พระผู้มีพระภาค : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 2 / 143

ประโยค - คติสำนวนสําหรับภิก อรรถาธิบายพระวินัยมหาวรรค ตอน ๑ หน้าที่ 196 [อพัทธสีมา] พระผู้มีพระภาค ครั้งทรงแสดงสมานสงวนและความเป็นผู้มีอิสรเสรีอย่างนี้แล้ว นมัสการรง แสดงสมานสงวลา และความเป็นผู้มีอ…

บทนี้นำเสนอต้นตำรับของคติสำนวนที่พระผู้มีพระภาคตรัสเกี่ยวกับสีมาและอิสรเสรี ซึ่งเป็นหลักการสำคัญในการประพฤติปฏิบัติของภิกขุในพระพุทธศาสนา ทั้งยังอธ…

…่นกันเข้าแล้ว พ้นโดยท่วงทีอย่างฟุก เรียกว่าฟุก ในวาทา จิรวิสิ นี้. ได้ยินว่า ภูกุลล่านั่นทำในใจว่า "พระผู้มีพระภาค จักเสด็จ กลับอาทิถิณีอิริยบถนรธร" เมื่อจะไปในชนบทนั้น จึงได้เก็บอิริย ที่ได้ในเรื่องหมอยาไว้แล้วจึง…

…มีความสัมพันธ์กับขันธ์ในบริบททางพระพุทธศาสนา พร้อมกับกล่าวถึงการนำเสนอและการเตรียมพร้อมต่างๆ ก่อนที่พระผู้มีพระภาคจะเสด็จไปยังชนบท พร้อมความคิดของภูกุลล่าที่เกี่ยวข้อง

…ฐฺฐัตต้นนั้นผูกแล้วไปสู่พ้น ๆ ปนดัง ว่า ฝูงโคคุณนายโคบาผูกที่ออ แล้วนำไปอยู่นั้น; เพราะฉะนั้น ต้นหา พระผู้มีพระภาค จึงตรัสว่า ภวนฺตติ. [๕๔๖] ก็ภาโสมสูตรนั้นว่า "ขญาณอันเป็นไปในส่วนเบื้องต้น ชื่อว่า อนุโธ. ความตรัสร…

เนื้อหาในหน้าที่ ๖๘ ของเล่ม ๕ เกี่ยวกับการเชื่อมโยงระหว่างการท่องเที่ยวและความรู้ในพระธรรม ท่านผู้มีพระภาคย้ำถึงความสำคัญของความรู้และการปฏิบัติเพื่อการเข้าถึงความจริง ความสามารถในการเข้าใจทั้งสองด้าน

…ประกาศรี สุขสุ คำว่า ตกฺต”๘๔ เป็น๓ คำแปล คำว่า ธิ คงฺคํ เป็น ม คนนะ คำว่า ปุจฉวาตร. [คำณาม] [๒๔๔] พระผู้มีพระภาค ทรงยังเทศนาให้บลงด้วยอาคาถนี้ ด้วยประกฤณะนี้ ในเวลาจบเทศนา เทพดาเสนโกภิ บรรลพระ อรหํ ที่บรรลุผล ๓ แ…

เนื้อหานี้สำรวจความหมายของมงคลในธรรมะ โดยการกล่าวถึงผู้ที่มีความงามและไม่แสวงหาอะไร เป็นผู้มีความสวัสดีที่แท้จริง ซึ่งได้รับการยกย่องจากเทพดา การเทศนาเป็นไปในบริบทที่เจาะลึกถึงการบรรลุธรรมและการให้บัง

…วาม ประพฤติดีอ่อนตน ไม่กระด้าง เพราะว่า ความเป็นผู้กระด้าง เป็นเหตุ แห่งความบิ่นหยาย." เพราะเหตุนี้ พระผู้มีพระภาค จึงตรัสว่า "นะประได กระด้างโดยชาติ กระด้างโดยทรัพย์ และกระด้างโดยโคตร ย่อมดูหมิ่นสัญญาตนของ กรรม ๔ …

…อหานี้พูดถึงความสำคัญของการเป็นผู้มีความอ่อนน้อม และผลเสียที่จะเกิดขึ้นจากความกระด้างในตัวบุคคล ซึ่งพระผู้มีพระภาคตรัสว่า ความแข็งกร้าวจะนำไปสู่ความเสื่อม และเห็นว่าความอ่อนน้อมดีนั้นเป็นทางแห่งการอยู่ร่วมกันอย่างส…

…ัตถทีนี้แปล เล่ม ๔ หน้า ๔๔ อยู่เท่านั้น ไม่ปรารถนาปัจจัยอื่นไปจากปัจจัยนั้น ละความเป็นคนมัก มากเสีย พระผู้มีพระภาค ตรัสว่า "ผู้สัมโดยด้วยปัจจัยที่มีอยู่" การละความชื่นและความริษยา ในอิฏฐารมณ์และอณิฏฐารมณ์ ชื่อว่า ล…

…อนในมังคลัตถที โดยเน้นไปที่การสัมผัสปัจจัยที่มีอยู่และการละความชื่นและริษยาในอิฏฐารมณ์และอณิฏฐารมณ์ พระผู้มีพระภาคได้ตรัสถึงการใช้ชีวิตโดยการควบคุมอารมณ์และการมีความยินดีอย่างเสมอ สามารถนำไปใช้ในการพัฒนาจิตใจและการ…

…ั้งหลายมีความเป็นผู้ปรากฏเกินเป็นต้น อันภิญญาผู้สันโดยอมละเสียด ได้. เหตุนี้ ความสันโดยของภิกษุนั้น พระผู้มีพระภาค จึงตรัสว่า "เป็นมงคล." ก็ภิกษุทั้งหลายเป็นผู้สันโดย ไปสู่คติ นับไม่ถ้วน. ประโยชน์อันใด้ด้วยเรื่อง (…

…ี้กล่าวถึงการสันโดดในพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะอย่างยิ่งในองค์ประกอบของภิกษุที่ยังคงปฏิบัติตนตามแนวทางของพระผู้มีพระภาค อีกทั้งเน้นถึงความสำคัญของการมีมงคลในการดำเนินชีวิต โดยอ้างอิงจากการวิเคราะห์ในอรรถการวินิจฉัยสูตรแ…

ประโยค ๑ - มังคลัตถิที่ปรินิเปติเล่ม ๔ หน้าที่ ๑๘๐ อย่างนี้!" พระผู้มีพระภาค ปฐตนะ ก็ต้าถาพมนุษ ยชวาสนาปรนมติจกให้ การประหาษแก้เผ่า ด้วยฝ่ามือ ปฐตนะ ก็ในอันนั้น เธอจึงมีอาบาย อ…

เนื้อหานี้ติดตามการสนทนาระหว่างพระผู้มีพระภาคและพระปฐตนะ เกี่ยวกับความคิดและความเห็นต่อการประหารชีวิต ว่าหากมนุษย์เลือกที่จะประหารจะมีผลอย่างไรต่…

…กข์ได้." [๒๕] กล่าวว่า อภิสมอแลน นี้ พระอรรถกถาจารย์กล่าว หมายอามตรัสอธิษฐานญาณดลย. ด้วยเหตุนี้นั่น พระผู้มีพระภาค จึงตรัสว่า "ภิญญทั้งหลาย ผู้ใดอ้อมเห็นทุกข์ ผู้นันอ้อมเห็น ทั้งเหตุให้ทุกข์เกิด ทั้งความดับทุกข์ ทั…

…ารเปลี่ยนแปลงสังสารทุกข์และมงคลแห่งการเห็นทุกข์ ความดับทุกข์และข้อปฏิบัติที่นำไปสู่ความดับทุกข์ ซึ่งพระผู้มีพระภาคได้ตรัสถึงความสำคัญของการเข้าใจเหตุของทุกข์และการดับทุกข์ในบทพระสูตรต่างๆ

…งแปลเป็นมคธ ๑๓๑. พระพุทธเจ้า เกิดขึ้นแล้ว ในโลก ๑๓๒. ธรรม ตั้งอยู่แล้ว ในสันดาน ของสัตบุรุษ ท. ๑๓๓. พระผู้มีพระภาค ถึงแล้ว ซึ่งกรุงราชคฤห์ โดยลำดับ

เอกสารนี้เกี่ยวข้องกับการแปลประโยคจากอุภัยพากยปริวัตน์ ภาค ๑ - ๒ โดยมีการนำเสนอข้อความที่สื่อถึงปรัชญาและหลักการสืบค้น ในส่วนของประโยคที่เกี่ยวกับพระพุทธเจ้าและธรรมชาติของสัตบุรุษ พร้อมทั้งมุ่งเน้นถึง

…จะบรรเทาความสงสัยของตนเสียได้ใน กลใด การฟังธรรมแม่ในกลนั้น พึงทราบว่า "การฟังธรรมโดย กาล." เหตุนั้น พระผู้มีพระภาค เมื่อจะแสดงธรรมแก่ภิกษุ ทั้งหลาย จึงตรัสไว้ในปาปฏิสูตรในทูติยวรรค ปฏิฏฐาณาสุ ในคติ นิบาต องคุตตรนิก…

ในเนื้อหานี้กล่าวถึงการฟังธรรมในวันสำคัญ และการสนทนาของพระเถระ ๓ รูป โดยเน้นว่าการฟังธรรมมีความสำคัญในการบรรเทาความสงสัยของบุคคล เมื่อพระอนุรุทธเถระได้สอนพระเถระแม่ทับ ๓ ในการถามตอบปัญหา เพื่อทำความเข

…้น จึงชื่อว่า ภานุตติ (เป็นเครื่องนำไปสู่สงสาร). คำคำว่า ภานุตติ (เป็นเครื่องนำไปสู่สงสาร). [๕๕๕] พระผู้มีพระภาค เมื่อจะทรงแสดงธรรมแก่ภิกษุทั้งหลาย จึงตรัสว่าเป็นอากาไวในกุญยมสูตร ที่ ๒ ในสังคสังมันเองว่า "มมหา…

…อความนี้กล่าวถึงมังคลตาและภานุตติซึ่งหมายถึงการดำเนินชีวิตเพื่อไปสู่ความสุขและการดับทุกข์ตามคำสอนของพระผู้มีพระภาค โดยเฉพาะการแสดงธรรมแก่ภิกษุที่ไม่รู้จักทุกข์และไม่ได้ทำความดี ทำให้ต้องเกิดและแก่เป็นวงจรอยู่เรื่อย…

…นเอง พระนันทราชาฤษี มี่มาหลงกล ๕ อย่าง คือ แก่ พระเกตุก ผูกพระสุพรณบัฏ มธมงคล อาวาสมงคล ฉัตร- มงคล. พระผู้มีพระภาค ทรงยังพระนันทุมารให้เฉพาะแล้วตรัส มงคล เสด็จออกจากพระที่นั่งหลักไป. ครั้งนั้น นางชนนบทกัลยาณี เห็นพ…

บทความนี้กล่าวถึงเรื่องราวจากมหาวรรณ์ และการสั่งสอนของพระผู้มีพระภาคผ่านพระนันทุมาร โดยเน้นที่ความสำคัญของการรักษาคุณธรรมและการเรียนรู้จากประวัติศาสตร์เพื่อการปฏิบัติที…

… อีกประการหนึ่ง แม้ว่าความเสื่อมจากโคธ (คือธรรมเป็นอาทิทา) ของตน ก็ว่าจะเป็นอาทิทพ์พ. ด้วยเหตุนนั้น พระผู้มีพระภาค เมื่อทรงสอนอภิธรรมหลาย ผู้วินาการสำราญอินทรีย์ ส่าวว่า "ภิกษุทั้งหลาย ชื่อวิกยะแถมมิดในรูปเป็นดังนี…

…ี่ยวข้องกับการอบรมและการสอนในพระพุทธศาสนา เน้นที่การทำลายอินทรีย์และการดำเนินชีวิตตามหลักธรรม ตามที่พระผู้มีพระภาคทรงสอนเกี่ยวกับโคธและการดำเนินชีวิตอย่างถูกต้องเพื่อหลีกเลี่ยงอันตรายของสัตว์ในนรก เมื่อท่านประพฤติใ…

…ลังบ้าง ฯ ในคำว่า นยสหสฺสวเสน นั้น มีการแสดง ๑๐๐๐ นัย ดังต่อไปนี้ ๆ คือ อย่างไร ๆ คือ โสดาปัตติมรรค พระผู้มีพระภาค ทรงแจกออกไปตามชื่อว่าฌานล้วน ๆ ไม่เกี่ยวถึงความต่างแห่งปฏิปทา เป็น ๒ อย่างก่อน คือ สุญญตะ และอัปปณิ…

ในหน้าที่ 62 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกาได้กล่าวถึงการแจกแจงนัยที่เกี่ยวข้องกับโสดาปัตติมรรค โดยมีการแสดงออกถึงประเภทนัยที่เป็นจำนวนมาก ตัวอย่างเช่น การแจกออกเป็นจำนวน ๑๐๐๐ นัย โดย

…จาย ตกไปอยู่ ที่ชื่อว่า นิรวา เพราะอรรถว่า เป็นสถานที่ไม่มีความเจริญรู้ ก็นวามนี้ดี อีกอย่างหนึ่ง พระผู้มีพระภาค ทรงแสดงกำเนิด สัตว์วัดจริงจาน ด้วยอวยคำห. จริงอยู่ กำเนิดสัตว์วัดจริงจานจัดเป็นอนาย

…' ซึ่งแสดงถึงสภาวะที่แตกต่างของชีวิตและความทุกข์ที่เกิดจากการทำผิดทางธรรม โดยมีการอ้างอิงถึงคำสอนของพระผู้มีพระภาคว่าด้วยการแสดงกำเนิดสัตว์ในสภาวะที่ถูกต้อง.

…็นอาทิ ฯ จริงอยู่ เพื่อสงเคราะห์ธรรมที่มีส่วนเหมือนกัน ทั้งหมดเข้าด้วยกัน ธรรมมีอาสวะทั้งไม่มีอาสวะ พระผู้มีพระภาค ก็ทรงแสดงว่า ปัญจขันธ์ โดยไม่ต่างกัน ๆ แต่เพื่อแสดงธรรม ที่เป็นภูมิแห่งวิปัสสนา ธรรมที่มีอาสวะเท่าน…

เนื้อหานี้อธิบายถึงพระธรรมที่เกี่ยวข้องกับขันธ์และอุปาทานขันธ์ในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยเปรียบเทียบขันธ์กับโภชนะ เช่นกับข้าวที่ถูกปรุงแต่งเพื่อให้เกิดความพึงพอใจ การเข้าใจขันธ์ที่เป็นอารมณ์แก่อุปาทานสำ

ประโยค - จุดดุลสมดุลปาสาทิกา อรรถาธิปพระวินัย อุฒวจวรร วรนา - หน้าที่ 657 พระผู้มีพระภาค ทรงแสดงเมตตาและธรรมเป็นส่วนเบื้องต้น แห่งเมตตา ด้วยความเป็นผู้แจ้งประโยชน์ และความเป็นผู้อุปถัมภ์ แ…

บทความนี้อธิบายถึงแนวทางการแสดงเมตตาของพระผู้มีพระภาค โดยเน้นการแสดงความกรุณาและความไม่โกรธ ตลอดจนบทบาทของการปฏิบัติตนในฐานะผู้ฟังฎีกาและการให้สิ่งที่เคา…

…ม ยุ่งยากอยู่ในตอนต้นและกลาง สำหรับลางรูปชัดหมดทุกตอน เธอก็อาจกำหนดถือเอาได้หมด ไม่ยุ่งยากเลยสักตอน พระผู้มีพระภาค เจ้าจะทรงแสดงความว่า อันพระโยคาวจรควรเป็นเช่น (รูปที่ ๔) นั้น จึงตรัส (ข้อนี้) ว่า "ภิกษุสำเหนียกว่…

เนื้อหาเกี่ยวกับการหายใจและการสำเหนียกของภิกษุในพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะการรับรู้ลมหายใจออกและหายใจเข้าด้วยจิตที่ประกอบด้วยญาณ แสดงถึงความสำคัญในการฝึกอานาปานสติและการกำหนดลมที่ชัดเจนในแต่ละช่วง ซึ่งเป็น

…ย ! สาวกทั้งหลายเป็นผู้มีญาณอยู่หนอ" ดังนี้. ข้อว่า ปุจฉพพฺเมเม โส ภิญฺญา สุตฺโธ ทิฏฺโฐ มีความว่า (พระผู้มีพระภาคเจ้า) ตรัสว่า "เราได้แทงตลอดสัพพัญญูณา ณ โพธิ์มณฑ์ ทำหน้าที่สัตว์ และภาพ คติ ธีติ และนิวาส หาปรามาจ…

ข้อความนี้กล่าวถึงบทบาทของสาวกและการเข้าใจในกรรมตามหลักพุทธศาสนา โดยมีการอ้างอิงถึงการเห็นและรับรู้ในพุทธธรรม รวมถึงการอธิบายเกี่ยวกับสัตว์และกรรมที่ส่งผลต่อการเกิดในชีวิตไม่ว่าจะเป็นการส่งเสริมด้วยญา