อนัตตลักขณสูตร: การหลุดพ้นจากขันธ์ : หน้า 387/607

Bsumaประช อนัตตลักขณสูตร ៣៨៦ เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณอย่างใดอย่างหนึ่งที่เป็น อดีต ปัจจุบัน และอนาคต ภายในหรือภายนอก หยาบหรือละเอียด เลวหรือประณีต ไกลหรือใกล้ ทั้งหมดก็เป็นแต่สักว่าเป็นเวทนา เป็นสัญญา เป็นสังขาร เป็นวิญญาณ เธอทั้งหลายพึงเห็นขันธ์ เหล่านั้นด้วยปัญญาอันชอบตามเป็นจริงอย่างนี้ว่านั่นไม่ใช่ของเรา นั่นไม่เป็นเรา นั่นไม่ใช่ตัวตนของเรา” พระปัญจวัคคีย์ได้พิจารณาเห็นไปตามความเป็นจริง ดังที่พระบรมศาสดาตรัสไว้ ทำให้บังเกิดความเบื่อหน่ายในรูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ เมื่อเบื่อหน่ายก็คลายความกำหนัด ความยึดมั่น ถือมั่นในขันธ์ทั้ง ๕ ตั้งแต่ขันธ์ ๕ ของกายมนุษย์ กายทิพย์ กายรูปพรหม กายอรูปพรหม แล้วเข้าไปถึงกายธรรม ไปตามลำดับ สุดท้ายก็เข้าถึงกายธรรมอรหัต ซึ่งเป็นธรรมขันธ์ เป็นนิจจัง เป็นสุขัง เป็นอัตตา เป็นสุขล้วนๆ ไม่มีทุกข์เจือปนเลย เป็นตัวตนที่แท้จริงภายใน เมื่อหลุดร่อนจากเบญจขันธ์มาเป็นธรรมขันธ์ จิตของ ท่านก็หลุดพ้น เมื่อจิตหลุดพ้นแล้ว ก็รู้ว่าหลุดพ้นแล้ว ทำให้ ทราบชัดว่า ชาติสิ้นแล้ว พรหมจรรย์ได้อยู่จบแล้ว กิจที่ควร ทําได้ทําเสร็จแล้ว กิจอื่นอีกเพื่อความเป็นอย่างนี้ไม่มีอีกแล้ว ทีนี้ก็รู้กันเองว่า นิพพานซึ่งเป็นเป้าหมายอันสูงสุดนั้น เป็นอัตตา