หน้าหนังสือทั้งหมด

อิทธิวิธีและทิพยโสตญาณ
202
อิทธิวิธีและทิพยโสตญาณ
…สามัญญผลที่เห็นประจักษ์ ทั้งดียิ่งกว่า ทั้งประณีตกว่าสามัญญผลที่เห็น ประจักษ์ข้อก่อนๆ 4. ทิพยโสตญาณ ภิกษุนั้น เมื่อจิตเป็นสมาธิบริสุทธิ์ผ่องแผ้ว ไม่มีกิเลส ปราศจากกิเลสอ่อน ควรแก่การงาน ตั้งมั่น ไม่หวั่นไหว…
เนื้อหานี้กล่าวถึงการพัฒนาจิตเพื่อบรรลุอิทธิวิธีและทิพยโสตญาณ โดยแสดงถึงความสามารถของภิกษุที่มีจิตบริสุทธิ์ในการเข้าถึงอำนาจทางกายและการได้ยินเสียงทิพย์ ซึ่งเน้นถึงการตั้งมั่นของจิตที่ปราศจากกิเลส เพื
การระลึกชาติและจุติของสัตว์
204
การระลึกชาติและจุติของสัตว์
…ามัญญผลที่เห็นประจักษ์ ทั้งดียิ่งกว่า ทั้งประณีตกว่าสามัญญผลที่เห็น ประจักษ์ข้อก่อนๆ 7. จุตูปปาตญาณ ภิกษุนั้นเมื่อจิตเป็นสมาธิ บริสุทธิ์ผ่องแผ้ว ไม่มีกิเลส ปราศจากอุปกิเลสอ่อน ควรแก่การงาน ตั้งมั่น ไม่หวั่น…
บทความนี้พูดถึงแนวคิดการระลึกชาติและการเกิดใหม่ในพุทธศาสนา โดยเปรียบเทียบกับการเดินทางจากบ้านหนึ่งไปยังบ้านอื่น ๆ พร้อมกับการระลึกถึงสิ่งที่เคยทำในชาติก่อน ๆ ว่ามีลักษณะอย่างไร เมื่อพระภิกษุมีจิตที่บร
ความเข้าใจเกี่ยวกับกรรมและอาสวะในพระธรรมคำสอน
205
ความเข้าใจเกี่ยวกับกรรมและอาสวะในพระธรรมคำสอน
…ามัญญผลที่เห็นประจักษ์ ทั้งดียิ่งกว่า ทั้งประณีตกว่าสามัญญผลที่เห็น ประจักษ์ข้อก่อนๆ 8. อาสวักขยญาณ ภิกษุนั้นเมื่อจิตเป็นสมาธิ บริสุทธิ์ผ่องแผ้ว ไม่มีกิเลส ปราศจากอุปกิเลสอ่อน ควรแก่การงาน ตั้งมั่นไม่หวั่นไ…
เนื้อหานี้อธิบายถึงการเห็นกรรมของสัตว์ทั้งหลาย ในขณะที่จิตมีสมาธิและบริสุทธิ์ พร้อมกับการเข้าใจอาสวะและวิธีการหลุดพ้นจากทุกข์ ผ่านการวิเคราะห์เศษกรรมและการกระทำที่ถูกต้อง โดยใช้เปรียบเทียบกับการเห็นภา
ความหมายและความสำคัญของธรรมกายในพระพุทธศาสนา
86
ความหมายและความสำคัญของธรรมกายในพระพุทธศาสนา
…ั้งหลาย ถ้าแม้ภิกษุจับชายสังฆาฏิแล้วจึงเป็นผู้ติดตามไปข้างหลัง ๆ เดินไปตามรอย เท้าของเราอยู่ไซร้ แต่ภิกษุนั้นเป็นผู้มีอภิชฌาเป็นปกติ มีความกำหนัดแรงกล้าในกามทั้งหลาย มีจิตพยาบาท . โดยที่แท้ ภิกษุนั้นอยู่ห่า…
บทความนี้กล่าวถึงธรรมกายในแง่มุมของพระพุทธศาสนา โดยอธิบายว่า ธรรมกายเป็นบ่อเกิดแห่งรัตนะทั้งหมด และการเข้าถึงพระธรรมกายในตัวคือการเข้าถึงพระพุทธเจ้า ในประเด็นที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ตรัสกับพระวักกลิว
ความเข้าใจเกี่ยวกับดวงปฐมมรรคและการเจริญสมาธิภาวนา
94
ความเข้าใจเกี่ยวกับดวงปฐมมรรคและการเจริญสมาธิภาวนา
…ัสสนะ นั่นเอง นอกจากนี้ในสามัญญผลสูตรพระสัมมาสัมพุทธเจ้ายังตรัสถึงสภาวะจิตของภิกษุผู้ทำสมาธิไว้ว่า “ภิกษุนั้นเมื่อจิตเป็นสมาธิบริสุทธิ์ ผ่องแผ้ว.... โน้มน้อมจิตไปเพื่อนิรมิตรูปอันเกิดแต่ใจ คือ นิรมิตกายอื่น…
เนื้อหาเกี่ยวกับขนาดของดวงปฐมมรรค ซึ่งมีขนาดแตกต่างกันขึ้นอยู่กับบารมีของแต่ละคน และวิธีการเจริญสมาธิภาวนาเพื่อเข้าถึงพระรัตนตรัยตามสติปัฏฐานสูตร รวมถึงลักษณะจิตของภิกษุในบริบทการทำสมาธิ การเห็นกายในก
การแก้ไขอาบัติสังฆาทิเสสในพระภิกษุ
206
การแก้ไขอาบัติสังฆาทิเสสในพระภิกษุ
…เฉพาะหมวด ปาราชิกและหมวดสังฆาทิเสสเท่านั้น เพื่อให้นักศึกษาได้ทราบพอสังเขปว่า สิกขาบทแต่ละข้อของพระ ภิกษุนั้นมีเนื้อหาเป็นอย่างไร 196 DOU บทที่ 7 พระสงฆ์ : ส า ว ก ข อ ง พ ร ะ ส ม ม า สั ม พุ ท ธ เ จ้ า
บทความนี้นำเสนอแนวทางการแก้ไขอาบัติสังฆาทิเสสในพระภิกษุ ทั้งการอยู่ปริวาสที่เป็นการแยกตัวจากพระภิกษุทั่วไปเพื่อสำนึกผิด และการปลงอาบัติเพื่อลดความผิดในด้านศีลธรรม นอกจากนี้ยังมีการอธิบายสิกขาบทต่างๆ เ
สัมมาสมาธิ และ ไตรสิกขา
84
สัมมาสมาธิ และ ไตรสิกขา
…ิศีลสิกขา อธิจิตสิกขา อธิปัญญาสิกขา เมื่อใด เธอเป็นผู้มีสิกขาอันได้ศึกษาแล้วในไตรสิกขานี้ เมื่อนั้น ภิกษุนี้เรากล่าวว่า ได้ตัดตัณหาขาดแล้ว คลายสังโยชน์ได้แล้ว ได้ทำที่สุดทุกข์เพราะละมานะ ได้โดยชอบฯงิ พระเดช…
สัมมาสมาธิเป็นการตั้งใจมั่นอยู่ในภาวนาตามหลักธรรม 7 ข้อ ซึ่งช่วยให้เกิดความสว่างในใจและเห็นธรรมะที่บริสุทธิ์ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ตรัสว่าการมีจิตเป็นหนึ่งเดียวเป็นสิ่งสำคัญ ซึ่งรวมถึงสัมมาทิฏฐาน, สัม
อาสวัฏฐานิยธรรมและสิกขาบทในพระพุทธศาสนา
181
อาสวัฏฐานิยธรรมและสิกขาบทในพระพุทธศาสนา
…ษุใดให้ของควรเคี้ยวหรือของควรบริโภคด้วยมือของตนแก่ นักบวชเปลือยก็ดี แก่ปริพาชกก็ดี แก่ปริพาชิกาก็ดี ภิกษุนั้นต้องปาจิตตีย์ เป็นต้น 2 พระอรรถกถาจารย์ยังได้อธิบายเพิ่มเติมไว้ว่า ธรรมทั้งหลายอันเป็นที่ตั้งแห่ง…
บทความนี้เสนอการศึกษาความสำคัญของอาสวัฏฐานิยธรรมซึ่งเกิดขึ้นในสงฆ์ และเหตุที่พระศาสดาจึงบัญญัติสิกขาบทเพื่อกำจัดอาสวัฒน์ที่เกิดขึ้นในศาสนา โดยแสดงถึงเหตุผลที่อัศจรรย์ในสังคมสงฆ์ซึ่งมีมาอย่างยาวนาน ก่อ
องค์ประกอบของสิกขาบท
182
องค์ประกอบของสิกขาบท
…าราชิกสิกขาบทที่ 3 ว่า “ภิกษุใดจงใจพรากกายมนุษย์จากชีวิต หรือ แสวงหาศัสตราอันจะพรากกายมนุษย์นั้น แม้ภิกษุนี้เป็นปาราชิก” หาสังวาสมิได้” อนุบัญญัติของปาราชิกสิกขาบทที่ 3 ว่า “อนึ่งภิกษุใดจงใจพรากกายมนุษย์จาก…
เนื้อหาเกี่ยวกับสิกขาบทในพระไตรปิฎกที่มีองค์ประกอบ 5 ประการ ได้แก่ ต้นบัญญัติ, พระบัญญัติ, สิกขาบทวิภังค์และบทภาชนีย์ที่อธิบายถึงความสำคัญและบทบาทในทางศาสนา นอกจากนี้ยังมีการยกตัวอย่างเกี่ยวกับการพิสู
การเข้าใจนิพพานในพระพุทธศาสนา
171
การเข้าใจนิพพานในพระพุทธศาสนา
…ว ปลงภาระลงได้แล้ว มีประโยชน์ ของตนอันบรรลุแล้ว มีสังโยชน์ในภพสิ้นรอบแล้ว หลุดพ้นแล้วเพราะรู้โดยชอบ ภิกษุนั้นย่อม เสวยอารมณ์ทั้งที่พึงใจและไม่พึงใจ ยังเสวยสุขและทุกข์อยู่ เพราะความที่อินทรีย์ 5 เหล่าใด เป็น…
ในพระพุทธศาสนา นิพพานแบ่งออกเป็นสองประเภท คือ สอุปาทิเสสนิพพาน ซึ่งหมายถึงสถานะที่ยังมีเบญจขันธ์อยู่ และอนุปาทิเสสนิพพานซึ่งไม่มีเบญจขันธ์เหลือ เป็นการดับกิเลสอย่างสมบูรณ์ พระมงคลเทพมุนี (สด จันทสโร)
แด่คุณครูด้วยดวงใจ
10
แด่คุณครูด้วยดวงใจ
…วรสรรเสริญฉลาดพูด อดทนต่อถ้อยคำ พูดถ้อยคำลึกซึ้ง ไม่ ชักนำในทางที่ไม่ดี ฐานะเหล่านี้มีอยู่ในภิกษุใด ภิกษุนั้นเป็นมิตรแท้ มุ่งอนุเคราะห์แต่สิ่งที่เป็นประโยชน์ผู้ประสงค์ จะคบมิตร ควรคบมิตรเช่นนั้น แม้จะถูกขับ…
บทความนี้ถวายความเคารพแด่คุณครูผ่านบทเรียนจากพระไตรปิฎก โดยเน้นถึงคุณสมบัติของภิกษุที่เป็นมิตรแท้และผู้ประสงค์จะคบหาภิกษุเหล่านั้น คำสอนนี้เน้นถึงความสำคัญของการเจริญมิตรภาพที่ดีในกระบวนการเรียนรู้ ซึ
สามัญญผลเบื้องกลาง
205
สามัญญผลเบื้องกลาง
…ครั้น เมื่อเจริญภาวนาย่อมบรรลุฌานไปตามลำดับ ๆ ดังที่พระสัมมา สัมพุทธเจ้าตรัสกับพระเจ้าอชาตศัตรูว่า “ภิกษุนั้นประกอบด้วยศีลขันธ์ อินทรีย สังวร สติ สัมปชัญญะ และสันโดษอันเป็น อริยะเช่นนี้แล้ว ย่อมเสพเสนาสนะอั…
บทที่ ๗ นี้ กล่าวถึงสามัญญผลเบื้องกลาง ซึ่งหมายถึงผลดีที่ภิกษุได้รับจากการเจริญภาวนาเมื่อมีศีลและสัมมาสติ โดยเน้นการสงบจิตใจ การบรรลุฌาน และการเลือกที่สงัดในการปฏิบัติธรรม อจิญญผลนี้มีความหมายลึกซึ้งใ
จิตสมาธิและการนิรมิต
234
จิตสมาธิและการนิรมิต
ภิกษุนั้น เมื่อจิตเป็นสมาธิ บริสุทธิ์ ผ่อง แผ้ว ไม่มีกิเลส ปราศจากอุปกิเลส นุ่มนวล ควรแก่การงาน ตั้งมั่น ไ…
เนื้อหาเกี่ยวกับภิกษุที่มีจิตเป็นสมาธิที่บริสุทธิ์ ซึ่งเมื่อจิตสงบและปราศจากกิเลส ย่อมสามารถเกิดการนิรมิตรูปต่างๆ ที่เกิดจากใจ เช่น การชักไส้ออกจากหญ้าปล้อง หรือการถอนดาบออกจากฝัก ทั้งหมดนี้เป็นการเปร
การพัฒนาจิตผ่านมโนมยิทธิ
236
การพัฒนาจิตผ่านมโนมยิทธิ
…ล่องหนหายตัวก็ได้ หรือเหาะ เหินเดินอากาศก็ได้ ดังที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสกับพระเจ้า อชาตศัตรูว่า “ภิกษุนั้น เมื่อจิตเป็นสมาธิ บริสุทธิ์ ผ่องแผ้ว ไม่มีกิเลส ปราศจากอุปกิเลส นุ่มนวล ควรแก่การงาน ตั้งมั่น ไม…
เมื่อผู้เจริญภาวนาได้บรรลุมโนมยิทธิแล้ว หากยังสามารถรักษาสมาธิได้ จะทำให้จิตบริสุทธิ์ขึ้น สามารถแสดงอิทธิฤทธิ์ได้ เช่น การแปลงกายและล่องหน พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้สอนว่า เมื่อจิตเป็นสมาธิและปราศจากกิเลส
การฝึกสมาธิเพื่อการได้ยินเสียงทิพย์
239
การฝึกสมาธิเพื่อการได้ยินเสียงทิพย์
ตรัสกับพระเจ้าอชาตศัตรูว่า “ภิกษุนั้น เมื่อจิตเป็นสมาธิ บริสุทธิ์ ผ่อง แผ้ว ไม่มีกิเลส ปราศจากอุปกิเลส นุ่มนวล ควร แก่การงาน ตั้งมั่น …
ในข้อความนี้ พระเจ้าอชาตศัตรูสอนว่าภิกษุที่มีจิตใจบริสุทธิ์และสมาธิเต็มที่ สามารถได้ยินเสียงทิพย์และเสียงมนุษย์ทั้งที่อยู่ใกล้และไกลได้ เสมือนกับคนเดินทางที่สามารถได้ยินเสียงต่าง ๆ ในระยะทางไกลได้ เช่
ญาณกำหนดรู้ใจผู้อื่นของพระพุทธองค์
241
ญาณกำหนดรู้ใจผู้อื่นของพระพุทธองค์
…้ ใจผู้อื่นของพระพุทธองค์ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสเรื่องญาณกำหนดรู้ใจผู้อื่นกับ พระเจ้าอชาตศัตรูว่า “ภิกษุนั้น เมื่อจิตเป็นสมาธิ บริสุทธิ์ ผ่อง แผ้ว ไม่มีกิเลส ปราศจากอุปกิเลส นุ่มนวล ควร แก่การงาน ตั้งมั่น …
เนื้อหาเกี่ยวกับการสนทนาและการเปิดเผยความรู้ของพระพุทธองค์ที่แสดงถึงความสามารถในการรู้ใจผู้อื่น โดยมีการสนทนากับยักษ์และพระเจ้าอชาตศัตรู ผ่านการตรัสถึงความสำคัญของสมาธิและความบริสุทธิ์ในการทำงานของจิต
การระลึกชาติและสมาธิในพระพุทธศาสนา
244
การระลึกชาติและสมาธิในพระพุทธศาสนา
…กิดที่ไหน มีสภาพความเป็นอยู่อย่างไร เป็นต้น ดังที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ตรัสกับพระเจ้าอชาตศัตรูว่า “ภิกษุนั้น เมื่อจิตเป็นสมาธิ บริสุทธิ์ ผ่อง แผ้ว ไม่มีกิเลส ปราศจากอุปกิเลส นุ่มนวล ควรแก่การงาน ตั้งมั่น ไ…
เนื้อหาเกี่ยวกับการพัฒนาสมาธิและการดับกิเลสในอานาปานสติ การนำไปสู่อภิญญาและการระลึกชาติในหลายระดับ ซึ่งถูกเน้นตามคำสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าโดยเฉพาะการทำให้จิตใจกลับไปสู่สภาพที่บริสุทธิ์ไร้กิเลส ทำให้
สามัญญผลลำาดับที่ ๗
247
สามัญญผลลำาดับที่ ๗
… อันเป็นไปตามอำนาจกรรม ซึ่งตามนุษย์มองไม่เห็น ดังที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสกับพระ เจ้าอชาตศัตรูว่า “ภิกษุนั้น เมื่อจิตเป็นสมาธิ บริสุทธิ์ ผ่อง แผ้ว ไม่มีกิเลส ปราศจากอุปกิเลส นุ่มนวล ควรแก่การงาน ตั้งมั่นไม…
เมื่อผู้เจริญภาวนาเข้าถึงสมาธิที่แน่วแน่ ทำให้จิตบริสุทธิ์ปราศจากกิเลส ส่งผลให้สามารถเห็นการเกิดและการตายของสัตว์ รวมถึงความแตกต่างตามอำนาจกรรม โดยพระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ตรัสถึงการประคองจิตในสภาวะนี้อย
สามัญญผลลำาดับที่ ๔
250
สามัญญผลลำาดับที่ ๔
…รลุอรหัตตผล ซึ่งเป็นสามัญญผล ขั้นสูงสุด ดังที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ตรัสกับพระเจ้าอชาตศัตรู ดังนี้ “ภิกษุนั้น เมื่อจิตเป็นสมาธิ บริสุทธิ์ ผ่อง แผ้ว ไม่มีกิเลส ปราศจากอุปกิเลส นุ่มนวล ควรแก่การงาน ตั้งมั่น ไ…
เมื่อผู้ที่เจริญภาวนาสามารถประคองจิตให้เป็นสมาธิและบริสุทธิ์จากกิเลส จิตจะสว่างไสว บรรลุอันหยั่งรู้เกี่ยวกับอริยสัจ ๔ และหลุดพ้นจากกิเลสทั้งหมด นั่นคือการบรรลุอรหัตตผล ซึ่งเป็นสามัญญผลสูงสุดที่พุทธเจ้
พระสารีบุตร: ปัญญาและการค้นหาธรรม
21
พระสารีบุตร: ปัญญาและการค้นหาธรรม
…ูปนี้คงจะเป็นผู้หนึ่งในบรรดาผู้ที่เป็นพระ อรหันต์หรือผู้บรรลุพระอรหัตมรรคในโลก ไฉนหนอเรา จึงเข้าไปหาภิกษุนี้แล้วถามว่า “ท่านผู้มีอายุ ท่านบวชอุทิศ เฉพาะใคร? ใครเป็นศาสดาของท่าน? หรือว่าท่านชอบใจ ธรรมของใคร …
เรื่องราวของพระสารีบุตรและการตามหาความรู้ในศาสนา โดยมีการสนทนาระหว่างอุปติสสะและพระมหาเถระที่แสดงถึงความสำคัญของการค้นหาความจริงในชีวิต การทำกติกาเพื่อบรรลุอมตธรรม และพระศาสดาที่เสด็จถึงกรุงราชคฤห์ ทำ