อรรถกถา : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 6 / 42

ประโยค- มังคลัตถทีนี้แปล เล่ม ๙ หน้า ที่ 4 ด้วยเหตุนั้น ในอรรถกถา ท่านจึงกล่าวว่า "เจตนาเป็นเหตุ บริจาคทาน อันมีวัณฎ ๑๐ มัจจุตเป็นต้น ซึ่งมีปัญญาเครื่องรู้เป็น เบื้อ…

…นั้นมีปัญญาเครื่องรู้ที่เป็นพื้นฐานสำคัญ เพื่อให้การบริจาคเป็นไปด้วยเจตนาที่ดี ทั้งนี้ยังมีการพูดถึงอรรถกถาที่เกี่ยวข้องเพื่อการศึกษาให้เข้าใจในคติธรรมชั้นสูงเกี่ยวกับทาน ซึ่งส่งผลต่อการพัฒนาคุณธรรมและจริยธร…

[๑๙] อรรถกถา โกณฑ์กล่าวดูว่า "บรรดาบาล่านํ้าขอว่า ปฏิปทาเทส ความว่า เลี้ยงดูด้วยมินฑบาท, อธิบายว่า ได้ด้วยมินฑบา…

เนื้อหาเกี่ยวกับอรรถกถาโกณฑ์ชี้ให้เห็นถึงความสำคัญของการถวายมินฑบาทและผลของการทำทานในพระพุทธศาสนา โดยยกตัวอย่างพระผู้มีพระภ…

…ุโววายเฉพาะ บรรพชิตผู้มีศีล, พราหมณ์ ยุญฯเต็ม , ฯลฯ มีผลมากกว่า แล้วนี่ คานิสงฆาเท่า ดั่งนี้. [๓๔] อรรถกถา(นาย)ทันทสุดว่า "ทานยั่งยืน คือ นิจจัด ทั่งหลาย ชื่อจิฏฐนา ในสูตรนั้น. ยุญอย่างใดอย่างหนึ่ง แม้นกุลท…

เนื้อหาในบทความนี้พูดถึงพระเจ้าโลกลามและอุปทานของพระเถรต่างๆ ที่ได้มีการนำเสนอในคัมภีร์มาหก โดยมีการสรุปเกี่ยวกับความสำคัญของการให้ทานในพระพุทธศาสนา และเจตคติที่ควรมีต่อการให้ โดยยกตัวอย่างจากเหตุการณ

…ีอะไรเป็นเหตุ ? เพราะ เหตุว่าบุคคลนั้นเป็นผู้ปกติประพฤติดีธรรม ประพฤติชอบอย่างนี้แหละ." พระบาล จบ. [อรรถกถา] [๕๖] นี้อธิบายในอรรถกถาทุกนิมิต องค์อุตตรนิกายว่า "บท ว่ า ชมภูริสมจริยเหตุ คือ มีความประพฤติดีเส…

…ะพฤติดดีที่เป็นสาเหตุให้บุคคลบรรลุญาณศักดิ์สิทธิ์ที่เกิดจากการหลุดพ้นจากอาสะ โดยยกตัวอย่างคำอธิบายในอรรถกถาเพื่อให้เข้าใจการประพฤติดีที่เป็นปัจจัยสำคัญในการเข้าถึงปัญญาวิมุตติ.

…ว่า "ธรรม kuwata สัตว์ผิฏฐิแล้วอุบัติขึ้น (อีก) ย่อมไม่มี ด้วย บทว่า นฤก ดิฏฐา โอปปาติกะ ดังนี้." อรรถกถาว่า ทิฏฐิปานิทัสส ในกินเจปฏิกูลว่า "สองงว่า สมมุตุกฎา สมมุติปฏิุ่นาม มีความว่า สมณะและพรหมณัสตั้ง …

เอกสารถูกศึกษาเกี่ยวกับมังคีละกติปนิเปล ซึ่งเน้นความสำคัญของการปฏิบัติธรรมที่ถูกต้องในชีวิต เพื่อให้ถึงธรรมสูงสุด ความใช้ชีวิตในมรรคา ส่วนที่กล่าวถึงอริยสัจและความเข้าใจในธรรมที่สอดคล้องกับคำสอนของพระ

…ปิพพิพาดหลาย ผลเป็นพาหิรปิฏกได้ ประพฤดูกันมาแล้ว เพราะเหตุนี้ พระผู้พระภาคไม่ทรงแสดงไว้ในสูตรนี้." อรรถกถา จบ [๗๐] ก็ภาสเลยกสูตรว่า "วิร ศัพท์ มี โกฏฐาสศัพท์เป็น เนื้อความ เหมือน วิร ศัพท์ในประโยคทั้งหลายว…

เนื้อหาอธิบายความบังเกิดของเทวดาในเทวโลก ๒ ชั้น ผ่านกรรมบถ ๑๐ ประการ โดยพระผู้พระภาคทรงแสดงถึงความสำคัญของศีลและการบริหารกสิณในการเจริญฌาน และผลที่เกิดขึ้นกับบุคคลที่มีศีลที่ดี ในการที่จะบังเกิดในชั้น

ประโยค ๕ มั่งคลอดที่เป็นเปล เล่ม ๓ - หน้ารที่ 131 [๑๕] อรรถกถาขุทฺกปุราณะ ว่า "บรรดาคงไม่นานนั้น เจตนาเป็นเหตุว่าล่วงฐานะ โดยประสงค์จะล้างสัพธรรม ซึ่งเป็นไปทางกาย…

…ุทธศาสนา ซึ่งว่าเกิดจากการตั้งเจตนาที่ล่วงฐานะและความประสงค์จะล้างสัพธรรมผ่านกายาวุธ พร้อมอ้างอิงถึงอรรถกถาต่างๆ ที่อธิบายเกี่ยวกับมรรคที่ต้องมีเจตนา อพรหมจรรย์จึงเกี่ยวข้องกับการทำความเข้าใจในวิถีที่ถูกต้อง…

๙. ประโยค๕ - มังสลีกถิ่นนี้บิ่นเปล่า เล่ม ๓ - หน้าที่ 180 [๒๖๒] อรรถกถาสุราปานิสิกขาขวัญว่า "ปานชาติดใส่เชือแง่ง ชื่อว่าสุราปานชาติดที่ว่าด้วยรสแม่เหงมะพร้าวเป็นต้น ย่อมถึ…

เนื้อหาพูดถึงการจัดประเภทสุราและน้ำดองในบริบทของวรรณกรรมไทย โดยอรรถกถาสุราปานิสิกขาเตรียมข้อมูลเกี่ยวกับรสชาติที่เกิดจากการหมัก เช่น น้ำดองดอกไม้ น้ำดองผลไม้ และน้ำดองน้ำ…

ประโยค ๕๔ - มั่งคลัตถิอันเป็นแปล เล่ม ๓ - หน้าที่ 181 นั่นแห่ ชื่อว่าน้ำเมา เพราะอรรถกถาเป็นที่ตั้งแห่งความเมา, กิ่รอปะอะไร ๆ แม้อย่างอื่น อันเป็นที่ตั้งแห่งความเมา มีอยู่ ปนะนั้น ก็ชื่อว่…

เนื้อหาพูดถึงนิยามของน้ำเมาและมัชชะตามที่กล่าวในอรรถกถา โดยอธิบายถึงการที่สุราและเมรัยเป็นที่ตั้งแห่งความเมา และการสำรวมจากการดื่มน้ำเมาเป็นหลักการสำคัญในก…

…เข้มแข็งและความ เพียร และวิฒาใหญ่ใน นี้ ของเรา เป็นวิภาคแห่ง พรหมจรรย์ที่เราเอาประพบดีแล้ว." [๕๕๕] อรรถกถา ปุณณาคชาดกนั้นว่า "บรรดาทานหล่านั้น กล่าวว่า มนุษโลก คือ ในรูปภาพจับปะ ในแต่ละองค์...หลาย * พระมหา…

…และศรัทธา ที่วัดบรนิเวศวิหารกล่าวถึงแนวทางการปฏิบัติและความเชื่อของพรหมจรรย์ผ่านเรื่องเล่าจากชาดกและอรรถกถาโดยวิธีการจัดเตรียมทานอย่างเหมาะสมเพื่อประโยชน์ของการพัฒนาในมนุษยโลกนี้ การเข้าถึงพรหมจรรย์นั้นมีอิท…

…ย่อมรู้ว่าถิงโดยชอบ บาลีในโลกธรรมสูตรที่ ๒ ในปฐมวรรค ปฐมปิณนา สาใน อัญญถินาบติ องคุตตรนิวาย. [๒๕๕] อรรถกถา ทุติย โลกธรรมสูตรนั้นว่า "บทว่า โก วิสิโล คืออะไรเป็นเหตุแลกกัน โดยว่า อภิปลายโล ได้แก่ เป็นความ ปร…

บทความนี้นำเสนอการวิเคราะห์ธรรมในโลกธรรมสูตรที่ ๒ ผ่านการตีความหมายและคำศัพท์สำคัญ เช่น 'อภิปลายโล' และ 'ปริทยาย' พร้อมการอธิบายเกี่ยวกับการปฏิบัติหลักโดยผิดเหตุต่างๆ ในทางธรรมเพื่อให้เกิดความเข้าใจที

…ค ได้ตรัสคำนี้ตามท่านพระราชว่า) “มาร มารคือรูป มารคือทาน มารคือสัญญา มารคือสงสาร มารคือวิญญาณ." อรรถกถา-ขันทธรรมว่านว่า “มาระ ท่านเรียกวามาร ในพระนามนี้นั้น ก็เพราะเหตุที่ชื่อว่ามาระ อันพื้นฐานเป็นต้น ไม…

บทความนี้นำเสนอคำอธิบายเกี่ยวกับคำว่า 'มาร' ซึ่งมีความหมายหลายอย่างตามพระธรรมเทศนา พระผู้พระภาคได้อธิบายว่า มารคือรูปร่าง ร่างกาย ความรู้สึกและสิ่งที่ยึดถือซึ่งทำให้มนุษย์ประสบความลำบากและทุกข์ยาก การ

…็. นอกจากเป็นแค่กรณียะ: การออกรถอุบัติอีกนอกจาก เป็นวุปฐาน." [ อนามญญุติปทบาตรใหแก่ มาราคาปิ ] [๒๔] อรรถกถา๚สังหารวัดในตรียปราชาวิหาว่า " อนาท- มญญุติปานาคต ภิกษุพึ่งให้ แม้แก่มาราคาปิและบิดาก่อน. แม้ทาว่า ๑…

เนื้อหาพูดถึงพระเดชที่ได้ทำภัตกิจและล้างบาตร รวมถึงการพูดถึงความสำคัญของการปฏิสันทํในพระพุทธศาสนา พร้อมคำสอนเกี่ยวกับการสงเคราะห์ของภิกษุในการทำหน้าที่ตามที่ควร ทำกิจเพื่อบรรเทาความรำคาญใจและเสริมสร้า

…ที่ตน เทวยอยู่ เพราะเหตุนี้ ข้าพเจ้าจึงรักษาโอวาท ขอความเป็นผู้มีมาก อย่าได้มาอีกเลย." [ แก้ธรร ] อรรถกถาชาดกว่า " บรรดาท่านเหล่านั้น นบว่า อติพยโนะ คือ ดูหมิ่น ได้แก่ คดีเดียอยู่. นบว่า โกฎกูฏเกน ได้แก่ ค…

ในบทนี้กล่าวถึงความสำคัญของการมีมนุษยสัมพันธ์และการรักษาโอวาทในชุมชน โดยมีตัวอย่างจากปัญญาโปรสถานที่เคยดูถูกที่อยู่ของตนและถูกผลักดันให้ออกจากชุมชน และสรุปว่าความเป็นผู้มีมากควรรักษาให้ดี เพื่อไม่ให้เ

…ั้นและประการนั้น พระอรธร กถาจารย์ จึงกล่าวว่า "อิม สตุตา" เป็นดังนั้น. [วันธรรมสวดนะโดยปกติ] [๒๗๔] อรรถกถาว่า "อาจารย์ผู้อื่น กล่าวว่า การฟัง ธรรมในวันที่ ๕ ข้อว่า การฟังธรรม โดยภาค สงฆ์ที่พระธรรม- สังคทาก…

เนื้อหาเกี่ยวกับสังขารเฉพาะทางที่ปรากฏในงานเขียนของพระอรธรรมอาจารย์ เช่น อรรถกถาการฟังธรรมและความเข้าใจในวิญญาณที่เกิดขึ้นจากสังขารในภาคปฏิบัติ โดยเน้นที่การฟังธรรมในวันที่ ๕ และกา…

…รม ด้วยวาจา เพ่งดัยใจ แทบหมดคล้ายดี คำทฤษฎี อานิสงส์ ๔ เหล่านี้ อันก็ภูมิพึงหวังได้ " ดังนี้ [๗๖๑] อรรถกถา โศตนาคุณสูตรนั้นว่า "บทว่า โศตนาคุณ ความว่า อันก็ภูมิชื่อโศตประสาทลงแล้ว กำหนดด้วยโศตคืออญฺญา สองบ่…

บทนี้นำเสนอทฤษฎีเกี่ยวกับอานิสงส์ของการบูชาธรรมและการเรียนรู้ ซึ่งอธิบายถึงความสำคัญของการทำความเข้าใจธรรมและการปฏิบัติตนให้ตรงตามคำสอนของพระพุทธเจ้า และกล่าวถึงอานิสงส์ที่พึงหวังได้จากการมีจิตใจที่ตั

…ธรรมตามสมควรแก่ธรรม โดยเคารพ. ภิกษุทั้งหลาย ธรรม ๕ นี้แห ย่อมเป็นไป ดΩ ๆ ๆ ๆ ดังนี้. จตุตถสูตร จบ. อรรถกถา“จตุสูตรนี้ว่า “ข้อน่า ฑูฬพะ ธมฺม สุตฺติ ความว่า เป็นผู้ไม่เมียโลดลง กระทำกิจที่ทำแล้ว ฟ้องอยู่. กล่…

ในบทนี้ได้กล่าวถึงความสำคัญของการฟังธรรมและการปฏิบัติธรรม โดยเฉพาะการเคารพในพระธรรม โดยหากไม่ฟังและปฏิบัติตามธรรม ย่อมสร้างความเสื่อมแห่งพระศาสนา ในขณะที่การเคารพและปฏิบัติตามธรรมจะสร้างความมั่นคงให้ก

…ลกแล้วอันคุณล- มาคติเตือนแล้ว จักเป็นพระปัจเจกพุทธะผู มิอุณหาที่สุดสุดได้ ปราชญ (ชื่อ) ว่าโสมมัส." อรรถกถา จบ. ภูฏาจูสีหนานาทุสูตรนั้นว่า "นาถูกได้บ่มมัสการอยู่ เพราะ นำพืบมารมีแห่งปิ่นจาโพธิครอด ๆ สงไขยามไ…

บทความนี้เน้นถึงความสำคัญของการเคารพพระพุทธศาสนาและความเข้าใจเกี่ยวกับพระพุทธเจ้า โดยกล่าวถึงการทำความเข้าใจในคำสอนและแนวทางเพื่อให้มีการฝึกปฏิบัติตนให้ถูกต้อง รวมถึงความสำคัญของการเดินทางสู่ที่สุดแห่

ประโคทร – มังคัลลัตที่ป็นเปล เล่ม ๒ หน้า ที่ 299 ขึ้นอานชอบธรรม ได้มาโดยธรรม.' [๒๓๓] อรรถกถา-จตุลิยบทนั้นว่า "ทว่า อฏฐฐานวิริยธี- คตเธ ได้แเก อันตนได้มาแล้ว ด้วยความเพียร กล่าวคือความหมัน …

เนื้อหานี้กล่าวถึงอรรถกถาจตุลิยบท มีการวิเคราะห์แต่ละกรณีที่เกี่ยวข้องกับการได้มาซึ่งสิ่งต่าง ๆ โดยการมุ่งมั่นและการประกอบด้ว…

…า "ก็บุตรมิ จำพวก บุรอิ้นไม่มีเลย, คือ บุรผู้รับปิดอยู่ภายใน(สำนักงาน) บุรที่เขาให้ บุรเกิดแต่ตน." อรรถกถา: ปันทรชาดกว่า "บทว่า อณุโณ ความว่า ชื่อว่า บุรอื่น คือจำพวก ๕ ย่อมไม่มี. บทว่า อนุตวา ได้แก่กลุ่มผู…

บทความนี้พูดถึงวาทัญญุที่มีความเกี่ยวข้องกับธรรมและคุณลักษณะที่สำคัญของบัณฑิต โดยมีการยกตัวอย่างจากบาลีเพื่อชี้แจงแนวคิดอย่างชัดเจน. การอภิปรายในหัวข้อเกี่ยวกับบุรุษและบริษัทต่างๆ เป็นส่วนสำคัญในการระ