หน้าหนังสือทั้งหมด

มฺิlanปัญฺฐ : ฉบับ
68
มฺิlanปัญฺฐ : ฉบับ
… ฉันนั่น ประกาศที่ 2 ธรรมดาแผ่นดินย่อมปราศจากเครื่องประดับ ตกแต่ง มือย่ำแต่เพียงกลิ่นของตนเองฉันใด พระโยคาวจรควรปราศจากเครื่องประดับตกแต่ง ควรหน้างในไว้ด้วยกลิ่นศิลแห่งตนฉันนั้น ประกาศที่ 3 ธรรมดาแผ่นดินย่อ…
มฺิlanปัญฺฐ แสดงให้เห็นถึงหลักการที่พระโยคาวจรควรปฏิบัติ โดยยกตัวอย่างการที่แผ่นดินปราศจากเครื่องประดับ และสถานะที่มั่นคงที่รอบข้างไม่อึกทึก โดย…
ความเพียรและความมั่นคงในพระพุทธศาสนา
69
ความเพียรและความมั่นคงในพระพุทธศาสนา
…ก็ไม่ไหวด้วยนินทาสรรเสริญ ฉันนั้น ประการที่ ๒ ธรรมดาภูเขา ย่อมเป็นของแข็ง ไม่เจือปนกับ สิ่งใด ฉันใด พระโยคาวจร ก็รมีใจเข้ม แข็งในสิ่งทั้งปวง ไม่ลูกคลี กับกิเลสใด ฉันนั้น ข้อสมกับพระพุทธพจน์ ว่า ผู้ที่ไม่ลูกคล…
เนื้อหาพูดถึงความสำคัญของความเพียรและความมั่นคงในชีวิตตามแนวทางพระพุทธศาสนา โดยนำเสนอเปรียบเทียบการไม่หวั่นไหวของภูเขากับการไม่หวั่นไหวของบัณฑิตที่ไม่คล้อยตามนินทาสรรเสริญ ความแข็งแกร่งของใจเปรียบเสมื
พระนาคเสนและธรรมของมหาสมุทร
72
พระนาคเสนและธรรมของมหาสมุทร
… เป็นประการใด องค์ ๕ แห่งมหาสมุทร ได้แก่ ประการที่ ๑ ธรรมดามหาสมุทรย่อมไม่อยู่ร่วม กับชายฝั่ง ฉันใด พระโยคาวจร ก็ไม่ควรอยู่ร่วมกับราษฎร โทสะ โมหะ มานะ ทิฏฐิ มักขะ(ความหลงเหลือคุณท่าน) ปลาา อิสสนา (ความวิริยะ)…
เนื้อหานี้กล่าวถึงหลักธรรมของพระนาคเสนซึ่งเปรียบเปรยกับคุณสมบัติของมหาสมุทร โดยระบุถึง 3 ประการที่แสดงให้เห็นถึงความแตกต่างระหว่างธรรมะและมลทินทางศีลธรรม ทั้งการรักษาคุณธรรม, การอยู่ร่วมกับสหายที่ดี แ
ข้อคิดเกี่ยวกับความเพียรและการศึกษาในพระพุทธศาสนา
73
ข้อคิดเกี่ยวกับความเพียรและการศึกษาในพระพุทธศาสนา
…งคา ยมุนา อิรวดี สวรร นที เป็นต้น แม่น้ำฝนจะตกลงมาจากอากาศ แต่ น้ำเหล่านั้นก็ไหลล้น ฝังไม่ได้ ฉันใด พระโยคาว จร ก็ไม่ควร แกลงล่วง ลิขาขบทร เพราะเห็นแก่ลาภ ยศ สักการะ สรรเสริญ ความ นิยม ถือ การไหว้ การบูชา ตลอ…
…มหาสมุทรจะมีน้ำที่เต็มไปด้วยสายน้ำจากแม่น้ำต่างๆ เช่น คงคา ยมุนา และอิรวดี แต่ก็ไม่เคยเต็มล้น ฉันใด พระโยคาวจร ก็ไม่ควรที่จะหยุดเรียนรู้ และควรหาความรู้ตลอดไป ดังนั้นเราควรมุ่งมั่นในการศึกษาอย่างต่อเนื่อง หาก…
การศึกษาเกี่ยวกับคัมภีร์มูลมัฐฐและหลักฐานธรรมกาย
23
การศึกษาเกี่ยวกับคัมภีร์มูลมัฐฐและหลักฐานธรรมกาย
…งแจงตลอดในรูปธรรมและนามธรรมได้แล้ว ถ้ามีณิดเป็นพึ่ง จัดธรรมเป็นพึ่ง ด้วยประกา "นะ" และมัชฌิมคำว่า "พระโยคาวาจรัสว่าธรรมกายดั่งอยู่ในหยี่ประเทศแห่งสรรพภูมิ ทำให้หมุนดั่งว่าหนูน้อย ท่านจงตั้งใจเจริญพระวิสาสนบุ…
เนื้อหาเกี่ยวกับคัมภีร์มูลมัฐฐเป็นหลักฐานสำคัญที่แนะแนวทางในการเจริญสมาธิภาวนา รวมถึงการใช้คาถาแก้อาการผิดปกติต่างๆ นอกจากนี้ยังมีหลักฐานต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับธรรมกาย ซึ่งเน้นความสำคัญของการปฏิบัติธรร
การใช้กสิณในการเจริญสมาธิ
22
การใช้กสิณในการเจริญสมาธิ
…ของแว่น ทั้ง ไม่ได้ใส่ใจถึงลักษณะของแว่นด้วย แต่ใช้ตามองดูพอดี เห็นแต่เงาหน้าของตนเองเท่านั้น ฉันใด พระโยคาวจรนี้ก็ฉันนั้น เพ่ง ดูปฐวีกสิณด้วยอาการพอดี ขวนขวายแต่ถือจะเอานิมิตเท่านั้น ไม่พะวงถึงสีและลักษณะ คำ…
เนื้อหานี้กล่าวถึงการใช้กสิณในการเจริญสมาธิ ซึ่งประกอบด้วยการเริ่มต้นจากปฐวีกสิณและอาโปกสิณ ผู้ปฏิบัติควรทบทวนวิธีการพิจารณาและเพ่งดูสภาวะต่างๆ อย่างไม่ลำเอียง จนเกิดอุคคหนิมิตที่ชัดเจนและใจที่สงบ โดย
การทำสมาธิและวิริยะให้เสมอกัน
178
การทำสมาธิและวิริยะให้เสมอกัน
เพราะฉะนั้นพระโยคาวจรจึงให้สัทธินทรีย์นั้นเสื่อมไป โดยพิจารณาถึงสภาวธรรม หรือโดยไม่ใส่ใจถึง โดยทำนองที่เมื่อใส่ใจถึง สั…
…ดงให้เห็นว่าศรัทธาและปัญญาควรมีความสมดุลกัน เพื่อที่จะไม่เกิดความเข้าใจผิดหรือหลงไปทางที่ไม่ถูกต้อง พระโยคาวจรได้ชี้ให้เห็นถึงตัวอย่างของพระวักกลิ เถระและพระโสณเถระ เพื่อให้ผู้ดำเนินการภาวนาได้มีแนวทางในการพั…
ศาลาธรรมบท ภาค ๑-๘
34
ศาลาธรรมบท ภาค ๑-๘
…ที่ดิ้นรน กลับกลอก อันบุคคลรักษาได้ ยาก ห้ามได้ยาก ให้ตรง ดุจช่างศรดัดลูกศรให้ตรงฉะนั้น จิตนี้ (อัน พระโยคาวจรยกขึ้นจากอาลัย คือกามคุณ ๕ แล้ว ซัดไปในวิปัสสนา กัมมัฏฐาน) เพื่อละบ่วงมาร ย่อมดิ้นรน ดุจปลาอันพราน…
เนื้อหาพูดถึงความสำคัญของการฝึกฝนจิตใจให้มีความมั่นคงและควบคุมได้ สิ่งนี้มีความยากลำบากเหมือนกับการควบคุมปลาในน้ำ โดยพระเมฆิยเถระได้เสนอมุมมองเกี่ยวกับการปฏิบัติธรรมเพื่อให้จิตใจหลุดพ้นจากความวุ่นวาย
อภิธัมมัตถสังคหบาลี: การเจริญฌานและการเกิดในพรหมโลก
196
อภิธัมมัตถสังคหบาลี: การเจริญฌานและการเกิดในพรหมโลก
…ัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 196 โดยทำนองตามที่กล่าวแล้ว ตามสมควร แก่การสมภพ ฯ [พระโยคาวจรเจริญฌานแล้วไปเกิดในชั้นพรหมโลก] ก็พระโยคาวจร เจริญปฐมฌานที่เป็นรูปาวจรกุศลได้อย่างเล็กน้อย แล้ว ย…
เนื้อหาที่กล่าวถึงพระโยคาวจรที่เจริญฌานในชั้นต่างๆ ของพรหม โดยเริ่มจากปฐมฌานจนถึงปัญจมฌาน ซึ่งแต่ละระดับจะนำไปสู่วิสัยโคตรที่แ…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
245
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…ในสุทธาวาส ๕ ชั้น ตามลำดับแห่งความกำหนดอินทรีย์มีศรัทธาเป็นต้น ที่มีความ แตกต่างกันฯ ประกอบความว่า "พระโยคาวจรเจริญฌานตามลำดับ ๆ แล้ว ย่อมเกิดขึ้นในชั้นอรูปภพทั้งหลายลำดับ" ฯ ก็บทว่า ยถากุกม คือตามลำดับแห่งฌา…
ในข้อความนี้มีการกล่าวถึงพระอนาคามีที่เกิดในสุทธาวาส ๕ ชั้น และการเจริญปัญจมฌานในภูมิแห่งฌานตามลำดับ ยกตัวอย่างถึงการเกิดในกามภพและการรักษาศีลเพื่อการตั้งใจมั่น นอกจากนี้ยังสอนถึงการกำหนดแน่นอนเกี่ยวก
การศึกษาอภิธัมมะในพระพุทธศาสนา
333
การศึกษาอภิธัมมะในพระพุทธศาสนา
…อธิบายโพชฌงค์ ๗] บุคคลผู้ชื่อว่าโพธิ เพราะอรรถว่า ตรัสรู้ ฯ อีกอย่างหนึ่ง จำเดิม แต่เริ่ม มวิปัสสนา พระโยคาวจรย่อมตรัสรู้ คือย่อมแทงตลอดสัจจะ ๑. ในทีอื่น ไม่มี ฯ
เนื้อหานี้เจาะลึกเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา โดยอธิบายความสำคัญของการเห็นจิตและธรรมจากลักษณะต่างๆ ผ่านจิตตานุปัสสนาและธัมมานุปัสสนา รวมถึงการอธิบายสัมมัปปธานและอิทธิบาทที่เกี
ความเข้าใจในกรรมฐาน ๔๐ และนิมิตในงานภาวนา
397
ความเข้าใจในกรรมฐาน ๔๐ และนิมิตในงานภาวนา
…่ อุปจารสมาธิและอัปปนาสมาธิ ปรารภปฏิภาคนิมิต ในกรรมฐาน ๒๒ นั้น เป็นไป ๆ คืออย่างไร ๆ คือว่า ก็เมื่อ พระโยคาวจร ผู้อาทิกัมมิกะถือเอานิมิตในกสิณมีมณฑลแห่งปฐวีกสิฯ เป็นต้น อารมณ์นั้น ท่านเรียกว่า ปริกรรมนิมิต แล…
บทความนี้สำรวจความแตกต่างในการภาวนาผ่านกรรมฐาน ๔๐ โดยเน้นที่นิมิตและผลลัพธ์การทำสมาธิ อธิบายถึงการสำเร็จในการฝึกจิตผ่านประสบการณ์ที่ได้จากนิมิตต่างๆ เช่น ปริกรรมนิมิตและอุคคหนิมิต พร้อมทั้งบทบาทของอุป
การพัฒนาจิตผ่านอรูปฌานและกรรมฐานในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
398
การพัฒนาจิตผ่านอรูปฌานและกรรมฐานในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
0 ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 398 พระโยคาวจรทำปฐมฌานนั้นนั่นแลให้ชำนิชำนาญ ด้วยความมีวสี ทั้ง ๕ เหล่านี้ คือ อาวัชชนะ การคำนึง ๑ สมาปัชชนะ การ…
เนื้อหานี้กล่าวถึงการฝึกปฐมฌานและการพัฒนาจิตผ่านอรูปฌานในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยสามารถเข้าใจการตั้งมั่น การวิเคราะห์ และการทำบริกรรมที่นำไปสู่อรูปฌานที่แตกต่างกัน โดยมีการพิจารณาเชิงลึกเพื่อเข้าถึงองค
อภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
421
อภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…วามที่ปรจิตตวิชชานั้นมีปัจจุบันจิต โดยสันตติและอัทธานะเป็น อารมณ์ก่อนฯ ส่วนท่านอานันทาจารย์กล่าวว่า พระโยคาวจรออกจาก ฌานที่เป็นบาทแล้ว ไม่จำแนกอารมณ์เป็นปัจจุบันเป็นต้น ทำบริกรรม ว่า เราจะรู้จิตของคนนี้ ดังนี…
ในเนื้อหานี้กล่าวถึงความสัมพันธ์ระหว่างจิตและอารมณ์ในอภิธัมมาฯ โดยเฉพาะในเรื่องของปรจิตตวิชชาที่ประกอบด้วยจิตในอดีต ปัจจุบัน และอนาคต การวิเคราะห์และการตีความจากพระอาจารย์หลายท่านเกี่ยวกับความหมายของจ
อภิญญา: ความเข้าใจในปฏิปทา
9
อภิญญา: ความเข้าใจในปฏิปทา
…ก็ดี บุพกิจทั้งหลายมีการตัด ปลิโพธเป็นต้นก็ดี อัปปนาโกศลทั้งหลายก็ดี ซึ่งข้าพเจ้าจักพรรณนา ข้างหน้า พระโยคาวจรผู้ใดได้เสพสิ่งอสัปปายะ ปฏิปทาของพระ โยคาวจรผู้นั้นย่อมเป็นการลำบาก และอภิญญาของเธอก็เป็นช้า ปฏิปท…
…ิโพธที่มีผลต่อความสำเร็จในทางธรรมว่ามีความสำคัญอย่างไร ข้อมูลเหล่านี้จะมีประโยชน์ต่อการฝึกปฏิบัติของพระโยคาวจรและผู้สนใจในธรรม.
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒
32
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒
…ัสสนา หาเป็นปลิโพธต่อสมาธิไม่ เพราะฤทธิ์นั้น บุคคลบรรลุ สมาธิแล้วจึงได้ เพราะเหตุนั้นแล อิทธิปลิโพธ พระโยคาวจรผู้ ประสงค์วิปัสสนาจำต้องตัด (ส่วน) ปลิโพธ (8) ที่เหลือ พระโยคา วจรผู้ประสงค์สมถะพึงตัด นี้แล ความ…
บทความนี้สำรวจการเข้าใจพระอรหัตมรรคและบทบาทของพระอาจารย์ในการให้กรรมฐานแก่ศิษย์ โดยชี้ให้เห็นถึงธรรมะที่สำคัญในกองรวมกันของคุณธรรม และการอธิบายเรื่องอิทธิปลิโพธ ในการบรรลุสมาธิและวิปัสสนาได้อย่างชัดเจ
วิสุทธิมรรคแปล: กัลยาณมิตรและกรรมฐาน
35
วิสุทธิมรรคแปล: กัลยาณมิตรและกรรมฐาน
…ิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 34 ดังกล่าวมานี้ ท่านผู้นี้ชื่อว่า กัมมฐานทายกะ ) ผู้ให้กรรมฐาน พระโยคาวจร จึงเข้าไปหาท่านผู้ให้กรรมฐานนั้น [กัลยาณมิตร] คำว่า ผู้เป็นกัลยาณมิตร คือผู้เป็นมิตรที่ดี ผู้ตั้ง…
ในบทความนี้ พบกับคำอธิบายเกี่ยวกับกัลยาณมิตร ผู้ที่เป็นมิตรที่ดีและมีคุณสมบัติในการช่วยเหลือผู้อื่น โดยอิงตามพระพุทธพจน์ กัลยาณมิตรเป็นผู้ที่มีคุณธรรม และเมื่อมีกรรมฐานในสำนักที่ถูกต้อง ตามแนวทางของพร
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒
37
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒
…กรรมฐานให้ อุปมาเหมือนช้างใหญ่เดินไปในที่ป่ารก ย่อม แสดงทางที่มันไปเป็นช่องกว้าง ฉะนั้น เพราะฉะนั้น พระโยคาวจร จึงเข้าไปหาท่านผู้ให้กรรมฐาน ผู้เป็นกัลยาณมิตรอย่างนั้น ทำวัตรปฏิบัติต่อท่านแล้ว ถือเอากรรมฐาน (ใ…
เนื้อหาในบทนี้กล่าวถึงการให้กรรมฐานโดยภิกษุลัชชี ซึ่งเน้นการบรรลุผลจากการปฏิบัติและความรู้ที่ได้จากการศึกษาพระสูตร การกำหนดกรรมฐานในทางที่เหมาะสมและการทำวัตรปฏิบัติต่ออาจารย์ผู้ให้กรรมฐาน เพื่อเสริมสร
การวิเคราะห์ฌานในกรรมฐาน
64
การวิเคราะห์ฌานในกรรมฐาน
…ค์ ย่อมมีในกรรมฐานทั้งหลายที่เป็นติกฌานิกะ และจตุกก ฌานิกะทั้งปวง เพราะฌานเบื้องสูงมีตติยฌานเป็นต้น พระโยคาวจร จำต้องก้าวล่วงองค์ฌาน ( เบื้องต่ำ ) มีวิตกวิจารเป็นอาทิแล้วจึงจะ บรรลุได้ในอารมณ์เหล่านั้นนั่นเอง…
…เช่น จตุกฌานิกะ ปฐมฌานิกะ โดยเน้นความสำคัญของการก้าวล่วงองค์และการก้าวล่วงอารมณ์ ในการพัฒนาทางจิตของพระโยคาวจร ซึ่งต้องอาศัยการบรรลุในระดับที่สูงขึ้นในอารมณ์ต่างๆ อย่างมีระบบและความเข้าใจที่ชัดเจน
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒
65
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒
… ๒ - หน้าที่ 63 ข้างต้น อย่างใดอย่างหนึ่งแล้วจึงบรรลุได้ และอรูปเบื้องสูง มี วิญญาณัญจายตนะเป็นอาทิ พระโยคาวจรก็จำต้องก้าวล่วงอารมณ์ (เบื้องต่ำ) มีอากาศเป็นต้นเสีย จึงจะบรรลุได้ ในกรรมฐานที่เหลือ (๒๑) การก้าว…
…ล่วงอารมณ์ โดยสามารถขยายหรือไม่ขยายนิมิตได้ ข้อความเน้นว่ากรรมฐานในกสิณ ๑๐ ที่ควรมีการขยาย เนื่องจากพระโยคาวจรสามารถได้ยินเห็นเสียงและเห็นรูปลักษณะต่างๆ ขณะที่กรรมฐานอื่นๆ เช่น กายคตาสติไม่ควรขยายนิมิต เนื่อง…