อธิบาย : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 142 / 173

…อนผู้อดองการจะเป็นอยู่ เว้น ยาพิษเสดาะนั่น." [แก่รอง] บรรดาบทเหล่านั้น บทว่า ภัย ได้แก่ อันน่ากลัว. อธิบายว่า ชื่อว่ามีภัยเฉพาะหน้า เพราะเป็นหนทางที่พวกโจรชุมอยู่. ท่านกล่าว อธิบายกันไว้ว่า " พ่อค้าผู้มีทรั…

ในพระปิฎก มต้ปฺปฏิญาณ แปล ภาค ๕ ได้มีการสอนถึงความสำคัญของการหลีกเลี่ยงกรรมชั่ว โดยเปรียบเปรยถึงพ่อค้าที่มีทรัพย์มาก และควรหลีกเลี่ยงความเสี่ยงจากพวกโจรที่อาจนำมาซึ่งอันตราย. นอกจากนี้ยังมีการกล่าวถึง

ประโคม - พระมังปัณฑูฏกแปล ภาค 5 - หน้าที่ 64 สุขปะทุระจักฎฐุการณฺสุปาใกล้ที่เชิ่งบันได ในภายได้ปราสาท ตั้งแต่ วันนี้ไป เราจักไม่ไปสู่ที่นั่น เมื่อเป็นเช่นนั้น เราไม่ถูกรถณีสุขใน ที่นั่นแล้ว ข้า magni

ในหน้าที่นี้, อธิบายถึงการเสด็จของท้าวเธอและการควบคุมภัยอันตราย พร้อมสอนถึงความไม่สามารถหลีกหนีผลกรรมได้ โดยเน้นว่าการกร…

…ลือเว้นสัตว์วิสัย ๔ จำพวกเหล่านี้คือ 'ช้างม้าในอย น้ำชาในโยคสุดอาชาในอย และพระอิณาสพ บัณฑิตพิงทราม อธิบายว่า เพ่งตามพยัญชนะ แสดงว่า สัตว์ทั้งหลายกลัวต่อความตาย ไม่มีวัน ใครเลย แต่ตามอรรถ มีวันสัตว์บ้างพวก …

…ละความตาย โดยมีการเปรียบเทียบกับผู้คนทั่วไปที่ยอมหวาดหวั่นต่อภัยอันตรายและความตาย นอกจากนี้ ยังมีการอธิบายแสดงถึงความขัดแย้งระหว่างสัตว์บางประเภทที่ไม่หวาดกลัว. พระองค์ตรัสว่าทุกๆ สัตว์ย่อมกลัวต่อความตายและ…

…านมุ่งหมายแล้ว จงสำเร็จพลัน ที่ดีน่ะ, ความสำเร็จพลัน จงเต็มเหมือนนมเต็ม โชติสร ฉะนั้น." ดังนี้แล้ว อธิบายว่า " ขอมาหานี้ จงยืนเห็นเรานกระทั่ง ถึงเขาคันมาทันเกิด," ได้ไปสู่เขาคันมาทันโดยอากาศแล้ว ถึง มหาชนก…

เนื้อหานี้เกี่ยวกับการถวายบิณฑบาตและการอวยพรจากพระปิ่นเจกพุทธเจ้าที่บอกให้ผู้ถวายมีความสุขและสำเร็จดังที่มุ่งหมาย เหตุการณ์นี้แสดงถึงความสำคัญของการทำความดีและการแบ่งปัน โดยพระปิ่นเจกพุทธเจ้ามอบความสุ

…ชมเซา ดังมกะเรียนแก่ มีปีกอันเห็นแก่รื่น ชม เชาอยู่ในอ้อมตม ที่ชื่อว่าหมดปลาแล้ว เพราะไม่มีน้ำ มีคำ อธิบายว่าไร่งดังนี้ว่า “อนความไม่มีที่อยู่ของคนเลาหินปาน เหมือน ความไม่มีน้ำในเปือกตม ความไม่มีโอกาสของคนเ…

ในบทความนี้พูดถึงความเปรียบเทียบคนเลาหินปานกับสถานการณ์ต่าง ๆ เช่น ความไม่มีที่อยู่เปรียบเหมือนน้ำในเปือกตมและโอกาสที่หมดไป เปรียบเทียบกับการมีปีกของนกกะเรียน และบทพระคาถาที่กล่าวถึงการยอมรับในชีวิตที

ประโยค - พระอิฐปฏิภาคฤกษา: ภาค 6 - หน้า 3 ละเอียดยุยง เมื่อมีการสนทนากับคนอื่น ความฝุงชำนะก็จะมี องิ้ง เวลา รับประทานอาหาร ภรรยาของข้าพระองค์ท่านนี้ จักนำอาหาร ม. " พระราชกฤษฎีกา "ดีแล้ว" ฝ่ายนายช่างน

…าและกิจกรรมต่างๆ ที่เกิดขึ้นในระหว่างการรับประทานอาหาร โดยเน้นบทบาทของนายช่างและการจัดการภายในเรือน อธิบายถึงพิธีกรรมและการจัดการที่เกี่ยวข้องกับการฉลอง ในบทนี้มีการพูดถึงการสร้างนครใหม่และบทบาทของพระราชาที…

…ว่าพึงประพฤติธรรม คือการเที่ยวไปเพื่อเกียร นั้นนั่นแลให้เป็นสุขวร. คำว่า สุข สเต นั้น สว่าเป็นเทนคา อธิบายว่า เมื่อประพฤติธรรมคือการเที่ยวไปเพื่ออธิษฐาน ชื่อว่าประ-

บทความนี้กล่าวถึงหลักธรรมในพระธัมปกีฏาฯ ที่ชี้ให้เห็นความสำคัญของการประพฤติธรรมอย่างแท้จริง โดยระบุว่าบุคคลที่มีการประพฤติธรรมจะพบความสุขในทั้งโลกนี้และโลกหน้า โดยเน้นถึงการไม่ประมาทในการทำความดี และก

…่าชนะแล้ว ไม่มีคำมาได้ เพราะไม่กลับภูมิจิตอีก. บทว่า โนยาติ ตัดเป็น น อยฏีติ, แปลว่า ย่อมไม่ไปตาม, อธิบายว่า บรรดาคีดสดมีคะเป็นต้น แม้ก็เลยอย่างหนึ่งไร ๆ ในโลก ชื่อว่ากลับไปข้างหลังไม่มี คือไม่ติดตามกิเลสส…

…องพระสัมมาสมพุทธเจ้า โดยเน้นถึงพระองค์ที่ไม่มีร่องรอยให้ตามและไม่ติดตามคำที่กิเลสชั้นต่ำต่าง ๆ มีการอธิบายถึงอารมณ์ที่พระสัมมาสมพุทธเจ้าทรงมี อันเป็นผลมาจากพระสัมมาสมาธิ โดยใช้หลักธรรมในการเข้าใจ การเข้าถึง…

…ุกิลา เพราะตีบกุลา เพราะเปรียบด้วยผลไม้พิษ เพราะเปรียบด้วยดอกไม้พิษ เพราะเปรียบด้วยเครื่องบริโภคพิษ อธิบายว่า ต้นหาเห็นปานนั้น ไม่มีแก้วพระพุทธเจ้าพระองค์ใด เพื่อ นำไปในภาพไหน ๆ พวกเจ้าจักนำพระพุทธเจ้าพระอง…

บทนี้กล่าวถึงการเปรียบเทียบและแสดงให้เห็นถึงพระพุทธเจ้าในสภาพที่ไม่มีร่องรอย โดยเน้นถึงการสื่อความหมายลึกซึ้งในคำสอนของพระศาสดา โดยเฉพาะการพูดถึงสิ่งที่มีมลทินและความบริสุทธิ์ในธรรมคำสอน รวมถึงการสำรว

…นพระศาสดาแล้ว จักไม่ไป." ท่านพระมหาโมคคัลลานะ ฟังถ้อยคำนั้นแล้วรบว่า "คือ จะแล้วในแผ่นดินตรงนั้นเอง อธิบายว่า "บริขารของเห็นเรา ผู้ไปถึงเชิงเสนูนแล้วจึงจะไปอยู่" มีรูปรากฏดุจดังกับพลเหลืองที่รออยู่ในแก้วบาน…

…า เกี่ยวกับวันเสด็จลงของพระศาสดา ในวันที่ ๑ เป็นวันมหาวรณะ ที่พระศาสดาจะเสด็จลงจากท้องฟ้า โมคคัลลานะอธิบายถึงการเตรียมตัวและการรักษาโบสถ์ มีการพูดคุยถึงการเดินทางจากกรุงสาวัตถีไปยังสังกัสนครและความสำคัญของก…

…ๆ ด้วยการนับแม่ วิธีใด ๆ ก็ตาม ว่าบุญนี้ มีประมาณเท่านี้ ดังนี้. [แก้อรรถ] บุคคลผู้ครูบาเพื่อบูชา อธิบายว่าผู้ครูบาแล้วเพื่อบูชาอ้างว่า ปูชาร-บุคคล ในพระคาถานั้น คำว่าของบุคคลผู้ขอยู่อุซึ่งท่านผู้ครูบา คว…

บทความนี้กล่าวถึงการบูชาพระพุทธเจ้าและพระสาวก โดยนำเสนอความหมายของการบูชาและการแสดงถึงพระเจดีย์ประเภทต่าง ๆ ที่เหมาะสมกับการบูชา. ธรรมะที่กล่าวถึงชี้ให้เห็นถึงคุณค่าของการน้อมบูชาผู้มีคุณธรรมสูงส่ง แล

… แล้วอากาม, ภัยอัษยกาม" [แก่รถ] บรรยายเหตุการณ์นั้น บอกว่า กมฺฑฺต ความว่า จากวัตถุกาม และกิเลสกาม, อธิบายว่า ความโศกก็ดี ภัยก็ดี ย่อมอาศัยกามแม่ ทั้ง๒ อย่างนั้นเกิด. ในการอุบเทศนา อนิตดินัณฤฎฎา ตั้งอยู่แล้…

…กี่ยวกับความโศกที่เกิดขึ้นในชีวิต โดยชี้ให้เห็นว่าโศกและภัยนั้นเกิดจากความยึดมั่นในอัษยกาม บทความยังอธิบายถึงกระบวนการและผลของโศกในชีวิต โดยจบด้วยการสรุปเนื้อหาเกี่ยวกับคติธรรมที่เกิดจากการแสดงคำสอนของพระพุ…

…กตันหา; ภัยอันมีแต่ไหน." [ แก้รสรา ] บรรดาบทเหล่านั้น บอกว่า คุณาย ได้แก่กันหาอันเป็นไปใน ทวาร ๖ อธิบายว่า ความโศกเป็นต้น ย่อมอาศัยดนหานั้นเกิดขึ้น. ในกาลอบเทศนา พระหมนต์ ตั้งอยูแล้วในโลคาปติผล ดังนี้แ.…

ในพระธรรมบทฉบับแปล ภาค ๖ เนื้อหาพูดถึงความเกี่ยวข้องระหว่างตันหากับความโศกและภัยที่เกิดขึ้นในชีวิต คำสอนนี้ชี้ให้เห็นว่าความโศกและภัยนั้นเกิดจากตันหา และสามารถเข้าใจได้จากการศึกษาและฝึกฝนตัวเองต่อไป โ

…สัจจะ และความคิดเห็น อันสัมปุตด้วย มรรคผล. บทว่า มนฑุกิ์ ความว่า ผู้ตั้งอยู่ในโลกุตตรธรรม ๔ ประการ, อธิบายว่า ผู้มโลกุตตรธรรมอันทำให้แจ้งแล้ว. บทว่า สมฺภาวินิ ความว่า ชื่อว่าสมปิดลิกว่าสาวาจัตถ์ ด้วยสัญญาณ …

พระศาสดาทรงบัญญัติเรื่องของมหากัสสปว่าเป็นบุคคลที่ได้รับความเคารพจากเทวาและมนุษย์ โดยสอนให้ทำการบูชาที่ถูกต้องตามหลักธรรม มีการชี้นำถึงคุณธรรมที่ควรประพฤติ เราได้รับรู้ถึงความสำคัญของศีล ความจริง และก

ประโยค - พระธัมมานุทูตฉบับแปล ภาค ๖ - หน้าที่ 265 เศรษฐีให้นายตราของตน เขาพูดว่า "ผมให้ไม่ได้," เมื่อเศรษฐี ในกรุงราษฎ์กฤ์ พูว่า "จงอย่าทำอย่างนั้น ท่านอาศัยฉันอยู่ตลอด เวลาถึงเพียงนี้เท่านั้น จึงไ

…มายหน้าที่ให้แก่บุตรของตน รวมถึงการสะท้อนซึ่งคุณค่าทางจริยธรรมในความสัมพันธ์ระหว่างครอบครัวและสังคม อธิบายสิ่งที่เกิดขึ้นในวัตถุที่มีอยู่และการบูชาของนาง ผู้ซึ่งมีความวิตกกังวลเกี่ยวกับภาวะที่เกิดขึ้นบนกิจว…

…ยฐานะ ๓ นั้น ." [แก้รบก] บรรดาบุรุษเหล่านั้น สองน่า ว่า สจุฑ ภณ ความว่า พึงแสดง คือพึงกล่าวคำสัตย์, อธิบายว่า ควรตั้งม่อยู่ในคำสัตย์. บทว่า น บุญเอย ได้แก่ ไม่ควรโกรธตอบบุคคลอื่น. บทว่า ยาโสิติ ความว่า บรรด…

ในเนื้อหานี้เสนอคำสอนจากพระศาสดาเกี่ยวกับการกล่าวคำสัตย์และการทำบุญ แม้จะมีเพียงเล็กน้อยก็ยังสร้างความดีให้แก่ผู้ทำได้ และการควบคุมอารมณ์ไม่ให้โกรธเป็นสิ่งสำคัญ ที่ช่วยให้ถึงสวรรค์ โดยการยอมรับในเคว้ง

…พระอเสมบูนี่ทั้งหลาย บรรลุมรรลุตาม ด้วยโมหในยปฏิปทา บทว่า กายาน นั้น สักว่านเป็น (หัวข้อ) เทศนาต้น. อธิบาย ว่า สำรวมแล้วด้วยทาราแม่ทั้ง ๓. บทว่า จุตจิต ได้แก่ เที่ยง บทว่า ธาน ได้แก่ ฐานะที่ไม่ดำริบ เป็นฐาน…

บทความนี้กล่าวถึงการบรรลุทางธรรมซึ่งเกี่ยวข้องกับพระอเสมบูนี่และการเป็นผู้สำรวมในธรรม ทั้งยังสำรวจเรื่องของการเอาชนะความทุกข์ เพื่อเข้าถึงนิปพานที่เป็นนิรทุกข์ผลงานนี้ดับความเศร้า ดำเนินเรื่องจากคำถาม

…พระธรรมปาทุฏฐกาถแปล ภาค ๖ - หน้าที่ 292 สรรเสริญนี้ เป็นเหมือนมีในวันนี้ คือเกิดขึ้นเมื่อกต หามได้ อธิบายว่า จริงอยู่ คนทั้งหลายยอมินทาคนว่านั่งว่า "ทำไม? คนนี้ จึงนั่งนิ่ง เหมือนคนหนวก เหนื่อยไม่รู้อะไร ๆ…

…การตีความเกี่ยวกับการสรรเสริญของบุคคลในสังคม โดยเฉพาะการพูดและการแสดงออกว่าใครเป็นผู้มีปัญญาและศีล. อธิบายถึงลักษณะของคนที่มีความโดดเด่นในการใช้คำพูดและการทำตัวให้ดี เพื่อที่จะได้รับการสรรเสริญจากผู้อื่น. น…

…งบนแผ่นดิน. ทุตของพระยาม พระผู้พระภาคตรัสเรียกว่า ยมรูปส. แต่ ค่านี้ พระองค์ตรัสหมายถึงความดนั่นเอง อธิบายว่า ความดาย ปรากฏแก่ท่านแล้ว. บทว่า อุบโยคมุข ความว่า กำท่านเป็นผู้ตั้งอยู่แล้วใกล้ปาก แห่งความเสื่อ…

บทนี้กล่าวถึงคำสอนที่สำคัญจากพระพุทธเจ้าเกี่ยวกับการเป็นบัณฑิตและการหลีกเลี่ยงความเสื่อม โดยพระองค์ตรัสว่า ขณะนี้เราควรทำที่พึ่งแก่ตนเองเป็นการเตรียมตัวในชีวิต เพราะความตายอยู่ไม่ไกล. พระองค์เตือนว่าค

… ด้วยว่า ผู้ใดทำศีลในเวลาที่ยังไม่ถึงปากแห่งความตาย สามารถ จะทำได้ทันแฉะ ผู้ณิชย์ชื่อว่าเป็นบฏิทิต. อธิบายว่า ท่านจงเป็นผู้ฉัน นั้น อย่าเป็นอันธพาล. สองบทว่า ทิพุทิ อริยภูมิ คำว่า ท่านทำความเพียงอยู่ อย่างน…

บทความนี้อธิบายเกี่ยวกับการทำศีลและการปฏิบัติธรรมในพระพุทธศาสนา โดยเน้นการสร้างที่พึ่งอุศลแก่ตัวเอง และเผยแพร่คุณค่…