หน้าหนังสือทั้งหมด

สาระสำคัญพระธรรมเทศนา
44
สาระสำคัญพระธรรมเทศนา
…มัตถบารมี สมบูรณ์บริบูรณ์ทั้งทาน ศีล ภาวนา ได้เช่นนี้ เป็นเพราะความดี ที่ทำไว้ในชาติก่อน การเกิดเป็นพระเจ้าแผ่นดินได้ ก็เพราะเป็นผู้สั่งสมความดีไว้ในชาติปางก่อน ตัวอย่าง : การสั่งสมความดีในชาติปางก่อน จนได้เกิดเป็น…
บทความนี้นำเสนอสาระสำคัญจากพระธรรมเทศนาเกี่ยวกับการตั้งตนไว้ชอบและความสำคัญของการสั่งสมบารมีในอดีต การทำความดีในชาติก่อนมีผลต่อการเกิดในชาติปัจจุบัน โดยมีรายละเอียดเกี่ยวกับการให้ทาน การรักษาศีล และกา
แผ่เมตตาและผลบุญ
48
แผ่เมตตาและผลบุญ
…แก่บุตรธิดา ฯ ส่วนการแผ่โดยอาการมิได้เจาะจงนั้น ได้แก่ ปรารภทั่วไปไม่เลือก บุคคล มีพระเมตตาของสมเด็จพระเจ้าแผ่นดิน อันพระองค์ให้เป็นไปในประชาชนเป็น ข้ออ้าง ។ จัดว่า นัยหลังนี้ ย่อมขยายกว้างออกไปได้ตามอัธยาศัยของบุค…
บทความนี้กล่าวถึงการแผ่เมตตาที่มีต่อสัตว์ทั้งหลาย โดยอ้างอิงถึงความเมตตาของสมเด็จพระเจ้าแผ่นดิน และการบำเพ็ญกุศลเพื่อให้สัตว์ได้รับผลบุญและโภชนาหารที่เพียบพร้อม การแผ่เมตตานั้นแบ่งออกเป็นประเภทต่…
ขันติ: คุณธรรมของผู้ปกครอง
336
ขันติ: คุณธรรมของผู้ปกครอง
…ร) สำหรับท่านผู้ใหญ่ด้วยในฝ่ายคฤหัสถ์ ขันติจัดเป็นราชธรรมประการหนึ่ง ๓๔๑ มาในคาถาแสดง ทศพิธราชธรรม, พระเจ้าแผ่นดินผู้ขาดพระคุณสมบัติข้อนี้ จะพึงปรากฏว่ามีพระราชจรรยาอัน หุนหันไม่ละมุนละไม ปราศจากพระเมตตาในประชาชนพส…
บทความนี้นำเสนอเกี่ยวกับขันติซึ่งเป็นราชธรรมที่สำคัญสำหรับผู้ปกครอง โดยยกตัวอย่างคำสอนจากสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์และท่านโกสีราช โดยเน้นความสำคัญของการมีความอดทนในการบริหารจัดการที่สุภาพและไม่ใช้ความรุนแ
พญาช้างแห่งอุทยาน
240
พญาช้างแห่งอุทยาน
…้คงมาตลอดนี้ ถ้า คนเราทอดทิ้งมาตรฐานแล้วน่าจิตอุตส่าห์กู้ช้าง เมื่อช้างไม่ชอบอาหารและ ชมเชยเช่นนั้น พระเจ้าแผ่นดินจึงรับสั่งถาม ได้ความว่าช้างถูก พรากจากมาตรฐาน ๆ ต้องอดอาหารมาหลายวัน จึงเป็นห่วงและเสียใจ ยิ่งนัก …
เรื่องราวนี้เล่าถึงพญาช้างที่ถูกจับมาโดยนายพนจรและไม่คุ้นเคยกับอาหารใหม่ที่ได้รับ พระเจ้าแผ่นดินผิดหวังกับการดูแลและเรื่องราวของมารดาที่ตามหาลูกช้างของตน เมื่อรู้ว่าลูกถูกจับไปก็เกิดความเศร้าโศกเป…
ความสำคัญของลาอสีมาในพระพุทธศาสนา
145
ความสำคัญของลาอสีมาในพระพุทธศาสนา
…นหนึ่ง ๆ ชื่อชนปฏสีมา. แดนกำหนดแห่งแคว้นกสีและ โควาสเป็นต้น ชื่อรู้สมา.๑ สถานเป็นที่ไปแห่งอาณาจของพระเจ้าแผ่นดินองค์หนึ่ง ๆ
บทความนี้ศึกษาเรื่องลาอสีมา ความหมาย และบทบาทในพระพุทธศาสนา โดยชี้ให้เห็นถึงลักษณะและวิธีการกำหนดเขตอาณาจักรในวัดที่พระราชาและมหาอมตะได้สร้างขึ้น รวมถึงข้อมูลเกี่ยวกับชนปฏสีมา และพื้นที่ที่เกี่ยวข้อง
อรรถกถาพระวินยมหาวรรค ตอนที่ 2
60
อรรถกถาพระวินยมหาวรรค ตอนที่ 2
…ค - ตอนสนับปาสาทิกา อรรถกถาพระวินยมหาวรรค ตอน ๒ - หน้าที่ 286 หนึ่ง วัสดกะระหนึ่ง เป็นมหาอำมาตย์ของพระเจ้าแผ่นดินนครศรี สองบรรว่า วชิชิน ปฏิภาโย มีความว่า เพื่อรองการดำ ทางบุญเริ่มหวังสุกดัวนัวันที่วัสสีย บทว่า วต…
บทนี้เป็นการศึกษาและวิเคราะห์คำอธิบายจากอรรถกถาพระวินยมหาวรรค ตอนที่ 2 เกี่ยวกับความหมายของสถานที่และบทบาทของเทวดาในชีวิตมนุษย์ พร้อมกับการเชื่อมโยงกับแนวทางการทำบุญและการดำเนินชีวิตที่ดีกว่า โดยมีการ
ประวัติศาสตร์กษัตริย์ในคัมภีร์ลังกา
30
ประวัติศาสตร์กษัตริย์ในคัมภีร์ลังกา
…วามขัดแย้งกับความเป็นจริงทางประวัติศาสตร์ และยังข้อขัดแย้งกันเองอีกด้วย22 หากถือตามคัมภีร์ปราณะแล้ว พระเจ้าแผ่นดินคุปต์เสด็จขึ้น ครองราชย์ก่อนพระเจ้าศโภก 49 ปี (พระเจ้าจันทรคุปต์ครองราชย์ 24 ปี พระเจ้านิลสารครองราช…
เนื้อหาเกี่ยวกับประวัติศาสตร์ของกษัตริย์ 3 พระองค์ในคัมภีร์ลังกา โดยมีการพูดถึงการครองราชย์ของพระเจ้าโศกและพระเจ้าจันทรคุปต์ที่มีการขัดแย้งกับบันทึกทางประวัติศาสตร์ รวมถึงการคำนวณช่วงเวลาครองราชย์และเ
ประวัติความเป็นมาของชาวพยูและพระพุทธศาสนาในพม่า
172
ประวัติความเป็นมาของชาวพยูและพระพุทธศาสนาในพม่า
…ัญหลายแห่งโดยเฉพาะมหาเจดีย์ชเวดากอง โดยสร้างเสริมเจดีย์องค์เดิม ซึ่งเป็นประเพณีที่สืบต่อมายาวนานว่า พระเจ้าแผ่นดินทุก พระองค์จะต้องทรงทำนุบำรุงพระเจดีย์ ในสมัยพระนางถิ่นซอสู้ทรงพระราชทานทองคำเท่า น้ำหนักพระองค์เองค…
ชาวพยูเข้ามาอาศัยในพม่าในพุทธศตวรรษที่ 4 โดยมีการสถาปนานครรัฐต่างๆ และแลกเปลี่ยนการค้า ชาวพยูนับถือพระพุทธศาสนาเถรวาทซึ่งเจริญรุ่งเรือง ในขณะที่อาณาจักรพุกามก่อตั้งขึ้นในปี พ.ศ. 1368 ภายใต้การนำของพระ
ประวัติสมเด็จพระนารายณ์มหาราชและพระพุทธศาสนา
160
ประวัติสมเด็จพระนารายณ์มหาราชและพระพุทธศาสนา
เป็นพระเจ้าแผ่นดินแล้วได้เสด็จลงพระที่นั่งจอมทอง 3 หลัง เพื่อสอนพระบาลีแก่ภิกษุสามเณร ทุกวัน มีภิกษุสามเณรไปเรียนกันจำ…
สมเด็จพระนารายณ์มหาราช ทรงสนับสนุนพระพุทธศาสนาและเสด็จทรงบาตรทุกวัน แม้ในช่วงเวลาที่ชาติตะวันตกเข้ามาล่าอาณานิคม โดยพระองค์มีการประกาศให้คนไทยนับถือศาสนาได้ตามชอบใจแต่ยังคงรักษาเสถียรภาพของพระพุทธศาสน
การเสื่อมถอยของพระพุทธศาสนาในอินเดียยุคปลาย
109
การเสื่อมถอยของพระพุทธศาสนาในอินเดียยุคปลาย
…อดมาได้ เพราะชุมนุมชนของศาสนาเชนตั้งอยู่ท่ามกลางนักบวชกับคฤหัสถ์ แต่สำหรับพระพุทธศาสนาโดยทั่วไปอาศัยพระเจ้าแผ่นดินทรงอุปถัมภ์ และที่ใดที่ ขาดการอุปถัมภ์จากพระมหากษัตริย์ ที่นั่นพระพุทธศาสนาก็จะประสบความลำบากเสมอ เม…
บทความนี้สำรวจการเสื่อมถอยของพระพุทธศาสนาในอินเดียโดยเฉพาะในยุคปลาย ซึ่งพบว่าคณาจารย์ชาวพุทธประสบความสำเร็จในช่วงแรก แต่ในตอนหลังพระพุทธศาสนาเริ่มถูกกลืนหายไปโดยอิทธิพลของลัทธิตันตระและการเปลี่ยนแปลงข
กาฬกรรณี มิตรแท้ของอนาถบิณฑิกเศรษฐี
248
กาฬกรรณี มิตรแท้ของอนาถบิณฑิกเศรษฐี
…รษฐียัง อยู่นี่” จึงพากันทิ้งก้อนหินและไม้พลองไว้ในที่นั้นแล้วหนีไป 1โภคคาม บ้านส่วย คือ หมู่บ้านที่พระเจ้าแผ่นดินยกให้เก็บภาษี บ ท ที่ 6 อานิสงส์ ข อ ง ก า ร ส ร้ า ง ตั ว ส ร้ า ง ฐ า น ะ ต า ม พุทธวิธี DOU 237
ในครั้งพุทธกาล ท่านอนาถบิณฑิกเศรษฐีมีมิตรที่ชื่อกาฬกรรณี ที่ประสบปัญหาทางการเงิน ท่านอนาถบิณฑิกะตอบแทนความเชื่อมั่นและช่วยเหลือเขา ทั้งสองมีปฏิสัมพันธ์ที่ดี สุดท้ายเมื่อเกิดเหตุการณ์โจรปล้น นายกาฬกรรณ
การบริหารราชการและการบำรุงประชาชน
341
การบริหารราชการและการบำรุงประชาชน
…นี้รัฐสมบัติอันท่านเรียกว่า โรคคล ราวกับไม่ต้องลงลิ่มแห่งประตูเรือน ในจักรพรรดิวัตร จำแนกประเภทชนที่พระเจ้าแผ่นดินจะพึงทรงทำนุบำรุงไว้เป็นเหล่า ๆ คือ อันโตชน คนภายใน คือสถานที่ราบคาบปราศจากโจรภัย ๑ พระราชสำนัก ๑ ผล…
เนื้อหาเกี่ยวกับการที่พระเจ้าแผ่นดินทรงดูแลและส่งเสริมพวกพาณิชและชาวนา โดยมีเบี้ยเลี้ยงช่วยคนหาเลี้ยงชีพ ทำให้ประชาชนไม่ประพฤติผิดกฎหมาย…
การรักษาความสงบในชุมชน
261
การรักษาความสงบในชุมชน
…ันอันเป็นไปโดยราชธรรม ในประชาชนผู้พึงพระ บารมีทั่วไปทุกหมู่ ตลอดถึงดิรจฉานบางเหล่าที่ควรบำรุงไว้ แม้พระเจ้าแผ่นดินเฉพาะประเทศ อันหนึ่ง ๆ ต่างก็ต้องมีกำลังไว้พร้อมพรั่งดังพระเจ้ากาสีในทีฆาวุชาดกปกรณ์ ถึงพระเจ้าแผ่นด…
บทความนี้ว่าด้วยการรักษาความสงบในชุมชนตามคำสอนของพระพุทธโฆษาจารย์ โดยอธิบายถึงความสำคัญของความสงบภายในและภายนอกที่มีผลต่อการดำรงอยู่และพัฒนาชุมชน เช่น การปกป้องและประมวลการบังคับใช้ราชธรรมเพื่อความเจร
ความสำคัญของการสงเคราะห์และสามัคคีธรรมในราชอาณาจักรไทย
251
ความสำคัญของการสงเคราะห์และสามัคคีธรรมในราชอาณาจักรไทย
…สามารถยึดเหนี่ยวน้ำใจไว้ได้ในสามัคคีธรรม ได้อาศัยเป็นกำลังปังกันแลบำรุงพระ ราชอาณาจักรให้เกษมสถาพรแลพระเจ้าแผ่นดินนั้นเหมือนดวงศศิธรอันปรากฏแก่ประชุมชน ต่างคนต่างหวังพระราชานุเคราะห์ พระองค์ทรงพระปรีชาญาณในอันพระรา…
บทความนี้นำเสนอความสำคัญของการสงเคราะห์ประชาชนโดยพระมหากษัตริย์ และบทบาทของสามัคคีธรรมในการสร้างความมั่นคงให้แก่พระราชอาณาจักร การมีพระมหากรุณาธิคุณในชีวิตประชาชนช่วยให้เกิดความสงบและความสุข ในขณะเดีย
การแสดงธรรมของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
23
การแสดงธรรมของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
… เกิดอรหัตสัมโพธิ์มันดับอารมณ์ตลอดทั้ง ๓ ประการ หลังจากนั้น พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดงความตามบุตรของพระเจ้าแผ่นดินของพระองค์พระพิมพิสาร เนื่องจากเมื่อครั้งที่พระองค์เสด็จออกมหินยกรมเนยรมณ์ คือ ออกบวช ก็เติดไปค้าขาย…
…่การบรรลุธรรมของปัญจวัคคีย์ จนกลายเป็นพระอรหันต์ นอกจากนี้ยังมีการสนทนาเกี่ยวกับการบริหารจัดการภายในพระเจ้าแผ่นดินและบทบาทของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าภายใต้สถานการณ์ต่างๆ เพื่อให้เข้าใจหน้าที่และความรับผิดชอบของแต่ละฝ่าย…
การเสด็จเข้าไปหาท่านอชิตเกสกัมพลและคณาจารย์
180
การเสด็จเข้าไปหาท่านอชิตเกสกัมพลและคณาจารย์
…างนี้แล้ว ท้าวเธอก็ทรงนิ่งอยู่ กถาปรารภพระพุทธคุณ สมัยนั้น หมอชีวกโกมารภัจจ์ นั่งนิ่งอยู่ในที่ไม่ไกลพระเจ้าแผ่นดินมคธ พระนามว่า อชาตศัตรู เวเทรีบุตร ท้าวเธอจึงมีพระราชดำรัสกะหมอชีวกโกมารภัจจ์ว่า ชีวกผู้สหาย เธอทำไม…
บทนี้กล่าวถึงการที่พระเจ้าแผ่นดินมคธได้เสด็จเข้าไปพบกับคณาจารย์ที่มีชื่อเสียง ได้แก่ ท่านอชิตเกสกัมพล, ท่านปกุทธกัจจายนะ, ท่านสัญชัยเ…
ภาคผนวก 1 สามัญญผลสูตร
179
ภาคผนวก 1 สามัญญผลสูตร
…,250 รูป วันนั้นเป็นวันอุโบสถ 15 ค่ำ เป็นวันครบ 4 เดือน ฤดูดอก โกมุทบาน ในราตรีเพ็ญพระจันทร์เต็มดวง พระเจ้าแผ่นดินมคธพระนามว่า อชาตศัตรูเวเทรีบุตร แวดล้อม ด้วยราชอำมาตย์ประทับนั่ง ณ พระมหาปราสาทชั้นบน ขณะนั้น ท้าวเ…
บทนี้ว่าด้วยเรื่องราวของพระเจ้าอชาตศัตรู ณ สวนอัมพวันที่มีจำนวนนักบวชประมาณ 1,250 รูป พระเจ้าอชาตศัตรูทรงเปล่งพระอุทานขณะมีพระจันทร์เต็มดวง และหารือเกี่ยวกับความน่าเชื่อถือของสมณะและพราหมณ์ในสมัยนั้น
ที่มาแห่งสามัญญผลสูตร
25
ที่มาแห่งสามัญญผลสูตร
…หตุนี้เอง พระสัมมาสัมพุทธเจ้าจึงทรงประดิษฐานพระพุทธศาสนา ณ แคว้นนี้เป็นแห่งแรก 2.2 ธรรมราชาพิมพิสาร พระเจ้าแผ่นดินผู้ครองแคว้นมคธในขณะนั้นคือ พระเจ้าพิมพิสาร พระองค์ทรงมีพระปรีชา สามารถ ทั้งในด้านการบริหารประเทศและ…
…ฒนธรรม มีบ้านเมืองที่ร่ำรวย เช่น กรุงราชคฤห์ ซึ่งเป็นที่อยู่ของนักปราชญ์และเศรษฐี นอกจากนี้ยังพูดถึงพระเจ้าแผ่นดินพิมพิสาร ผู้ซึ่งมีบทบาทในการส่งเสริมพระพุทธศาสนาในแคว้นนี้ด้วย
บทบาทของแคว้นมคธในพุทธศาสนา
24
บทบาทของแคว้นมคธในพุทธศาสนา
…ุนี้เอง พระสัมมาสัมพุทธเจ้า จึงทรงประดิษฐานพระพุทธศาสนา ณ แคว้นนี้เป็นแห่งแรก 2. พระเจ้าพิมพิสารเป็นพระเจ้าแผ่นดินผู้ปกครองแคว้นที่มีปรีชาสามารถ และยังเป็นผู้ทรง ทศพิธราชธรรม เพราะพระองค์ทรงบรรลุโสดาปัตติผลเป็นพระโ…
แคว้นมคธในสมัยพุทธกาลเป็นแหล่งรวมความเจริญรุ่งเรืองและเป็นที่ตั้งของพระพุทธศาสนา พระเจ้าพิมพิสารเป็นผู้มีปรีชาสามารถที่บริหารแคว้น และสร้างเวฬุวันมหาวิหาร ขณะที่พระเจ้าอชาตศัตรูมีความหลงผิดนำไปสู่การก
พระมหาสมณเจ้ากรมพระยาวชิรญาณวโรรส และพระเมตตาต่อราษฎร
51
พระมหาสมณเจ้ากรมพระยาวชิรญาณวโรรส และพระเมตตาต่อราษฎร
…ภารเจ้าเป็นอย่างยิ่งและความ จริงข้อนี้ก็ปรากฏไปในนานาประเทศ จนมีผู้สรรเสริญพระเกียรติว่า ยากที่จักหาพระเจ้าแผ่นดินผู้ สนิทกับราษฎรได้เหมือนเช่นนี้ และมีสำคัญเห็นเป็นกำลังใหญ่หากจะมีพวกใส่ร้ายก็ยังต้อง กลายเป็นที่ทำ…
…างๆ ที่มีต่อประชาชน ทรงมีความใกล้ชิดสนิทสนมกับประชาชนอย่างมากจนได้รับการสรรเสริญจากนานาประเทศว่าเป็นพระเจ้าแผ่นดินที่ยากที่จะมีใครเปรียบได้ในเรื่องความใส่ใจต่อราษฎร ผลจากการกระทำดีนี้ทำให้ประชาชนมีความรักและภักดีต่…