หน้าหนังสือทั้งหมด

คำสอนเกี่ยวกับการตรัสรู้ของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
105
คำสอนเกี่ยวกับการตรัสรู้ของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
…ทธเจ้าบรรลุคืออะไร? อริยสัจ ๔ ได้แก่ ทุกข์ สมุทัย นิธิโร มรรค เริ่มจาก ทุกข์ ก็คือ ความทุกข์ ได้แก่ ความเกิด ความแก่ ความตาย ซึ่งทุกคนต้องเจอแน่นอน ไม่มีใครไม่เกิด เมื่อเกิดมาแล้วทุกคนก็ต้องแก่ และต้องตายในที…
บทความนี้แสดงให้เห็นถึงการที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงประสูติและการบำเพ็ญภาวนาเป็นเวลา ๖ ปีเพื่อที่จะตรัสรู้ธรรม โดยกล่าวถึงอริยสัจ ๔ ที่พระองค์บรรลุ เช่น ทุกข์ สมุทัย นิธิโร และมรรค ในการศึกษาความทุกข์แ
ความเจริญยืนยืนของพระพุทธศาสนา
8
ความเจริญยืนยืนของพระพุทธศาสนา
ของมนุษย์และของทิพย์ แต่ก็ยังไม่อาจหลีกพ้นจาก "ความตาย" ไปได้ เนื่องด้วยมี "ความเกิด" มาเป็นจุดเริ่มต้นเสียแล้ว แต่ความตายหรือการดับขั่นสลายของพระองค์ เป็น "ความตายที่สมบูรณ์แบบ" คือ ห…
บทความนี้กล่าวถึงความสำคัญของพระธรรมและพระวินัยที่ยังคงมั่นคงในพระพุทธศาสนาแม้ว่าเวลาผ่านไปนาน ชี้ให้เห็นถึงความรับผิดชอบของพระพุทธบริษัทในการรักษาและส่งต่อพระพุทธศาสนาให้กับคนรุ่นต่อไป รวมถึงการเชิญช
อากาสานัญจายตนฌานและการบรรลุสมาธิ
103
อากาสานัญจายตนฌานและการบรรลุสมาธิ
…านจิตนี้มีความมั่นคง ตั้งอยู่โดยไม่ หวั่นไหว เกิดขึ้นโดยอาศัยอากาสบัญญัติ ซึ่งไม่ปรากฏเบื้องต้น คือ ความเกิด เบื้องปลาย คือ ความดับ ดังนั้นจึงเรียกว่า อากาสานัญจายตนฌาน ที่เรียกว่า ปฐมารุปปฌาน เพราะว่าภายหลัง…
เนื้อหาว่าด้วยอากาสานัญจายตนฌานซึ่งมีความสำคัญในแนวทางการทำสมาธิ โดยสอนให้มีสติและมุ่งหน้าไปยังความว่างเปล่าของอากาศบัญญัติ ผู้ที่สามารถเพิกปฏิภาคนิมิตของกัมมัฏฐานได้สำเร็จจะถึงฌานที่ไม่มีรูปเป็นอารมณ
โทษของคนมักโกรธ
8
โทษของคนมักโกรธ
…นวายอยู่เป็นนิตย์ บุคคลผู้มีความปรารถนาที่จะหลุดพ้น บุคคลผู้ต้องการพ้นจากอกุศลธรรม จากความทุกข์ คือ ความเกิด ความแก่ ความเจ็บ และความตาย อันเป็นความทุกข์ที่ติดตามเรามา นานแสนนาน ต้องอาศัยพลังอำนาจบุญบารมีที่ …
เนื้อหาเกี่ยวกับความโกรธที่ทำให้คนเกิดทุกข์ และต้องหาทางออกด้วยการฝึกฝนจิตใจ ผ่านการทำความดีและการปฏิบัติธรรม โทษของความโกรธรวมถึงการสร้างบาปและความทุกข์ในชีวิต ทั้งนี้มีการอ้างอิงพระสูตรและเรื่องราวจ
อาทิตยปริยายสูตร
33
อาทิตยปริยายสูตร
…เพราะชาติ ร้อนเพราะความกำหนัดยินดี ร้อนเพราะความโกรธประทุษร้าย ร้อนเพราะความหลงงมงาย ร้อนเพราะ ชาติ ความเกิด ชราความแก่ มรณะความตาย โสกะความแห้งใจ ปริเทวะ ความพิไรรำพัน ทุกข์เพราะความไม่สบายกาย โทมนัส เพราะคว…
อาทิตยปริยายสูตรที่พระบรมศาสดาแสดงให้ชฎิลเข้าใจถึงธรรมชาติของความร้อนในชีวิต ความทุกข์ที่เกิดจากความกำหนัด ยินดี และความหลง งมงาย การสอนนี้ทำให้ชฎิลเกิดความเลื่อมใสและยอมรับเป็นศิษย์ มรรคผลสำเร็จเกิดข
การเข้าฌานและการพิจารณาอริยสัจจ์
29
การเข้าฌานและการพิจารณาอริยสัจจ์
…านที่ ๒, ๖, ๕, ๑, ๓, ๒, ๑ เรียกว่าปฏิโลม วิธีพิจารณาอริยสัจจ์ ดูอริยสัจจ์ของกายมนุษย์ให้เห็นจริงว่า ความเกิด แก่ เจ็บ ตาย ของมนุษย์เป็นทุกข์ สิ่งที่เรียกว่าเป็นความเกิดนั้น มีลักษณะเป็นดวงกลมใส ขนาดเล็กเท่าเม…
เนื้อหาเกี่ยวกับการเข้าฌานที่ 1 ถึง 4 และวิธีพิจารณาอริยสัจจ์ของกายมนุษย์ เพื่อทำความเข้าใจเกี่ยวกับความเกิด แก่ เจ็บ ตาย ว่าป็นทุกข์ โดยการมองเห็นดวงเกิดผ่านการทำสมาธิและการเข้าใจธรรมชาติของกายมนุษย์และการเก…
อริยสัจ 4: ความจริงอันประเสริฐในศาสนาพุทธ
167
อริยสัจ 4: ความจริงอันประเสริฐในศาสนาพุทธ
… 2 ประเภท ดังต่อไปนี้ 1) สภาวทุกข์ คือ ทุกข์โดยสภาพ อันได้แก่ ทุกข์ประจำสังขาร 3 อย่าง คือ ทุกข์ คือความเกิด ทุกข์คือความแก่ และทุกข์คือความตาย 2) ปกิณกกทุกข์ คือ ทุกข์เบ็ดเตล็ดหรือทุกข์จร อันได้แก่ ทุกข์ที่เ…
อริยสัจหมายถึงความจริงอันประเสริฐของพระอริยบุคคล ซึ่งสำคัญต่อการเข้าใจธรรมชาติของชีวิต โดยมีหลักความทุกข์เป็นพื้นฐานที่แบ่งออกเป็น 2 ประเภทคือ สภาวทุกข์และปกิณกกทุกข์ อริยสัจ 4 เป็นการค้นพบที่สำคัญของ
การล้มล้างความเชื่อเก่าในพระพุทธศาสนา
175
การล้มล้างความเชื่อเก่าในพระพุทธศาสนา
…กิดขึ้นและ เป็นไปตามธรรมดาธรรมชาติ จนเป็นที่รู้และเข้าใจตรงกันโดยทั่วไปว่าเป็นความจริงเช่นนั้น เช่น ความเกิด แก่ เจ็บ ตาย หรือเป็นเรื่องที่บุคคลสามารถตรองได้ด้วยเหตุผล เช่น บุคคลที่เกียจคร้านในการทำมาหากิน ย่…
บทความนี้ศึกษาความคิดการล้มล้างความเชื่อเก่าในพระพุทธศาสนา โดยชี้ให้เห็นว่าครูทั้ง 6 ขาดความเข้าใจที่ลึกซึ้งในโยนิโสมนสิการ ทั้งในระดับทั่วไปและระดับทิฏฐิ ซึ่งทำให้คำสอนของพวกเขาไม่สามารถช่วยให้คนมีชี
หลัทธิใหญ่ในปรัชญาอินเดีย
46
หลัทธิใหญ่ในปรัชญาอินเดีย
…บบต่าง ๆ โดยเชื่อว่าความ จริงที่ยอมรับได้จะต้องอธิบายได้ด้วยหลักของเหตุผล สอนให้พิจารณาถึงความทุกข์ ความเกิด ความเคลื่อนไหวในระหว่างมีชีวิตอยู่และความสำนึกผิด สอนให้บุคคลเลิกละอกุศล ให้มีเมตตา ต่อกัน มีสัจจะบ…
บทความนี้กล่าวถึงหลักทรรศนะ 6 แห่งปรัชญาอินเดีย ได้แก่ เวทานตะ ซึ่งก่อตั้งโดยฤาษีพาทรายณะ มุ่งเน้นไปที่ความจริงสูงสุดของอาตมันและปรมาตมัน และลัทธินยายะ โดยฤาษีโคตมะ ที่เน้นการใช้ตรรกะและเหตุผลในการค้น
ขวนขวายเรียนธรรมวินัย
27
ขวนขวายเรียนธรรมวินัย
…ตากรุณา ความอดทน ไม่หงุดหงิด ใจน้อย เป็นต้น ล้วนเป็นธรรมะ นัยที่ 2 หมายถึง ความจริงตามธรรมชาติ เช่น ความเกิด แก่ เจ็บ และตาย เป็นต้น ล้วนเป็นธรรมะ ธรรมะ จึงแปลว่า ความดีก็ได้ ความถูกต้องก็ได้ ธรรมชาติก็ได้ แล…
บทความนี้กล่าวถึงความหมายของธรรมะใน 2 นัย คือ ความดีและความจริงตามธรรมชาติ รวมถึงการสอนเกี่ยวกับวินัยในพระพุทธศาสนา ซึ่งมีข้อบังคับต่าง ๆ สำหรับพระภิกษุ สามเณร และชาวบ้าน เช่น ศีล 5, ศีล 10 และศีล 227
ความตายและการเกิดในพระพุทธศาสนา
78
ความตายและการเกิดในพระพุทธศาสนา
…่อที่คอ ยืนประชิดตัว อยู่ฉันใด แม้ความตายก็ปรากฏฉันนั้นเหมือนกัน เพราะเหตุใด เพราะความตายมาพร้อมกับ ความเกิด และเพราะความตายคร่าเอาชีวิตไปอุปมาเหมือนดอกเห็ด ย่อมพาเอาฝุ่นติดหัว ขึ้นมาด้วยฉันใด สัตว์ทั้งหลายก็…
บทความนี้พูดถึงความตายที่เกิดขึ้นพร้อมกับการเกิดและความแก่ของสัตว์ ตั้งแต่การเริ่มต้นของชีวิตที่เกี่ยวข้องกับการตาย พระพุทธเจ้าทรงสอนว่า ชีวิตไม่สามารถย้อนกลับได้เหมือนดวงอาทิตย์และลำธารที่ไหล น้ำในลำ
ความเป็นมาของอุปสมานุสติ
151
ความเป็นมาของอุปสมานุสติ
…งพระนิพพาน เช่น นิพพานเป็นที่สิ้นไปแห่งกิเลสตัณหาทั้งปวง ดับกิเลส ดับราคะ โทสะ โมหะ ดับกองทุกข์ คือ ความเกิด แก่ เจ็บ ตาย ความโศกเศร้าต่าง ๆ นิพพานทำลายวัฏสงสารถอนความอาลัยรักใคร่ พอใจในเบญจกามคุณ เป็นต้น * อ…
บทความนี้กล่าวถึงความเป็นมาของอุปสมานุสติในพระไตรปิฎก โดยมีการอธิบายว่าอุปสมานุสติไม่ได้เป็นเอกเทศ แต่มีความเชื่อมโยงกับฌานวรรคและอานาปานสติ อุปสมานุสติเป็นกรรมฐานสำหรับพระสาวกที่มีสติปัญญา และทำให้เข
อภิธัมมัตถสังคหบาลี: การวิเคราะห์จิตและความรู้
96
อภิธัมมัตถสังคหบาลี: การวิเคราะห์จิตและความรู้
… เพราะทำอธิบายว่า ความ ประชุมแห่งธรรมที่ชื่อว่าอุปปาทะ เพราะอรรถว่า เป็นเหตุเกิดแก่งจิต จิตนั้นด้วย ความเกิด (แห่งจิต) ด้วย เพราะฉะนั้นจึงชื่อว่าจิตตุปบาท ฯ จริงอยู่ ในที่มาบางแห่ง ท่านผู้รู้ศัพทศาสตร์ ต้องกา…
เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยเฉพาะการวิเคราะห์หน้าที่ของสัญญา วิญญาณ และปัญญาภายในจิต และความสัมพันธ์ระหว่างทั้ง 3 องค์ประกอบ ข้อคิดที่สำคัญคือ การทำหน้าที่ของปัญญาที่ครอบคลุมในทุกด้าน นอกจา
อุปาทานและกรรมภพในอภิธรรม
216
อุปาทานและกรรมภพในอภิธรรม
…ลว่า ภพคือภาวะที่เกิดขึ้น ปรากฏขึ้น ได้แก่ อุปาทานขันธ์ ซึ่งก็หมายถึง ภพทั้ง 3 นั้นเอง 11. ชาติ คือ ความเกิด ว่าโดยสมมติได้แก่ความเกิดของสัตว์ โดยปรมัตถ์ ได้แก่ ความปรากฏแห่งขันธ์ หรือความเกิดขึ้นครั้งแรกของข…
อภิธรรมกล่าวถึงอุปาทานเป็นปัจจัยให้เกิดกรรมภพและอุปปัตติภพ โดยกรรมภพหมายถึงเจตนาและธรรมที่มีออภิชฌา แบ่งออกเป็นกุศลกรรมและอกุศลกรรมที่จะนำไปสู่กามภพ รูปภพ และอรูปภพ ขณะที่อุปปัตติภพคือภาวะที่เกิดขึ้นห
อุปาทานในขันธ์ 5 และความทุกข์
252
อุปาทานในขันธ์ 5 และความทุกข์
…สียก่อน ทุกข์ซึ่งเป็นตัวผลจึงจะดับตาม เมื่อเห็นแจ้งด้วยตามพระธรรมกาย และรู้แจ้งด้วยญาณพระธรรมกายว่า ความเกิด แก่ เจ็บ และตายนี้ไม่เที่ยง เป็นทุกข์จริง (ทุกขอริยสัจ) เรียกว่า สัจจญาณ และเห็นแจ้งรู้แจ้งด้วย ตาแ…
บทความนี้กล่าวถึงอุปาทานในขันธ์ 5 ที่เป็นสาเหตุของทุกข์ โดยอธิบายว่าความยึดถือขันธ์ 5 ส่งผลให้เกิดทุกข์ ต้องการรอยัลเพื่อเข้าใจเกี่ยวกับทุกข์และสมุทัย ตลอดจนสาเหตุของทุกข์ที่ซ่อนไว้ในใจกลางของขันธ์ 5
ปัญญาและการเกิดใหม่ในพุทธศาสนา
40
ปัญญาและการเกิดใหม่ในพุทธศาสนา
… ตณฺหานํ ขยมชุฌคาติ เราแสวงหาช่างผู้ทำเรือน เมื่อไม่ประสบ จึงได้ ท่องเที่ยวไปสู่สงสารมีชาติเป็นเอนก ความเกิด บ่อยๆ เป็นทุกข์ แน่ะนายช่างผู้ทำเรือน เราพบท่านแล้ว ท่าน จะทำเรือนอีกไม่ได้ ซี่โครงทุกซี่ของท่าน เร…
เนื้อหานี้กล่าวถึงความสัมพันธ์ระหว่างปัญญาและการเกิดซ้ำในชาติต่างๆ โดยเปรียบเทียบกับการแสวงหาช่างทำเรือนและผลของความเจริญเติบโตในปัญญาของบุคคล. โดยเฉพาะในบริบทของการเกิดใหม่ในสงสารซึ่งเป็นแหล่งกำเนิดท
การแก่เฒ่าและปัญญา
22
การแก่เฒ่าและปัญญา
… ตณฺหานํ ขยมชุฌคาติ เราแสวงหาช่างผู้ทำเรือน เมื่อไม่ประสบ จึงได้ ท่องเที่ยวไปสู่สงสารมีชาติเป็นเอนก ความเกิด บ่อยๆ เป็นทุกข์ แน่ะนายช่างผู้ทำเรือน เราพบท่านแล้ว ท่าน จะทำเรือนอีกไม่ได้ ซี่โครงทุกซี่ของท่าน เร…
เนื้อหาเล่าถึงความสัมพันธ์ระหว่างการแก่เฒ่าของคนซึ่งมีสุตะน้อยและการเจริญของปัญญา โดยระบุว่าแม้เนื้อจะเจริญ แต่ปัญหาทางปัญญานั้นกลับไม่เติบโต รวมไปถึงการท่องเที่ยวในสงสารและความทุกข์ที่เกิดจากการเกิดใ
ธรรมะเพื่อประชาชน: โทษของความโกรธ
546
ธรรมะเพื่อประชาชน: โทษของความโกรธ
ธรรมะเพื่อประชาชน โทษของคน มักโกรธ ๕๔๕ บุคคลผู้มีความปรารถนาที่จะหลุดพ้นจากความทุกข์ คือ ความเกิด ความแก่ ความเจ็บ และความตาย อันเป็นความทุกข์ ที่ติดตามเรามานานแสนนาน ต้องอาศัยพลังอำนาจบุญบารมี ที่…
บทความนี้กล่าวถึงโทษของความโกรธและการประพฤติปฏิบัติธรรมเพื่อหลุดพ้นจากความทุกข์ โดยอ้างอิงคำสอนของพระพุทธเจ้า ซึ่งชี้ให้เห็นว่าความโกรธสามารถทำให้เกิดทุกข์และความเสื่อมในชีวิต อาทิ ส่งผลต่อความสุขภาพ
การดับไฟกิเลสในชีวิต
396
การดับไฟกิเลสในชีวิต
…ู่ในใจของมวลมนุษยชาติมานับภพ นับชาติไม่ถ้วน คือ ราคะ โทสะ และโมหะนี่เอง เป็นสาเหตุที่ ทำให้เกิดชาติ ความเกิด ชรา คือความแก่ มรณะ คือความตาย โสกะ คือความแห้งใจ ปริเทวะ คือความพิไรรำพัน ทุกขะ คือ ความไม่สบายกาย…
ในข้อความนี้กล่าวถึงการที่ผู้มีบุญบารมีสามารถเข้าถึงความจริงชีวิตได้เพียงแค่ฟังธรรมเทศนา โดยเฉพาะเมื่อมียอดกัลยาณมิตรอย่างพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ที่ช่วยให้เข้าใจวิธีดับกิเลสในใจได้อย่างถูกต้อง ด้วยการละท
ธรรมะเพื่อประชา
201
ธรรมะเพื่อประชา
…าริย์ ๓,๕๐๐ อย่าง ๒๐๐ ธรรมารมณ์ทั้งหลาย เป็นของร้อน ร้อนเพราะไฟ คือ ราคะ ไฟ คือ โทสะ และไฟ คือ โมหะ ความเกิด แก่ เจ็บ ตาย ความ เศร้าโศก การพลัดพรากจากผู้เป็นที่รัก หรืออยู่ร่วมกับผู้ไม่เป็น ที่รักก็เป็นของร้อ…
เนื้อหาเกี่ยวกับธรรมะที่สอนให้เห็นถึงความทุกข์จากการยึดมั่นถือมั่นในร่างกายและกิเลสต่างๆ โดยบรรยายถึงการปล่อยใจและเข้าใจสังขารว่าเป็นของร้อน ทำให้ผู้ปฏิบัติสามารถหลุดพ้นและบรรลุธรรมเป็นพระอรหันต์ได้ จ