บุรุษ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 5 / 25

…สัมโพชฌงค์ เป็นต้น จริงอยู่ ข้อนี้พระผู้มีพระภาคเจ้าก็ได้ตรัสไว้ว่า " ดูกรภิกษุ ทั้งหลาย ลาย ต่างว่าบุรุษใคร่จะก่อไฟ ( ซึ่งติดอยู่) น้อยหนึ่งให้โพลง ขึ้น ( หาก )เขาใส่หญ้าสดๆ ลงไป ใส่มูลโคสดๆ ลงไป ใส่ ฟื้น…

ในช่วงที่จิตหดหู่ การเจริญสัมโพชฌงค์บางอย่างจะไม่เหมาะสม เช่น ปัสสัทธิสัมโพชฌงค์ และสมาธิสัมโพชฌงค์ เนื่องจากจิตจะยากที่จะฟื้นตัว แต่ในช่วงนั้นกลับเหมาะสมที่จะเจริญธัมมวิจยสัมโพชฌงค์ และวิริยสัมโพชฌงค

…่าศัพท์นั้นหรือ ป็นชื่อของสิ่งนั้นสิ่งนี้ หรือหมายความว่าอย่างนั้นอย่างนี้ เหมือน อย่างคำว่า ปุริโส บุรุษ (ปุร+อิส) ภิกขุ ภิกษุ (ภิกฺข+รู) เป็น อาทิ เรียกสัญญัติศัพท์ ๆ นี้ในภาษาไทยก็มีใช้เหมือนกัน เช่นคำว…

เอกสารนี้อธิบายถึงบาลีไวยากรณ์โดยเฉพาะนามและอัพยยศัพท์ ที่พบในภาษาไทย เทคนิคในการประกอบคำ และตัวอย่างเช่นคำว่า ดิน น้ำ ไฟ ลม ที่เป็นคำเดิม รวมถึงการใช้สัญญัติศัพท์ เช่น โรงเรียน และ ร้านค้า นามศัพท์แบ

…จนะอะไร และจะใช้อายตนิบาตไหนจะเหมาะกัน วิภัตติอาขยาย เมื่อลงที่ท้ายธาตุ เป็นเครื่องหมาย กาล บท วจนะ บุรุษ วาจก และปัจจัย ทั้งนี้ เพื่อส่องเนื้อความให้ชัดเจนขึ้นกว่าปกติ การันต์ คำนี้ได้แก่สระที่สุดอักษรหรื…

บทความนี้อธิบายเกี่ยวกับกรรมวิธีการใช้บาลีไวยากรณ์ในนามและอัพยยศัพท์ โดยเฉพาะการใช้วิภัตตินามและวิภัตติอาขยายที่มีความหมายแตกต่างกัน การอธิบายลักษณะของการันต์ในภาษาบาลี รวมถึงการแบ่งประเภทการันต์ตามกา

ประโยค - อธิบายบาลีไวยากรณ์ นามและอัพยยศัพท์ - หน้าที่ 54 ตระกูลตระกูลหนึ่ง ส่วนคำว่า ปญฺจ ปุริสา บุรุษ ๕ คน ปญฺจ อิตฺถิโย หญิง ๕ คน ปญฺจ กุลาน ตระกูล ๕ ตระกูล ปญฺจสตา ภิกฺขุ ภิกษุ ๕๐๐ ปญฺจสตา อิตถิโย หญ…

เนื้อหาเกี่ยวกับการอธิบายบาลีไวยากรณ์ โดยเน้นที่การใช้สังขยานาม 5 ประเภท รวมทั้งการอธิบายแบบจำแนก เอกวจนะและพหุวจนะตามหลักการที่ท่านได้รับการสอนในบาลีไวยากรณ์ รวมถึงการจัดลิงค์และวจนะที่เหมาะสมตามต้นฉ

…ัพพนาม ๑. ๆ ปุริสสัพพนาม น่าจะทำความเข้าใจคำว่า ปุริส ซึ่งอยู่หน้าสัพพนามเสียก่อน ศัพท์นี้แปลกันว่า บุรุษ หรือผู้ชาย แต่ในบาลีไวยากรณ์ไม่ได้ หมายความว่า เป็นคำสำหรับใช้ผู้ชายอย่างเดียว แม้จะเป็น ผู้หญิงหรื…

บทที่อธิบายเกี่ยวกับการใช้งานของนามและสัพพนามในบาลีไวยากรณ์ โดยมีการเปรียบเทียบตัวอย่างที่แสดงความแตกต่างในการใช้คำซ้ำซากและการใช้สัพพนามเพื่อลดการซ้ำซาก ซึ่งถือเป็นวิธีการที่ถูกต้องตามภาษาที่นิยม โดย

…ละพระโยคีก็ยังประโยคให้สำเร็จบรรลุธรรมวิเศษได้ เปรียบ เหมือน (ขอน) ไม้ที่เขาทอดไว้ที่พื้นดินราบแล้ว บุรุษพึงตัดมันด้วย เลื่อย บุรุษ (นั้น) ตั้งสติไว้ตรงที่ฟันเลื่อยกระทบไม้ หาใส่ใจฟัน เลื่อยที่มาหรือไปก็ตา…

ในบทนี้มีการอธิบายธรรม ๓ อย่างที่สำคัญต่อการสำเร็จในภาวนา โดยกล่าวถึงวิธีการที่ภิกษุตั้งสติในการนำธรรมเหล่านี้มาใช้ในการฝึกจิต โดยเปรียบว่าเหมือนการเลื่อยไม้ที่ต้องตั้งใจอยู่ที่จุดที่ฟันเลื่อยกระทบไม้

…ตฺตานํ ปริหรันตุ ขอสตรีทั้งหลายทั้งปวง จงเป็นผู้ไม่มีเวร ฯลฯ รักษาตนอยู่เถิด (๒) สพฺเพ ปุริสา---- ขอบุรุษทั้งหลายทั้งปวง---- (๓) สพฺเพ อริยา---- ขออริยชนทั้งหลายทั้งปวง (๔) สพฺเพ อนริยา---- ขออนริยชนทั้งหล…

…มีการอธิบายถึงเมตตาจิตและการรักษาตนให้เป็นผู้ไม่มีเวร โดยเสนอคำขอให้สัตว์ทุกประเภท ไม่ว่าจะเป็นสตรี บุรุษ อริยชน และอนริยชน รวมถึงเทพ และมนุษย์ให้รักษาตนเองและอยู่อย่างไม่มีเวรอีกทั้งแผ่เมตตาไปยังสัตว์ในทิ…

… หน้าที่ 190 บุคคลทั้งหลาย---- ผู้เนื่องอยู่ในอัตภาพทั้งหลายทั้งปวงในทิศตะวันออก ขอสตรีทั้งหลาย---- บุรุษทั้งหลาย- อริยชนทั้งหลาย---- อนริย ชนทั้งหลาย---- เทพทั้งหลาย---- มนุษย์ทั้งหลาย---- วินิปาติกะทั้งห…

…รัสถึงการรักษาตนให้อยู่ในสภาพที่ไม่มีเวร และความสุข โดยบรรยากาศที่หลากหลายของบุคคล ไม่ว่าจะเป็นสตรี บุรุษ หรือเทพ ซึ่งส่วนใหญ่ถูกขังอยู่ในความชอบธรรมต่าง ๆ และมีความยินดีในรูปทรงและความรู้สึกต่าง ๆ การเข้า…

…วนในโอธิโสผรณะเป็น ๒๘ เนื่องด้วยอัปปนา ๔ ๆ ในอาการ ๓ ก็แลในอาการ ๓ นั้น คำว่า อิตถิโย ปุริสา - สตรี บุรุษ ท่านกล่าวโดยเพศ คำว่า อริยา อนริยา - อริยชน อนริยชน กล่าว โดย (แยก) เป็นพระอริยะ และปุถุชน คำว่า เท…

บทนี้กล่าวถึงการเจริญเมตตาของพระโยคาวจร ตามอัปปนาในบทต่าง ๆ โดยอธิบายเกี่ยวกับจำนวนอัปปนาในแต่ละประเภทอาการ พร้อมเหตุผลในการแบ่งประเภททั้งหญิงและชาย รวมถึงอานิสงส์ ๑๑ ประการที่เกิดจากการเจริญเมตตา โดย

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - หน้าที่ 263 ไม่สะอาด คนหนึ่ง (มา) อาศัย (เกาะ) บุรุษ ผู้นั้น คนหนึ่ง (มา) ไม่อาศัย (เกาะ) ผู้นั้น (ยืนอยู่) ข้างนอก และอีกคนหนึ่ง (มา) อาศัย (อิง) คนที่…

ในบทนี้กล่าวถึงอุปมาเกี่ยวกับการเกาะอิงในที่ไม่สะอาด โดยมีบุรุษสองคนที่เกาะมณฑปและคนที่ยืนอยู่ข้างนอกซึ่งไม่อาศัยในความไม่สะอาด เมื่อมีความรู้สึกว่าการเกาะอิงนั้นอ…

…ยินดีโดยธรรมสม่ำเสมอกัน ก็ตำแหน่งใด นับเป็นตำแหน่งอัจฉริยะในโลก พระโพธิสัตว์เจ้านั่นเอง ทรงเป็นอาทิ บุรุษ (คนแรก) ในตำแหน่งนั้นแล ครั้นวงกษัตริย์ยกพระโพธิสัตว์ เป็นต้นเดิมก่อตั้งขึ้นอย่างนั้นแล แม้วรรณะทั้…

ในยุคสมัยที่การลักทรัพย์และการพูดเท็จเกิดขึ้น สัตว์ทั้งหลายจึงได้รวมตัวกันเพื่อเลือกผู้ที่ควรได้รับการตำหนิ และเป็นผู้นำ ซึ่งพระโพธิสัตว์ในกัปนี้ได้ถูกเลือกให้รับตำแหน่งเป็นพระราชาผู้มีเกียรติ ด้วยควา

…ะโยคาวจรดูรูปอยู่ วาระแห่งบริกรรมล่วง ไปเสีย ก็ไม่เห็นรูปทั้งหลาย เปรียบดังเมื่อคบเพลิงมอดเสียแล้ว (บุรุษ นั้น) ก็ไม่เห็นที่เรียบที่ไม่เรียบฉะนั้น การเข้า (ปาทุกฌาน) บ่อย ๆ เปรียบดังเขี่ยคบเพลิง (ร่ำไป) กา…

ในบทนี้ได้เสนอข้อเปรียบระหว่างแสงสว่างของคบเพลิงกับแสงสว่างในการบริกรรมโดยพระโยคาวจร ซึ่งได้อธิบายถึงการเข้าภาวนาและการเกิดขึ้นของทิพยจักษุในการเห็นรูปต่างๆ ที่เกินกว่าบริการของตาเนื้อ ภิกษุจะสามารถมอ

…ที่ซ้ำ อันประกอบด้วยตัวให้สังเกตเห็นได้ ก็มีอยู่ 2 อย่างคือ วัคติ และปัจจัย นอกนั้น คือ กาล บท วจนะ บุรุษ จากก. ไม่ปรากฏว่าเห็นได้ แต่คัสวัฏฏัตติเป็นเครื่องงำให้ทราบ แต่นั่นแหละ ก็ยังมีบางวัฏฏติที่ไม่งตัวอ…

ในบทความนี้จะพูดถึงการอธิบายบาลีที่เกี่ยวข้องกับการสังเกตและการประกอบคำโดยการศึกษาธาตุและปัจจัยในภาษาบาลี ซึ่งประกอบไปด้วยข้อจำกัดและวิธีการสังเกตเพื่อให้เข้าใจได้ง่ายขึ้น สำหรับผู้ที่ต้องการเพิ่มพูนค

… = โสฬสนุ่นุณา เอกปญฺญาสติ ปญฺญานัต สติ, บูรษฺ ๓๒ คน = โลหพลนุ่น, กุมารานี เอกปญฺญาสติ ปญฺญานา สติ, บุรุษ ๓๒ คน ให้ตายแล้ว = ทวาสติ ปุรษา บญฺญสร โอร มาเรสุ, กระบี่ ๔๕ ตัวในอกว่างที่สุด =

ในหน้าที่ 48 ของหนังสือ ประมวลปัญหาและเฉลยบาลีไวยากรณ์ นี้ ได้แสดงการวิเคราะห์และแบ่งประเภทของเอกสังฆยายและเอกศัพท์ในพระบาลี รวมถึงการจัดการกับลิงค์และวานะ โดยมีการให้ตัวอย่างและการประยุกต์ใช้งานในเชิ

ออกเสียงในปุลงค์ แสดงอย่าง ปุรินท (บุรุษ) ดังนี้

ผองน้ำเกินจำนวนวรรค ๑๒๙ แนว (ใจ) เป็น ทวิลิงค์ในปุลิงค์ แอกอย่าง ปุริส (บุรุษ) แต่มีแปลกอยู่ ๕ วรรคติ วิธีเปลี่ยน วัตถิติ และ การันต์ ดังนี้ :- | เอก. | พุท. | |-------|------…

เนื้อหาเกี่ยวกับวิธีการเปลี่ยนรูปคำในภาษาไทย โดยอธิบายถึงการเปลี่ยนตัวเสียงและรูปแบบของคำให้มีเอกลักษณ์ที่แตกต่างกันออกไป มีการแจกแจงและแสดงความแตกต่างของคำในตาราง พร้อมทั้งวิธีการและการเปลี่ยนแปลงในก

…ิสสนสัพพนาม ๑. ปุริสสันทพม น่าจะทำความเข้าใจก่าว่า ปุริส ซึ่งอยู่หน้าสันนามนิ้นก่อนคำนี้แปลกกันว่า บุรุษ หรือผู้ชาย แต่นางใส่ไว้อารมณ์ไม่ได้หมายความว่า เป็นคำสำหรับในผู้ชายอย่างเดียว แต่อาจเป็นผู้หญิงหรือ…

เนื้อหาเกี่ยวกับคำว่า 'สันทพม' ที่หมายถึงทุกสิ่งและการอธิบายประเภทต่างๆ รวมถึงความหมายทางไวยากรณ์ เช่น การใช้คำบริสสันทพม และปุริสสันทพม เพื่ออธิบายการทำหน้าที่แทนคำนามที่ออกชื่อมาแล้ว นอกจากนี้ยังมีก

…มบูรณ์ ทั้ง ๔ ทิพนี้ เมื่อจะเรียบเข้าไปรประโทษก็มีนำ้้้ก่อน จึงจะใช้ได้ เช่น ๑. ปฏโท เด ย์ ปฏโท บุรุษ ของท่าน ถึงแล้ว ซึ่งวัย ๒. (อุษ) สุต โว ภิกขุ อบริหารอ นิยม เทสาสาม ดูค่อกนิษฐ์ทั้งหลาย เรา จั…

บทความนี้อธิบายการใช้คำ เต โน วีโน ในบริบทของภาษาบาลี รวมถึงความหมายและการนำไปใช้ในประโยคต่างๆ แสดงให้เห็นถึงความสลับซับซ้อนในภาษาและวิธีการทำความเข้าใจคำเหล่านี้ เพื่อให้เข้าใจถึงที่มาของแต่ละคำและกา

… วิธีใดจะสำเร็จรูป วิเคราะห์ มีประธานในบทดังนั้น เช่น วิเสสนุพนฺ อ. มนฺโธ ปูริโส = มหาบูรโต คำว่า “บุรุษ” เป็นประธานในบทผลนั้นไม่ต้องมาทบทวนเป็นประธาน อีกทอดหนึ่ง วิเสสนดุมครบ ๓ อ. สดฺโต วิเสสน = สุตวิโล …

กัมมารายสมาสเป็นการจัดระเบียบที่สำคัญในภาษาไทยซึ่งแบ่งออกเป็น 6 ประเภท และมีบทบาทเป็นประธานในประโยค การใช้ศัพท์และการวิเคราะห์เป็นสิ่งสำคัญเพื่อให้มั่นใจว่าเนื้อหาและความหมายนั้นถูกต้อง เช่น วิเสสนุพน

…ยอำนาจแห่งจริงของบรรลุและ อาการของบรรลุเป็นต้น ย่อมระงับไป บัญญัติที่เป็นไปอย่างนี้ว่า "ทิกญ" ก็ดี "บุรุษ" ก็ดี ย่อมดับไป สิกขาบท ๕๖ เหล่าใด อันไม่ทั่วไปด้วยทิกญญูทั้งหลาย ไม่เป็นอาบัติ เพราะสิกขาหล่าน นั้…

…คิดเกี่ยวกับเพศและทิกญญูในพระพุทธศาสนา โดยเน้นที่ความเป็นเพศประเสริฐและความสัมพันธ์ระหว่างเพศสตรีและบุรุษตามแนวทางของพระเวิน ในเนื้อหาได้ระบุถึงบทต่างๆ ที่กล่าวถึงภาวะของทิกญญูและสิกขาบทต่างๆ รวมถึงการวิเค…