สังคหะ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 4 / 6

…ารอบรมสั่งสอนระเบียบวินัยข้อวัตรปฏิบัติต่างๆ ตลอดจนให้ ศึกษาไวยากรณ์บาลีมหากัจจายน์ และพระอภิธัมมัตถสังคหะ อรรถกถา อันเป็นพื้นฐานการศึกษาเล่าเรียนพระไตรปิฎกบาลี ของคณะสงฆ์พม่า มหาวิสุตารามมหาวิทยาลัย กาลต่อ…

…รมการศึกษาในมหาวิทยาลัยสงฆ์พม่า เช่น การกลับสู่หลักสูตรการเรียน การศึกษาไวยากรณ์บาลีและพระอภิธัมมัตถสังคหะ รวมถึงการศึกษาพระคัมภีร์ต่าง ๆ โดยสามเณรอาสภะที่มีความสามารถในการศึกษาพระปริยัติธรรมชั้นสูง เราสามา…

…วิปัสสนากรรมฐานอยู่ที่สำนักวิปัสสนาสาสนยิตสา พระนครย่างกุ้ง พระเทศพม่า ตามคำอาราธนาของสมาคมพุทธ สาสนสังคหะอยู่นั้น ปรากฏว่าท่านได้รับศิษย์บรรพชิตสำคัญรูปหนึ่ง ให้เข้าปฏิบัติวิปัสสนากรรมฐานในสำนัก แล้วเฝ้าฟู…

พระอาจารย์ภัททันตะ อาสภเถระ ธัมมาจริยะ เป็นศิษย์ของพระมหาสี สะยาดอร์ และได้บำเพ็ญศาสนกิจด้านวิปัสสนาในโรงเรียนนักบวชของพระพุทธศาสนา พระองค์มีประวัติที่น่าสนใจในฐานะผู้สืบทอดวิปัสสนามาจากครูบาอาจารย์ ม

…มา ฯพณฯ อูนุ นายกรัฐมนตรีแห่งประเทศพม่า พร้อมด้วยท่านเสอร์ อู สวิน ในฐานะกรรมการบริหารสมาคมพุทธ สาสนสังคหะ แห่งพระนครย่างกุ้ง ได้ทราบกิตติศัพท์อันยิ่งใหญ่ ในด้านการสอนวิปัสสนากรรมฐานของท่านอาจารย์พระโสภณ มห…

ในปีพุทธศักราช ๒๔๙๒ ฯพณฯ อูนุ นายกรัฐมนตรีแห่งประเทศพม่า และท่านเสอร์ อู สวิน ได้จัดตั้งสำนักปฏิบัติวิปัสสนา ชื่อว่าสำนักปฏิบัติวิปัสสนาสาสนยิตสา ในพระนครย่างกุ้ง โดยมีพระอาจารย์พระโสภณมหาเถระ ธัมมาจร

…เป็นอเหตุกะไว้ ๑๘ ที่เป็นเอก เหตุกะ ๒ ที่เป็นทุเหตุกะ ๒๒ ที่เหลือเป็น ติเหตุกะ ๔๗ ฯ ชื่อว่ากิจ ในกิจสังคหะ มี ๑๔ อย่าง ด้วยอำนาจแห่งปฏิสนธิกิจ ภวังคกิจ อาวัชชนกิจ ทัสสนกิจ สวนกิจ ฆายนกิจ สายนกิจ ผุสนกิจ สัม…

…ผลของกิจที่เกิดจากจิตที่มีอาวัชชนะและการทำงานของจิตในสถานการณ์ต่างๆ พร้อมกับการวิเคราะห์เกี่ยวกับกิจสังคหะและบทบาทของจิตประเภทต่างๆ ในหลักอภิธรรม ซึ่งสำคัญต่อการศึกษาความเข้าใจในพุทธศาสนาและการพัฒนาจิตใจ

…ปฏิสนธิเป็นต้น ด้วยสามารถการจำแนก และซึ่งจิตทั้งหลายที่มีกิจ นั้น ด้วยสามารถแห่งการกำหนด ชื่อว่ากิจจสังคหะฯ การสืบต่อ ภพจากภพ ชื่อว่าปฏิสนธิกิจฯ ความที่จิตเป็นองค์แห่งภพ โดยเป็น เหตุแห่งความเป็นไปไม่ขาดสาย …

บทความนี้นำเสนอการสำรวจแนวคิดทางอภิธรรมเกี่ยวกับความแตกต่างระหว่างกุศลและอกุศลธรรม โดยเน้นการศึกษาผลกระทบของโยนิโสมนสิการและอโยนิโสมนสิการต่อความเกิดขึ้นและเจริญของกุศลธรรม นอกจากนี้ยังมีการอธิบายประเ

… ด้วยอำนาจแห่งการจำแนก และด้วยอำนาจแห่งจิตและเจตสิก ที่สัมปยุตด้วยเหตุ มีโลภะเป็นต้นนั้น ชื่อว่าเหตุสังคหะ ฯ สัมพันธ์ความว่า ชื่อว่าเหตุมี 5 อย่าง ฯ ก็ความ เป็นเหตุ คือความที่เหตุเหล่านั้นเป็นรากเหง้า กล่าว…

เนื้อหานี้เน้นการวิเคราะห์อุเบกขาเป็นกลางซึ่งเกี่ยวข้องกับมหัคคตจิตและโลกุตตรจิต มาจากการสังเคราะห์โลภะและเหตุอันมีส่วนเกี่ยวโยง สิ่งเหล่านี้ถูกพิจารณาว่าเป็นรากเหง้าของการดำรงอยู่ของธรรม โดยใช้หลักกา

…ัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 120 เพราะเหตุนั้น เพื่อจะแสดงวิภาคแม้ด้วยอำนาจแห่งอินทรีย์นั้น ใน เวทนาสังคหะนี้ท่านอาจารย์จึงกล่าวคำว่า สุข ทุกข์ เป็นต้น ๆ จริงอยู่ พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงจำแนกสุขและทุกข์ เฉพาะ…

บทความนี้กล่าวถึงการจำแนกเวทนาตามหลักอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยพระผู้มีพระภาคเจ้าได้ทรงแสดงความแตกต่างระหว่างสุขและทุกข์ ซึ่งแต่ละประเภทมีลักษณะเฉพาะด้วยการเสวนโผฏฐัพพารมณ์ที่น่าปรารถนาและไม่น่าปรารถนา ส

…ีสุขเวทนาเป็นต้น และจิตตุปบาทที่ สหรคตด้วยเวทนามีสุขเป็นต้นนั้น ด้วยสามารถแห่งการจำแนก ชื่อว่า เวทนาสังคหะฯ เวทนาอื่นจากสุขและทุกข์ ชื่อว่าอทุกขมสุข ด้วย สามารถสนธิกิริโยปกรณ์ ลงม อาคมฯ ถามว่า ก็เวทนามี ๒ เ…

บทความนี้วิเคราะห์การสงเคราะห์เวทนาภายใต้แนวคิดของอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยการจำแนกเวทนาออกเป็น 3 ประเภทคือ สุข ทุกข์ และอุเบกขา นำเสนอคำสอนของพระผู้มีพระภาคเกี่ยวกับธรรมชาติของเวทนา และการเข้าถึงความเข

က ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 116 ชื่อว่าวัตถุ ในวัตถุสังคหะ มี 5 อย่าง คือ จักขุ ๑ โสตะ ๑ มานะ ๑ ชิวหา ๑ กาย ๑ หทัยวัตถุ ๑ ก็วัตถุเหล่านั้นแม้ทั้งหม ย่อมได้ในก…

เนื้อหาเกี่ยวกับการศึกษาอภิธัมมัตถสังคหะและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา โดยเฉพาะเรื่องวัตถุ 5 อย่างในกามโลก รวมถึงการที่มโนวิญญาณธาตุและวิญญาณธาตุ…

…ที่เกิดจาก ปัจจัยเหล่านั้น ๑ ของปัจจัยเหล่านั้น ๑ ของปัจจยาการนั้น ๑ ในที่นี้ คือ ในลำดับแห่งสมุจจัยสังคหะนี้ ตามสมควร คือตามที่เหมาะสมแก่อาการ คือภาวะแห่งปัจจัยนั้น ๆ อาศัยธรรมซึ่งเกิดจากปัจจัยนั้น ๆ แล้วเ…

บทความนี้กล่าวถึงการวิเคราะห์ปัจจัยแห่งธรรมที่มีผลกระทบต่อการเกิดขึ้นของนามธรรมและรูปธรรม โดยการอธิบายถึงปัจจัยหลายอย่างที่เป็นอุปการะต่อความเกิดและการตั้งอยู่ของธรรม รวมถึงการอธิบายถึงความเชื่อมโยงขอ

…ห่งบุญสมบัติ ฯ อธิบายว่า พวกภิกษุผู้อยู่ ในมูลโสมวิหารนั้น จงเป็นผู้เช่นนี้เถิด ฯ ฎีกาแห่งอภิธัมมัตถสังคหะ ชื่อว่าอภิธัมมัตถวิภาวินี นี้ จบแล้ว ฯ ๆ

บทความนี้พูดถึงผู้ที่มีชื่อว่านัมพะในพระอภิธัมมัตถสังคหะ โดยเน้นความสำคัญของศีลและคุณธรรมในการดำเนินชีวิต รวมถึงการเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่แก่ผู้อื่น ผ่านการศึกษา…

…ิสิ้นเชิง” ฉะนี้แล ถามว่า ถ้าอย่างนั้น ความที่อสุภฌานทั้งหลายเป็น อัปปมาณา รมณ์ ที่กล่าวไว้ ( ในธัมมสังคหะ ) มิผิดไปหรือ ? ตอบว่า ความที่ ๑. แว่น คือแผ่นโลหะขัดให้เป็นเงาใช้ส่องหน้า ในสมัยที่ยังไม่มีกระจกเง…

ในบทนี้พระเถระโสปากะได้กล่าวถึงความชัดเจนของรูปสัญญาและอัฏฐิกสัญญา โดยนำเสนอความเข้าใจเกี่ยวกับนิมิตที่ปรากฏสำหรับผู้ที่เชี่ยวชาญ ในการใช้คำอุปมาเปรียบเทียบกับนกการะเวกที่เห็นเงาของตนเองในแว่น รวมถึงค

ประโยค๘ - วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณ์วิเสสสุล (ปฐโม ภาโค) - หน้าที่ 195 ปฐวีกสิณนิทเทโส โหติ ฯ ตาม ปน นิมิตฺเต ปตฺตปฐมชฌาเนน อาทิกมุมิเกน สมาปชุชนพหุเลน ภวิตพฺพ์ น ปจจเวกขณพหุเลน ฯ ปัจจเวกขณพหุลสฺส หิ ฌา

ในเนื้อหานี้พูดถึงวิสุทธิมคฺคสฺสและการวิเคราะห์อำนาจของฌาน โดยมีตัวอย่างจากอภิธัมมัตถสังคหะที่พรรณนาเกี่ยวกับประสบการณ์ของผู้มีสมาธิ และการดำรงอยู่ของเขาท่ามกลางความผิดพลาดและความสำเร็จในการป…

…ด้แก่ปฏิฆจิต ๒ เท่านั้น ฯ จิตที่เหลือแม้ทั้งห สหรคตด้วยอุเบกขาอย่างเดียว ฉะนี้แล ฯ [สังคหคาถา] เวทนาสังคหะนั้น เวทนามี ๓ คือ สุข ทุกข์ และอุเบกขา โดยประเภทมี ๕ คือ (เพิ่ม) โสมนัสโทมนัส ฯ ในเวทนาเหล่านี้ สุข…

เนื้อหาในบทนี้กล่าวถึงการศึกษาจิตและเวทนาในอภิธัมมัตถสังคหะ โดยแยกประเภทของจิตได้เป็น 6 แบบ และเวทนาที่มีอยู่ 3 แบบ คือ สุข ทุกข์ และอุเบกขา ซึ่งมีการระบุจำนวน…

…มมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 109 อธิธัมมัตถสังคหบาลีแปล ปริเฉทที่ ๓ ชื่อปกิณณกสังคหะ [สังคหาคาถา] ธรรมคือจิตและเจตสิก ๕๓ อย่าง ประกอบกัน สมควรแก่การประกอบ โดยสภาพฯ บัดนี้ ન ข้าพเจ้าจะแ…

บทนี้นำเสนอการวิเคราะห์อภิธัมมัตถสังคหะซึ่งเน้นการศึกษาธรรมที่ประกอบด้วยจิตและเจตสิก 53 อย่าง โดยการจัดแยกธรรมเหล่านั้นตามเวทนา เหตุ กิจ แล…

…มขึ้นแสดงโดนราสี ๓ ด้วย อำนาจอัญญสมานราสี อกุศลราศี และโสภณราศี แล้วจึงแสดง สัมประโยคโดยอาการ ๒๖ และสังคหะ (ประมวล) โดยวิธี ๓๓ ประการ แห่งเจตสิกเหล่านั้นก่อน จึงปรารภคำขึ้นต้นว่า เอกุปปาท นิโรธา จ ดังนี้ฯ […

…ตสิกที่มีความเกิดและความดับในที่เดียวกันกับจิต ซึ่งเรียกว่า เอกุปปาทนิโรธ ไปจนถึงการแสดงสัมประโยคและสังคหะที่เกี่ยวข้องด้วยอาการต่าง ๆ เพื่อสร้างความเข้าใจในธรรมชาติเชิงพุทธศาสตร์ ซึ่งเป็นฐานสำคัญในการพิจาร…

…หบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - หน้าที่ 80 ปริเฉทที่ ๒ ชื่อว่า เจตสิกสังคหวิภาค ในปกรณ์ อภิธัมมัตถสังคหะ จบด้วยประการฉะนี้ ฯ

… กองทุกข์ทั้งสิ้นนี้ ย่อมเกิดขึ้นด้วยอาการอย่างนี้ ดังนี้ ชื่อว่าปฏิจจสมุปบาทนัย ในอธิการ แห่งปัจจัยสังคหะนี้ฯ ในปฏิจจสมุปบาทนัยนั้น บัณฑิตพึงทราบอัทธา ๓ องค์ ๑๒, อาการ ๒๐, สนธิ ๓, สังเขป ๔, วัฏฏะ ๓, และมูล…

เนื้อหาในบทนี้กล่าวถึงปฏิจจสมุปบาทนัยซึ่งอธิบายการเกิดขึ้นของทุกข์ โดยเริ่มต้นจากสฬายตนะซึ่งเป็นปัจจัยที่ส่งผลให้เกิดผัสสะและเวทนาจนถึงชาติและมรณะ ทั้งหมดนี้เกิดขึ้นตามลำดับของปัจจัยที่เครือข่ายและเกี

…จงสำเร็จฉับพลัน แก่เหล่าสัตว์ ฉันนั้น เถิด ฉะนิแล ฯ พรรณานาความคาถาท้ายปกรณ์ จบ ฯ ฎีกาแห่งอภิธัมมัตถสังคหะ ชื่ออภิธัมมัตถวิภาวินี จบบริบูรณ์

ประโยค(ตอน) - ปฐมสมันปะสาทิกาเละ 2 - หน้า 61 แล้วก็เที่ยวไป เพราะเหตุนี้ พระธรรมสังคหะจะทั้งหลายจิงกล่าวว่า สนานจาริยา อานิจจุตตา [ดังตัวอย่างแสดงของลัษณภิรัษฎา อนันตุภิตา] หลายวกว่า เย…

…รเรียนรู้จากสิ่งรอบตัว โดยเฉพาะอย่างยิ่งในการคุ้นเคยและประสบการณ์ร่วมกันที่สามารถเกิดขึ้นได้ พระธรรมสังคหะชี้ให้เห็นถึงธรรมชาติและภูมิปัญญาในจักรวาล เมื่อภิกษุได้สร้างความสัมพันธ์กับสัตว์ในสภาพแวดล้อมของตนเ…