หน้าหนังสือทั้งหมด

การเจริญสมาธิตามหลักอิทธิบาท 4
26
การเจริญสมาธิตามหลักอิทธิบาท 4
…ภาพเป็นหนึ่งแห่งจิต สมาธินี้เรียกว่า วิมังสาสมาธิ” *สังยุตตนิกาย สฬายตนวรรค, มก. เล่มที่ 28 ข้อ 144 หน้า 166 * อภิธรรมปิฎก วิภังค์, มก. เล่มที่ 78 หน้า 198-204 บ ท ที่ 1 กั ม ม ฏ ฐ า น และ วิธี ป ฏิ บั ติ…
ในพระพุทธศาสนา ภิกษุมีหน้าที่ในการสำรวมใจและไม่ประมาท โดยมีวิธีการต่าง ๆ ที่ช่วยให้จิตตั้งมั่น เช่น การระมัดระวังด้วยจักขุนทรี…
การเจริญสมาธิโดยใช้สติเป็นตัวนำ
27
การเจริญสมาธิโดยใช้สติเป็นตัวนำ
…ธรรมวินัยนี้ ไปสู่ป่าก็ดี ไปสู่ควงไม้ก็ดี ไปสู่เรือนร้างก็ดี นั่งขัดสมาธิ ตั้งกายตรง ดำรงสติไว้เฉพาะหน้า เธอมีสติหายใจออก มีสติหายใจเข้า เมื่อหายใจออกยาว ก็รู้ชัดว่า เราหายใจออกยาว เมื่อหายใจเข้ายาว ก็รู้…
เนื้อหาเกี่ยวกับอิทธิบาทที่จำเป็นสำหรับการเจริญสมาธิ มีการอธิบายถึงการใช้สติเป็นตัวนำในการปฏิบัติ โดยยกตัวอย่างหลักปฏิบัติจากสติปัฏฐานสูตร ซึ่งเน้นการกำหนดลมหายใจเข้า-ออก และการสังเกตสภาวะของกายในแต่ล
การพิจารณาจิตตามธรรมวินัย
31
การพิจารณาจิตตามธรรมวินัย
…ไร เกิดขึ้นได้อย่างไร ดับไปอย่างไร ดังพุทธพจน์ว่า * มัชฌิมนิกาย มูลปัณณาสก์, มก. เล่มที่ 17 ข้อ 140 หน้า 614 * มัชฌิมนิกาย มัชฌิมปัณณาสก์, มก. เล่มที่ 17 ข้อ 141 หน้า 615-616 22 DOU สมาธิ 5 ห ลั ก ส ม ก ว…
ในธรรมวินัยนี้ ภิกษุจำเป็นต้องรู้ชัดเกี่ยวกับสถานะของจิต ไม่ว่าจะเป็นราคะ โทสะ และโมหะ หรือสภาพอื่นๆ ผ่านการพิจารณาความจริงในจิตของตนเอง การรู้ชัดในนิวรณ์ 5 ประการ เช่น กามฉันทะ พยาบาท หรือวิจิกิจฉา ท
วิจารและปีติในสมาธิ
41
วิจารและปีติในสมาธิ
…มณ์กรรมฐานแล้ว วิจารก็ประคองจิตนั้นไว้ไม่ให้ตกไป แต่ถ้าวิตกไม่ยกจิตขึ้นสู่อารมณ์ กัมมัฏฐาน วิจารก็ทำหน้าที่ไม่ได้ หรือเมื่อวิตกยกจิตขึ้นสู่อารมณ์กัมมัฏฐานแล้ว ถ้าวิจารไม่ประคองจิตไว้ จิตนั้นก็จะตกไปสู่ภวั…
เนื้อหานี้พูดถึงการทำสมาธิผ่านการวิจารและปีติ โดยวิจารหมายถึงการประคองจิตไม่ให้ลังเล และปีติคือความรู้สึกปลาบปลื้มจากการทำสมาธิ อธิบายความสัมพันธ์ของวิตกและวิจาร เช่น เสียงระฆังและการบินของนก ให้ความเ
การรวมจิตเป็นเอกัคคตาและฌานในสมาธิ
43
การรวมจิตเป็นเอกัคคตาและฌานในสมาธิ
…ยตนะ ในรูปฌาน ฌานที่เกิดขึ้นนั้นจะมีองค์ฌานที่เกิดขึ้นตามลำดับดังนี้ พระภาวนาวิริยคุณ, พระแท้, 2545 หน้า 214 2 มัชฌิมนิกาย มัชฌิมปัณณาสก์, มก. เล่มที่ 20 ข้อ 14 หน้า 15 34 DOU สมาธิ 5 ห ลั ก ส ม ก วิ ปั ส…
อาการที่เกิดจากการรวมจิตเป็นเอกัคคตาจะทำให้ผู้ปฏิบัติตกใจได้เนื่องจากไม่เคยประสบมาก่อน แต่หากสามารถประคองจิตให้เป็นกลางจะทำให้จิตรวมเป็นหนึ่งได้ โดยมีองค์ฌานต่างๆ เกิดขึ้นตามมา ความสำคัญของเอกัคคตาคือ
วิปัสสนากัมมัฏฐาน: การเห็นแจ้งในไตรลักษณ์
46
วิปัสสนากัมมัฏฐาน: การเห็นแจ้งในไตรลักษณ์
…าบถปิดบังไว้ 3. สันตติไม่ปรากฏ เพราะฝืนสัญญาปิดบังไว้ คบธรรม ธัมมานุกรม, พ.อ. ทวิช เปล่งวิทยา, 2515 หน้า 446 2 พระโฆษาจารย์, วิสุทธิมรรค, กรุงเทพฯ : ธรรมบรรณาคาร, 2466, หน้า 710-711 บทที่ 2 สมถะและวิปัสสน…
วิปัสสนากัมมัฏฐาน เป็นอารมณ์ที่ช่วยให้ผู้เจริญเห็นแจ้งในนามรูป เห็นแจ้งในไตรลักษณ์ รวมถึงอริยสัจและนิพพาน ซึ่งแตกต่างจากสมถกัมมัฏฐานที่มีการปฏิบัติก่อนพระสัมมาสัมพุทธเจ้า วิปัสสนามีเฉพาะในพระพุทธศาสนา
การเจริญสมาธิและวิปัสสนาในพระพุทธศาสนา
50
การเจริญสมาธิและวิปัสสนาในพระพุทธศาสนา
…..”3 1 พระธรรมเทศนา พระราชภาวนาวิสุทธิ์ 6 กรกฎาคม 2540 ขุททกนิกาย คาถาธรรมบท, มก. เล่มที่ 43 ข้อ 35 หน้า 338 * สังยุตตนิกาย ขันธวารวรรค, มก. เล่มที่ 27 ข้อ 27 หน้า 37 บทที่ 2 สมถะและวิปัสสนากัมมัฏฐานในคัม…
การเจริญวิปัสสนาเริ่มจากการปล่อยวางอารมณ์ที่ยึดติด เมื่อจิตสงบย่อมทำให้เกิดสมาธิและวิปัสสนาอย่างแจ่มแจ้ง ผู้ฝึกสมาธิต้องมีปัญญาและการพิจารณาตามคำสอนที่ศึกษา หากไม่มีสมาธิย่อมไม่สามารถบรรลุวิปัสสนาได้
สมถะและวิปัสสนาตามหลักคำสอนของพระมงคลเทพมุนี
57
สมถะและวิปัสสนาตามหลักคำสอนของพระมงคลเทพมุนี
…ลนิธิพุทธภาวนาวิชชาธรรมกาย, ชีวประวัติ ผลงานและรวมพระธรรมเทศนา 63 กัณฑ์, กรุงเทพฯ : เทคนิค 19, 2528 หน้า 284 * มูลนิธิพุทธภาวนาวิชชาธรรมกาย, ชีวประวัติ ผลงานและรวมพระธรรมเทศนา 63 กัณฑ์, กรุงเทพฯ : เทคนิค …
บทที่ 3 นี้เสนอความเข้าใจเกี่ยวกับสมถะและวิปัสสนา ซึ่งเป็นวิชชาที่สำคัญในพระพุทธศาสนา โดยชี้ให้เห็นถึงความหมายและความสำคัญของคำสอนของพระมงคลเทพมุนี ในการปฏิบัติธรรมเพื่อค้นหาความหมายที่แท้จริงของชีวิต
ผลของสมถะในพระพุทธศาสนา
61
ผลของสมถะในพระพุทธศาสนา
…ลนิธิพุทธภาวนาวิชชาธรรมกาย, ชีวประวัติ ผลงานและรวมพระธรรมเทศนา 63 กัณฑ์, กรุงเทพฯ : เทคนิค 19, 2528 หน้า 274 * มูลนิธิพุทธภาวนาวิชชาธรรมกาย, ชีวประวัติ ผลงานและรวมพระธรรมเทศนา 63 กัณฑ์, กรุงเทพฯ : เทคนิค …
บทความนี้กล่าวถึงผลของการปฏิบัติสมถะที่นำไปสู่การหยุดใจและเห็นดวงใสเท่าดวงจันทร์และดวงอาทิตย์ โดยนำเสนอว่าการเข้าถึงดวงปฐมมรรคที่เป็นทางไปสู่มรรคผลนิพพานนั้นต้องหยุดกลางดวงที่เกิดขึ้น และเมื่อใจหยุดอย
กายธรรมและวิปัสสนาในพระพุทธศาสนา
66
กายธรรมและวิปัสสนาในพระพุทธศาสนา
…มูลนิธิพุทธภาวนาวิชชาธรรมกาย, ชีวประวัติ ผลงานและรวมพระธรรมเทศนา 63 กัณฑ์, กรุงเทพฯ เทคนิค 19, 2528 หน้า 285 * มูลนิธิพุทธภาวนาวิชชาธรรมกาย, ชีวประวัติ ผลงานและรวมพระธรรมเทศนา 63 กัณฑ์, กรุงเทพฯ:เทคนิค 19…
บทนี้นำเสนอการเข้าถึงกายธรรมในระดับต่าง ๆ ตั้งแต่พระโสดาไปจนถึงพระอรหัต อีกทั้งยังพูดถึงความสำคัญของวิปัสสนาในการปฏิบัติ ตามคำสอนของพระมงคลเทพมุนี ที่ชี้ให้เห็นว่าการเข้าถึงพระอรหัตคือจุดหมายสูงสุดที่
ความสำคัญของกัลยาณมิตรในทางพุทธศาสนา
82
ความสำคัญของกัลยาณมิตรในทางพุทธศาสนา
…มีตัวอย่างการได้กัลยาณมิตรที่ดีที่จะช่วยให้การปฏิบัติธรรมดี คือ ในครั้งหนึ่งพระเมฆิยะที่ซึ่ง กำลังทำหน้าที่อุปัฏฐากพระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้รับพุทธานุญาตให้ไปบิณฑบาตรที่มีหมู่บ้านชันตุ ในขณะ เดินทางกลับได้พบ…
พระพุทธองค์สอนถึงความสำคัญของการมีมิตรดีหรือกัลยาณมิตรในการปฏิบัติธรรม โดยยกตัวอย่างการสนทนาของพระเมฆิยะ ซึ่งได้รับความอนุญาตจากพระพุทธเจ้าให้ไปเจริญสมาธิ แต่ประสบปัญหาความคิดฟุ้งซ่านกลับมา พระองค์จึง
จริตและสาเหตุที่มีความแตกต่างกันตามคัมภีร์
97
จริตและสาเหตุที่มีความแตกต่างกันตามคัมภีร์
5. สัทธาจริต มีจิตน้อมไปในความเชื่อเป็นอารมณ์ประจำใจ ทำตามความเชื่อ เอาความเชื่อ ออกหน้า ความคิดหรือความยึดมั่นมักอยู่เหนือการใช้เหตุผล และมักเชื่อโดยไร้เหตุผล อะไรที่ไม่เป็นไป ตามที่ตนเชื…
เนื้อหานี้กล่าวถึงจริตในมนุษย์ที่แบ่งออกเป็นสามประเภท คือ สัทธาจริต, พุทธจริต, และราคจริต โดยแต่ละประเภทมีลักษณะและพฤติกรรมที่แตกต่างกัน โดยมีสาเหตุที่มาจากการบำเพ็ญบุญกุศล รวมถึงภพภูมิก่อนเกิดที่มีผล
การฝึกสมาธิด้วยกสิณในพระพุทธศาสนา
16
การฝึกสมาธิด้วยกสิณในพระพุทธศาสนา
…งสมณพราหมณ์บางพวก ท่านได้กล่าวถึงวิญญาณกสิณไว้ว่า 2 * อังคุตตรนิกาย ทสกนิบาต, มก. เล่มที่ 38 ข้อ 26 หน้า 87 อังคุตตรนิกาย ทสกนิบาต, มก. เล่มที่ 38 ข้อ 26 หน้า 87 6 DOU สมาธิ 6 ส ม ก กั ม ม ฏ ฐ า น 4 0 วิ …
การฝึกสมาธิด้วยการใช้กสิณยังมีปรากฏในคัมภีร์พุทธศาสนา โดยเฉพาะการพูดคุยระหว่างอุบาสิกากับพระกัจจานะเถระซึ่งชี้ให้เห็นว่าการบรรลุฌานนั้นต้องการความเข้าใจที่ถูกต้อง และการปลดเปลื้องความสุขที่ไม่สมบูรณ์
มรณานุสติ: การระลึกถึงความตาย
74
มรณานุสติ: การระลึกถึงความตาย
…ณะ ฐิติขณะ และภังคขณะ) เป็นไปตามเหตุปัจจัย ก็ยังเกิดดับสืบต่อกันไป วินัยปิฎก มหาวิภังค์, มก. เล่ม 2 หน้า 352 * อังคุตตรนิกาย ฉักกนิบาต, มก. เล่ม 36 ข้อ 290 หน้า 570 64 DOU สมาธิ 6 ส ม ก กั ม ม ฏ ฐ า น 4 0…
บทที่ 3 สำรวจมรณานุสติหรือการระลึกถึงความตาย ซึ่งเป็นหนึ่งในอนุสติที่สำคัญในการปฏิบัติกัมมัฏฐาน การเจริญมรณานุสติมีผลมากในทางธรรม โดยในพระไตรปิฎกได้กล่าวถึงว่า การเจริญมรณานุสติจะทำให้บุคคลมีอานิสงส์ม
ธรรมชาติของความตายและชีวิต
79
ธรรมชาติของความตายและชีวิต
…ก็ฉันนั้น ทั้งเด็ก ทั้งผู้ใหญ่ ทั้งคนเขลา ทั้งคนฉลาด ล้วนไปสู่อำนาจของมฤตยู มีมฤตยูเป็นที่ไปในเบื้องหน้าด้วยกันทั้งหมด” “อายุของมนุษย์ทั้งหลาย ก็เหมือนน้ำค้างบนยอดหญ้า พอดวงอาทิตย์ขึ้นก็เหือดแห้งไป” ความต…
เนื้อหานี้พูดถึงความจริงอันไม่อาจหลีกเลี่ยงของความตายที่มาพร้อมกับการเกิด สัตว์ทั้งหลายทั้งเด็กและผู้ใหญ่ย่อมต้องเผชิญกับมรณะซึ่งเปรียบเสมือนเพชฌฆาตที่รอคอยที่จะกำจัดชีวิต ความเพลิดเพลินในสมบัติจะสิ้น
ความหมายของชีวิตและการตาย
85
ความหมายของชีวิตและการตาย
… 4. มนุษยคติ คือ มนุษย์ 5. เทวคติ คือ เทวดา และพรหม * สังยุตตนิกาย สคาถวรรค, มก. เล่มที่ 25 ข้อ 440 หน้า 26 * อังคุตตรนิกาย สัตตกนิบาต, มก. เล่มที่ 37 ข้อ 71 หน้า 273-274 บ ท ที่ 3 ม ร ณ า นุ สติ DOU 75
บทความนี้นำเสนอแนวคิดเกี่ยวกับความตายว่าไม่มีนิมิตแน่นอน สัตว์ทั้งหลายสามารถตายได้ในสถานที่และเวลาที่แตกต่างกัน รวมถึงข้อคิดเกี่ยวกับอายุขัยที่สั้น และความสำคัญในการทำกุศลเพื่อเตรียมพร้อมสำหรับชีวิตหล
อานาปานสติ และ อุปสมานุสติ
136
อานาปานสติ และ อุปสมานุสติ
…นุนให้ภิกษุทั้งหลายปฏิบัติ ดังที่พระองค์ตรัสว่า * มัชฌิมนิกาย อุปริปัณณาสก์, มก. เล่มที่ 22 ข้อ 287 หน้า 367. * อังคุตตรนิกาย ทสกนิบาต, มก, เล่มที่ 38 ข้อ 60 หน้า 190. 126 DOU สมาธิ 6 ส ม ก กั ม ม ฏ ฐ า น…
บทที่ 5 นี้นำเสนอเกี่ยวกับอานาปานสติและอุปสมานุสติ ซึ่งเป็นอนุสติสำคัญที่ควรศึกษา โดยอานาปานสติ เป็นกัมมัฏฐานในอนุสติ 10 ที่พระพุทธองค์ทรงแนะนำ พร้อมอธิบายถึงความสำคัญในด้านการเข้าถึงสติปัฏฐาน 4 และโพ
พรหมวิหาร 4 และการปฏิบัติในพระพุทธศาสนา
33
พรหมวิหาร 4 และการปฏิบัติในพระพุทธศาสนา
…ัมพุทธเจ้าตรัสไว้ในอานิสงส์ของเมตตาข้อหนึ่งว่า “แม้ไม่ได้มรรคหรือผล ก็ยังมี พรหมโลกเป็นที่ไปในเบื้องหน้า การเจริญพรหมวิหารจึงถือเป็นข้อปฏิบัติเพื่อทำให้ถึงสมถะคือใจหยุดทั้งยังเป็นปัจจัย ให้เข้าถึงพระนิพพา…
บทที่ 2 นี้นำเสนอหลักการปฏิบัติพรหมวิหาร 4 แห่งพระพุทธศาสนา ซึ่งเป็นวิธีที่พระโพธิสัตว์เคยปฏิบัติเพื่อเข้าถึงพรหมโลกและพระนิพพาน การเจริญพรหมวิหารส่งผลให้จิตสงบ และสามารถพัฒนาจิตสู่การบรรลุผลในศาสนา น
ข้าศึกของมุทิตาและอุเบกขา
37
ข้าศึกของมุทิตาและอุเบกขา
…เดียวกันไม่ใช่สิ่งที่จะเป็นไปได้ 1 สฬายตนวิภังคสูตร, มัชฌิมนิกาย อุปริปัณณาสก์, มก. เล่ม 23 ข้อ 625 หน้า 287. 2 เล่มเดียวกัน ข้อ 629 หน้า 290. 28 DOU สมาธิ 7 : ส ม า ก ม ม ฏ ฐ า น 4 0 วิธี
เนื้อหาในบทนี้ชี้ให้เห็นถึงข้าศึกของมุทิตา ได้แก่ โสมนัสและอรติ โดยมีการอธิบายถึงโสมนัสที่เกิดขึ้นจากความหมายทัศน์ที่เกิดจากกามคุณ ในทางกลับกัน อรติก็ถูกกล่าวถึงในแง่ของความไม่ยินดี ควบคู่กับอุเบกขาที
พระหฤทัยแห่งความอดทนในชาดก
51
พระหฤทัยแห่งความอดทนในชาดก
…โพธิสัตว์ก็ไม่ได้มีความ โกรธเคืองเลยแม้แต่น้อย 1 2 มหาสีลวกชาดก ขุททกนิกาย ชาดก, มก. เล่ม 56 ข้อ 51 หน้า 60. ขันติวาทชาดก ขุททกนิกาย วิมานวัตถุ, มก. เล่ม 48 หน้า 457. 42 DOU ส ม า ชิ 7 : ส ม ถ ก ม ม ฏ ฐ า…
เนื้อหาเกี่ยวกับการประสบการณ์ของพระเจ้าแผ่นดินซึ่งมีความอดทนและไม่โกรธเคืองต่อศัตรูในชาตินั้น ผ่านเรื่องราวของพระเจ้าสีลวะและขันติวาทีดาบส ที่แสดงให้เห็นถึงการไม่เสียพระราชหฤทัยแม้จะถูกประหัตประหาร พร