หน้าหนังสือทั้งหมด

การเจริญอาหาเรปฏิกูลสัญญาเพื่อเข้าถึงพระธรรมกาย
123
การเจริญอาหาเรปฏิกูลสัญญาเพื่อเข้าถึงพระธรรมกาย
4.4 การเจริญอาหาเรปฏิกูลสัญญาเพื่อให้เข้าถึงพระธรรมกาย ในคัมภีร์วิสุทธิมรรคอธิบายว่า เมื่อพิจารณาความเป็นปฏิกูลของอาหารจนจิตสงบ ตั้งมั่น จะบรรลุได้เพียง “อุปจารสมาธิ” เท่านั้น แต่หากจะเจริญให้ยิ่งข…
ในคัมภีร์วิสุทธิมรรคได้อธิบายวิธีการเจริญอาหาเรปฏิกูลสัญญาเพื่อให้เข้าถึงพระธรรมกาย โดยเริ่มจากการพิจารณาความเป็นปฏิกูลของอาหารจนจิตสงบไปยังอุปจารสมาธิ จากนั้นน้อมอาหารเป็นบริกรรมนิมิตเพื่อเข้าถึงอัปปนาสมา…
การพิจารณาธาตุในร่างกายและการอาศัย
130
การพิจารณาธาตุในร่างกายและการอาศัย
เปรียบเหมือนความสำคัญว่าโค อิริยาบถทั้ง 4 เปรียบเหมือนทางใหญ่ 4 แพร่ง ความพิจารณา เห็นโดยความเป็นธาตุ เปรียบเหมือนการที่คนฆ่าโคนั่งแบ่งออกเป็นส่วนๆ” เรานี้ก็ได้แก่ หรือผู้ปฏิบัติจะท…
เนื้อหานี้พูดถึงการพิจารณาร่างกาย ว่าประกอบไปด้วยธาตุต่างๆ โดยเฉพาะการอาศัยของไม้ อิฐ ปูน และร่างกายที่ประกอบด้วยกระดูก เส้นเอ…
การวิเคราะห์ธาตุในร่างกาย
131
การวิเคราะห์ธาตุในร่างกาย
…ให้ อิริยาบถใหญ่น้อยเคร่งตึงตั้งมั่นก็ดี ทำให้เคลื่อนไหวไปมาได้ก็ดี เหล่านี้เป็น วาโยธาตุ 5.3.2 วิธีพิจารณาโดยพิสดาร มีวิธีการพิจารณาตามลำดับดังต่อไปนี้ 1) พิจารณาโดยสสัมภารสังเขป คือ พิจารณาโกฏฐาสทั้งหลายเข…
…ปธาตุซึ่งเป็นน้ำ, เตโชธาตุซึ่งเกี่ยวข้องกับความร้อน, และ วาโยธาตุซึ่งเกี่ยวข้องกับการเคลื่อนไหว. การพิจารณาธาตุมีการแบ่งออกเป็นสองวิธีการคือ สัมภารสังเขป และ สัมภารวิภัติ ซึ่งเน้นการพิจารณาองค์ประกอบต่างๆ ตา…
การวิเคราะห์ธาตุในร่างกายและการปฏิบัติธรรม
142
การวิเคราะห์ธาตุในร่างกายและการปฏิบัติธรรม
…ระพือไปมา เป็นวาโยธาตุ ธาตุทั้งหลายย่อมจะปรากฏแก่นักปฏิบัตินั้น ผู้มีมนสิการเป็นไปอย่างนี้ เมื่อเธอ พิจารณาซึ่งธาตุเหล่านั้น แล้ว ๆ เล่าๆ อุปจารสมาธิย่อมจะเกิดขึ้น แต่เมื่อนักปฏิบัติเจริญไปอย่างนั้น กัมมัฏฐา…
…และวิญญาณ โดยแบ่งออกเป็นหลายกลุ่มตามลักษณะของธาตุ เพื่อพัฒนาสมาธิและการเจริญธรรมต่างๆ ผู้ปฏิบัติต้องพิจารณาลักษณะของธาตุต่างๆ อย่างละเอียด เพื่อให้เกิดอุปจารสมาธิ ตามแนวทางการปฏิบัติ
การพิจารณาธาตุในโกฏฐาส 42
143
การพิจารณาธาตุในโกฏฐาส 42
…่า ธาตุไฟ เมื่อนักปฏิบัตินั้นกำหนดไปอย่างนั้นธาตุทั้งหลายย่อมจะปรากฏอุปจารสมาธิย่อมจะ เกิดขึ้นแก่เธอพิจารณาธาตุทั้งหลายนั้นแล้ว ๆ เล่าๆ แต่เมื่อนักปฏิบัติผู้ใดแม้เจริญไปอย่างนั้นกัมมัฏฐานก็ยังไม่สำเร็จ นักปฏ…
เนื้อหาเกี่ยวกับการพิจารณาธาตุ 42 จากร่างกาย มีการกำหนดธาตุต่างๆ ได้แก่ ธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุไฟ ธาตุลม จากโกฏฐาสและการสัมผัสทาง…
ความหมายของตัวตนในระดับปรมัตถสัจจะ
25
ความหมายของตัวตนในระดับปรมัตถสัจจะ
…ให้เป็นรูปร่างกาย (รูปธรรม) และองค์ประกอบที่ทำให้เกิดเป็นฝ่ายจิตใจ (นามธรรม) เมื่อใดญาณปัญญาแก่กล้า พิจารณาแยกส่วนต่าง ๆ เหล่านี้ออก เมื่อนั้นย่อมสามารถละทิ้งคำว่า “เรา” ลงได้สิ้นเชิงเด็ดขาด ย่อมจะเห็นแจ่มแจ…
บทความนี้สำรวจความหมายของตัวตนในระดับปรมัตถสัจจะ ที่แสดงถึงการตอบสนองในสองระดับ คือตัวตนที่มีซึ่งหมายถึงการเกิดและตายที่ไม่มีที่สิ้นสุด โดยขึ้นอยู่กับกรรมที่สะสม และระดับที่ไม่มีตัวตนที่ชี้ให้เห็นว่าต
ขันธ์ 5 ไม่เที่ยง เป็นทุกข์ เป็นอนัตตา
115
ขันธ์ 5 ไม่เที่ยง เป็นทุกข์ เป็นอนัตตา
…แยกโดยละเอียดแล้ว รูปนี้มีหลายประเภทด้วยกัน เช่น อุปาทายรูป เป็นต้น แต่ว่ายังไม่นำมาแสดงในที่นี้ การพิจารณา โดยสามัญลักษณะ พิจารณาไปๆ ละเอียดเข้า ซึ่งเข้าทุกที จนเห็นชัดว่านี่มิใช่ตัวตน เราเขา อะไร สักแต่ว่า…
…งการเห็นขันธ์ 5 ผ่านทางธรรมจักขุ ซึ่งทำให้เข้าใจว่า ขันธ์ 5 ไม่เที่ยง เป็นทุกข์ และเป็นอนัตตา โดยการพิจารณาองค์ประกอบที่เกิดขึ้นและดับไปเหมือนฟองน้ำ การเข้าใจลักษณะนี้ช่วยให้มองเห็นความเป็นจริงและปล่อยวางจาก…
การเปลี่ยนแปลงจากมนุษย์ธรรมดาเป็นมนุษย์เทวดา
118
การเปลี่ยนแปลงจากมนุษย์ธรรมดาเป็นมนุษย์เทวดา
…วางขันธ์ 5 เหล่านี้ ซึ่งมีแนวทางดังนี้ ในทางปริยัติ ทำความสำรวม เพื่อละเบญจขันธ์เบื้องต้น ดังนี้ 1. พิจารณาว่าขันธ์ 5 เป็นของไม่ดี ไม่งาม เป็นของหนักจริง ๆ 2. สำรวม ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ ในเวลาที่รูป รส กลิ…
บทความนี้กล่าวถึงการเปลี่ยนแปลงจากมนุษย์ธรรมดาไปสู่การเป็นมนุษย์เทวดา โดยการบวชหรือรักษาศีล เพื่อเข้าถึงกายมนุษย์ละเอียดและกายทิพย์ รวมถึงการปฏิบัติธรรมเพื่อปล่อยขันธ์ 5 ซึ่งเป็นการลดการยึดมั่นถือมั่น
การสละอายตนะเพื่อเข้าถึงธัมมายตนะ
137
การสละอายตนะเพื่อเข้าถึงธัมมายตนะ
…โผฏฐัพพะ ธรรมารมณ์อย่างนี้เหมือนกัน ความยินดีเหล่านี้ หากถอนอารมณ์ออกเสียได้ ไม่ให้มาเสียดแทงเราได้ พิจารณาว่านี้ เป็นอารมณ์ของชาวโลก ไม่ใช่อารมณ์ของธรรม ปล่อยอารมณ์เหล่านั้นเสีย ไม่ยึดมั่นถือมั่น ไม่ ให้เข้…
…รต้องก้าวข้ามความยินดีในอารมณ์ของโลกเพื่อให้ได้เข้าถึงกรอบของธรรมะ โดยมุ่งหวังให้ทำใจให้หยุดนิ่ง และพิจารณาความยินดีเหล่านั้นว่าเป็นเพียงอารมณ์ของชาวโลก
มโนธาตุและธาตุรู้ในธรรมบาล
151
มโนธาตุและธาตุรู้ในธรรมบาล
6. มโนธาตุ เป็นนามธรรม ที่น้อมไปหาอารมณ์ทั้ง 5 คือ รูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส มีหน้าที่รับอารมณ์ และพิจารณาอารมณ์ทางทวารทั้งห้า องค์ธรรมได้แก่ อเหตุกจิต 3 ดวง คือ สัมปฏิจฉนจิต 2 ดวง ที่รับรู้อารมณ์ที่ดีเป็นผ…
มโนธาตุเป็นนามธรรมที่น้อมไปหาอารมณ์ทั้ง 5 รับและพิจารณาอารมณ์ทางทวารทั้งห้า โดยมีองค์ธรรมประกอบด้วย อเหตุกจิต 3 ดวงและ ปัญจทวาราวัชชนจิต 1 ดวง ซึ่งแต่ละดวง…
มโนวิญญาณธาตุ: ความเข้าใจเกี่ยวกับจิตและอารมณ์
153
มโนวิญญาณธาตุ: ความเข้าใจเกี่ยวกับจิตและอารมณ์
… จิตอกุศลที่มีโทสะเป็นมูล 2 ดวง โมหจิต จิตอกุศลที่มีโมหะเป็นมูล 2 ดวง อเหตุกจิต จิตที่ไม่ประกอบเหตุ พิจารณาอารมณ์ทางปัญจทวาร 3 ดวง พิจารณา ตัดสินอารมณ์ทางมโนทวาร 1 ดวง และจิตยิ้มของพระอรหันต์ 1 ดวง มหากุศลจิ…
มโนวิญญาณธาตุเป็นนามธรรมที่มีหน้าที่ในการรู้คิดและอารมณ์ต่าง ๆ ซึ่งแบ่งประเภทจิตเป็นหลายกลุ่ม ได้แก่ โลภมูลจิต, โทสมูลจิต, โมหจิต และอีกมากมาย โดยเฉพาะจิตที่เกี่ยวข้องกับรูปฌานและอรูปฌาน ที่ช่วยให้มีก
สัมมาทิฏฐิและวิปัสสนาในพระพุทธศาสนา
169
สัมมาทิฏฐิและวิปัสสนาในพระพุทธศาสนา
…ทันทีในวิถีจิตเดียวกัน แล้วลงมือเจริญวิปัสสนา จนถึงผลญาณ 6. ปจฺจเวกขณสมมาทิฏฐิ เห็นชอบ คือเห็นว่าการพิจารณากิเลสที่ละได้แล้ว พิจารณากิเลสที่ยังเหลืออยู่ พิจารณามรรค พิจารณาผลพิจารณานิพพานเป็นสมบัติ พระธรรมธี…
เนื้อหาเกี่ยวกับสัมมาทิฏฐิ 6 ประการในพระพุทธศาสนา ซึ่งเป็นหลักการสำคัญในการช่วยให้ปัญญาและการเข้าใจในธรรมชาติของการกระทำและผลรวมทั้งทำให้สามารถเข้าถึงความธรรมรู้แจ้งในพระนิพพาน โดยแต่ละประเภทมีรายละเอ
ความเพียรในชีวิตทางธรรมและการทำสมาธิ
199
ความเพียรในชีวิตทางธรรมและการทำสมาธิ
…รรม ควรมีความเพียร 4 ประการนี้ไว้ในตน 7. สัมมาสติ หมายถึง สติชอบ หรือความระลึกชอบ ในขั้นธรรมดา ขอให้พิจารณาว่า ระลึกถึงสิ่งใดอยู่กุศลธรรมเจริญขึ้นอกุศลธรรมเสื่อมไปก็ควรระลึกถึงสิ่งนั้นบ่อยๆ ในขั้นสูงขึ้นไป ท…
ในบทความนี้พูดถึงความเพียร 4 ประการที่สำคัญในการปฏิบัติธรรม เช่น สัมมาสติ ซึ่งรวมถึงการพิจารณากาย เวทนา จิต และธรรม เพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิต และช่วยสกัดกั้นกิเลส นอกจากนี้ยังอธิบายถึงการทำสมาธิทั้ง…
อุปาทานในขันธ์ 5 และความทุกข์
252
อุปาทานในขันธ์ 5 และความทุกข์
…ะญาณพระธรรมกายว่า ทุกขอริยสัจนี้ควรกำหนดรู้ เรียกว่า กิจจญาณ และว่า ความทุกข์ ทั้งหลายเหล่านี้เราได้พิจารณาเห็นชัดแจ้ง รู้ชัดแจ้งแล้ว ชื่อว่า บรรลุกตญาณ เช่นนี้เรียกว่า พิจารณาทุกขสัจซึ่งเป็นไปในญาณ 3 2. สมุ…
…เหตุของทุกข์ที่ซ่อนไว้ในใจกลางของขันธ์ 5 และวิธีการดับทุกข์ที่ถูกต้องผ่านการเห็นแจ้งในพระธรรมกาย การพิจารณาทุกขสัจและสมุทัยจะช่วยให้ผู้ปฏิบัติเข้าถึงการดับทุกข์อย่างแท้จริง.
ความเข้าใจเกี่ยวกับกายทิพย์และสมุทัยอริยสัจ
253
ความเข้าใจเกี่ยวกับกายทิพย์และสมุทัยอริยสัจ
…จ้ง รู้แจ้งด้วยญาณพระธรรมกายว่า สมุทัยอริยสัจนี้ เราละ ได้แล้ว ชื่อว่าได้บรรลุกตญาณ ดั่งนี้เรียกว่า พิจารณาสมุทัย อริยสัจ เป็นไปในญาณ 3 3. ทุกขนิโรธอริยสัจ เมื่อเห็นแจ้ง รู้แจ้งในสมุทัยอริยสัจแล้ว ก็ต้องดูให…
…ดยระบุถึงประเภทของกายและการระลึกถึงความเข้าใจในความทุกข์ที่เกิดขึ้น รวมถึงขั้นตอนในการเห็นแจ้งและการพิจารณาสมุทัยอริยสัจ ซึ่งนำไปสู่การดับทุกข์ ในที่สุดก็เสนอให้ผู้ศึกษามองเห็นความจริงเกี่ยวกับธรรมชาติของทุก…
การพิจารณาอริยสัจ 4 เป็นพระอริยบุคคล
256
การพิจารณาอริยสัจ 4 เป็นพระอริยบุคคล
11.5.2 การพิจารณาอริยสัจ 4 เป็นพระอริยบุคคล ในการพิจารณาอริยสัจ 4 เพื่อก้าวเข้าสู่อริยภูมิ จำเป็นต้องเข้าถึงพระธรรมกา…
เนื้อหาเกี่ยวกับการพิจารณาอริยสัจ 4 เพื่อเข้าสู่อริยภูมิ โดยเริ่มจากการใช้ตาจิต (ญาณ) พระธรรมกาย พิจารณาอริยสัจในแต่ละระดับของ…
ปฏิจจสมุปบาทและการพิจารณาอริยสัจ
258
ปฏิจจสมุปบาทและการพิจารณาอริยสัจ
…งการทำงานซ้ำแล้วซ้ำอีก ตลอดต่อเนื่องไม่มีหยุดหย่อน 11.6.2 ลักษณะของปฏิจจสมุปบาท เมื่อเจริญฌานสมาบัติพิจารณาอริยสัจ 4 ซึ่งเป็นไปในญาณทัสสนะ มีรอบ 3 มีอาการ 12 อยู่นั้น ย่อมจะสามารถพัฒนาไปเป็นปฏิจจสมุปบาทธรรม …
…ตนะ และผัสสะ ซึ่งเป็นปัจจัยที่เกี่ยวข้องกันอย่างลึกซึ้งในกระบวนการเกิดขึ้นของทุกข์และการดับทุกข์ การพิจารณาด้วยญาณทัสสนะจะช่วยให้เห็นความเชื่อมโยงที่ชัดเจนและเข้าถึงความรู้ที่ลึกซึ้งเกี่ยวกับธรรมชาติของสิ่งเ…
แนวคิดการบำเพ็ญบารมี
58
แนวคิดการบำเพ็ญบารมี
…วะฉันใด แม้การสร้างบารมีเป็นพระพุทธเจ้า ก็ฉันนั้น จะต้องมีอุเบกขาบารมีธรรมจนถึงที่สุด ต่อจากนั้นท่านพิจารณาเห็นว่า พุทธการกธรรมที่เป็น เครื่องบ่มโพธิญาณให้แก่รอบจะต้องบำเพ็ญบารมีทั้ง ๑๐ ทัศ ให้เต็มเปี่ยมครบถ…
แนวคิดเกี่ยวกับการบำเพ็ญบารมีในพระพุทธศาสนาเน้นการสร้างความมั่นคงในจิตใจ โดยการมีอุเบกขาคือการวางใจเป็นกลางในทุกสภาวะ การบำเพ็ญบารมี 10 ทัศนั้นสำคัญต่อการบ่มโพธิญาณและการพัฒนาจิตใจให้เป็นที่สมบูรณ์มาก
เส้นทางสู่ความเป็นพุทธะ (๒)
77
เส้นทางสู่ความเป็นพุทธะ (๒)
…เพราะฉะนั้น เมื่อเราเข้าใจอัธยาศัยของพระโพธิสัตว์ รวมไปถึงอภัพฐานะของพระโพธิสัตว์แล้ว ขอให้ไตร่ตรอง พิจารณาดูว่า เรามีธรรมชาติ จริตอัธยาศัยที่ดีๆ เหมือนท่าน บ้างไหม ถ้ายังไม่มีก็ฝึกให้มีขึ้นมา โดยน้อมนำาคุณธ…
…ารศึกษาและฝึกฝนตามแบบอย่างของพระพุทธเจ้า เพื่อสร้างบารมีและพัฒนาตนสู่ความสมบูรณ์ในภพชาติถัดไป. ขอให้พิจารณาและฝึกฝนอัธยาศัยที่ดีให้กับตนเองเพื่อเสริมสร้างบารมีและเพื่อเป้าหมายสูงสุดของชีวิต
ธรรมะเพื่อประช - เวสสันดรชาดก ตอนที่ ๔
108
ธรรมะเพื่อประช - เวสสันดรชาดก ตอนที่ ๔
…อให้ได้สมบัติอันยิ่งใหญ่ ตรงนี้ขอให้พวกเรา ทุกคนกลับไปคิดทบทวนกันให้ดีว่า เมื่อเรามีศรัทธา ใช้ปัญญา พิจารณาดีแล้วว่า ทานที่เรากำลังท่านี้เป็นสิ่งที่ดีควรทํา ก็อย่า ได้ไปหลงเชื่อถ้อยคำของคนอื่นหรือผู้ไม่รู้ อ…
ในตอนที่ ๔ ของเวสสันดรชาดก เราได้เรียนรู้เกี่ยวกับใจของพระโพธิสัตว์ที่มีความปรารถนาจะเป็นพระพุทธเจ้า โดยท่านพร้อมที่จะบริจาคทุกอย่างที่ท่านมีโดยไม่มีความรู้สึกหวงแหน เมื่อท่านคิดจะให้ทานไม่ว่าจะเป็นทร