หน้าหนังสือทั้งหมด

การวิเคราะห์และอธิบายคำในภาษาไทย
53
การวิเคราะห์และอธิบายคำในภาษาไทย
…อัคมมธมฺ แต่ตามภาษานิยมในคัมภีร์ทั้งปวง ท่านใช้เป็นกริยามามาวกด้วย, แม่ในโฆษณสมาปกติและ อธิษัมมัติติวิภาวินี ก็อเป็นกัมมาวาจในพากย์เช่นนั้น. ถ้ถือว่า เป็นกัมมาวาจไม่ได้ เพราะสุภา เป็นคำมธาด ก็ควรถือว่าเป็น กิ…
บทความนี้อธิบายการใช้และบทบาทของคำในภาษาไทย รวมถึงการวิเคราะห์การใช้คำว่า 'สุภา' และการจัดประเภทคำตามกฎไวยากรณ์ โดยเฉพาะในบริบทของการศึกษาและใช้ในคัมภีร์ โดยชี้ให้เห็นถึงความแตกต่างระหว่างการใช้บุคคลท
หน้า2
442
…ล่าสัตว์ ฉันนั้น เถิด ฉะนิแล ฯ พรรณานาความคาถาท้ายปกรณ์ จบ ฯ ฎีกาแห่งอภิธัมมัตถสังคหะ ชื่ออภิธัมมัตถวิภาวินี จบบริบูรณ์
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
439
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
… พวกภิกษุผู้อยู่ ในมูลโสมวิหารนั้น จงเป็นผู้เช่นนี้เถิด ฯ ฎีกาแห่งอภิธัมมัตถสังคหะ ชื่อว่าอภิธัมมัตถวิภาวินี นี้ จบแล้ว ฯ ๆ
บทความนี้พูดถึงผู้ที่มีชื่อว่านัมพะในพระอภิธัมมัตถสังคหะ โดยเน้นความสำคัญของศีลและคุณธรรมในการดำเนินชีวิต รวมถึงการเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่แก่ผู้อื่น ผ่านการศึกษาพระธรรมและวิถีชีวิตที่ดีในตระกูลที่มีเกียรติ
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
438
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…้วยฌานและความสุข ประกอบด้วยผลเป็นต้น ฯ พรรณนาความปริเฉทที่ ๕ แห่งฎีกาอภิธัมมัตถสังคหะ ชื่ออภิธัมมัตถวิภาวินี จบด้วยประการฉะนี้ ฯ
ในหน้าที่ 438 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกาได้กล่าวถึงการกระทำบุรพกิจ 4 ประการที่รวมถึงการอธิษฐานและการเตรียมบริขาร เช่น จีวรและที่อยู่อาศัย เพื่อใช้ในการปฏิบัติ โดยเน้นว่าการตรวจสอบ
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา
427
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - หน้าที่ 427 เกิดในปฏิสนธิกาล ด้วยอำนาจแห่งเหตุคืออวิชชา ตัณหา อุปทาน และ กรรมก่อน แต่ในปวัติก…
…รต่างๆ เพื่อทำความเข้าใจในธรรมศาสนาอย่างลึกซึ้ง เนื้อหานี้อ้างอิงจากอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา เพื่อให้เกิดความเข้าใจในหลักธรรมอย่างถูกต้อง
จริตในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
408
จริตในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - หน้าที่ 408 มีจริต ๓ จริต ในหมวดจริต ๓ ที่มีราจริต เป็นต้น, ๗ จริต ในหมวดจริต ๓ ที่มีสัทธา จร…
…ประเภทและตัวอย่างของจริตแต่ละประเภท ซึ่งเป็นส่วนสำคัญในหลักอภิธรรม อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา สามารถศึกษาเพิ่มเติมได้ที่ dmc.tv
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
393
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…ลายกล่าวไว้ดังนี้ ฯ ารรู้เนื้อความ พรรณนาความปริเฉทที่ ๘ แห่งอภิธัมมัตถสังคหฎีกา ៨ ชื่อว่าอภิธัมมัตถวิภาวินี จบด้วยประการฉะนี้ ฯ
บทความนี้สำรวจลำดับแห่งโสตวิญญาณวิถี โดยกล่าวถึงกระบวนการที่บุคคลได้ยินเสียงและการรับรู้ที่เกิดขึ้น ซึ่งเชื่อมโยงกับอารมณ์ในปัจจุบันและอดีต สารบัญเกี่ยวกับโสตวิญญาณวิถีแสดงให้เห็นถึงการรับรู้เสียงและก
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา
370
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - หน้าที่ 370 สมนันตรปัจจัย ฯ ธรรมที่ดับไปโดยความเป็นธรรมที่มีในก่อน ๆ สา มารถในอันยังจิตตุปบาท…
ในบทนี้ได้กล่าวถึงความต่างกันระหว่างปัจจัยสองประเภทคืออนันตรปัจจัยและสมนันตรปัจจัย โดยชี้ให้เห็นว่าไม่ควรเชื่อถือความแตกต่างนี้โดยเฉพาะเมื่อพิจารณาจากพยัญชนะเท่านั้น แต่ควรเข้าใจในอรรถของธรรมที่มีการด
อภิธัมมัตถสังคหบาลี: สังขารและนามรูป
359
อภิธัมมัตถสังคหบาลี: สังขารและนามรูป
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - หน้ 1 - หน้าที่ 359 และฐานะ ๔ มีที่สุดส่วนเบื้องต้นเป็นอาทิ ฯ ปัจจัยคืออวิชชา เพราะ เหตุนั้น …
เนื้อหาในหน้า 359 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลีนี้อธิบายเกี่ยวกับสังขาร รวมถึงประเด็นสำคัญเช่น อวิชชาเป็นปัจจัย และการแบ่งประเภทของสังขารออกเป็น 3 ประเภท ได้แก่ ปุญญาภิสังขาร, อปุญญาภิสังขาร และอเนญชาภิสังขา
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 345
345
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 345
…ั้น สัตว์ทั้งหลายจึงเข้าใจสัจจะได้ ฯ พรรณนาความปริเฉทที่ ๒ แห่งอภิธัมมัตถสังคหฎีกา ชื่อว่าอภิธัมมัตถวิภาวินี จบด้วยประการฉะนี้ ฯ ๑. แต่นัยมณิสารมัญชุสาแก้ว่า พระองค์ตรัสเทศนาสัจจะ เพื่อทรงแสดงเวไนยฯ
บทความนี้อธิบายเกี่ยวกับอำนาจแห่งความชอบในคำย่อและการเข้าใจขันธ์จากมุมมองของบัณฑิต. สัตว์ที่งมงายในนามและรูปสามารถรู้จักขันธ์และธาตุได้จากการแจกนามและรูปตามหลักอภิธัมมะแปล. บรรยายถึงความสัมพันธ์ระหว่า
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
307
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…ที่ได้จำแนกไว้แล้วโดยปริเฉททั้ง ๖ ฯ พรรณนาความปริเฉทที่ ๖ แห่งฎีกาอภิธัมมัตถสังคหะ ชื่อว่าอภิธัมมัตถวิภาวินี จบด้วยประการฉะนี้ ฯ ๆ
บทความนี้นำเสนอแนวคิดเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหะและอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา โดยเน้นคำอธิบายเกี่ยวกับคุณธรรมและจิตที่มีความสำคัญในการเข้าใจปรมัตถธรรมทั้ง 4 เสนอมุมมองเกี่ยว…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - การศึกษากลไกของความเกิดและดับ
265
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - การศึกษากลไกของความเกิดและดับ
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - หน้าที่ 265 นี้เป็นกลาปโยชนา (การประกอบความกลาง) ในรูปสังคหะนี้ [รูปปวัติกมะ] ๆ ก็รูปเหล่านี้…
เนื้อหาชี้ให้เห็นการประกอบความกลางในอภิธัมมัตถที่มีทสกะหลากหลายเป็นตัวกำหนด และความสำคัญของการเข้าใจลำดับและการลดลงของกลาปในกระบวนการเกิดและดับของชีวิต โดยมีกฎแห่งกรรมและจิตเป็นสมุฏฐานที่สำคัญในทุกช่ว
การศึกษาจิตวิทยาในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
258
การศึกษาจิตวิทยาในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
…คือนิพพานธาตุ อันหาอุปธิเหลือเศษ มิได้ฯ พรรณนาความปริเฉทที่ ๕ แห่งอภิธัมมัตถสังคหฎีกา ชื่ออภิธัมมัตถวิภาวินี จบด้วยประการฉะนี้ ฯ
บทความนี้สำรวจการศึกษาปฏิสนธิจิตตามคำสอนในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยมีการวิเคราะห์ถึงความไม่ยั่งยืนของจิตและความสำคัญในการเข้าถึงพระนิพพานผ่านญาณที่สัมปยุตด้วยมรรคและผล เนื้อหานี้ช่วยทำให้เข้าใจลึกซึ้งถึ
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา: การวิเคราะห์กรรมนิมิตและคตินิมิต
254
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา: การวิเคราะห์กรรมนิมิตและคตินิมิต
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - หน้าที่ 254 ว่า "กรรมนิมิต อันทวารทั้ง ๖ ถือเอา คตินิมิต อันทวารที่ 5 ถือ เอา" ฯ แต่อาจารย์พว…
บทความนี้นำเสนอการวิเคราะห์ความหมายของกรรมนิมิตและคตินิมิตตามพระธรรมคำสอนในอภิธรรม โดยอธิบายความสำคัญของกรรมในจิตและการเกิดปฏิสนธิในอารมณ์ที่แตกต่างกัน โดยอ้างอิงคำพูดจากอาจารย์สำคัญอย่างท่านธรรมปาลาแ
อธิบายความสิ้นอายุของสรรพสัตว์ในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
247
อธิบายความสิ้นอายุของสรรพสัตว์ในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - หน้าที่ 247 ภวัคคพรหม หากลับมาเกิดในพรหมโลก ชั้นอื่นๆ ไม่ พระอริยเจ้าผู้ไปสู่พรหมโลก เกิดในพร…
บทความนี้นำเสนอการวิเคราะห์ความสิ้นอายุของสรรพสัตว์ตามที่ได้อธิบายในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยจำแนกประเภทความตายเป็นสามแบบ คือ อายุกขยมรณะ (ตายเพราะสิ้นอายุ), กัมมักขยมรณะ (ตายเพราะสิ้นกรรม) และอุภยักขยม
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
186
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…ภวังคจิต ที่เป็นไปก่อนแต่จุติจิตนั้น ๆ พรรณนาความปริเฉทที่ ๔ แห่งฎีกาอภิธัมมัตถสังคหะ ชื่ออภิธัมมัตถวิภาวินี จบด้วยประการฉะนี้ ฯ ન
ในบทนี้อธิบายถึงการเกิดขึ้นของวิญญาณในทวารต่าง ๆ และการจำแนกจิตตามภูมิความเป็นไปของมัน รวมถึงการดำเนินไปของจิตในแต่ละภพที่ไม่มีการหยุดพัก ซึ่งอาจารย์ได้ชี้ให้เห็นถึงการทำงานของจิตที่อยู่ใกล้เคียงกับคว
การเห็นรูปของจักษุในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
158
การเห็นรูปของจักษุในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - หน้าที่ 158 [อธิบายการเห็นรูปของจักษุ] " บทว่า ภวงฺคโสต์ แปลว่า ห้วงแห่งภวังค์ฯ บทว่า อาวชฺเช…
…้องการปัจจัยเช่นแสงสว่าง หากขาดปัจจัยนี้การเห็นจะไม่เกิดขึ้น แม้ว่ารูปอื่นๆ จะมีอยู่ก็ตาม อภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกาได้ชี้ให้เห็นถึงความสำคัญของการมีปัจจัยด้านการเห็นรวมถึงความสัมพันธ์ของจักขุและวิญญาณที่ต้องมีคว…
อารมณ์และภวังคจิตในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
156
อารมณ์และภวังคจิตในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - หน้าที่ 156 [อธิบายอารมณ์กระทบประสาทแล้วภวังคจิตไหวเป็นต้น] บทว่า อาปาถมาคจฺฉนฺติ ความว่า อาร…
เนื้อหาได้อธิบายถึงอารมณ์กระทบประสาทและภวังคจิต โดยการกล่าวถึงการเกิดขึ้นของอารมณ์ตั้งแต่รูปและเสียง จนถึงกลิ่น รส และโผฏฐัพพะ การเกิดขึ้นพร้อมกับภวังคจิตสะท้อนความเป็นเหตุเกิดแห่งวิญญาณ และอำนาจแห่งก
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา
155
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - หน้าที่ 155 ลักษณรูป ความเกิด และความไม่เที่ยง มีอายุเท่ากันกับอุปปาทขณะ และภังคขณะของจิตฯ ส่…
…่าวถึงลักษณะของความเกิดและความไม่เที่ยง รวมถึงอายุของจิตและรูปธรรมในอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา โดยอธิบายถึงความสัมพันธ์และปัจจัยที่ทำให้เกิดจิต โดยเฉพาะอย่างยิ่งเรื่องขณะจิต และการโต้แย้งต่า…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา
148
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - หน้าที่ 148 ก็แลในวิถีสังคหะนี้ กิริยาชวนะและอัปปนาชวนะ ย่อมไม่ได้แก่ บุคคลผู้มีเหตุ ๒ และผู้…
ในบทนี้นำเสนอรายละเอียดเกี่ยวกับวิถีจิตในอภิธัมมัตถสังคหะ โดยอธิบายถึงกิริยาชวนะและอัปปนาชวนะที่มีต่อบุคคลในแต่ละประเภท รวมถึงการเข้าถึงวิบากและการแสดงถึงความต่างของบุคคลในโลกุตตรชวนะซึ่งเกิดขึ้นเฉพาะ