พระโยคาว : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 2 / 18

…ช่ คนหนึ่งสองคนแล้ว"" [กลยาณมิตฺตานํ อลาโภ] ข้อว่า " วิหารที่หากัลยาณมิตร ไม่ได้ " ความว่าในวิหารใด พระโยคาวจร ไม่อาจหาอาจารย์หรือภิกษุปูนอาจารย์ก็ดี อุปัชฌาย์ หรือภิกษุปูนอุปัชฌาย์ก็ดีเป็นกัลยาณมิตรได้ ความไ…

ในบทความนี้เสนอเรื่องความสำคัญของการมีศาสนิกที่ดีในวิหารเพื่อส่งเสริมและสนับสนุนการปฏิบัติธรรม โดยกล่าวถึงโทษของวิหารที่ไม่มีการหากัลยาณมิตร รวมถึงการวิเคราะห์บทสนทนาเกี่ยวกับความสัมพันธ์ระหว่างพระเถร

…มกรอยัลคิดว่า เราเป็นลูกจ้าง เราจักต้องตั้งใจทำงานด้วยความไม่ประมาท เพื่อเรา จักได้ค่าจ้างมาก ฉันใด พระโยคาวาร์ก็ควรคิดว่า เมื่อเราพิจารณา กายอันประกอบด้วยรฐู * นี้แล้ว เราก็จะเป็นผู้ไม่ประมาทเนืองๆ มีสีสัมชั…

เนื้อหานี้เน้นการพิจารณากายและความไม่ประมาทในชีวิต โดยอ้างอิงถึงคำสอนของพระสัทธุทตรเถเจ้า สิ่งสำคัญคือการมีสติและความคิดในการทำงานและการดำเนินชีวิต เพื่อหลีกเลี่ยงการเกิด แก่ เจ็บ ตาย และการพ้นทุกข์ โ

…นปักจิตลงไปในอารมณ์เป็นลักษณะ มีอันจรดไปทั่วๆ จรดไปรอบๆ เป็นกิจ จริงอย่างนั้น ด้วยองค์ คือ วิตกนั้น พระโยคาวจร ได้ชื่อว่าทำอารมณ์ให้เป็นสิ่งที่วิตกจรดไปทั่ว แล้ว ให้เป็นสิ่งที่วิตกจรดไปรอบแล้ว ดังนี้ วิตกนั้น…

การศึกษาในวิสุทธิมรรคนี้นำเสนอการเข้าใจองค์ประกอบของปฐมฌาน โดยเฉพาะความสำคัญของวิตกและวิจารที่มีบทบาทในการนำจิตเข้ามาในอารมณ์ต่าง ๆ วิตกหมายถึงความจรดจิตลงไปในอารมณ์ ขณะที่วิจารคือการตามฟื้นอารมณ์ให้ม

…ึงทราบโดยนัยที่กล่าวแล้วในเมตตาภาวนานั่นเทอญ นี้เป็นกถาอย่างพิสดารในการเจริญกรุณา [มุทิตาพรหมวิหาร] พระโยคาวจรผู้จะเริ่มทำมุทิตาภาวนา ก็ไม่ควรเริ่มทำในบุคคลที่ เป็นโทษแก่ภาวนา มีบุคคลที่รักเป็นต้นก่อน เพราะว่…

เนื้อหานี้เสนอวิธีการเจริญมุทิตาภาวนาในพระพุทธศาสนา โดยเน้นถึงความสำคัญของการเลือกบุคคลที่เหมาะสมในการฝึกฝนจิตใจ ซึ่งบุคคลที่รักถือเป็นปัจจัยที่ทำให้สามารถพัฒนามุทิตาได้อย่างมีประสิทธิภาพ นอกจากนี้ยัง

…ปัจจัย เพราะความเป็นธรรมไม่มีระหว่ากันโดยกล่าว คือไม่มีภาคั้น ?) ดังนั้นใด ในดนับผิดจากบาลว่า "เมื่อพระโยคาวจรออกจากบิรณ ในสัญญาณสัญญาณบุคคลอ่อนเป็นปัจจัย โดยเป็นสมันตรปัจจัยแห่งผลสมันตร ดังนั้นดนับ ในความที่…

ในเนื้อหาได้กล่าวถึงความเป็นธรรมที่ไม่มีระหว่างกัน รวมถึงความหมายของสมันตรปัจจัยแห่งผลสมันตร โดยอธิบายว่าธรรมทั้งหลายไม่สามารถเกิดขึ้นได้เพราะความเป็นธรรมที่ไม่มีปัจจัยซึ่งกันและกัน เป็นการเน้นถึงการศ

…ฺภาว ปิดฺเทนตน ปุนปุนอนุสรติพฺพ ฯ สุพฺพุทธฺภาวนา นาม กํ ฯ แปลความว่า พุทธลักษณะอันเป็นธรรมกายนี้ อันพระโยคาวาจรุกนุตร ผู้มีญาณ อันแข็งกล้า ซึ่งปรารถนาความเป็นสัพพัญญูภาวะ พึงระลึกถึงเนือง ๆ ซึ่งเราอาจเรียบบทบ…

บทความนี้ศึกษาเกี่ยวกับคาถาพระธรรมกายที่มีต้นกำเนิดในช่วงพุทธศักราช 1000 โดยมีความสำคัญในพระพุทธศาสนา แสดงถึงความสัมพันธ์ระหว่างพระธรรมกายและความเข้าใจในพุทธลักษณะต่างๆ คาถานี้มีความเชื่อมโยงกับอรรถกถ

…ความกำหนดกรรมฐานไว้ มีอธิบายว่า จดจำสภาพแห่งกรรมฐานไว้ว่า กรรมฐานนี้มีลักษณะอย่างนี้ ชื่อว่า ลักษณะ พระโยคาวจร เมื่อเรียนเอากรรมฐานมีสนธิ ๕ ดังนี้ ตัวเอง * ปญฺจสนธิก มหาฎีกาและให้แปลว่า ปญฺจปพพ์ - ๕ หมวด ๕ ข้…

ในเนื้อหานี้ได้กล่าวถึงกรรมฐานในจตุกกะ ที่มีความสำคัญสำหรับผู้เริ่มต้นปฏิบัติ โดยเฉพาะอาทิกัมมิกะ ที่จะต้องทำให้ศีลบริสุทธิ์และเรียนกรรมฐานอันมีสนธิ ๕ ซึ่งรวมถึงการเรียนรู้ วิธีการถามและการกำหนดกรรมฐา

…ธิบายข้อว่า อานิสสทสฺสาวีฯ เปฯ จิตติ อุปนิพนธติ บัดนี้ บัณฑิตพึงทราบอรรถาธิบายในอรรถกถาปาฐะข้อว่า " พระโยคาวจรนั้นเป็นผู้เห็นอานิสงส์อยู่โดยปกติมีความสำคัญ ( ใน อสุภ ) ว่าเป็นดังแก้ว เข้าไปตั้งความยำเกรงไว้ (…

…นี้กล่าวถึงการเจริญกรรมฐานและวิปัสสนาในวิสุทธิมรรค โดยเน้นความสำคัญของการเข้าใจและเห็นอานิสสงส์ ซึ่งพระโยคาวจรนั้นถือว่าเป็นผู้ที่เห็นความสำคัญของกรรมฐานอันยากจะได้ เพราะว่าเมื่อท่านได้อานิสงส์จากการปฏิบัติแล…

…านจงจับมันเถิด ดังนี้ฉะนั้น ด้วยว่าครั้นทรงแสดงเวทนาเหล่านั้น อันประมวลไว้อย่างนั้นแล้ว ก็ ทรงอาจยังพระโยคาวจร ให้ (กำหนด) จับอทุกขมสุขเวทนานั้นได้ว่า "อันใดไม่ใช่สุข ไม่ใช่ทุกข์ ไม่ใช่โสมนัส ไม่ใช่โทมนัส นี่…

ในเนื้อหานี้ พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงอธิบายเกี่ยวกับอทุกขมสุขเวทนาในจตุตถฌาน โดยการทำอปริเสสศัพท์เป็นการรวมรวมเวทนาต่างๆ เพื่อให้ผู้ปฏิบัติสามารถกำหนดและจับได้ง่ายขึ้น โดยการเปรียบเทียบกับการจับโคที่ต้อง

…ค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 160 ช้านาญในการเข้า ชำนาญในการดำรงอยู่ ชำนาญในการออก ชำนาญในการพิจารณา ( ทบทวน) พระโยคาวจรนึกหน่วงเอาปฐมฌานได้ในสถานที่ๆ ต้องการ ใน กาลที่ต้องการ ในระยะ (ชวนวาร) ที่ต้องการ ความชักช้าแห่งก…

บทความนี้พูดถึงคำชี้แจงในวสี ๕ ของพระโยคาวจร ซึ่งได้แก่ อาวัชชนวสี สมาปัชชนวสี และวสีอื่นๆ โดยนำเสนอถึงความสำคัญของการเข้าและออกจากฌาน รวมถึงแ…

… " กันนั้นแล ปีตกสิณ จบ [โลหิตกสิณ] นัยแม้ในโลหิตกสิณก็ดุจนัยนั้น สมคำ ( อรรถกถา ) ที่กล่าวไว้ว่า " พระโยคาวจรผู้จะขึ้นเอาโลหิตกสิณ ย่อมถือเอานิมิตในสีแดง ใน ดอกไม้บ้าง ในผ้าบ้าง ในธาตุสีบ้าง " ดังนี้ เพราะเห…

บทนี้กล่าวถึงการทำกสิณในพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะการสร้างนิมิตทั้งในสีเหลืองและสีแดงซึ่งมีความสำคัญในทางลัดสู่การเห็นอภิญญา พระพุทธศาสนาแนะนำให้ใช้ดอกไม้หรือผ้าสีต่างๆ เพื่อกระตุ้นการเกิดนิมิตและการทำสมาธ

…ธอจำต้องเหยียบ ย่ำด้วย จำต้องเจอด้วย จำต้องได้กลิ่นด้วย ก็เพราะอาหารเป็นเหตุ ความปฏิกูลโดยการเดินไป พระโยคาวจรจึงเห็นลงดังนี้เถิดว่า "โอ ! ปฏิกูลจริงนะพ่อ อาหาร (นี้) " ฟังดูพิลึกพิลั่น หมู่บ้านอะไร มีกระทั่ง…

ในบทนี้พูดถึงการเดินทางของผู้ที่ประสบกับทางที่มีปัญหาในหมู่บ้าน ซึ่งเต็มไปด้วยซากสัตว์และกลิ่นที่ไม่พึงประสงค์ ผู้เดินทางต้องเผชิญกับอุปสรรคมากมาย เช่น ตอไม้ หนาม และซากต่างๆ เมื่อเข้าใกล้หมู่บ้าน พวก

…สติปฐฐาน ข้อสิสัมพันธ์คำของพระจุฬปันถกเถเจ้า ว่า เมื่อกิลสอันจะทำลายสมณคุณเกิดขึ้นในเวลาใด เวลานั้นพระโยคาวจรพองหาง คือสติปฐฐานขึ้นบ่อยๆ ฉันนั้น ข้าแต่พระนายเสน ที่ว่าควรถืออาณค ๑ แห่งะแฺงงปวดน นั้นเป็นประก…

มิสซินบัญชากล่าวถึงความสำคัญของสติและญาณในทางพุทธศาสนา โดยเน้นการพัฒนาความเข้าใจในธรรมและการป้องกันภัยที่เกิดจากการทำลายสมณคุณ ข้อความย้ำให้เห็นถึงความสำคัญของการมีญาณเป็นเครื่องมือในการเผชิญโลกและดำเ

…การที่๑ ธรรมดาค้างคาว เมื่อบินเข้าไปในเรือนแล้วบินวนไปวนมาแล้ว ก็จะบินออกไปไม่กลัวในเรือนนั้น ฉันใด พระโยคาวจรเมื่อเข้าไปบินทบาดในบ้าน ตามลำดับแล้ว จะได้หรือไม่ได้อาหารก็จะกลับออกไปโดยเร็ว ฉันนั้น ไม่ควรค้างอ…

…การมีจิตใจเพียรในพระพุทธศาสนา โดยอธิบายลักษณะของค้างคาวที่สามารถนำมาเชื่อมโยงกับการประพฤติปฏิบัติของพระโยคาวจรในการอยู่ร่วมกับชุมชน โดยเล็งเห็นความสำคัญของการไม่สร้างความเดือดร้อนให้กับผู้อื่นและการสนับสนุนให…

…รับสักการะใหญ่แต่ราชสกุล ฉันใด พระผู้มีพระภาคเจ้านั้นก็ฉันนั้นเหมือนกัน ทรงตรวจดู เสนาสนะอันเหมาะแก่พระโยคาวจรแล้วจึงทรงชี้บอกว่า "กรรมฐาน ควรประกอบในสถานที่นี้" แต่นั้น ครั้นพระอรหัตผล อันพระโยคี ผู้ประกอบกร…

ในบทนี้กล่าวถึงการสร้างเมืองและเลือกสถานที่สำหรับการปฏิบัติกรรมฐาน โดยเชื่อมโยงกับประสบการณ์ของพระพุทธเจ้าและการเป็นผู้บรรลุธรรมของพระโยคี โดยเปรียบเปรยถึงการประพฤติของพระภิกษุเหมือนเสือเหลืองที่ซุ่มอ

…" ดังนี้ สัญญาอันประสงค์เอาในที่นี้ จึงเป็นสัญญาที่สังเคราะห์อยู่ด้วย มโนธาตุ หรือมโนวิญญาณธาตุ แห่งพระโยคาวจรผู้ไม่ได้เข้าสมาบัติ ย่อมเป็นไปในโคจร (คืออารมณ์) อันเป็นต่าง ๆ คือมีสภาวะต่าง ๆ อันแตกต่างกันเป็น…

ในบทนี้ได้กล่าวถึงการเข้าใจธรรมชาติของอรูปฌานที่มีอาเนญชาและสันตวิโมกข์ โดยลักษณะของปฏิฆสัญญาที่ผ่านมา กล่าวถึงประสบการณ์ของอาฬารดาบสที่ไม่ได้ยินเสียงแม้มีเกวียนจำนวนมาก ผ่านความปรองดองในการพิจารณาสัญ

…งอกขึ้น เพราะ เหตุนั้นพระสงฆ์จึงชื่อว่าเป็นนาบุญของโลก ไม่มีนาอื่นยิ่งกว่า แล [สังฆานุสสติฌาน] เมื่อพระโยคาวจรระลึกถึงพระสังฆคุณทั้งหลาย อันต่างโดยคุณ มีความเป็นผู้ปฏิบัติดีเป็นต้น ดังกล่าวมาฉะนี้อยู่ในสมัยนั…

ในบทความนี้กล่าวถึงบทบาทของพระสงฆ์ในฐานะผู้เพาะปลูกบุญและต้นแบบในการเข้าถึงความสุขของชาวโลก ว่าด้วยการระลึกถึงพระสังฆคุณเพื่อสร้างฌานและความเคารพในพระสงฆ์ ซึ่งนำไปสู่ความเจริญรุ่งเรืองในด้านจิตใจและศร

…นั่น เป็นอุปนิสัยแห่งวิโมกข์นั้น ๆ แท้จริง สัตว์ทั้งหลายย่อมเป็นสิ่ง ไม่ปฏิกูล (ไม่พึงเกลียด) สำหรับพระโยคาวจรผู้เป็นเมตตาวิหารี ทีนี้ เพราะคุ้นในสิ่งไม่ปฏิกูล เมื่อพระโยคาวจรเมตตาวิหารนั้น นำจิต เข้าในวรรณกส…

…ใช้บริบทจากหลิททวสนสูตร กล่าวถึงการที่พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสถึงเมตตาและการพิจารณาอัปปมัญญาในสัญญาของพระโยคาวจร การนำจิตเข้าสู่สภาวะที่เป็นสุขโดยไม่มีความเกลียดชัง สำหรับผู้ฝึกฝน.

…ิต) คำว่า เอก ทิส (ตลอกทิศหนึ่ง) ตรัสโดย เป็นการแผ่ไปถึงสัตว์ที่เนื่องอยู่ในทิศหนึ่ง มุ่งเอาสัตว์ที่พระโยคาวจร กำหนดครั้งแรกในทิศอันหนึ่ง" บทว่า ผริตวา (แผ่) คือสัมผัส (ด้วยใจ) ได้แก่ทำให้เป็นอารมณ์ บทว่า วิห…

ในเนื้อหานี้มีการอธิบายเกี่ยวกับการใช้เมตตาในการแผ่ไปถึงสัตว์ในทิศต่างๆ ตามที่ได้ระบุในบาลี โดยมีการกล่าวถึงการเปลี่ยนแปลงสถานะของอริยาบถขณะที่แผ่เมตตา การแผ่ไปยังทิศเหนือ ทิศใต้ และทิศอื่นๆ เป็นต้น จ

…ตไม่เกิด ชื่อว่าเป็นอยู่ เพราะจิตเกิดขึ้น จำเพาะหน้า ชื่อว่าตายเพราะจิตดับ (นี้) บัญญัติ ทางปรมัตถ์ พระโยคาวจร พึงระลึกถึงความตาย โดยชีวิตมีขณะสั้น โดยนัยดัง กล่าวมาฉะนี้ [มรณสติฌาน] ៨ เมื่อพระโยคาวจรแม้ระลึก…

เนื้อหาพูดถึงการระลึกถึงความตายและการฝึกฌานในชีวิตประจำวัน อธิบายลักษณะของจิตที่เกิดขึ้นและดับไป การพิจารณาอย่างลึกซึ้งเกี่ยวกับความตายจะช่วยให้จิตตั้งมั่นและลดนิวรณ์ได้ ฌานที่เกิดขึ้นในกระบวนการนี้จะ