ข้อความต้นฉบับในหน้า
ประโยค - พระธัมปทัฏฐุกาแปล ภาค ๕ - หน้า 179
๔. เรื่องปฐมโพธิญาณ [ ๑๒๕ ]
[ ข้อความเบื้องต้น ]
พระศาสดา ประทับนั่ง ณ คงไม้โพธิ์กุฏิ ทรงปล่อยอุทาน ด้วยสามารถเบิกบานพระหฤทัย ในสมัดอัน พระอนนทรเจริญทูลถาม จิงตรัสพระธรรมเทสนานี้ว่า "อนุรักษิติลาส" เป็นต้น.
[ ทรงกำจัดมรแดนปล่อยอุทาน ]
พระสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้นแล ประทับนั่ง ณ คงไม้โพธิ์ พฤกษ์ เมื่อพระอาทิตย์ยังไม่ล่วงดคเทียว ทรงกำจัดมรรคาและผลแห่ง มารแล้ว ในปฐมยาม ทรงทำลายความดีที่ปิดปุ่มเพิ่นวาสญาณ, ในมัชฌิมยาม ทรงชำระทิพจักษุให้หมดแล้ว, ในปัจฉิมยาม ทรงอธิษฐานความบารมีในหมู่สัตว์ ๆ ทรงทั้งพระอัจฉรณของใบใจการ แล้ว ทรงพิชาญบ่อจอายการนั้น ๆ ด้วยสามารถเหงื่อโลมโสมปฏิสม, ในเวลาอรุณขึ้น ทรงบรรลุพระสัมมาสัมโพธิญาณพร้อมด้วยอัศจรรย์ หลายอย่าง เมื่อจะทรงปลดอุทาน ที่พระพุทธเจ้าใช้แสนเดียวไม่ทรงละแล้ว จึงได้รัชพระอันเหล่านี้ว่า
"เราเสวงหาหผู๊ะเรือน เมื่อไม่ประสบ จึงได้ ท่องเที่ยวไปสู่งสาร มัชฌิมเป็นนอง เความ เกิดบ่อย ๆ เป็นทุกข์, แนะนำนายช่างผูท่ําเรือน เราพบท่านแล้ว ท่านจะทำเรือน altroไม่ได้, "
* พระมหาคิลป ป. ธ. ๕ วัดวิเทศากร แปล.
๑. ความเกิด เป็นทุกข์ร้ายไป.