หน้าหนังสือทั้งหมด

อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปัญจิกา
461
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปัญจิกา
ประโยค - อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา นาม อตฺถโยชนา (ตติโย ภาโค) - หน้าที่ 459 อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา หน้า 460 อาทิภูติ กมฺม ปริกมุม ฯ ปริกมุมญฺจ สา ภาวนา จาติ ปริกมุมภาวนา ฯ ภาวนายาติ กมฺมนฺติ สมพนฺโธ
…ารวิเคราะห์รายละเอียดของแนวทางการศึกษาในด้านต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับอภิธรรมและแนวคิดทางพุทธศาสนา เช่น นิวรณ์และความสัมพันธ์กับการปฏิบัติภาวนา อธิบายบทบาทของจิตใจและวิธีการเข้าถึงการเข้าถึงสภาวะที่สงบ
การนั่งสมาธิและการทำความเพียร
75
การนั่งสมาธิและการทำความเพียร
…นือย ก็จะสักช่วงหนึ่งในแต่ละวัน ในแต่ละครั้ง แต่ละรอบ ที่เรานั่งสัก 1 นาที หรือ 2 นาที ที่เราเท่ากับนิวรณ์ใจของเรา แค่นี้คือคุมกับการนั่งในแต่ละครั้ง เป็นรางวัลสำหรับการทำความเพียรแล้ว" พระเทพบรมมหญ์ (หลวงพ…
บทความนี้กล่าวถึงการนั่งสมาธิซึ่งเป็นวิธีการที่ช่วยในการควบคุมจิตใจและพัฒนาความตั้งใจในชีวิต โดยแบ่งเวลาในการนั่งสมาธิแต่ละครั้งให้เหมาะสมและเป็นรางวัลสำหรับความเพียรของเรา คำสอนจากพระเทพบรมมหาย์ช่วยใ
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑
218
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑
… จึงว่าเป็น ความปฏิบัติชอบในสัตว์ทั้งหลาย ๒. มหาฎีกาว่า ผู้จะไปเกิดเป็นพรหมนั้น บำเพ็ญฌาน จิตปราศจากนิวรณ์แล้วจึงได้ไปเกิด ในพรหมโลก แล้วก็เป็นผู้ที่มีจิตปราศจากนิวรณ์เช่นนั้นไปจนตลอดอายุของพรหม เพรา จึงว่า…
…ื่อให้สัตว์ทั้งหลายมีความสุข การบำเพ็ญฌานที่เป็นสิ่งสำคัญเพื่อไปเกิดในพรหมโลกนั้นต้องมีจิตที่ปราศจากนิวรณ์เพื่อให้ไปถึงความยุติธรรมและปราศจากอุปสรรคในการปฏิบัติธรรม
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒
135
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒
…โยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 133 อนึ่ง แม้เมื่อธรรมทั้งหลายอื่นเป็นอกุศลมีอยู่ (แต่) นิวรณ์ทั้งหลาย เท่านั้น ท่านกล่าวไว้ในวิภังค์โดยนัยว่า " ตตฺถ กาเม อกุสลา ธมฺมา กามจฺฉนฺโท " ดังนี้เป็นต้น…
บทความนี้กล่าวถึงการวิเคราะห์นิวรณ์ทั้งหลายในวิสุทธิมรรค ซึ่งเป็นข้าศึกต่อองค์ฌาน โดยพระมหากัจจานเถระได้อธิบายถึงความที่สมาธิ ปีติ วิตก…
ความเข้าใจเกี่ยวกับมิทธะในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
90
ความเข้าใจเกี่ยวกับมิทธะในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
…่า แม้มิทธะก็เป็นรูป คำนั้นไม่ถูก เพราะพระผู้มีพระภาคตรัส มิทธะไว้ในหมวดอกุศลธรรมที่ควรละดุจ กามฉันทนิวรณ์เป็นต้น ๆ ที่จริง มิทธะนี้ พระผู้มีพระภาคตรัสไว้ในหมวดนิวรณ์ ซึ่ง เป็นปหาตัพพธรรม ส่วนรูปพระองค์มิได…
…ธะเป็นรูปหรือไม่ แสดงให้เห็นว่าพระพุทธเจ้าตรัสมิทธะในหมวดอกุศลธรรมที่ควรละ มิทธะนี้ถูกจัดอยู่ในกลุ่มนิวรณ์ ไม่ถือว่าเป็นธรรมอันทัสสนะที่ควรละ พระพุทธเจ้าทรงสอนให้ภิกษุทั้งหลายละรูปและฉันทราคะที่มีรูปร่วมอยู…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา
91
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - หน้าที่ 91 ว่า เป็นนิวรณ์ เพราะเป็นมิทธะ เหมือน มิทธะนอกนี้ ฯ ก็เพราะท่านกล่าวถึง สัมประโยค จึงตกลงว่า มิทธะนั้นมิใช่รูป เพรา…
เนื้อหานี้อธิบายเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา โดยเน้นการศึกษาเกี่ยวกับนิวรณ์และความแตกต่างของรูปและอรูปขันธ์ รวมถึงธรรมชาติที่เกี่ยวข้องกับสัทธา สติ หิริ และโอตตัปปะ ซึ่งมีบทบา…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
101
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…ฺจมชฺฌา นวชฺชิมหคฺคตติตฺเตสุ ฯ จิตที่ชื่อว่ามหัคคตะ ด้วยอรรถว่า ถึงความ เป็นใหญ่ เพราะเป็นจิตปลอดจากนิวรณ์เป็นต้น หรืออันผู้ได้ฌานซึ่ง เป็นผู้ใหญ่ถึงแล้ว คือบรรลุแล้วฯ สองบทว่า นานา หุตฺวา ความว่า อัปปมัญญา…
ในบทนี้กล่าวถึงหลักการของอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา โดยเน้นการศึกษาเกี่ยวกับจิตและอารมณ์ที่เกี่ยวข้องกับการเกิดขึ้นของอารมณ์ของตน. กล่าวถึงการวิจารณ์การเกิดและการไม่เกิดของอารมณ์ที่ม
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้า 138
138
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้า 138
…ี กิจ ฯ จิต ๒ ดวง ที่สหรคตด้วยปฏิฆะนั้น ก็ไม่มีแม้ในรูปโลก เพราะ ไม่มีปฏิฆะ ซึ่งไม่มีการกำหนดว่าเป็นนิวรณ์ (ไม่มีฐานะเป็นนีวรณ์) ฯ จะพึงกล่าวไปทำไมในอรูปฯ แม้ปฐมมรรคย่อมไม่เกิดขึ้น เพราะความ ไม่เกิดขึ้นแห่ง…
ในหน้าที่ 138 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี เนื้อหาเกี่ยวกับการพิจารณาธรรมและแนวคิดเกี่ยวกับวิญญาณและธาตุ ทั้งในรูปโลกและอรูปโลก อธิบายว่าวิญญาณและธาตุเป็นความรู้ที่มิใช่สัตว์และชีวิต โดยมีการเชื่อมโยงและควา
นิวรณ์และอารมณ์ในอภิธัมม์
321
นิวรณ์และอารมณ์ในอภิธัมม์
…ะโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 321 อย่างนั้น ๆ อีกอย่างหนึ่ง ชื่อว่านิวรณ์ เพราะอรรถว่า ปิดกั้นปัญญา จักษุ ฯ กาม กล่าวคือความกำหนดอย่างแรงกล้าในกามคุณ ๕ นั่นเอง เป็นฉันทะ เพร…
บทความนี้กล่าวถึงนิวรณ์ในอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา โดยเน้นที่บทบาทของนิวรณ์ เช่น กามฉันทะและพยาบาท ในการ…
หลักฐานธรรมภายในคัมภีร์พุทธโบราณ 1 ฉบับ วิชาการ
370
หลักฐานธรรมภายในคัมภีร์พุทธโบราณ 1 ฉบับ วิชาการ
… พุทธารสุทธ์ทำให้ตั่งมั่น ผ่องใส34 เมื่อกิริยานั้นระลึกถึงพระพุทธเจ้าอยู่ จิตตปุบทถอม ผ่องใสปราศจากนิวรณ์ (อง.อ. 33/178 ไทย มมร.) องค์ิ่ง การสวดเสริญพระธรรมภายเพื่อความเป็นสิริมงคล และเพื่อเป็นเหตุnaไปสู่…
บทความนี้อธิบายถึงหลักฐานธรรมในคัมภีร์พุทธโบราณ ซึ่งกล่าวถึงการมีพุทธราณสุทธ์เป็นอารมณ์และความบริสุทธิ์รวมทั้งการระลึกถึงพระพุทธเจ้าในทุกขณะ นอกจากนี้ยังพูดถึงการสวดเสริญพระธรรมเพื่อเป็นเหตุให้บรรลุนิ
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑
216
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑
…รหมวิหาร] อนึ่ง พรหมวิหารทุกข้อนั่น มีกัตตุกามตาฉันทะ (ฉันทะคือ ความใคร่จะทำ) เป็นเบื้องต้น มีการข่มนิวรณ์ได้เป็นต้น เป็นท่าม กลาง มีอัปปนาเป็นที่สุด ด้วยอำนาจบัญญัติธรรม จัดว่ามีเอกสัตว์ เป็นอารมณ์ หรือว่า…
บทความนี้นำเสนอการเจริญอุเบกขาในบริบทของพรหมวิหาร โดยอธิบายถึงกระบวนการขยายอารมณ์และความสำคัญของการมีจิตใจที่อ่อนโยนในการภาวนา หลักการปฏิบัติถูกเปรียบเทียบกับแนวทางการทำสวนของชาวนา ซึ่งเริ่มจากการกำหน
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒
132
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒
…ง ท่านนำมากล่าวในบทหลังด้วย เพราะว่าใคร ๆ หาอ หาอาจที่จะไม่สงัด จากธรรมทั้งหลายอันเป็นอกุศล กล่าวคือนิวรณ์ข้ออื่นๆ แต่กามฉันท์ นี้แล้วเข้าถึงฌานอยู่ได้ไม่ เพราะเหตุนั้น เอวศัพท์นั้น บัณฑิต พึงเห็น (ว่าท่านก…
…สอนของพระสารีบุตร นอกจากนี้ยังมีการกล่าวถึงวิเวกที่เกี่ยวข้องและการเห็นคุณค่าของฌานในการเอาตัวรอดจากนิวรณ์ข้ออื่น ๆ ซึ่งเป็นการเน้นให้เห็นถึงความสำคัญของการปฏิบัติธรรมเพื่อหลุดพ้นจากกามและความทุกข์.
พระคุณของสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส
93
พระคุณของสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส
…้างเสีย ตามอำนาจธรรมที่น้อมไป. ฉันทะในคำว่า ฉนฺโท กา โม ฉันทะก็คือกาม ดังนี้ ประสงค์เอากามฉันทะในพระนิวรณ์, ฉันทะ ในคำว่า ปาปญฺเจ ปุริโส กยิรา น นํ กยิรา ปุนปฺปุนํ น ตมุห์ ฉันท์ กยิราถ ทุกโข ปาปสฺส อุจจโย ท…
บทความนี้พรรณนาถึงพระคุณพิเศษ 3 ประการของสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส ได้แก่ กัตตุกัมยตาฉันทะ ซึ่งหมายถึงความพอใจที่จะทำบุญและทำความดี บุคคลัญญุตา ซึ่งกล่าวถึงการมีจิตใจที่ดีและสามารถทำควา
ความไม่หวั่นไหวและญาณปรีชาของสมเด็จพระญาณสังวร
233
ความไม่หวั่นไหวและญาณปรีชาของสมเด็จพระญาณสังวร
…อน ใช้คำว่า มุทุภูตะ เป็น จิตอ่อน เมื่อพิจาณาดูก็จะเห็นว่าจิตที่ไม่มีสมาธิเป็นจิตที่กระด้างด้วยอำนาจนิวรณ์ คือ กิเลสที่ ไม่อาจน้อมไป เกิดขึ้นกลุ้มรุมอยู่ในจิตทำจิตให้กลัดกลุ้มวุ่นวาย เพื่อพิจารณาปัญญาได้ ไม…
ในบทความนี้มีการพูดถึงความสำคัญของจิตที่อ่อนโยนและสมาธิในการทำงาน โดยสมเด็จพระญาณสังวรได้แสดงให้เห็นว่าจิตที่ไม่มีสมาธิเป็นจิตที่กระด้างและไม่สามารถทำงานได้ โดยการเปรียบเทียบเหมือนช่างทองที่ต้องใช้ควา
พระโพธิสัตว์และคุณสมบัติของธิติ
297
พระโพธิสัตว์และคุณสมบัติของธิติ
…ือนกัน เพราะอย่างนั้น ท่านจึงได้จัดกุกกุจจะ ความรักรำคาญ หรือความมักจืดจางอันเป็นปฏิปักษ์แก่ธิติเป็นนิวรณ์ชนิดหนึ่ง อันขัดขวางต่อการเจริญภาวนา อัน ผู้บำเพ็ญจะพึงละเสีย ย่อมเป็นผู้มั่นในพระศาสนา ไม่อุทิศศาสด…
บทความนี้สำรวจความสำคัญของธิติในพระพุทธศาสนา โดยเน้นถึงการบำเพ็ญพระบารมีของโพธิสัตว์และพระอานนท์ ท่านที่เป็นอัญญสัตถุเทสและไม่เข้าร่วมกับกลุ่มที่สร้างความบิดเบือนทางความเชื่อ บทความยังชี้ให้เห็นถึงควา
ความหมายของกัตตุกัมยตาและฉันทะในพระพุทธศาสนา
372
ความหมายของกัตตุกัมยตาและฉันทะในพระพุทธศาสนา
…ลาง เป็นได้ทั้งข้างดี ทั้งข้างเสีย เช่นฉันทะในคำว่า กามฉันทะ ฉันทะในการ ดังนี้ ประสงค์กาม ฉันทะในพวกนิวรณ์ที่กั้นสมาธิแลปัญญามิให้เกิดขึ้นฉันทะในคำว่า น ตมุห์ ฉันท์ กยิราถ ใน ถ้าคนทำบาปเข้าบ้าง อย่าพึงทำบาป…
ในปีพ.ศ. ๒๔๘๗ สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ได้เสนอแนวคิดสองประการเกี่ยวกับธรรมะ คือ กัตตุกัมยตา และฉันทะ ซึ่งมีความเกี่ยวข้องกับความพอใจและการทำความดี การมีฉันทะสามารถนำไปสู่การเจริญในบุญและความสุข หรือกล่าว
อิทธิวิธนิทฺเทโส และความหมายตามตำรา
209
อิทธิวิธนิทฺเทโส และความหมายตามตำรา
ประโยค๘ - วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสุล (ทุติโย ภาโค) - หน้าที่ 209 อิทธิวิธนิทฺเทโส อโรคภาโว อายสฺมโต สงฺกิจฺจสฺส ญาณวิปผาราอิทธิ นาม ฯ ภูตปาลทารกสฺส ปน ปิตา ราชคเห ทลิททมนุสฺโส ฯ โส ทารุน อตฺถาย ส
…กาสในการเข้าถึงความจริงที่ลึกซึ้งยิ่งขึ้นในชีวิตของบุคคล เช่นการเจริญสมาธิและจิตที่มีความสงบ การขจัดนิวรณ์และการเข้าถึงปิติในระดับสูงสุด นักปฏิบัติสามารถใช้วิธีนี้ในการพัฒนาเป็นพระอรหันต์ได้ในอนาคต
เทคนิคการถาวนา 'ส้มมา อะระหง' และประสบการณ์การทำสมาธิ
36
เทคนิคการถาวนา 'ส้มมา อะระหง' และประสบการณ์การทำสมาธิ
…ยากแชร์ประสบการณ์ว่า ชอบภาวนา 'ส้มมา อะระหง' ก่อนนอนกับเวลาเดิน เพราะเคยได้ยินพระอาจารย์เล่าว่า ท่านนิวรณ์นี้ให้พระอังคศน์คำ หนูลองทำดูรู้สึกดีค่ะ รู้สึกนี่ป๋าอยู่กับตนเองจริงๆ ก่อนนอนก็ภาวนา 'ส้มมา อะระหง'…
บทความนี้แบ่งปันประสบการณ์จากนักศึกษาเกี่ยวกับเทคนิคการถาวนา 'ส้มมา อะระหง' ที่ช่วยพัฒนาสมาธิและควบคุมอารมณ์ให้ดีขึ้น จากการใช้เทคนิคนี้ นอกจากจะช่วยให้จิตใจมีสติ อารมณ์ดีขึ้น ยังสามารถเห็นองค์พระได้ใ
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑
201
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑
…งผู้ที่ฌานเสื่อมไปเพราะอันตรายอะไร ๆ ก็ตาม เมื่อจะทำสมาธิอีก จิตของเขาจะเป็นสมาธิได้เร็ว เพราะพยาบาทนิวรณ์ได้ถูกกำจัดไว้เสียไกลแล้ว
บทความนี้พูดถึงความสำคัญของจิตที่ตั้งมั่นและการเจริญเมตตา โดยเฉพาะในผู้ที่มีเมตตาเป็นวิหารธรรม ซึ่งทำให้จิตของเขามีความมั่นคงและเข้าถึงสมาธิได้เร็ว ยกตัวอย่างความป่องใสของสีหน้าผู้มีเมตตา และอธิบายว่า
วิสุทธิมรรค: ความแตกต่างระหว่างอุคคหนิมิตและปฏิภาคนิมิต
100
วิสุทธิมรรค: ความแตกต่างระหว่างอุคคหนิมิตและปฏิภาคนิมิต
…ล้วๆ เล่าๆ ทำให้เป็นตักกาหตะ ( นึกมาได้) วิตตกการตะ (นึกมาให้เป็นต่างๆ ได้ ) เมื่อเธอทำอยู่อย่างนั้นนิวรณ์ทั้งหลาย จะราบลง กิเลสทั้งหลายจะระงับลงได้โดยลำดับ จิตจะตั้งมั่นด้วย อุปจารสมาธิ ปฏิภาคนิมิตจะเกิดขึ…
…่าวถึงการฝึกจิตผ่านนิมิต โดยเน้นถึงศักยภาพของอุคคหนิมิตและปฏิภาคนิมิตในการเสริมสร้างสมาธิและการกำจัดนิวรณ์ต่างๆ อธิบายถึงวิธีการใช้รองเท้าและไม้เท้าเพื่อการฝึกที่สะดวก ยกตัวอย่างเพื่อชี้ให้เห็นความแตกต่างระ…