธปริตร ธชัคคปริตร เป็นต้น แผ่คุ้มครองแก่ สรรพสัตว์ทั้งหลายทั่วทั้งอาณาเขต เพราะเหตุที่พระปริตรทั้งหลายเป็นคุณที่สรรพสัตว์ทั้งหลายในอาณาเขต สามารถรับได้ วิสัยเขต คือเขตแห่งอารมณ์หรือความหวัง เป็นเขตที่ไม่มีแดนสิ้นสุด มีจักรวาลไม่มีประมาณ หมายความว่า เป็นเขตที่มีพื้นที่กว้างใหญ่มาก ไม่มีที่สิ้นสุด และไม่สามารถจะประมาณได้ว่า สิ้นสุดเขตที่ใด เนื่องจากพระพุทธเจ้าเมื่อจะทรงมุ่งถึงจักรวาลใด ก็ทรงทราบจักรวาลนั้นได้ เพราะพุทธญาณสามารถ ครอบคลุมตลอดทั้งวิสัยเขตนี้ พระเดชพระคุณพระมงคลเทพมุนี หลวงปู่วัดปากน้ำ ภาษีเจริญ ได้เทศนาไว้ในเรื่องพุทธคุณ ตอน ที่ว่าด้วยโอกาสโลกว่า “ภพ 3 นี้ อากาศที่อยู่รอบๆ ภพ ก็ไปจดกับภพที่อยู่รอบๆ ออกไปข้างล่างจดขอบ บนของโลกันต์ ข้างบนจดขอบล่างของนิพพาน ทุกๆ ระหว่างของภพเหล่านี้ มีพระพุทธเจ้ารักษาอยู่ ทั้งนั้น”1 จากที่กล่าวมาแล้ว การอุบัติขึ้นของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าสามารถที่จะอุบัติได้ในคราวเดียวกัน หลายพระองค์ แต่ต่างกันที่อยู่คนละจักรวาล ไม่ได้อยู่ในจักรวาลเดียวกัน ซึ่งอาจสรุปได้ว่า พระสัมมาสัม พุทธเจ้าสามารถที่จะมาอุบัติในคราวเดียวกันได้หลายพระองค์ แต่ไม่ใช่จักรวาลเดียวกัน และอาจกล่าวได้อีกว่า ในปัจจุบันนี้ถึงแม้พระสมณโคดมสัมมาสัมพุทธเจ้าของเราจะเสด็จดับขันธปรินิพพานไปแล้ว แต่ในจักรวาล อื่นก็อาจจะมีพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเสด็จมาอุบัติขึ้นก็เป็นได้ ในเรื่องที่กล่าวมาข้างต้น เป็นการอุบัติขึ้นของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าที่อยู่กันคนละจักรวาล จึง สามารถที่จะเสด็จอุบัติขึ้นพร้อมกันได้ในคราวเดียวกัน แต่การที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าจะเสด็จอุบัติขึ้น พร้อมกันในคราวเดียวในจักรวาลเดียวกันนั้น เป็นสิ่งที่ยังไม่เคยปรากฏ แต่ก็ไม่ใช่ว่าจะเป็นไปไม่ได้ แม้จะมี หลักฐานปรากฏอยู่ในคัมภีร์ทางพระพุทธศาสนาที่เกี่ยวกับเรื่องนี้อย่างมากก็ตาม เช่น ในคัมภีร์ชั้นอรรถกถา 1 พระภาวนาวิริยคุณ (เผด็จ ทตตชีโว), บทขยายความพระธรรมเทศนาพระมงคลเทพมุนี เรื่องพระพุทธคุณ พระธรรมคุณ พระสังฆคุณ, กรุงเทพฯ : บริษัท นฤมิต โซล (เพรส) จำกัด, 2546, หน้า 175. 34 DOU ศาสตร์แห่งการเป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้า