พระบาลี : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 25 / 33

…นต้นให้สำเร็จ (แต่) คือเอาโดยว่านเป็นเหตุความตั้งมั่นด้วยดี (แห่งธรรมทั้งหลาย) ให้สำเร็จ ดัง ๑. โดยพระบาลีว่า "โยนิโส ภูวา มนสิการโต เปัจ เฉ อวิทยานุทิฏฐิ คุณภิญญ์ ทั้งหลาย คุศรรธรรมทั้งหลายที่ยังไม่เกิดย่อ…

…เหตุและปัจจัยที่ส่งผลต่อธรรมทั้งหลาย โดยเฉพาะอย่างยิ่งในเรื่องของอุปกูลและความเป็นกุศล การอ้างอิงจากพระบาลีได้ถูกนำมาพิจารณาถึงการเกิดขึ้นและการเจริญเติบโตของกุศลธรรมซึ่งต้องมีฐานะที่มั่นคงในธรรมและมีความสัม…

…สู่สรรค์) เป็น ๑. เราไม่รู้พิพัฒนาสติรึกซึ่ง ก็ได้แต่เนิ่นไปด้วยมานุสันว่า ถ้าไม่มีความต่างกันแล้ว พระบาลีจะแยกหัวข้อไว้เพื่อประโยชน์อะไร ? คำพที สมุนตุร นั่น ที่นึกออกในเวลานี้ ก็โปรดพนสูตร พรมนสังสฤต สังส…

…ึ้นที่แสดงว่าธรรมจะแยกย่อยตามประเภทที่จะมีประโยชน์ในทางปฏิบัติ เช่น เรื่องความต่างกันซึ่งมีให้เห็นในพระบาลี เพื่อการเข้าใจที่ลึกซึ้งยิ่งขึ้น และศึกษาคุณสมบัติของมหกุฏซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญในการเกิดขึ้นและการตั้…

…อนอยู่บนเตียงมรรคะ กรรมไม่มีโทษตามที่ได้สงสัยบ้าง กรรม นิมิตบ้าง ย่อมมาสู่คลองในมโนวาร (ทั้งนี้) โดยพระบาลี (กล่าว ไว้) ว่า "ในสมุยนั้นอนวัชรธรรมทั้งหลาย (ที่ตอนสังสมไว้ก่อน) นั่น ย่อมภายอยู่ (ในชิตร) ของบุค…

เนื้อหาเกี่ยวกับกรรมและอนวัชรธรรมในกระบวนการเปลี่ยนแปลงทางจิตใจ พร้อมหลักการของวัตถิมรรคที่สำคัญในช่วงเวลาสำคัญของชีวิต โดยวิเคราะห์เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในมโนวารของบุคคลผู้ใกล้ตาย และสนับสนุนแนวคิดเชิง

…ดนั้นแห่งอาสวะ ข้อนี้มีอย่างไร ? อันดับแรกในกรณีที่พัดพรากจากวัตถุก็ย่อมเป็นเกิดขึ้นเพราะกามาวาส ดังพระบาลีว่า ตสส ฯ กา ญาณสมุท ฯ ขป ฯ สูจะวิภวา รูปตี หากว่า เมื่อคนผู้เป็นเกิดความพอใจใคร่กาม เหล่าใดอยู่ กาม…

เนื้อหาในบทนี้พิจารณาถึงอวิชชาที่เป็นต้นเหตุแห่งความทุกข์ในชีวิต โดยเหตุผลจากพื้นฐานการเข้าถึงธรรมะและคำสั่งสอนของพระพุทธเจ้า ว่าด้วยการเกิดขึ้นของวิทวาสที่เกิดจากอาสวะ นอกจากนี้ยังกล่าวถึงความสัมพันธ

ประโยคช 3 วิชามีกรมเปล่า ภาค ๑ ตอนที่ 381 อันนี้ ธรรมเหล่านั้นเกิดขึ้นเพราะความเกิดขึ้นแห่งภูติสวาสะได้ ฉันใด ก็ย่อมเกิดขึ้นเพราะความเกิดขึ้นแห่งภาวะสวาสะก็ได้ฉันนั้น ดัง พระบาลว่า "แม้ภาวะเหล่านั้น

บทความนี้สำรวจธรรมที่เกิดจากความเกิดขึ้นแห่งภูติสวาสะ และวิปสาสะ โดยอ้างอิงถึงพระบาลี เพื่ออธิบายความสัมพันธ์ระหว่างธรรมเหล่านี้กับอาสวะและอวิชชา การมีอยู่ของธรรมเหล่านี้ส่งผลกระทบต่อเท…

…นก็พอมั่นใจในตนเองก็จะสร้างบารมีในใจคนให้มีเป้าหมาย คือสร้างบารมีเพื่อไปให้ถึงที่สุดแห่งธรรม มีวาระพระบาลีในจุลโพชฌงค์ ความว่า "เอ๋อ มนุษสุด โปลสุด พาลสุด อวิชชาโทษ สารามา ซาย สต โก โส โปล เดน นา ชู ตะ กิฏิ…

…ในการทำความดี การทำใจให้สงบเป็นสิ่งจำเป็นเพื่อชีวิตที่มีความสุขในโลกนี้และโลกหน้า นอกจากนี้ยังมีวาระพระบาลีที่เตือนเกี่ยวกับความเสื่อมของผู้ที่มีความโกรธเป็นพื้นฐาน ทำให้เราต้องเรียนรู้ที่จะละทิ้งอารมณ์เหล่า…

…้ เป็นบาดาล ลงในอรรถ แห่งคำเชื่อเชิญนั่นเอง. ในบทว่า "ปฐมพนกสมุย" นี้ ท่านนี้ได้กล่าวคำผดุงภาค ไว้ในพระบาลี แม้ก็จริง, ถึงกระนั้น ก็ควรทราบอธิบายว่า "เมื่อเขา เผดียงกาลแล้วนั้นแฉ พระเถระก็ได้ไป." [บิดามอบทรั…

ในหน้าที่ 21 ของ 'ปฐมสมุนไพรสักกำแปลก ภาค ๒' กล่าวถึงการอธิบายคำที่เกี่ยวข้องในพระบาลี โดยเฉพาะคำว่า 'โอปุณฺณาฉปวล' และ 'ติรภรณีย์' ที่เกี่ยวข้องกับวิถีชีวิตและการดำเนินการทางสังคม มีการ…

…ั้นแหละ ให้เกิดขึ้น กลายเป็นชื่อว่านิพพานนั่น ก็เพราะเมื่อหน่ายในสังขาร เหล่านั้นและกลั้นนี้ดีมั้ยในพระบาลีกล่าวไว้ว่า "ความรู้วุ่นใน ภพฐุตฐานอันใดก็ดี ความหลงในอาธีพึงกลัว ในนิพพานอันใด ดีก็ ธรรมเหล่านี้อวอ…

บทนี้ถ่ายทอดความคิดเกี่ยวกับนิพพานและความหลุดพ้นจากสังขาร โดยกล่าวถึงความเบื่อหน่ายในชีวิตจากสังขาร รวมถึงการพยายามหลุดพ้นจากสิ่งที่ติดกันอยู่ภายใน ความเข้าใจในแนวคิดนี้สำคัญต่อการดำเนินชีวิตในทางธรรม

…ามญาณในตอนต้น ปฏิัฏฐานชื่อว่า ปฏิัฏฐาณในตอนกลาง และได้ชื่อว่า สังญญาณบอกญาณ นี้คือยอดในตอนท้าย แม้ในพระบาลี ก็กล่าวว่า “ถามว่า “ปัญญาญาณอญฺญญญาณอญฺญ ญาณนี้เป็นญาณในสังญญา (ความว่างในสังญญา) ทั้งหลาย เป็นอย่า…

…งคำอธิบายเกี่ยวกับปัญญาญาณที่แสดงถึงความใคร่ปลดเปลื้องและการรู้จำในสังญา โดยมีการอ้างอิงถึงหลักการในพระบาลีและความเกี่ยวข้องของญาณในสังญญาอย่างละเอียด ซึ่งช่วยให้ผู้อ่านเข้าใจถึงแนวคิดสำคัญในวิภาวัณธรรมและคว…

ปรโยคฺส- วิถีธรรมรรคแปล ภาค ๓ ตอน ๒ (ตอนจบ) - หน้าที่ 240 หรือว่าที่เป็นปัจจุบัน ตอบว่า “กี (จะพึงจาก) อย่างไร ในวันนี้ ก่อนอื่น ผิวัญฺญาณ เหล่านี้ละธรรมที่เป็นอดีตอันใด? ความพยายามก็ต้องเป็นการ ไมํผ

…แสดงให้เห็นว่าความพยายามในการละกิเลสนั้นหลากหลายและอาจไม่มีผลในบางครั้ง รวมถึงการเชื่อมโยงกับคำสอนในพระบาลี การทำความเข้าใจในปัจจุบันเป็นสิ่งสำคัญในการพัฒนาจิตและการฝึกสติให้มีความบริสุทธิ์เพื่อการละกิเลสได้…

…้ คำของอาจารย์เหล่านั้น จึงไม่ควรถือเอาละน้อย อันนี้ คำของอาจารย์เหล่านั้น เป็นอันถูกปฏิเสธด้วยอำนาจพระบาลี (เรื่องโคตรภูธรรม 10 ที่กล่าวแล้ว ซึ่งแยกวิสานสำหรับมรรคและสำหรับผลเป็นคนละอย่าง) ด้วย แม้เพราะเหตุ…

…ึ่งนำไปสู่พระอรหันต์และพระปัจเจกพุทธเจ้า โดยการอธิบายคำของอาจารย์ที่จะต้องนำมาตีความให้อยู่ในกรอบของพระบาลีด้วย

…น ชื่ออรรถกถิอรรถกถา วาตที่พระเถระปางก่อนมีพระเถระภิกษาจารย์ (อาจารย์ชั้นผู้ใหญ่?) เป็นต้น ถือเอานัยพระบาลีแต่งไว้ ชื่ออรรถรา ชั้นแรก ท่านพุทธโมษะปริวรรตคุณที่อรรถกถาจากภาษาสีหลอด ทำอรรถกถาพระวินัยปก ชื่อสมม…

…พาะการสร้างอรรถกถาจากภาษาสีหลอดเป็นอรรถกถาในภาษามคธ ที่สะท้อนถึงแนวทางและปรัชญาของการศึกษาพระธรรมและพระบาลีที่มีอยู่ในสังคมไทยในขณะนั้น โดยมีความหมายต่อการเข้าใจและปฏิบัติตามหลักธรรมที่ถูกต้องในเวลานั้น และม…

…ะแต่งอรรถถากน้อยชื่อ อรรถาลี พระรารถเรวเห็นเช่นนั้น จึงบอกว่า ปรกนี้นามว่า (ชมพุทธวิป) นี้ มีแต่พระบาลี อรรถถากาทามิไม่ อาจริยาวาทต่างๆ ก็ไม่มีเช่นกัน แต่ถ้ารกถาเป็นภาพสีหลวง ที่พระมินทรครู ทรงปราช…

ในบทความนี้มีการนำเสนอเกี่ยวกับการวิเคราะห์พุทธโมสะ พูดถึงความหมายและการนำเสนอวรรณกรรมที่เป็นประโยชน์ในทางพุทธศาสนา โดยเน้นหลักการสอนที่ปรากฏในวิสุทธิมรรคแปลภาค 3 และความสัมพันธ์ระหว่างพระพุทธเจ้าและพ

…ห่งพระบิณฑบาต พร้อมสีกันเล่าที่มีโอกาสเข้าเฝ้าพระพุทธองค์ ในคราวที่เสด็จขึ้นบิณฑบาตบันไดเมื่อคืน และพระบาลีเป็นการศึกษาแขนเดียวในโลกที่มีเป้าหมายสูงสุด คือความบริสุทธิ์และหยุดพันจากอาสภาเคล

พระมหาเปรียญณ ลายโย ในฐานะตัวแทนเปรียญธรรม ๙ ประโยค ประจำปีพุทธศักราช ๒๕๖๖ กล่าวถึงความสำคัญของภาษาบาลีในพระพุทธศาสนา โดยอ้างอิงคำสั่งสอนจากคัมภีร์ไตรภูมิและการศึกษาภาษาบาลีซึ่งเป็นฐานข้อมูลสำคัญของคำ

… ดั่งวันเวลาที่ผ่านไป เราวรำชำระล้างทั้งร่างกายและจิตใจ ให้สะอาดผ่องใสควบคู่กันไปพร้อม ๆ กัน * มีวระพระบาลีปรากฏใน ทานสูตรว่า "ถาวะ สัตว์ทั้งหลาย พึงรู้แหล่งการจำแนกนานเหมือนอย่างที่พระผู้มีพระภาคเจ้าผลาญหาค…

บทความนี้เน้นถึงความจำเป็นในการฝึกฝนใจให้ผ่องใสและการให้ทานตามหลักคำสอนของพระพุทธเจ้า เพื่อให้เราสามารถดำเนินชีวิตอย่างมีคุณค่าและบรรลุถึงธรรมสูงสุด โดยพระผู้มีพระภาคเจ้าทรงสอนให้เราเข้าใจถึงความสำคัญ

ประโยค - ประมาณปัญหาและฉายามีไรยากัน (สำหรับเปรียญธรรมดี) - หนาที่ 66 ก. ถือ ตัวประธานเป็นกฎเกณฑ์ คือถ้าตัวประธานมีอยู่ในศัพท์ สมานั้น ไม่ต้องศพอีกอันมาเป็นประธาน เรียกว่า สมานาม เช่น มหาจุฬาโนรมใหญ่

เนื้อหาเกี่ยวกับการวิเคราะห์คำศัพท์ในพระบาลี โดยมีกฎเกณฑ์การใช้ตัวประธานว่า หากมีอยู่ในศัพท์สมาน ไม่จำเป็นต้องใช้ศัพทฺ์อื่นมาประธาน เช่น มหาจุฬา…

หรือโดยพิษชนะให้ปรากฏชุดเท่านั้น หมาให้มุ่งหมายอะอธิบายบทพระบาลีทุกข้อไม่ เพราะฉะนั้น ลักษณะของอรรถฎา จึงมีวิธีการเป็น ๒ คือ อธิบายบทพิษชนะอย่างหนึ่ง อธิบายความหมาย…

เนื้อหานี้มุ่งเน้นที่การอธิบายบทพระบาลีอย่างละเอียด โดยมีวิธีการอธิบาย 2 ลักษณะ คือ อธิบายบทพิษชนะและอธิบายความหมาย ซึ่งช่วยให้ผู้ศึกษาเข้า…

…่อมถึงความเป็นผู้เด็จ เพราะความปฏิบัติไม่ดีนั้น. ภิกษุผู้ปฏิบัติไม่มีในพระสูตร ไม่รู้ว่าซึ่งอธิบายในพระบาลีม กล่าวว่า " คำอภิญญาทั้งหลาย บุคคล ๔ จำพวกนี้ มีอยู่ จะได้อยู " ดังนี้ ย่อมถืออาผิด พระผู้มีพระภาคเ…

…ี่อาจทำอันตรายแก่ผู้อื่น. การอธิบายถึงอภิญญาและความเป็นอยู่ของบุคคลที่มีธรรมผิดในบริบทของการเรียนรู้พระบาลีและการปฏิบัติในพระพุทธศาสนาได้ถูกพูดถึงในบทนี้.

…ภท ] ขุททกนิกายเป็นไฉน ? เว้น ๔ นิยายนิเส พระพุทธนทีเหลือ คือพระวินัยปิฎก พระอภิธรรมปิฎกทั้งหมด และพระบาลี ๑๔ ประเภท ที่แสดงไว้แล้วในตอนต้น มีขุททกปฐมะเป็นอาทิ ชื่อขุททกนิกายด้วยประการฉะนี้. เว้นคาถามั้ง ๔…

บทความนี้นำเสนอข้อมูลเกี่ยวกับศาสตุคาถาและนิยายต่าง ๆ ในพระพุทธศาสนา โดยแบ่งกลุ่มพระสูตรเป็นประเภทต่าง ๆ เช่น มัชฌิมนิยาย, สงูฎนิยาย และอังคุตตรนิยาย รวมถึงขุททกนิกายที่มีการจัดหมวดหมู่พระสูตรแตกต่างก

…วยอำนาจแห่งความสงกายและจิต. เพราะเมื่อ นามกาย สงบแล้ว แม้รูปกาย ก็เป็นอันสงบแล้วเหมือนกัน, ฉะนั้น ในพระบาลีกัน พระผู้พระภาฏเจ้าไม่ตรัสให้เฉพาะเลยว่า 'นามกาย รูปกาย' คำสั้นเพียงว่า 'กายสงบ' เท่านั้น." บทว่า อ…

บทความนี้เน้นการบรรจุความเป็นผู้เจริญและประเสริฐ ผ่านการปรารภความเพียรและศีล อธิบายถึงความสำคัญของการทำจิตและกายให้สงบ เพื่อประสบผลในทางธรรม การไม่หลงลืมและการตั้งมั่นในอารมณ์เป็นสิ่งสำคัญเพื่อความเจร