วิญญาณ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 3 / 65

…ระคาย เป็นโสดา สกทาคา อนาคา อรหัต แตกกายทำลายขันธ์ก็ไปนิพพาน ทิ้งขันธ์ ๕ คือ รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ ของมนุษย์ ทิพย์ รูปพรหม อรูปพรหม เพราะตัณหาหมด ก็ไม่ปรารถนาอาลัยในกายทิพย์ รูปพรหม อรูปพรหม อีกต่อไ…

เนื้อหานี้กล่าวถึงแนวทางการฝึกเพื่อถอนตัณหาจากขันธ์ ๕ ที่เป็นภาระหนัก ซึ่งมีการอธิบายว่าการเข้าถึงนิพพานนั้นต้องเรียนรู้การถอดขันธ์อย่างละเอียด ถึงแม้จะต้องเผชิญกับความผูกพันและความสึกเศร้า ความรู้เกี

214 สาระสำคัญพระธรรมเทศนา รสกระทบลิ้น กายกระทบสัมผัส ใจกระทบอารมณ์ ดวงวิญญาณรู้ ดวงวิญญาณรู้ ดวงวิญญาณรู้ ดวงวิญญาณของกาย ๘ กายแรก รู้ตามอายตนะเท่านั้น ถ้ามากกว่านี้ดวงวิญญาณรู…

…นื้อหาเกี่ยวกับพระธรรมเทศนาที่อธิบายการรู้จักทางจิตและการเข้าถึงญาณธรรม ความแตกต่างระหว่างการรู้ด้วยวิญญาณกับการรู้ด้วยญาณ และอธิบายถึงขันธ์ 5 ที่ประกอบไปด้วยรูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ นอกจากนี้ยังพูดถึง…

…้งปวงนั้นดับไปเป็นธรรมดา” แล้วพระองค์เสด็จโปรดพระยส แสดง “อนัตตลักขณสูตร” ว่ารูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ ไม่ใช่ตัว เพราะเป็นไปเพื่อความอาพาธ ป่วยไข้ ไม่ได้เป็นไปตามใจหวัง ทรงถามพระยส พระปัญจวัคคีย์ ในปัญจ…

…ขุ' เข้าใจว่าทุกสิ่งมีความเกิดและดับตามธรรมดาและระลึกถึงความไม่ใช่ตัวตนของรูป เวทนา สัญญา สังขาร และวิญญาณ ทำให้สามารถหลุดพ้นจากอาสวะต่างๆ ได้ และสามารถเข้าถึงการรู้แจ้งได้ rằng ชาติของตนได้สิ้นแล้ว พรหมจรร…

…็ได้ หรือ มีชื่ออื่น ๆ อีกดังนี้ ๆ “คำว่า ใจ ได้แก่ จิต มโน มานัส หทัย ปัณฑระ มนะ มนายตนะ มนินทรีย์ วิญญาณ วิญญาณ ขันธ์ มโนวิญญาณธาตุที่เกิดจากวิญญาณขันธ์นั้น” ดังนั้นตามข้อมูลที่บันทึกไว้ในพระไตรปิฎกหากกล่…

บทความนี้อธิบายถึงความหมายของจิตและขันธ์ 5 ในทัศนะของพระไตรปิฎก โดยแบ่งเนื้อหาเป็นสองกองคือ รูปขันธ์ ซึ่งหมายถึง ร่างกาย และนามขันธ์ ซึ่งหมายถึง จิตหรือใจที่ไม่เหมือนสมอง นอกจากนี้ยังมีการอธิบายถึงองค

…ัวตน เรา เขา สิ่งที่แยกกันไว้เป็นกลุ่มเป็นกอง หรือเป็นพวกๆ จำนวน 5 อย่าง คือ รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ โดยรูปนั้นเรียกว่า “รูปขันธ์” เป็นส่วนของ “ร่างกาย” อีก 4 อย่าง คือ เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ เรียก…

…ความประพฤติที่ดี สำหรับองค์ประกอบของชีวิตมนุษย์จะประกอบด้วยขันธ์ 5 ซึ่งคือรูป เวทนา สัญญา สังขาร และวิญญาณ รูปขันธ์นั้นเกี่ยวข้องกับร่างกายประกอบจากธาตุ 4 ได้แก่ ธาตุดิน น้ำ ไฟ และลม ในขณะที่นามขันธ์เกี่ยวข…

ดังนั้นเมื่อพระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสว่า “เห็นรูปด้วยจักษุ ย่อมหมายถึง “เห็นรูปด้วยจักษุวิญญาณ” ในทำนองเดียวกัน เมื่อพระองค์ตรัสว่า “ฟังเสียงด้วย โสต” ย่อมหมายถึง “ฟังเสียงด้วยโสตวิญญาณ” “ดมกลิ่…

บทความนี้กล่าวถึงการรับรู้สิ่งต่างๆ ด้วยวิญญาณในมุมมองของพระพุทธเจ้าซึ่งเน้นให้เห็นความสำคัญของการเห็นได้ด้วยจักษุวิญญาณและไม่ถือนิมิตเพื่อหลีกเลี…

…ความว่าในฌาน ต่าง ๆ จะมีเฉพาะอารมณ์เหล่านี้เท่านั้น เพราะในฌานทุกระดับยังมี ผัสสะ เวทนา สัญญา เจตนา วิญญาณ ฉันทะ อธิโมกข์ วิริยะ สติ อุเบกขา มนสิการ ด้วย (ม. อุ. ๑๔/๑๕๕-๑๕๘/ ๑๑๖-๑๑๙) สำหรับอุเบกขา แม้จะมีอย…

บทเรียนนี้อธิบายอารมณ์ที่เกิดขึ้นในฌานระดับต่าง ๆ รวมทั้งผัสสะ เวทนา สัญญา เจตนา วิญญาณ และอื่น ๆ โดยเฉพาะอุเบกขาที่เด่นชัดในจตุตถฌาน โดยไม่มีข้อจำกัดที่อารมณ์เหล่านี้จะเกิดแค่ในฌานระดับใ…

…ทุกข์ ไม่ใช่ตัวตน ซึ่งพระมงคลเทพมุนีได้อธิบายลักษณะของการเห็น ที่เกิดขึ้นว่า รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ เรียกว่า ขันธ์ 5 รูป จะกล่าวในที่นี้ เฉพาะรูปหยาบๆ คือสิ่งซึ่งธาตุทั้ง 4 ดิน น้ำ ลม ไฟ ประกอบกันเข้…

…จขันธ์ 5 และความไม่เที่ยงของชีวิต โดยพระมงคลเทพมุนีเสนอว่าขันธ์ 5 ประกอบด้วย รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ ซึ่งมีลักษณะไม่เที่ยง โดยฐานะของขันธ์ 5 มีการเกิดขึ้นและดับไป ไม่เป็นตัวตน เมื่อวิเคราะห์อย่างละเอี…

3.3.2 วิญญาณัญจายตนฌาน อากาสานัญจายตนฌานลาภีบุคคล ผู้มีวสีภาวะทั้ง 5 ในอากาสานัญจายตนฌาน จึงจะสามารถเจริญสมถภาวน…

วิญญาณัญจายตนฌานเป็นขั้นสูงในการเจริญสมถภาวนา โดยบุคคลที่มีวสีภาวะทั้ง 5 จะสามารถพัฒนาไปสู่สถานะนี้ได้ หลั…

…ว่า “ไม่พึงปรากฏเลย พระเจ้าข้า” พระสัมมาสัมพุทธเจ้า “ดูก่อนอานนท์ เหตุนี้แล กรรมจึงชื่อว่าเป็นไร่นา วิญญาณ ชื่อว่าเป็นพืช ตัณหาชื่อว่าเป็นยางเจตนา ความปรารถนาประดิษฐานแล้ว เพราะธาตุอย่างเลวของ สัตว์พวกที่มี…

เอกภพในทางพระพุทธศาสนาเรียกว่าโลกธาตุ โดยมีการสำรวจและคาดการณ์ถึงจักรวาลหลายล้านจักรวาล การเชื่อมโยงระหว่างความรู้ในพระพุทธศาสนาและวิทยาศาสตร์เป็นสิ่งที่น่าสนใจ ความรู้นี้แสดงให้เห็นถึงการเข้าใจที่ถูก

…าติ นั้น จึงชื่อว่า โผฏฐัพพะ 6. แดนติดต่อคือ สิ่งที่ได้ยินมา ทราบมาแล้วทางประสาทสัมผัส แล้วจิต หรือ วิญญาณเก็บสะสมๆ ไว้ (ธัมมายตนะ) สภาพเหล่าใดย่อมทรงไว้ซึ่งลักษณะของตนเหตุนั้น สภาพ เหล่านั้น จึงชื่อว่า ธรร…

…ละการเข้าใจในธรรมชาติของสิ่งต่าง ๆ เมื่ออายตนะภายนอกสัมผัสกับอายตนะภายใน ก็จะเกิดความรู้ที่เรียกว่า วิญญาณ ซึ่งมีความสัมพันธ์กับอารมณ์ทั้ง 6 ชนิด ได้แก่ เห็น ได้ยิน ได้กลิ่น รู้รส รู้สัมผัส และรู้ใจ สิ่งเหล…

แนวคิด 1. ปฏิจจสมุปบาท คือ การเกิดขึ้นร่วมกันของธรรม 12 ประการ คือ อวิชชา สังขาร วิญญาณ นามรูป สฬายตนะ ผัสสะ เวทนา ตัณหา อุปาทาน ภพ ชาติ ชรามรณะ 2. ความสัมพันธ์ของปฏิจจสมุปบาท มีทั้งสายเก…

ปฏิจจสมุปบาทคือการเกิดขึ้นร่วมกันของธรรม 12 ประการที่เกี่ยวข้องกับวงจรของสังสารวัฏ โดยมีความสัมพันธ์ทั้งสายเกิดและสายดับ。ที่มาของความสัมพันธ์นี้คือ อวิชชา ทำให้เกิดสังขาร และดำเนินต่อไปจนถึงชรามรณะ。กา

…ังขารและวจีสังขาร เป็น ปุญญาภิสังขาร และอปุญญาภิสังขาร แต่ในจิตตสังขารเป็นสังขารได้ทั้ง 3 ประการ 3. วิญญาณ หมายถึง ความรู้แจ้งอารมณ์ต่าง ๆ อันได้แก่ รูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส ทางกาย และสัมผัสทางใจ ตามติดให้…

…บาท ประกอบด้วย 12 องค์ที่สำคัญ ได้แก่ อวิชชา (ความไม่รู้), สังขาร (ความคิดปรุงแต่งและการแสดงออก) และวิญญาณ (การรู้แจ้งอารมณ์ต่าง ๆ) ซึ่งมีการจำแนกไว้เพื่อให้ง่ายต่อการศึกษา นอกจากนี้ยังมีการสาธยายเกี่ยวกับจ…

…ยตนะ 6 นี้มีอยู่แล้ว แต่เริ่มทำงานตามหน้าที่คือ กระทบกับ รูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส ธรรมารมณ์ ร่วมกับวิญญาณ ทำให้เกิดการรับรู้ 5. สฬายตนะเป็นปัจจัย จึงมีผัสสะ เมื่อมีสฬายตนะแล้ว ย่อมต้องมีการผัสสะ คือ การประ…

…ะ ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญในการรับรู้ทางอารมณ์ โดยการกระทบระหว่างอายตนะภายในและภายนอก เช่น ตา หู จมูก และวิญญาณ ทำให้เกิดผัสสะและเวทนา การรับรู้เหล่านี้มีผลกระทบต่ออารมณ์และความทุกข์ที่เกิดจากความต้องการต่างๆ อั…

…า ฯลฯ อวิชชา อุปาทาน โสกะ กิเลสวัฏ สังขาร ชรามรณะ ชาติ \ วิปากวัฏ กัมมวัฏ อุปปัตติภพ สฬายตนะ นามรูป วิญญาณ กรรมภพ อธิบายว่า ปุถุชน มีกิเลสด้วยกันทุกคน กิเลสคือ อวิชชา ตัณหา อุปาทาน ความหลง ความอยาก ความยึดม…

ในบทความนี้จะกล่าวถึงความหมายของตัณหา อวิชชา และความเชื่อมโยงกับกรรมที่ส่งผลต่อสังขารและผลของกรรม ที่เกิดขึ้นในชีวิตของปุถุชน เราจะทำความเข้าใจกระบวนการดับวงจรปฏิจจสมุปบาท เพื่อสร้างความเข้าใจในการพ้น

11.1.2 ขันธ์ 5 ส่วนกลาง น้ำ ลม อากาศ ดิน วิญญาณ ไฟ ขันธ์ 5 ในส่วนกลางนี้ จะมีดวงธาตุอยู่ที่ศูนย์กลางกายฐานที่ 7 เป็นดวงธาตุที่ทำ หน้าที่ควบคุมโปรแก…

…าตุหยาบในร่างกาย โดยเชื่อมโยงกับดวงธรรมที่ทำให้เป็นมนุษย์ที่ฐานที่ 6 มีศูนย์ประกอบด้วยดิน น้ำ ลม ไฟ วิญญาณ และอากาศธาตุ ดวงเห็น จำ คิด และรู้ อยู่ในดวงวิญญาณธาตุ โดยมีขนาดที่แตกต่างกันเพื่อทำหน้าที่ในการรับ…

…ัจแต่ละดวงนี้ก็ยังมีหุ้มซ้อนอีก 4 ชั้น คือ เห็น จำ คิด และรู้ ซึ่ง ขยายส่วนหยาบออกมาเป็น กาย ใจ จิต วิญญาณ (ญาณ) ของพระธรรมกายตั้งแต่พระโสดาหยาบ (ปัตติมรรค) ขึ้นไป กล่าวคือ กาย เป็นพระพุทธรัตนะ, ใจ เป็นพระธ…

…งมรรคอริยสัจยังมีการหุ้มซ้อนอีก 4 ชั้น ประกอบด้วย เห็น จำ คิด และรู้ ซึ่งเป็นส่วนสำคัญของกาย ใจ จิต วิญญาณ ตามแนวทางของพระธรรมกายจากพระโสดาและปัตติมรรค คุณลักษณะของอริยสัจทั้ง 4 โดยการพิจารณามรรคอริยสัจใน 3…

…้เกิดสังขาร สังขาร มีลักษณะสัณฐานกลม สีขาวใสสะอาดบริสุทธิ์ ซ้อนอยู่ชั้นในของอวิชชา เป็นปัจจัยให้เกิดวิญญาณ วิญญาณ มีลักษณะสัณฐานกลม สีขาวใสสะอาดบริสุทธิ์ ซ้อนอยู่ในชั้นของสังขาร เป็นปัจจัยให้เกิดนามรูป นามร…

…งการเชื่อมโยงของการเกิดและดับที่ไม่มีที่สิ้นสุด ในขณะเดียวกันยังได้กล่าวถึงลักษณะของอวิชชา, สังขาร, วิญญาณ, นามรูป, สฬายตนะ และผัสสะ ซึ่งเป็นปัจจัยที่เกี่ยวข้องกันอย่างลึกซึ้งในกระบวนการเกิดขึ้นของทุกข์และก…

ธรรมะเพื่อประชาช อนัตตลักขณสูตร ៣៨៥ พระพุทธองค์ตรัสย้ำว่า รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ หรือขันธ์ ๕ นั้น เป็นอนัตตา และทรงถามปัญจวัคคีย์ ว่า รูป์ นิจฺจํ วา อนิจฺจํ วา “ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย…

…วามสำคัญของอนัตตาในธรรมะที่พระพุทธองค์ตรัสเกี่ยวกับขันธ์ ๕ ซึ่งประกอบด้วย รูป เวทนา สัญญา สังขาร และวิญญาณ ทั้งหมดนี้เป็นของไม่เที่ยงและสร้างความทุกข์ พระพุทธองค์ได้ผ่านการถามปัญจวัคคีย์เพื่อชี้ให้เห็นว่า แ…

Bsumaประช อนัตตลักขณสูตร ៣៨៦ เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณอย่างใดอย่างหนึ่งที่เป็น อดีต ปัจจุบัน และอนาคต ภายในหรือภายนอก หยาบหรือละเอียด เลวหรือประณีต ไกลหรื…

…สดาได้ชี้ให้เห็นถึงการตั้งรู้และละความยึดมั่นในขันธ์ทั้ง 5 ซึ่งประกอบด้วย รูป เวทนา สัญญา สังขาร และวิญญาณ การทำความเข้าใจขันธ์เหล่านี้จะนำไปสู่การพิจารณาความเป็นจริงและการหลุดพ้นจากการยึดติดในตัวตน ที่ทำให…