ปรโยคฺส- วิถีธรรมรรคแปล ภาค ๓ ตอน ๒ : หน้า 240/329

ปรโยคฺส- วิถีธรรมรรคแปล ภาค ๓ ตอน ๒ (ตอนจบ) - หน้าที่ 240 หรือว่าที่เป็นปัจจุบัน ตอบว่า “กี (จะพึงจาก) อย่างไร ในวันนี้ ก่อนอื่น ผิวัญฺญาณ เหล่านี้ละธรรมที่เป็นอดีตอันใด? ความพยายามก็ต้องเป็นการ ไมํผลไป เพราะอะไร เพราะธรรมที่จิ้งจะฟังถึงหลายไมํอยู่ นี้มิ ละธรรมที่เป็นปัจจุบันล่ะ แม็กะนั้น ความพยายาม ก็ไมํมีผล เพราะ ธรรมที่จะฟังจะกับความพยายาม ยังมีอยฺู (คือพยายามละได้อย่างหนึ่ง แล้ว ยังจะต้องพยายามอย่างอื่น ๆ ต่อไปอีก) ทั้งบรรยากวาน ก็จะกลายเป็นสังคีลธรรมไป (คือไม่บริสุทธิ์ เพราะสิ่งที่จะฟังจะ กับผู้ล่ะคะรณอยู่?) หรือจึงเป็นวัฏฐสังหลายเป็นวิปุรฺฐ (คือไม่ประกอบกับจิต) ไป อันปัจจุบันกสิล ศีลว่าเป็นจิตวิปุรฺฐ (คือไม่ประกอบกับจิต) หมดไป" คำในวันนี้ มิใช่เป็นคำพิเศษ (คือใช้คำปัจจุบัน) ด้วยในพระ บาลีเองท่านก็ได้กล่าว (เป็นคำปรารภนี้) ว่า “บุคคลนี้นั่น ย่อมละ กิเลสทั้งหลาย (คือ) ละกิเลสทั้งหลายที่เป็นอดีต (หรือ) ละกิเลส ทั้งหลายที่เป็นอนาคต (หรือ) ละกิเลสทั้งหลายที่เป็นปัจจุบัน (หรือ)* และกล่าวอีก (เป็นคำจาร) ว่า “เทวดาละกิเลสทั้งหลายที่เป็นอดีต ใช้? ถ้าถือว่า ยิ่งสิ่งที่สิ้นไปแล้วให้สิ่น ยิ่งสิ่งที่ดับไปแล้ว ให้ดับ สิ่งที่ปราศไปแล้วยังมาปราศแล้ว สิ่งที่ดับไปแล้วงามดาไป และสิ่งที่ล่วงไปแล้ว ซึ่งเป็นสิ่งที่ไม่มีอีย (ทะซิ)” แล้วจึงปฏิสธว่า “มิใช่ละกิเลสทั้งหลายที่เป็นอดีตดอก”" * ขุ. ป. ๑๑/๑๐๕