หน้าหนังสือทั้งหมด

อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - ความปริเฉทที่ ๒
317
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - ความปริเฉทที่ ๒
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 317 พรรณนาความปริเฉทที่ ๒ [ข้อความเบื้องต้น] ประกอบความว่า วัตถุธรรม คือสภาวธรรม มี ๗๒ ประเภท พร้อมทั้งลักษณะ คือมีความคิดเป็นต้นเป็นลั
เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหะชี้ให้เห็นถึงการจัดกลุ่มวัตถุธรรมที่มีลักษณะต่างๆ โดยแบ่งแยกตามอำนาจและคุณภาพของธรรม มีการสงเคราะห์ธ…
หน้า2
355
…็นบัญญัติ หมาย ความตามข้อสังเกตของชาวโลก ฉะนี้แล ฯ ปริเฉทที่ ๘ ชื่อปัจจัยสังคหวิภาค ៨ ในปกรณ์ชื่อว่าอภิธัมมัตถสังคหะ จบด้วยประการฉะนี้ ฯ ๆ
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
405
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 405 นี้เป็นความต่างแห่งสมาบัติ ในอธิการแห่งสมาบัตินี้ และวิปัสสนา- กรรมฐานนัย จบ ฯ [สังคหคาถา] ก็บุคคลผู้ปรารถนาความยินดีรสการปฏิบัติใน
บทความนี้นำเสนอความสำคัญของอภิธัมมัตถสังคหะและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา อธิบายความแตกต่างระหว่างสมาบัติและวิปัสสนา และนำเสนอวิธีการภาวนา ๒ อย่างที…
อธิบายปัจจเวกขณญาณในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
433
อธิบายปัจจเวกขณญาณในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
…นี้ ว่า ธรรมชื่อนี้ เรากระทำให้แจ้งแล้วโดยเป็นอารมณ์ ฯ ในลำดับ ๑. ส. มหาวาร. ๑๕/๕๔๗ ๒. โดยอนุโลมปาฐะอภิธัมมัตถสังคหะฉบับพม่าและสีหล จึงแปลอีกนัยหนึ่งว่า "เพราะผลจิต ๒ หรือ ๓ ดวงเป็นไป... โดยเป็นธรรมชาต..." ให้สมกับคำ…
เนื้อหาเกี่ยวกับการพิจารณาปัจจเวกขณญาณซึ่งเป็นองค์ความรู้ในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยพูดถึงความสำคัญของมรรคและผลที่นำไปสู่การหลุดพ้น รวมถึงการวิเคราะห์ว่าผลจิตมีการเกิดขึ้นตามสภาวะธรรมชาติ พร้อมทั้งให้คว
อภิธัมมัตถสังคหะ: การวิเคราะห์ธรรมและเวทนา
109
อภิธัมมัตถสังคหะ: การวิเคราะห์ธรรมและเวทนา
* ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 109 อธิธัมมัตถสังคหบาลีแปล ปริเฉทที่ ๓ ชื่อปกิณณกสังคหะ [สังคหาคาถา] ธรรมคือจิตและเจตสิก ๕๓ อย่าง ประกอบกัน สมควรแก่การประกอบ โดยสภาพ
บทนี้นำเสนอการวิเคราะห์อภิธัมมัตถสังคหะซึ่งเน้นการศึกษาธรรมที่ประกอบด้วยจิตและเจตสิก 53 อย่าง โดยการจัดแยกธรรมเหล่านั้นตามเวทนา เหตุ กิจ แล…
การศึกษาพระปริยัติธรรมและการอบรมวินัยในมหาวิทยาลัยสงฆ์พม่า
100
การศึกษาพระปริยัติธรรมและการอบรมวินัยในมหาวิทยาลัยสงฆ์พม่า
ให้การอบรมสั่งสอนระเบียบวินัยข้อวัตรปฏิบัติต่างๆ ตลอดจนให้ ศึกษาไวยากรณ์บาลีมหากัจจายน์ และพระอภิธัมมัตถสังคหะ อรรถกถา อันเป็นพื้นฐานการศึกษาเล่าเรียนพระไตรปิฎกบาลี ของคณะสงฆ์พม่า มหาวิสุตารามมหาวิทยาลัย กาลต่อ…
…ยวกับการอบรมการศึกษาในมหาวิทยาลัยสงฆ์พม่า เช่น การกลับสู่หลักสูตรการเรียน การศึกษาไวยากรณ์บาลีและพระอภิธัมมัตถสังคหะ รวมถึงการศึกษาพระคัมภีร์ต่าง ๆ โดยสามเณรอาสภะที่มีความสามารถในการศึกษาพระปริยัติธรรมชั้นสูง เราสามา…
อารมณ์และผลของสมถกัมมัฏฐาน
40
อารมณ์และผลของสมถกัมมัฏฐาน
…มมัฏฐาน จะต้องศึกษาให้เข้าใจอารมณ์ของกัมมัฏฐานเสียก่อน จึงลงมือปฏิบัติได้ถูกต้องและได้ผลดี ในคัมภีร์อภิธัมมัตถสังคหะและคัมภีร์วิสุทธิมรรคได้แสดงอารมณ์ของสมถกัมมัฏฐานไว้ว่า มี 40 วิธี แบ่งเป็น 7 หมวด คือ กสิณ 10 อสุภะ…
การเจริญสมถกัมมัฏฐานต้องรักษาจิตให้มีอารมณ์เดียว อารมณ์ของสมถะทำให้จิตสงบ มี 40 วิธีแบ่งเป็น 7 หมวด โดยการปฏิบัติอย่างต่อเนื่อง จะทำให้จิตเกิดสมาธิ ส่งผลให้กิเลสสงบ โดยมีองค์ฌาน 5 ที่ช่วยข่มนิวรณ์ 5 จ
อารมณ์และนิมิตของกสิณ
18
อารมณ์และนิมิตของกสิณ
…ูป รส กลิ่น เสียง สัมผัส ธรรมารมณ์) กับอายตนะภายใน (ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ) ทั้ง 2 อย่าง ตาม คัมภีร์อภิธัมมัตถสังคหะ นิมิตแบ่งออกเป็น 3 คือบริกรรมนิมิต อุคคหนิมิต และปฏิภาคนิมิต อารมณ์ที่ได้รับเลือกและเพ่งเป็นกัมมัฏฐ…
เนื้อหาเกี่ยวกับอารมณ์และนิมิตในสมาธิ ซึ่งอารมณ์หมายถึงสิ่งที่จิตกำหนดและตรงกับนิมิต นิมิตแบ่งเป็น 3 ประเภทคือ บริกรรมนิมิต อุคคหนิมิต และปฏิภาคนิมิต โดยบริกรรมนิมิตหมายถึงการเลือกอารมณ์เพื่อฝึกสมาธิ
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
1
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…ธเจ้า ผู้มีพระภาคอันชั่งไม่ได้ พร้อมทั้งพระสัทธรรมและหมู่แห่งพระอริยสงฆ์อัน สูงสุดแล้ว จักกล่าวปกรณ์อภิธัมมัตถสังคหะ ฯ อรรถแห่งพระอภิธรรม อันพระผู้มีพระภาคเจ้าตรัส ไว้ในพระอภิธรรมนั้น โดยปรมัตถ์ทุกประการ มี ๔ อย่าง ค…
ในเอกสารนี้เราจะสำรวจอภิธัมมัตถสังคหบาลี ซึ่งเป็นปกรณ์ที่สำคัญในพระอภิธรรม โดยมีการอภิปรายถึงองค์ประกอบหลัก ได้แก่ จิต เจตสิก รูป และนิพพาน นอกจากนี้ยังมีการนำเสนออย่างเคารพต่อพระรัตนตรัยและพระสัมมาสั
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา
9
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา
…๐) ผู้รู้ทั้งหลาย ได้กล่าวจิตไว้ ๑๒๑" ด้วยประการอย่าง นี้แล ฯ ปริเฉทที่ ๑ ชื่อจิตตสังคหวิภาค ในปกรณ์อภิธัมมัตถสังคหะ จบ ด้วยประการฉะนี้ ન จิต ฌานละ ๑๑ คือ รูปฌานที่ ๑ ถึงที่ ๔ ทุกชั้น มีกุศล ๑ วิบาก ๑ กิริยา มรรค ๔ ผ…
บทเรียนประจำหน้านี้กล่าวถึงความแตกต่างทางจิตและฌาน โดยแบ่งแยกประเภทของจิต ได้แก่ รูปฌาน อรูปฌาน และกุศลจิต พร้อมสถิติจำนวนจิตต่างๆ โดยจบที่ประเด็นหลักคือการรวมองค์ประกอบต่างๆ ของฌาน การนับประเภทจิตที่
อภิธัมมัตถสังคหะและอภิธัมมัตถวิภาวินี
10
อภิธัมมัตถสังคหะและอภิธัมมัตถวิภาวินี
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 10 อภิธัมมัตถสังคหฎีกาแปล [ชื่ออภิธัมมัตถวิภาวินี] คาถาเริ่มต้น ข้าพเจ้า" ผู้ชื่อว่าสุมังคละ ขอถวายนมัสการ พระพุทธเจ้า ผู้มีพระกรุณาและ
เนื้อหานี้กล่าวถึงอภิธัมมัตถสังคหะและอภิธัมมัตถวิภาวินี โดยเริ่มจากการไหว้พระพุทธเจ้าและพระสงฆ์ ต่อต้านอุปสรรคทางอรรถศาสตร์ที่เป็นความ…
อภิธัมมัตถสังคหะและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
13
อภิธัมมัตถสังคหะและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
ๆ ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 13 จะยังความขะมักเขม้นให้เกิดแก่นักเรียนทั้งหลาย ฯ การกล่าวคือชื่อก็เพื่อ สะดวกแก่การเรียกฯ นี้ความรวมในอารัมภคาถานั้น ๆ ส่วนความเรีย
เนื้อหานี้นำเสนอความสำคัญของอภิธัมมัตถสังคหะซึ่งเกี่ยวกับพระสัมมาสัมพุทธเจ้าและการตรัสรู้ของพระองค์ โดยนำเสนอการอธิบายทั้งในด้านวินิจฉัยและความห…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 18
18
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 18
…ัตถ์ที่แท้จริง อรรถที่พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสแล้วในพระอภิ ธรรมนั้น ชื่อว่าอภิธัมมัตถะ ปกรณ์ที่ชื่อว่าอภิธัมมัตถสังคหะ เพราะ อรรถว่า เป็นที่รวบรวมอรรถ ที่พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสในพระอภิธรรม นั้นไว้ หรือเป็นเครื่องรวบรวม…
ในหน้าที่ 18 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี กล่าวถึงความสำคัญของหมู่แห่งพระอริยสงฆ์และพระสัมมาสัมพุทธเจ้า โดยเน้นถึงความสัมพันธ์ระหว่างพระธรรมและอริยสงฆ์ รวมถึงการถวายบังคมด้วยความเคารพอย่างถูกต้อง อธิบายถึงก
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
150
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 150 อภิธัมมัตถสังหคหฎีกาแปล พรรณนาความปริเฉทที่ ๔ [ข้อความเบื้องต้น] ประกอบความว่า ข้าพเจ้าครั้นได้กระทำการสงเคราะห์ประเภท แห่งจิตตุปบา
บทความนี้กล่าวถึงการสงเคราะห์จิตตุปบาทผ่านการตีความอภิธัมมัตถสังคหะ โดยแบ่งแยกเป็นภูมิและบุคคลเพื่อแสดงการเปลี่ยนแปลงและความสัมพันธ์ระหว่างจิต โดยอ้างอิงจากการแสดงปวัต…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี: ตติยฌาน และจตุตถฌาน
110
อภิธัมมัตถสังคหบาลี: ตติยฌาน และจตุตถฌาน
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 110 ตติยฌาน และจตุตถฌาน ๔๔ รวมเป็น ๖๒ อย่าง ๆ ก็จิตที่สหรคต ด้วยโทมนัส ได้แก่ปฏิฆจิต ๒ เท่านั้น ฯ จิตที่เหลือแม้ทั้งห สหรคตด้วยอุเบกขาอ
เนื้อหาในบทนี้กล่าวถึงการศึกษาจิตและเวทนาในอภิธัมมัตถสังคหะ โดยแยกประเภทของจิตได้เป็น 6 แบบ และเวทนาที่มีอยู่ 3 แบบ คือ สุข ทุกข์ และอุเบกขา ซึ่งมีการระบุจำนวน…
การศึกษาเกี่ยวกับทวารในอภิธัมมัตถสังคหะ
113
การศึกษาเกี่ยวกับทวารในอภิธัมมัตถสังคหะ
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 113 ชื่อว่าทวาร ในทวารสังคหะ มี 5 อย่าง คือ จักขุทวาร ๑ โสต- ทวาร ๑ มานทวาร ๑ ชิวหาทวาร ๑ กายทวาร ๑ มโนทวาร ๑ ฯ บรรดาทวารเหล่านั้น จักข
บทความนี้นำเสนอรายละเอียดเกี่ยวกับทวารทั้งห้าตามอภิธัมมัตถสังคหะ ได้แก่ จักขุทวาร, โสตทวาร, มานทวาร, ชิวหาทวาร, กายทวาร, และมโนทวาร โดยอธิบายถึงการเกิดของจิต ๔๖ ภาย…
อภิธัมมัตถสังคหะบาลี: จิตและอารมณ์
115
อภิธัมมัตถสังคหะบาลี: จิตและอารมณ์
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 115 เป็นต้น มีอารมณ์ได้เฉพาะอย่างหนึ่ง ๆ มีรูปเป็นต้นตามลำดับ ส่วน มโนธาตุ ๓ มีอารมณ์ทั้ง ๕ อย่าง มีรูปเป็นต้น ฯ กามาวจรวิบากจิต ที่เหล
ในเนื้อหาของอภิธัมมัตถสังคหะบาลีกล่าวถึงความสัมพันธ์ระหว่างจิตและอารมณ์ โดยเฉพาะความหมายของจิตในประเภทต่าง ๆ เช่น กามาวจรวิบากจิ…
อภิธัมมัตถสังคหะ: วัตถุและวิญญาณธาตุ
116
อภิธัมมัตถสังคหะ: วัตถุและวิญญาณธาตุ
က ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 116 ชื่อว่าวัตถุ ในวัตถุสังคหะ มี 5 อย่าง คือ จักขุ ๑ โสตะ ๑ มานะ ๑ ชิวหา ๑ กาย ๑ หทัยวัตถุ ๑ ก็วัตถุเหล่านั้นแม้ทั้งหม ย่อมได้ในกามโ
เนื้อหาเกี่ยวกับการศึกษาอภิธัมมัตถสังคหะและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา โดยเฉพาะเรื่องวัตถุ 5 อย่างในกามโลก รวมถึงการที่มโนวิญญาณธาตุและวิญญาณธาตุ…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 118
118
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 118
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 118 อภิธัมมัตถสังคหฎีกาแปล พรรณนาความปริเฉทที่ ๓ [ข้อความเบื้องต้น] บัดนี้ ท่านอาจารย์เพื่อแสดงการสงเคราะห์จิตและสิกตามที่ กล่าวแล้ว เข
เนื้อหานี้กล่าวถึงการจำแนกธรรมในอภิธัมมัตถสังคหะ โดยเฉพาะการวิเคราะห์จิตและสิกตามที่ประสบการณ์ต่าง ๆ สื่อถึง เป็นการชี้ให้เห็นการประสานกันของจิตและเ…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา
148
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - หน้าที่ 148 ก็แลในวิถีสังคหะนี้ กิริยาชวนะและอัปปนาชวนะ ย่อมไม่ได้แก่ บุคคลผู้มีเหตุ ๒ และผู้ไม่มีเหตุฯ อนึ่ง วิบากที่ประกอบด้วยญาณ ย่อมได้ในสุ
ในบทนี้นำเสนอรายละเอียดเกี่ยวกับวิถีจิตในอภิธัมมัตถสังคหะ โดยอธิบายถึงกิริยาชวนะและอัปปนาชวนะที่มีต่อบุคคลในแต่ละประเภท รวมถึงการเข้าถึงวิบากและการแสดงถึงควา…