หน้าหนังสือทั้งหมด

อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
161
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 161 เป็นกิจของตทาลัมพนะฯ ก็จิตที่เป็นไปอยู่อย่างนี้พึงทราบว่า เป็นไป ด้วยอำนาจจิตนิยมเท่านั้น ดุจฤดูนิยมและพืชนิยมเป็นต้นฉะนั้น แม้เมื่
เนื้อหานี้อภิปรายเกี่ยวกับการเกิดขึ้นของตทาลัมพนะในปริบทของจิตและอารมณ์ โดยชี้ให้เห็นถึงการไม่มีการเกิดตทาลัมพนะซ้ำใน ๒ หน่วยอารมณ์ เนื่องจากไม่เพียงพอแก่การเกิดในช่วงระยะเวลา ๑๔ ขณะจิต ซึ่งสร้างความเ
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
166
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 166 เอตฺถ คือ ในมโนทวาร ฯ จิต ๔๑ ดวง ย่อมเป็นไปในมโนทวาร เพราะจิต ๑๓ ดวง ซึ่งเป็นแผนกหนึ่งต่างหากในปัญจทวาร ด้วยอำนาจ ทวิปัญจวิญญาณและม
เนื้อหานี้เกี่ยวกับการวิเคราะห์จิตในมโนทวาร โดยเฉพาะการแยกประเภทจิตที่เกี่ยวข้องกับชวนะในสภาวะอัปปนา อธิบายถึงจิตทั้ง 4 ดวงในกระบวนการอัปปนา รวมถึงบริกรรมและความสัมพันธ์ของชวนะในบรรดาจิตต่างๆ นอกจากนี
อภิธัมมัตถสังคหบาลี: การศึกษาและวิเคราะห์
169
อภิธัมมัตถสังคหบาลี: การศึกษาและวิเคราะห์
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 169 ไม่ใช่กิริยาชวนะตั้งมั่น เพราะเกิดด้วยสันดานที่ต่างกัน อธิบายว่า และ ผลทั้ง ๓ เบื้องต่ำ ย่อมสำเร็จได้ในวิถีสมาบัติ ฯ บทว่า สุขปุญญม
ข้อความนี้อธิบายเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา โดยเน้นไปที่การเกิดของกิริยาชวนะในรูปแบบต่าง ๆ และวิเคราะห์ผลทั้ง ๓ ที่เกิดในวิถีสมาบัติ เช่น สุขปุญญมหา อัปปนา ของกิริยาชวนะที่สั
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
174
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 174 อนัตตา เมื่อกุศลากุศลดับไปแล้ว อเหตุกวิบากจิตตุปบาท ย่อมเกิดขึ้น โดยความเป็นตทารมณ์ เมื่อกุศลากุศลดับไปแล้วอเหตุกวิบากจิตตุป บาทย่อ
เนื้อหานี้กล่าวถึงบทบาทของอนัตตาเมื่อกุศลากุศลดับไป และผลของการเกิดขึ้นของจิตตุปบาทตามความเป็นตทารมณ์ อธิบายถึงความสัมพันธ์ระหว่างตทารมณ์ โทมนัส และความไม่มีแห่งการตกภวังค์ โดยอาจารย์แสดงหลักการเหล่าน
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
207
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
નૂ ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 207 และพระอรหันต์ผู้บริสุทธิ์เท่านั้น ๆ อีกนัยหนึ่ง ที่อยู่ของพรหม เหล่านี้ บริสุทธิ์ เพราะไม่มีเรื่องพอใจและขัดใจ เพราะเหตุนั้น จึง
บทความนี้กล่าวถึงลักษณะของพรหมในชั้นต่าง ๆ โดยเริ่มจากคำนิยามที่หลากหลายถึงว่าสุทธาวาส และการอธิบายความสำคัญของพระอรหันต์กับการเข้าถึงชั้นพรหมที่สูงขึ้นในอภิธัมมัตถสังคหบาลี ซึ่งสรุปได้ว่าบุคคลที่ไม่ใ
การนับปีของมนุษย์และเทวดาในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
211
การนับปีของมนุษย์และเทวดาในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 211 บทว่า มนุสฺสคณนาย คือ โดยการนับปีของพวกมนุษย์ ฯ สองบทว่า ตโต จตุคุณ ความว่า เอา ๔ คูณ ด้วยอำนาจการเอา ๒ คุณวันและปี อย่างนี้ คือ ๑,
เนื้อหาครอบคลุมการนับปีตามอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยแสดงความแตกต่างระหว่างอายุของมนุษย์และเทวดาในแต่ละชั้น เช่น อายุของเทวดาชั้นจาตุมมหาราชิกา, ดวงดึงส์, ยามา, ดุสิต, นิมมานรตีน และปรนิมมิตวสวัตตีน โดยกา
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้า 225
225
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้า 225
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 225 ย่อมมีด้วยโทสมูลจิต (คือด้วยจิตมีโทสะเป็นมูล) 1 การริบราชบาตร ของพระราชาทั้งหลาย ผู้ทรงริบทรัพย์ของคนอื่น เพื่อปราบคนชั่ว ตามกำหนดก
บทนี้สอนเกี่ยวกับโทสมูลจิตซึ่งหมายถึงจิตที่มีโทสะเป็นมูล พร้อมกับการริบทรัพย์ของพระราชาเพื่อปราบคนชั่วตามกฎหมาย นอกจากนี้ยังกล่าวถึงการใช้สอยของจากบุญกิริยาวัตถุและการรักษาศีลที่เกี่ยวข้องกับกรรมและผล
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
257
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 257 สองบทว่า ตเทว จิตฺติ ความว่า จิตนั้นนั่นแล เป็นไป เพราะถึง ความเรียกว่าจิตนั้น เพราะภวังคจิตเป็นเช่นเดียวกันกับปฏิสนธิจิตนั้น เหมือ
ในบทนี้กล่าวถึงความสัมพันธ์ของจิตต่าง ๆ ในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยชี้ให้เห็นว่าจิตนั้นมีลักษณะเป็นการเปลี่ยนแปลงที่เชื่อมโยงกันระหว่างปฏิสนธิจิต ภวังคจิต และวิถีจิต เพื่อให้เข้าใจถึงการหมุนเวียนของจิตอ
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
365
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 365 หาเป็นการแยกแสดงองค์ต่างหากไม่ คำว่า ตณฺหูปาทานภวาปิ คริตา โหนติ ความว่า ตัณหาและ อุปาทาน ท่านถือเอาโดยอวิชชาศัพท์ เพราะเป็นธรรมเสม
บทความนี้เป็นการวิเคราะห์หลักธรรมเกี่ยวกับอวิชชา ตัณหา และอุปาทานในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยเน้นถึงการเกิด ความแก่ และความดับของวิญญาณ รวมถึงความสัมพันธ์ระหว่างอดีต ปัจจุบัน และอนาคตตามอำนาจของเหตุทั้งส
การพิจารณาไตรลักษณ์และวิปัสสนาญาณ
424
การพิจารณาไตรลักษณ์และวิปัสสนาญาณ
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 424 กรรมฐานนั้น ฯ สัมพันธ์ความว่า มีการสงเคราะห์วิสุทธิ์ ด้วยนัย ๒ อย่าง ฯ [อธิบายไตรลักษณ์] ที่ชื่อว่าลักษณะ ก็เพราะอรรถว่า เป็นข้อควร
บทความนี้อธิบายความสัมพันธ์ของกรรมฐานกับความไม่เที่ยง ทุกข์ และอนัตตาในหลักธรรมของพระพุทธศาสนา โดยเสนอวิธีการพิจารณาไตรลักษณ์และการพัฒนาญาณในกรรมฐาน นอกจากนี้ยังอธิบายแต่ละชนิดของญาณ อาทิ สัมมสนญาณ, อ
การอธิบายอนุปัสสนา ๓ ในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
435
การอธิบายอนุปัสสนา ๓ ในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 435 [อธิบายอนุปัสสนา ๓] -и บทว่า ตตฺถ คือ (อนัตตานุปัสสนาที่กล่าวไว้) ในอุเทศนั้น ฯ อนุปัสสนาที่เป็นไปว่า มิใช่อัตตา (ตัวตน) นั่นแล ปล่
เนื้อหาเกี่ยวกับอนุปัสสนา ๓ ในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยระบุถึงการหลุดพ้นจากอัตตาและความทุกข์ ซึ่งรวมถึงการปล่อยวางในสังขารที่เป็นไปไม่ได้ และการเห็นจริงต่อความไม่เที่ยงและทุกข์ โดยอธิบายการเข้าถึงวิโมกข
พระราชกรณียกิจของสมเด็จพระมหาสมณเจ้า
78
พระราชกรณียกิจของสมเด็จพระมหาสมณเจ้า
(สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส) ៧៨ อีกประการหนึ่ง ได้โปรดเกล้า ฯ ให้ทำสัญญากับรัฐบาลฝรั่งเศส ปรองดองกันปันเขต แดนอาณาจักรทั้ง ๒ และจัดวิธีปกครองคนในอำนาจกับคนผู้พำนักของรัฐบาลนั้นเพื่อรักษา
บทความนี้ว่าด้วยพระราชกรณียกิจของสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส ที่ได้มีการทำสัญญากับรัฐบาลฝรั่งเศสเพื่อป้องกันความขัดแย้งระหว่างประเทศและรักษาไว้วรรณกรรมแห่งความสัมพันธไมตรีในสมัยนั้น การวิ
พระกรณียกิจของสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์
299
พระกรณียกิจของสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์
สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ แต่นั้นจักตั้งใจสวามิภักดิ์ บริบูรณ์ด้วยความภักดี (เจริญ ญาณวรเถร) ๓๐๔ ในพระกรณียกิจ จัดทำให้ลุล่วงไปไม่อากูล ยังประโยชน์ให้สำเร็จ พระคุณข้อนี้เป็นกำลังใหญ่ของสมเด็จบรมกษัตริย์ธ
สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ทรงตั้งใจสวามิภักดิ์ในการทำให้ประสบความสำเร็จในพระกรณียกิจ ซึ่งมีประโยชน์แก่ประชาชน โดยการลงพระราชบัญญัติที่เกี่ยวข้องกับการปฏิรูป พระราชบัญญัติสหกรณ์อุดหนุน และการดูแลพระราชสัญญ
วิสุทธิมคฺคสฺส: การศึกษาและการวิเคราะห์
265
วิสุทธิมคฺคสฺส: การศึกษาและการวิเคราะห์
ประโยค๘ - วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสุล (ปฐโม ภาโค) - หน้าที่ 265 ฉอนุสสตินิทฺเทโส อวีจิมหานิรโย ชมพูที่โป จ อมรโคยาน สตฺตสหสฺสโยชน์ ตถา ปุพพวิเทห์ อุตตรกุรุ อฏฐสหสฺสโยชน์ เอกเมโก เจตฺถ มหาทีโป ปญฺจ
เนื้อหาในวิสุทธิมคฺคสฺสประกอบด้วยการพูดถึงจักรวาลและวิธีการต่างๆ ในการเข้าถึงการวิมุตติ การวิเคราะห์ถึงตัวบุคคลและการใช้อำนาจจิตในโลก หากมีความสามารถในการฝึกฝนศิลปะทางศีล สมาธิ และปัญญา ก็ย่อมสามารถพั
บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์
3
บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์
ประโยค๑ - บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์ - หน้าที่ 216 เรียกว่า พากย์ เช่น ปุตฺโต มาตาปิตเรา สมสม ปฏิปชฺชนฺโต ปลิศ ลภติ เป็นตัวอย่าง, ตอนมีกิริยาอาขยาตหนึ่ง ๆ นับเป็น พากย์หนึ่ง ๆ (๑๕) การศึกษาวิธีประกอบคำ
บทนี้กล่าวถึงวิธีการศึกษาตำราเกี่ยวกับพากย์ในบาลี โดยเน้นความสำคัญของการเข้าใจความสัมพันธ์ระหว่างบทต่าง ๆ และกฎการประกอบประโยค การศึกษาวิธีการเชื่อมโยงคำพูดจะช่วยให้การเรียนรู้มีประสิทธิภาพมากขึ้น รวม
บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์ - บทที่ 252
40
บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์ - บทที่ 252
ประโยค - บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์ - หน้าที่ 252 ศัพท์ อาวธารณะ ใน เอาตเกน, ปิตา สยกัตตา ใน สเปส เปสิ อาขยาตบท กัตตุวาจก. เอเตน วิเสสนะ ของ การเณน เอว ศัพท์ อวธารณะ ใน เอเตน, เม สามีสัมพันธ์ ใน ปิตา.
บทนี้อธิบายถึงศัพท์และวากยสัมพันธ์ในภาษาบาลี โดยเน้นการใช้ศัพท์เฉพาะในสถานการณ์ต่างๆ รวมถึงการวิเคราะห์ข้อกำหนดทางไวยากรณ์ที่สัมพันธ์กับคำในบริบททางภาษาศาสตร์ เช่น การเชื่อมโยงระหว่างศัพท์และการแสดงออ
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสฺว
234
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสฺว
ประโยค๘ - วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสฺว (ตติโย ภาโค) - หน้าที่ 234 วิสุทธิมคฺเค ตมป์ อภิญฺเญยฺย์ รูป์ ฯเปฯ วิญญาณ์ จกฺขุ มโน รูปา ธมฺมา จกฺขุวิญญาณ์ มโนวิญญาณ์ จกฺขุสมผสฺโส มโนสมผสฺโส จกฺขุสมผสฺสชา
เนื้อหาในบทนี้กล่าวถึงวิสุทธิมคฺคซึ่งเป็นทางสู่การปลดปล่อยจากทุกข์ โดยมีการอธิบายถึงวิญญาณและธาตุต่างๆ เช่น จกฺขุ มโน และอื่นๆ สัมพันธ์กับการพัฒนาจิตให้สูงขึ้น ผ่านการเข้าถึงฌานและการประสบกับโลกุตตรธร
อธิบายบาลีไวยากรณ์ นามและอัพยยศัพท์
20
อธิบายบาลีไวยากรณ์ นามและอัพยยศัพท์
က ประโยค - อธิบายบาลีไวยากรณ์ นามและอัพยยศัพท์ - หน้าที่ 19 หนึ่ง วิธีสังเกตศัพท์ทั้ง ๓ นี้ ถ้ามี คุณนาม สัพพนาม และกิริยา กิตก์อยู่ด้วยก็จะเข้าใจได้ง่ายขึ้น ว่าเป็นลิงค์อะไรแน่ เพราะศัพท์ เหล่านี้มีแ
บทความนี้อธิบายถึงการสังเกตศัพท์ในบาลี ซึ่งประกอบด้วย คุณนาม สัพพนาม และกิริยา รวมถึงการจำแนกประเภทของวิภัตติ เช่น ปฐมาวิภัตติ และทุติยาวิภัตติ โดยชี้แนะว่าการเข้าใจวิภัตติต้องพิจารณาคำที่ต่อเนื่องกัน
การเรียนรู้พระไตรปิฎกในวิสุทธิมรรค
114
การเรียนรู้พระไตรปิฎกในวิสุทธิมรรค
- ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๒ - หน้าที่ 114 การเรียนพระไตรปิฎก โดยที่สุดจนชั้นการกสิกรรมมีการไถหว่านเป็น อาทิ ชื่อว่า ตตฺถ ตตฺถ สมฺมาปโยคปจุจนา อิชฌนฏฺเฐน อิทธิ - ฤทธิโดยความหมายว่าสำเร็จ เพร
บทนี้เสนอความหมายและการศึกษาเกี่ยวกับฤทธิในพระไตรปิฎก โดยอธิบายการใช้จิตและการมุ่งไปสู่ฤทธิที่ต้องการ รวมถึงการฝึกจิตเพื่อให้เกิดอภิญญาและอิทธิ ชี้ให้เห็นถึงความสำคัญของการเตรียมจิตให้พร้อมสำหรับการบร
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๒ - การละลายของน้ำ
203
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๒ - การละลายของน้ำ
ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๒ - หน้าที่ 203 ถูก ๆ เข้าแล้ว ย่อมละลายไป (สิ้น) น้ำ (นั่น) ลมธารไว้รอบ (คือ ลมแทนฝั่ง) น้ำจับแต่แผ่นดิน” (ขึ้นไป) จนถึง (พรหมโลก) ชั้น ทุติยฌานภูมิ มันยังพรหมโลกทั
ในเนื้อหาเรื่องนี้กล่าวถึงการละลายของน้ำในพรหมโลก โดยความหมายของ 'น้ำ' ที่ถูกสัญลักษณ์ในการอ้างอิงถึงเปลี่ยนแปลงในระดับต่าง ๆ ของโลกและปรากฏการณ์ที่เกิดจากอากาศทั้งเบื้องบนและเบื้องล่าง ที่รวมกันจนกลา