หน้าหนังสือทั้งหมด

เรื่องธรรมปาลกุมารและพญาช้างฉัททันตะ
52
เรื่องธรรมปาลกุมารและพญาช้างฉัททันตะ
…้น นายพรานก็ได้ตอบว่า “ท่านผู้เจริญ พระราชเทวีของพระเจ้ากาสี 1 ขุททกนิกาย ชาดก, มก. เล่ม 58 ข้อ 744 หน้า 766. 2 อรรถกถาติงสตินิบาต ฉัททันตชาดก ขุททกนิกาย ชาดก, มก. เล่ม 61 หน้า 398. พ ร ห ม วิ ห า ร 4 DOU…
เรื่องนี้ว่าด้วยการอดกลั้นและการให้อภัยของพระโพธิสัตว์ในชาติต่างๆ โดยเฉพาะพระโพธิสัตว์ธรรมปาลกุมารที่ต้องเผชิญกับการกระทำทารุณกรรมจากพระบิดาและผู้คนรอบข้าง แม้ในสภาพที่ทุกข์ทรมานอย่างหนัก พระโพธิสัตว์
เรื่องพญานาค อภูริทัตตะ
54
เรื่องพญานาค อภูริทัตตะ
…ถ้า ช่างเถอะทุบตีเราเถอะ เราจัก ไม่โกรธเลย ดังนี้แล้วก็หลับเนตรลง ทรงบำเพ็ญอธิษฐานบารมีไว้เป็นเบื้องหน้า ซุกเศียรเข้าไว้ ณ ภายในขนดนอนนิ่งมิได้ไหวติงเลย” เรื่องพญานาคชื่อจำเปยยะ ครั้งพระโพธิสัตว์เสวยพระชา…
ในเรื่องนี้เราจะพบกับพญานาคชื่อภูริทัตตะ ซึ่งพระโพธิสัตว์ได้เสวยพระชาติในรูปแบบนี้ และได้รักษาศีลแม้จะถูกทรมานจากพราหมณ์หมองู ในขณะเดียวกันมีเรื่องของพญานาคชื่อจัมเปยยะและสังขปาละ ที่ต่างก็อยู่ในสถานก
การบรรเทาความโกรธด้วยการพิจารณาพุทธจริยาของพระผู้มีพระภาคเจ้า
55
การบรรเทาความโกรธด้วยการพิจารณาพุทธจริยาของพระผู้มีพระภาคเจ้า
…ี่ยวไปมาอยู่ ที่สุดเบื้องต้นย่อมไม่ปรากฏ สัตว์ที่ไม่เคยเป็น สังขปาลชาดก ขุททกนิกายชาดก, มก. เล่ม 61 หน้า 665. 2 มาตุโปสกชาดก ขุททกนิกาย ชาดก, มก. เล่ม 60 หน้า 1-3. 46 DOU ส ม า ชิ 7 : ส ม ถ ก ม ม ฏ ฐ า น …
เนื้อหาเกี่ยวกับการบรรเทาความโกรธโดยการพิจารณาพุทธจริยาของพระผู้มีพระภาคเจ้าที่ไม่มีใครเสมอเหมือน และการเชื่อมโยงกับความสัมพันธ์ในสังสารวัฏ ที่มีให้คิดถึง โดยมีตัวอย่างจากชาดกต่างๆ เพื่อให้เข้าใจถึงคว
บทที่ 3 อรูปกัมมัฏฐาน
99
บทที่ 3 อรูปกัมมัฏฐาน
…ปัญญาบริบูรณ์ อันนำไปสู่ความเป็น พระอรหันต์ 1 2 มัชฌิมนิกาย มูลปัณณาสก์ มก, เล่มที่ 18 ข้อ 317 -318 หน้า 415-417. มัชฌิมนิกาย มูลปัณณาสก์ มก, เล่มที่ 18 ข้อ 328 หน้า 427-429. 90 DOU สมาธิ 7 : ส ม ถ ก ม ม …
บทนี้กล่าวถึงอรูปกัมมัฏฐานซึ่งเป็นการเจริญสมาธิขั้นสูงหลังจากบรรลุฌาน 4 โดยอ้างอิงจากคัมภีร์วิสุทธิมรรคที่มีรายละเอียดเกี่ยวกับการเข้าถึงอรูปฌาน และการปฏิบัติที่เกิดขึ้นในทางพระพุทธศาสนา การฝึกสมาธิใน
การเจริญอรูปฌานในพระพุทธศาสนา
100
การเจริญอรูปฌานในพระพุทธศาสนา
…บัติอันเป็นสภาวะ ที่มีสันติสุขอย่างยิ่งได้ 2 1 2 พรหมชาลสูตร ทีฆนิกาย สีลขันธวรรค เล่มที่ 11 ข้อ 26 หน้า 15. อุบาสิกา ถวิล (บุญทรง) วัติรางกูล, เราคือใคร (กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์กรุงเทพฯ, 2530), หน้า 444. อ รู…
การเจริญอรูปฌานในพระพุทธศาสนาเป็นฐานะสำคัญในวิปัสสนา หรือการเห็นที่ถูกต้อง โดยที่ผู้ปฏิบัติสามารถหลุดพ้นจากมิจฉาทิฏฐิได้ แม้ว่าจะมีบุคคลบางกลุ่มที่แม้จะบรรลุฌานก็ยังยึดติดในทิฏฐิที่ไม่ถูกต้อง การปฏิบั
อาหารเรปฏิกูลสัญญาและอานิสงส์
116
อาหารเรปฏิกูลสัญญาและอานิสงส์
…มรูป ปฏิกูลสัญญา หมายถึง การกำหนดหมายว่าเป็นสิ่งปฏิกูล 1 อังคุตตรนิกาย ทสกนิบาต, มก. เล่ม 38 ข้อ 56 หน้า 185. 2 มัชฌิมนิกาย มูลปัณณาสก์, มก. เล่ม 19 ข้อ 446 หน้า 176. อ า ห าเรปฏิกูลสัญญา DOU 107
อาหารเรปฏิกูลสัญญาเป็นกัมมัฏฐานที่มีความละเอียดลึกซึ้ง ที่ต้องใช้ปัญญาในการพิจารณา โดยพระพุทธเจ้าทรงสอนว่าอาหารมี 4 ประเภท ได้แก่ กวฬิงการาหาร, ผัสสาหาร, มโนสัญเจตนาหาร, และวิญญาณาหาร ซึ่งแต่ละประเภทม
กิเลสและวงจรชีวิตสรรพสัตว์
30
กิเลสและวงจรชีวิตสรรพสัตว์
…จะศึกษาและทำความเข้าใจถึงมูลเหตุแห่งสังสารวัฏ คือ กิเลส ตายเกิดในสังสารวัฏ ก่อนในเบื้องต้น ให้รู้จักหน้าตา สภาพการบังคับ และการส่งผลว่ามีลักษณะเป็นเช่นไร 2.1 กิเลสในใจมนุษย์ พระสัมมาสัมพุทธเจ้า ตรัสว่า “ธ…
…ส่งผลให้ต้องประสบวิบากต่างๆ บทเรียนจากพระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้เน้นถึงบทบาทของใจในการกระทำ โดยใจเป็นหัวหน้าเป็นใหญ่ในการตัดสินดี-ชั่ว การศึกษาความรู้เกี่ยวกับใจย่อมสำคัญในการเข้าใจสภาพชีวิตที่ต้องเวียนว่ายอย…
อาการและความหมายของกิเลส
32
อาการและความหมายของกิเลส
…ให้เศร้าหมอง ได้แก่ โลภ โกรธ หลง 1 พันตรี, หลงสมบุญ, พจนานุกรม มคธ - ไทย. กรุงเทพฯ : ธรรมสาร, 2546. หน้า 194. * ราชบัณฑิตยสถาน พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542. กรุงเทพฯ : นานมีบุ๊คส์พับลิเคชั่นส์, …
บทเรียนนี้นำเสนออาการของโรคทางจิตที่มีลักษณะ 3 อย่าง ได้แก่ หิว ร้อน และมีด ซึ่งเป็นสัญญาณที่บ่งชี้ว่าจิตป่วย นอกจากนี้ยังพูดถึงกิเลสซึ่งเป็นต้นเหตุหลักที่ทำให้จิตเศร้าหมองและเกิดการกระทำที่ไม่ดี เช่น
ประเภทของกิเลสในพระพุทธศาสนา
33
ประเภทของกิเลสในพระพุทธศาสนา
…ับสัตว์ทั้งหลายให้จมลงในวัฏสงสาร จนถึง อบายภูมิ โดยไม่ให้โอกาสโผล่ขึ้นพ้นจากวัฏสงสาร มี 4 อย่าง คือ หน้า 78. 1. กาโมฆะ ห้วงแห่งกาม พาให้สัตว์จมอยู่ในกามคุณทั้ง 5 2. ภโวฆะ ห้วงแห่งภพ พาให้สัตว์จมอยู่ในความ…
บทนี้นำเสนอประเภทของกิเลสตามคัมภีร์อภิธัมมัตถสังคหะ ซึ่งแบ่งออกเป็น 9 หมวด โดยชี้แจงรายละเอียดของแต่ละประเภท ได้แก่ อาสวะ, โอฆะ, และประเภทอื่นๆ ที่มีผลต่อจิตใจและนำไปสู่ความทุกข์ สรุปเป็นหมวดต่างๆ รวม
ประเภทของกิเลสในพระพุทธศาสนา
37
ประเภทของกิเลสในพระพุทธศาสนา
… ในพระอภิธรรมปิฎก ธรรมสังคณีปกรณ์ แสดง ลักษณะของโลภะไว้ดังนี้ 1 วินัยปิฎก มหาวิภังค์, มก. เล่มที่ 1 หน้า 208. * ขุททกนิกาย อิติวุตตกะ, มก. เล่มที่ 45 ข้อ 228 หน้า 338. บ ท ที่ 2 กิเลส DOU 27
บทความนี้นำเสนอการอธิบายกิเลสที่มีอยู่ในพระพุทธศาสนา โดยพระอรรถกถาจารย์ได้กล่าวถึงจำนวนและประเภทของกิเลสที่มีอยู่มากมาย เช่น โลภะ โทสะ โมหะ สาเหตุที่ทำให้กิเลสปรากฏแฝงในรูปแบบต่าง ๆ และการจัดแบ่งกิเลส
ความโลภและระดับความอยาก
39
ความโลภและระดับความอยาก
…งพิมพ์เลี่ยงเชียง, แบบประกอบนักธรรมตรี อธิบายธรรมวิภาค ปริเฉทที่ 1, กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์เลี่ยงเชียง, หน้า 40. * พ.อ. ปิ่น มุทุกันต์, พุทธศาสตร์ ภาค 2, กรุงเทพฯ : มหามกุฏราชวิทยาลัย, 2535, หน้า 232-233. บ ท…
บทความนี้อธิบายลักษณะของความโลภที่ทำให้ผู้คนมีความหิวจัดทางจิต แม้มีทรัพย์สมบูรณ์ ความต้องการที่ไร้ขีดจำกัดนำไปสู่การกระทำในทางทุจริต ความอยากมีหลายระดับ ตั้งแต่ความอยากธรรมดาจนถึงความโลภที่ให้โทษ โดย
ลักษณะของกิเลสในมนุษย์และภายหลังจากตาย
47
ลักษณะของกิเลสในมนุษย์และภายหลังจากตาย
…มของหลวงพ่อวัดปากน้ำ (พระมงคล- เทพมุนี), กรุงเทพฯ : อมรินทร์พริ้นติ้ง แอนด์ พับลิชชิ่ง จำกัด, 2537, หน้า 3. 2 เล่มเดียวกัน หน้า 272. บ ท ที่ 2 กิเลส DOU 37
บทความนี้สำรวจลักษณะของกิเลสในกายต่างๆ ผ่านการสอนของพระมงคลเทพมุนี โดยแบ่งแยกประเภทกิเลสตามระดับของกาย ทั้งกายมนุษย์ที่มีการแสดงตัวเป็นกิเลสหยาบที่สุด จนถึงกายนอกภพที่มีรายละเอียดในการครอบงำและอุปสรรค
กรรมและวิบาก: ความเข้าใจในกฎแห่งกรรม
56
กรรมและวิบาก: ความเข้าใจในกฎแห่งกรรม
…ิทยาลัย, พระไตรปิฎกภาษาบาลี ฉบับสยามรัฐ, กรุงเทพฯ : มหามกุฏราชวิทยาลัย, 2525, เล่มที่ 13 ข้อที่ 707 หน้า 648. (สุตฺตนฺตปิฏเก มชฺฌิมปุณฺณาสก์ มชฺฌิมปณฺณาสก์ พราหมณวคโค ปญฺจโม วาเสฏฐสุตต อฏฺฐม) 2 วาเสฏฐสูตร…
ในบทนี้ นักศึกษาเรียนรู้เกี่ยวกับกรรมที่เกิดจากกิเลส และวิบากกรรมที่ตามมา องค์สมเด็จพระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ตรัสว่า โลกและสัตว์ทั้งหลายดำเนินไปตามกรรม ซึ่งมีความสำคัญในการทำความเข้าใจเรื่องของการก
กรรมและเจตนาในการกระทำ
58
กรรมและเจตนาในการกระทำ
…ากเรื่องของเจตนา เจตนา หมายถึง สภาพความนึกคิดที่มีความจงใจเป็นสิ่งประกอบสำคัญคือ ต้องคิดไว้ ก่อนล่วงหน้าแล้วจึงกระทำ เจตนาจึงจัดเป็นแก่นสำคัญที่สุดของการกระทำ เป็นตัวที่ทำให้ การกระทำมีความหมาย การกระทำที…
เนื้อหานี้กล่าวถึงความหมายของกรรมซึ่งขึ้นอยู่กับเจตนา โดยเจตนาหมายถึงความคิดที่มีจงใจในการกระทำ การกระทำที่ไม่มีเจตนาไม่อาจเรียกว่าการกระทำได้ โดยกรรมสามารถแบ่งออกเป็นสองฝ่ายคือ กุศลกรรมซึ่งเป็นการกระ
ความเข้าใจเกี่ยวกับกรรม: มโนสุจริตและอกุศลกรรม
59
ความเข้าใจเกี่ยวกับกรรม: มโนสุจริตและอกุศลกรรม
…ฝ่ายชั่ว เป็นการกระทำที่บุคคลทำด้วยโลภะ โทสะ โมหะ เป็นการกระทำที่มีโทษ เดือดร้อนในภายหลัง มีน้ำตานองหน้า ร้องไห้อยู่ มีทุกข์เป็นผล ดังที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสไว้ว่า “กรรมที่บุคคลทำด้วยโลภะ โทสะ โมหะ เกิ…
เนื้อหาเกี่ยวกับมโนสุจริตซึ่งมี 3 ประการ ได้แก่ อนภิชฌา, อัพยาบาท, และสัมมาทิฏฐิ รวมถึงแนวคิดเกี่ยวกับอกุศลกรรมที่เกิดจากโลภะ โทสะ โมหะ การกระทำของบุคคลที่ทำในลักษณะนี้มักนำมาซึ่งความทุกข์และโทษ นอกจา
ลักษณะของกรรมและวิบากกรรม
65
ลักษณะของกรรมและวิบากกรรม
…พระ อริยเจ้าเป็นมิจฉาทิฏฐิ ยึดถือการกระทำด้วยอำนาจมิจฉาทิฏฐิหมู่สัตว์ผู้เกิดเป็นอยู่เหล่านั้นเบื้อง หน้าแต่แตกกายตายไป เข้าถึงอบาย ทุคติ วินิบาต นรก หรือว่าหมู่สัตว์ผู้เกิดเป็นอยู่เหล่านี้ ประกอบด้วยกายสุ…
บทความนี้กล่าวถึงลักษณะของกรรมทั้งดีและชั่ว การให้ผลของกรรมที่ไม่สูญหายไปไหนแต่ติดตามบุคคลเสมอ นอกจากนี้ยังมีการแบ่งประเภทของกรรมตามการให้ผล รวมถึงกรรมดำและกรรมขาว โดยอ้างอิงจากคำสอนของพระสัมมาสัมพุทธ
ความรู้ในทางพระพุทธศาสนาและจักรวาล
80
ความรู้ในทางพระพุทธศาสนาและจักรวาล
…กว่า โลกธาตุ โดยในจูฬนีสูตร ได้กล่าวถึงลักษณะของจักรวาล 3 อย่าง คือ 1 วินัยปิฎก มหาวรรค, มก. เล่ม 6 หน้า 45-46 * มัชฌิมนิกาย มูลปัณณาสก์, มก. เล่ม 19 ข้อ 378 หน้า 31. 70 DOU สมาธิ 8 วิ ปั ส ส น า กัมมัฏฐา…
บทความนี้สำรวจความรู้ในทางพระพุทธศาสนาเกี่ยวกับการเห็นภพภูมิและจักรวาล โดยใช้เครื่องมือญาณทัสสนะซึ่งเกิดจากการปฏิบัติธรรม การเข้าถึงความรู้สูงสุดนี้จะนำไปสู่ความรู้แจ้งในพระธรรม และสามารถเชื่อมโยงกับว
การเกิดของเอกภพ: ระหว่างวิทยาศาสตร์และพระพุทธศาสนา
90
การเกิดของเอกภพ: ระหว่างวิทยาศาสตร์และพระพุทธศาสนา
…ษณะภาวะคล้าย ๆ กับไร้น้ำหนัก การลงไปในน้ำจะทำให้ตัวเบา อังคุตตรนิกาย สัตตกนิบาต, มก. เล่ม 37 ข้อ 63 หน้า 214-215. * ทีฆนิกาย ปาฏิกวรรค, มก. เล่ม 15 ข้อ 55 หน้า 150. 80 DOU สมาธิ 8 วิ ปั ส ส น า กัมมัฏฐาน
นักวิทยาศาสตร์ค้นพบว่าเอกภพเกิดจากการระเบิดครั้งใหญ่ที่เรียกว่าบิ๊กแบงค์ ซึ่งมีความคล้ายคลึงกับหลักธรรมในพระพุทธศาสนา การเกิดและทำลายโลกได้ถูกกล่าวถึงในสุริยสูตรและอัคคัญญสูตร รวมทั้งการรวมตัวของธาตุต
นิพพานและขันธ์ 5
114
นิพพานและขันธ์ 5
…ันธ์ 5 ถ้ายังตัดอุปาทานไม่ได้ ตราบใด ก็คงมืดซื้ออยู่อย่างนั้น ตัดอุปาทานได้มีนิพพานเป็นที่ไปในเบื้องหน้า หรือพูดให้ฟัง ง่ายกว่านี้ก็ว่า เมื่อตัดอุปาทานเสียได้ จะมองเห็นนิพพานอยู่ข้างหน้า อวิชชา ที่แปลว่า …
บทความนี้กล่าวถึงความสำคัญของขันธ์ 5 ในการทำให้ผู้คนยังคงหลงติดอยู่ในโลก ไม่สามารถเข้าถึงนิพพานได้ เน้นว่า อวิชชาทำให้ไม่รู้ถูกไม่รู้ผิด และอุปาทานในขันธ์ 5 เป็นอุปสรรคที่ทำให้ไม่เห็นความจริงของนิพพาน
อายตนะ 12 และวิถีจิต
125
อายตนะ 12 และวิถีจิต
… เป็นอารมณ์ อายตนะคือ ตาและรูปเป็นต้น ย่อมก่อตั้งขึ้นพยายามทำกิจของตน ๆ มีการกินเป็นต้น ในทวารนั้นๆ หน้า 49. 1 บรรจบ บรรณรุจิ, กระบวนธรรมเพื่อความเข้าใจชีวิตในปฏิจจสมุปบาท, กรุงเทพฯ : ธรรมสภา, 2535 * ขุทท…
บทความนี้พูดถึงอายตนะ 12 ซึ่งมีผลกระทบต่อการเกิดขึ้นของจิตและเจตสิกที่หลากหลาย ปรากฏการณ์นี้เกิดขึ้นเมื่ออายตนะกระทบกัน ส่งผลให้เกิดจิตกุศลและอกุศลอย่างต่อเนื่อง ทำให้เกิดกำลังและคุณธรรมที่เข้มแข็งขึ้