พระสัมมา : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 39 / 180

…ิดสิกขาบท ซึ่งมีผลให้สิ่งของที่ได้รับมาไม่บริสุทธิ์ เป็นของไม่ควรบริโภค การแสวงหาด้วยการล่อหลอกนั้น พระสัมมาสัมพุทธเจ้า ทรงแสดงรายละเอียดไว้มากมาย พระ อรรถกถาจารย์ได้แบ่งเป็นหัวข้อไว้ดังนี้ 1. กุหนา (อ่านว่า …

ในเนื้อหานี้กล่าวถึงการละเมิดสิกขาบทซึ่งส่งผลให้สิ่งของที่ได้มาไม่บริสุทธิ์ โดยมีพระอรรถกถาจารย์ได้แบ่งการหลอกลวงของพระภิกษุออกเป็นสามประเภท ได้แก่ การแสร้งแสดงตัวเป็นผู้สันโดษเพื่อดึงดูดการถวายจากทาย

…นเป็นการละเมิดสิกขาบท ซึ่งจะได้กล่าวในหัวข้อ “ถึงพร้อมด้วยศีล” ชื่ออาบัติเกี่ยวกับอาชีพไม่บริสุทธิ์ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ทรงบัญญัติสิกขาบทเกี่ยวกับเรื่องมิจฉาอาชีวะไว้ 6 ข้อ พร้อมทั้งระบุชื่อ อาบัติเพราะละเม…

พระพุทธเจ้าทรงบัญญัติสิกขาบทเพื่อป้องกันมิจฉาอาชีวะที่พระภิกษุอาจประพฤติ โดยการมีอาชีพบริสุทธิ์จำเป็นต้องหลีกเลี่ยงการขออาหารและการกระทำที่ไม่เหมาะสม เพื่อให้พระภิกษุสามารถดำเนินชีวิตอย่างมีศีลและบริส

…รู้จักบริโภคปัจจัยที่ได้มาอย่างฉลาดอีกด้วย ทั้งนี้เพื่อยกตนให้พ้นจากการเป็นทาสของกามได้อย่างแท้จริง พระสัมมาสัมพุทธเจ้าจึงตรัสสอนการ บริโภคปัจจัย 4 หรือปัจจัยสันนิสสิตศีลให้กับพระภิกษุ โดยให้พระภิกษุพิจารณาวั…

…บาตหรือการได้รับจากผู้เลื่อมใส ศีลที่เกี่ยวข้องกับการบริโภคปัจจัย 4 มีความสำคัญต่อการหลีกเร้นจากกาม พระสัมมาสัมพุทธเจ้าแนะนำการบริโภคด้วยวัตถุประสงค์ที่ชัดเจน ป้องกันกิเลสและส่งเสริมความบริสุทธิ์ รายละเอียดวิ…

…เพื่อป้องกันอาสวะอันจะบังเกิดขึ้น ในตนรวมทั้งผู้อื่นด้วย เมื่อตรัสสอนในเชิงให้ละและป้องกันกิเลสแล้ว พระสัมมาสัมพุทธเจ้ายังทรงสอนถึงวัตถุประสงค์ ที่ถูกต้องในการบริโภค กล่าวคือ ให้พิจารณาว่าพระภิกษุบริโภคอาหาร …

เนื้อหาอธิบายถึงจุดมุ่งหมายในการบริโภคอาหารของพระภิกษุที่มุ่งหวังเพื่อยังชีวิตและการศึกษาไตรสิกขา รวมถึงการใช้เสนาสนะเพื่อบำบัดความร้อนหนาวและหลีกเลี่ยงอันตราย โดยไม่ควรใช้เสนาสนะอย่างฟุ้งเฟ้อเพื่อป้อ

…ความ เป็นพระ วิชาที่พระไม่ควรเกี่ยวข้อง จึงจัดเป็นติรัจฉานวิชา คือ วิชาที่ขวางหรือขัดกับความเป็นพระ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสสรุปเรื่องความถึงพร้อมด้วยศีลว่า “ภิกษุใด เป็นผู้ปฏิบัติสมบูรณ์ด้วยศีลทั้ง 3 อย่าง คื…

บทความนี้อธิบายถึงความหมายของคำว่า "ติรัจฉานวิชา" ซึ่งหมายถึงวิชาที่ขัดกับการเป็นพระภิกษุ และความสำคัญของศีลที่ภิกษุต้องปฏิบัติตามเพื่อให้มีความสุขทั้งทางกายและใจ พระบรมศาสดาได้สอนถึงการรักษาศีลและการ

…ีล” หมายถึง ภาวะปรกติ ดังนั้น “อินทรียสังวรศีล” จึงหมายถึง “ภาวะปรกติในการสำรวมระวังอินทรีย์ทั้ง 6” พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสกับพระเจ้าอชาตศัตรูว่า “มหาบพิตร อย่างไรภิกษุจึงชื่อว่า เป็นผู้คุ้มครองทวารในอินทรีย์…

เนื้อหาเกี่ยวกับคำศัพท์ต่างๆ ในการปฏิบัติธรรมที่เกี่ยวข้องกับอินทรียสังวรศีล ซึ่งพระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ให้คำแนะนำเกี่ยวกับการสำรวมระวังอายตนะทั้ง 6 ได้แก่ ตา หู จมูก ลิ้น กาย และใจ โดยมีการ…

6.2.5 ประกอบด้วยสติสัมปชัญญะ เมื่อตรัสอธิบายเรื่องคุ้มครองทวารในอินทรีย์ทั้งหลายจบลงแล้ว พระสัมมาสัมพุทธเจ้าจึงทรงแสดง อย่างไรภิกษุจึงชื่อว่าเป็นผู้ประกอบด้วย สติสัมปชัญญะแก่พระเจ้าอชาตศัตรูว่า “มห…

เนื้อหาเกี่ยวกับสติสัมปชัญญะในพระพุทธศาสนา แสดงให้เห็นว่าภิกษุที่ประกอบด้วยสติสัมปชัญญะจะทำความรู้สึกตัวในทุกการกระทำ รวมถึงการพูด คิด และทำต่างๆ ซึ่งมีความสำคัญมากในการไม่ให้เกิดความเสียหาย และเป็นพื

…งายหรือไม่ 4. อสัมโมหสัมปชัญญะ ความรู้สึกตัวว่า สิ่งที่ตนกำลังทำนั้นเป็นความหลงเข้าใจผิด หรือ การที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสว่า “ภิกษุชื่อว่าเป็นผู้ประกอบด้วยสติสัมปชัญญะ” ย่อมหมาย ความว่า ทุกอิริยาบถที่พระภิก…

…นี้ยังกล่าวถึงความเสียหายที่อาจเกิดจากการขาดสติซึ่งส่งผลต่อชีวิตและทรัพย์สินของทั้งตัวเองและผู้อื่น พระสัมมาสัมพุทธเจ้ายืนยันว่าภิกษุจำเป็นต้องมีสติสัมปชัญญะในการดำเนินชีวิต และสามารถปฏิบัติตนได้อย่างเหมาะสม

…การงานก็เช่นเดียวกัน ถ้าขาดสันโดษก็อาจเป็นเหตุให้เกิด การฉ้อราษฎร์บังหลวงหรือการรับสินบนได้ ทั้งนี้ พระสัมมาสัมพุทธเจ้ามิได้ทรงสอนให้เราไม่คิดปรับปรุง ตนเองให้เจริญก้าวหน้า แต่ทรงสอนให้เราพอใจตามมีตามได้และแส…

เรื่องราวเกี่ยวกับคำว่า 'สันโดษ' ซึ่งหมายถึง ความยินดีในของของตน พร้อมอธิบายถึงความแตกต่างระหว่าง 'สันโดษ' และ 'อัปปิจฉา' ที่หลายคนเข้าใจผิดว่าเหมือนกัน นอกจากนี้ยังยกตัวอย่างความรักในครอบครัวและสถาบั

… สิ่งใดก่อให้เกิดความสบายแก่ตน ก็ยินดีต่อสิ่งนั้น สิ่งใดสมควรแก่ตน ก็ยินดี ต่อสิ่งนั้น อย่างไรก็ตาม พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงยกย่องว่า ภิกษุผู้มีบริขาร 8 เท่านั้น เป็นผู้สันโดษ ส่วน พระภิกษุที่มีบริขารมากกว่านี้…

…ใจในสิ่งที่มี แม้จะเป็นเพียงเครื่องมือที่มีคุณภาพต่ำก็ตาม รวมถึงความสำคัญของการมีบริขาร 8 อย่าง ซึ่งพระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงยกย่องให้เป็นความสันโดษที่แท้จริง กล่าวถึงการไม่แสวงหาสิ่งที่ดีกว่าในระหว่างอาศัยอยู่ใ…

…รือนำมาประพรมเสนาสนะ ย่อมเป็นเครื่องบริหารกาย แต่ ถ้าใช้กรองน้ำดื่ม ย่อมเป็นเครื่องบริหารท้อง การที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสว่า ภิกษุเป็นผู้สันโดษด้วยจีวรเป็นเครื่องบริหารกาย ด้วย บิณฑบาตเป็นเครื่องบริหารท้องเ…

เนื้อหาเกี่ยวกับการใช้อุปกรณ์ต่างๆ เช่น จีวร บาตร และมีดโกน ในการบริหารกายและท้องของภิกษุ โดยพระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงสอนให้ภิกษุใช้จีวรบริหารกาย และบาตรเพื่อยังชีวิต การมีความสันโดษเป็นคุณสมบัติที่นำมาซึ…

… และใจ เมื่อได้เจริญสมาธิภาวนา ย่อมได้รับอานิสงส์คือ ละนิวรณ์ได้ จนกระทั่งมีสมาธิในฌานระดับต่างๆ 2. พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงอุปมานิวรณ์ 5 ซึ่งเป็นเครื่องกั้นใจไม่ให้บรรลุความดี ได้อย่างชัดแจ้ง เป็นสิ่งที่ควรศึก…

บทความนี้นำเสนอความสำคัญของการละนิวรณ์และการเจริญสมาธิในพระพุทธศาสนา โดยเน้นการอธิบายเกี่ยวกับนิวรณ์ 5 ซึ่งเป็นอุปสรรคต่อการบรรลุความดี อธิบายถึงความสำคัญของการมีสมาธิและการเจริญภาวนา รวมถึงรายละเอียด

…นได้แก่รูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส เนื่องจากใจยังหลงติดในรสของกามคุณทั้ง 5 นั้น จนไม่สามารถสลัดออกได้ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงเปรียบกามฉันทะเหมือน “หนี้” คือ ผู้ที่เป็นหนี้เขา แม้จะถูกเจ้าหนี้ ทวงถามด้วยคำหยาบ ก็…

เนื้อหานี้พูดถึงนิวรณ์ 5 ประการที่เป็นอุปสรรคต่อการเจริญภาวนา สำหรับพระภิกษุที่ประพฤติปฏิบัติอย่างเคร่งครัด แม้จะมีศีลและสติปัญญา แต่หากยังไม่สามารถละนิวรณ์ได้ ก็ไม่สามารถสงัดจากกามและอกุศลธรรมได้ โดย

พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงเปรียบพยาบาทเหมือน “โรค” ผู้ที่เป็นโรคต่างๆ ย่อมมีความทุกข์ มีความเจ็บป่วย ไม่สบายทั้ง…

พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงเปรียบพยาบาทเหมือนโรค หลายคนที่มีพยาบาทย่อมมีความทุกข์และเจ็บปวดในกายและใจ จึงต้องฝืนท…

…้นแห่งจิตอยู่ในระดับใด มีสมาธิหรือไม่ ดังมีเรื่องปรากฏอยู่ในอาฬวกสูตรว่า “สมัยหนึ่ง อาฬวกยักษ์ไปเฝ้าพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเพื่อถามปัญหา ยักษ์คิด อยู่ในใจว่า ถ้าพระพุทธองค์ไม่สามารถตอบปัญหาได้ ก็จะจับโยนข้าม มหาส…

บทความนี้กล่าวถึงการรู้ใจผู้อื่นโดยการใช้ญาณกำหนดรู้ ซึ่งเป็นความสามารถของพระพุทธเจ้าที่สามารถรับรู้ความคิดและสภาวะจิตของผู้อื่นได้ เช่น การเข้าใจถึงความรู้สึกของสัตว์และบุคคลอื่นเมื่อจิตสะอาดไร้ซึ่งก

…ะลึกชาติแต่หนหลังได้นี้ มีศัพท์ทางศาสนาโดยเฉพาะว่า “ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ” อนึ่ง ประวัติความเป็นมาของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ตั้งแต่ครั้งก่อนที่จะเป็นพระโพธิสัตว์ และขณะ ที่เป็นพระโพธิสัตว์ บำเพ็ญทศบารมีอยู่ในช่วง…

…บริสุทธิ์ เช่นเดียวกับการจากบ้านไปกลับ การมีสมาธิในจิต ช่วยให้เห็นการเกิดและการตายของสัตว์ผู้มีกรรม พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้กล่าวถึงเรื่องนี้ในวัสดุทางพระพุทธศาสนา ซึ่งตัวอย่างที่สำคัญ ได้แก่ เวสสันดรชาดก ที่แส…

…้งหลายให้ช่วยคลี่คลายข้อข้องใจ แต่กลับทรงผิดหวังมาโดยตลอดนั้น บัดนี้พระเจ้าอชาตศัตรู ได้ทรงพบแล้วว่าพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเพียงพระองค์เดียวเท่านั้นที่ทรงสามารถปลดเปลื้องทุกข์อันใหญ่หลวง ในพระทัยของพระองค์ได้ จึง…

พระเจ้าอชาตศัตรูได้ขอสวามิภักดิ์ต่อพระรัตนตรัยเพื่อเป็นสรณะในชีวิต หลังจากที่ทรงเผชิญกับความผิดซึ่งส่งผลให้พระบิดาที่ดำรงธรรมถูกปลงชีพไป พระพุทธเจ้าได้ทรงรับทราบคำสารภาพของพระเจ้าอชาตศัตรูโดยไม่ทำให้ร

…้าสารภาพความผิดนั้น และนับเป็นบุญ อย่างยิ่ง อีกประการหนึ่ง ที่ทรงได้โอกาสสารภาพความผิดเฉพาะพระพักตร์พระสัมมาสัมพุทธเจ้า ดังนั้นการ ผูกเวรระหว่างพระราชบิดากับพระองค์ที่มีมาแต่อดีตชาติ จึงเป็นอันยุติแต่เพียงเท่…

…อุปนิสัยกล้ายอมรับผิดในการทำปิตุฆาตเมื่อทรงตรองเห็นว่ามันเป็นความผิดใหญ่หลวง โดยทรงได้โอกาสสารภาพต่อพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ซึ่งการทำปิตุฆาตขัดขวางหนทางไปสวรรค์นิพพาน ทรงรับรู้ถึงบาปและแม้จะต้องเสวยทุกข์ในนรก โลห…

…งคำถาม เหมือนถามถึงเรื่องมะม่วง แต่ได้รับคำตอบ เป็นเรื่องขนุน จึงทรงกังขาอยู่ในพระทัย ตลอดเวลา ครั้นพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเสด็จพร้อมด้วยภิกษุสงฆ์หมู่ใหญ่ไปประทับ ณ สวนอัมพวัน ใกล้กรุง ราชคฤห์ ซึ่งหมอชีวกโกมารภัจ…

…อชาตศัตรูมีความต้องการรู้ถึงประโยชน์ของการเป็นสมณะ จึงได้ไปสอบถามกลับได้รับคำตอบที่ไม่ชัดเจน จนได้พบพระสัมมาสัมพุทธเจ้าและได้รับคำตอบ 14 ข้อ แบ่งออกเป็น 3 หมวด ได้แก่ การยกฐานะทางสังคมของผู้บวช การฝึกจิตให้มี…

…ชชา 8 เหล่านี้จัดว่าเป็น “อุตตริมนุสสธรรม” คือ ธรรมอันยวดยิ่ง ของมนุษย์ หรือธรรมของมนุษย์ผู้ยอดยิ่ง พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงห้ามภิกษุบอก หรือแสดงแก่ผู้อื่นว่าตน บรรลุความรู้วิเศษเหล่านี้ ดังมีคำที่เรามักได้ยินก…

…จากนี้ วิชชา 8 ซึ่งรวมถึงวิปัสสนาญาณและมโนมยิทธิ เป็นเครื่องมือในการพัฒนาจิตไปสู่การบรรลุธรรมสูงสุด พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงห้ามมิให้ภิกษุอวดอุตตริมนุสสธรรม และผู้ที่กระทำเช่นนั้นจะต้องได้รับโทษหนักถึงขั้นขาดจา…