หน้าหนังสือทั้งหมด

การปฏิบัติสมาธิและการบริโภคโภชนาการอย่างมีสติ
28
การปฏิบัติสมาธิและการบริโภคโภชนาการอย่างมีสติ
…นดังพ่อครัว กล่าวคือ นายขมังธนูผู้ชาญฉลาด ทำงานในการยิงขนทรายอยู่ ยิ่งถูกขนทรายในวาระใด จึง กำหนดจับอาการแห่งเท้าที่เหยียบยัน แห่งคันธนูแห่งสายธนู และแห่งลูกธนูในวาระนั้นว่า เรา ยืนด้วยอาการอย่างนี้ จับคัน…
…บกับการยิงขนทรายและการทำอาหารของพ่อครัวซึ่งชาญฉลาด เพื่อแสดงให้เห็นถึงความสำคัญของการสังเกตและควบคุมอาการต่างๆ ขณะที่ทำสมาธิและการบริโภค เพื่อให้บรรลุถึงอัปปนาและความสำเร็จของการปฏิบัติ จัดทำในลักษณะที่เข้…
ความหมายของอนุสติในพระพุทธศาสนา
40
ความหมายของอนุสติในพระพุทธศาสนา
…เกิดสติฝ่ายดี ที่ เรียกว่า สัมมาสติ เช่น การตามระลึกถึงพระพุทธคุณ พระธรรมคุณ พระสังฆคุณ เป็นต้น โดย อาการตามระลึกถึงนี้จะทำให้จิตของผู้ปฏิบัติมีสติ และเมื่อกระทำให้มากจิตจะเป็นสมาธิ กระทั่ง สามารถพัฒนาจิตใ…
อนุสติคือการตามระลึกถึงธรรมอันเป็นที่ตั้งแห่งสติในพระพุทธศาสนา โดยมีเป้าหมายในการพัฒนาจิตให้บริสุทธิ์และสามารถเข้าถึงพระนิพพานได้อย่างมีประสิทธิภาพ ผ่านการฝึกฝน 6 อนุสติที่ช่วยเพิ่มพูนความเข้าใจและควา
แนวคิดการเจริญกายคตาสติในพระพุทธศาสนา
93
แนวคิดการเจริญกายคตาสติในพระพุทธศาสนา
…อย่างยิ่งจะทำให้ละอกุศลธรรม และเป็นเหตุแห่งการบรรลุมรรคผลนิพพาน 2. การเจริญกายคตาสติ ใช้วิธีการเจริญอาการหรือโกฏฐาสะ 32 ประการในร่างกาย โดยมีกิจที่ต้องศึกษา 2 ประการใหญ่ๆ ที่เรียกว่า อุคคหโกสัลละ และมนสิกา…
…ทรงสรรเสริญเป็นอย่างยิ่ง ช่วยให้ละอกุศลธรรมและบรรลุมรรคผลนิพพาน การเจริญกายคตาสติมีขั้นตอนในการศึกษาอาการ 32 และกิจที่เรียกว่าอุคคหโกสัลละและมนสิการโกสัลละ โดยเริ่มจากการท่องอาการ 32 ให้คล่องซึ่งเป็นพื้นฐา…
ความสำคัญของกายคตาสติ
95
ความสำคัญของกายคตาสติ
…ยของกายคตาสติ กายคตาสติ คือ การระลึกถึงส่วนต่างๆ ของร่างกาย ซึ่งเป็นที่ประชุมกันด้วยโกฏฐาสะ 32 หรือ อาการ 32 กายคตาสตินี้มีชื่อเรียกอีกอย่างหนึ่งว่า ทวัตติงสาการกัมมัฏฐาน ในกายคตาสติสูตรได้กล่าวถึง การมีสต…
ในธรรมะกล่าวถึงว่าอกุศลธรรมที่ยังไม่เกิดนั้นไม่สามารถเกิดขึ้นได้ และการเปิดเผยความจริงเกี่ยวกับร่างกายมีความสำคัญต่อการปฏิบัติเพื่อให้จิตเป็นอิสระจากการยึดมั่นในร่างกาย พระสัมมาสัมพุทธเจ้าจึงเสนอแนวทา
การเจริญกายคตาสติและการศึกษาเบื้องต้น
96
การเจริญกายคตาสติและการศึกษาเบื้องต้น
…0.น้ำไขข้อ (ลสิกา) 24.น้ำเหงื่อ (เสโท) 31.น้ำมูตร (มุตตัง) 25. น้ำมันข้น (เมโท) ในอรรถกถามีเพิ่มเป็นอาการ 32 คือ เยื่อในสมองศีรษะ (มัตถะเก มัตถลุงคัง) กายคตาสติที่พระอรรถกถาจารย์และพระพุทธองค์ทรงยกย่องชมเช…
เนื้อหาเน้นการเจริญกายคตาสติ โดยมีหลักการสำคัญที่ต้องรู้ก่อนปฏิบัติ เช่น อุคคหโกสัลละ และ มนสิการโกสัลละ ซึ่งประกอบไปด้วยความฉลาดในการศึกษา 7 อย่าง ช่วยให้เข้าใจและสามารถฝึกฝนการเจริญสติได้อย่างมีประส
การเจริญอานาปานสติและเสนาสนะที่เหมาะสม
139
การเจริญอานาปานสติและเสนาสนะที่เหมาะสม
…ใจเข้ายาว 2. เมื่อหายใจเข้าสั้น ก็รู้ชัดว่าหายใจเข้าสั้น เมื่อหายใจออกสั้น ก็รู้ชัดว่าหายใจ ออกสั้น อาการที่ลมหายใจยาวหรือสั้นนั้น พึงทราบด้วยระยะทางและช่วงเวลาที่หายใจ เหมือน อย่างน้ำหรือทรายที่แผ่ออกไป เ…
ทรงตรวจตราเสนาสนะเพื่อการปฏิบัติธรรมอย่างเหมาะสม โดยเฉพาะในการเจริญอานาปานสติช่วงฤดูต่างๆ อธิบายถึงท่านั่งที่ถูกต้องและการตั้งสติระลึกลมหายใจทั้งยาวและสั้น โดยการทำเช่นนี้ทำให้ผู้ปฏิบัติสามารถบรรลุอริ
การศึกษาเกี่ยวกับการหายใจและสมาธิ
141
การศึกษาเกี่ยวกับการหายใจและสมาธิ
…ัวลงโน้มไป ข้างหน้า เอี้ยวตัว เอน คู่ เคลื่อน แกว่ง สั่น ไหว เมื่อทำความเพียรต่อไปด้วยคิดว่าเราจะทำ อาการที่ไม่สงบเหล่านี้ให้สงบให้นิ่งด้วยการกำหนดลมหายใจเข้าออก กายสังขารที่หยาบก็จะ ค่อยๆ สงบระงับ มีความร…
บทนี้เน้นการศึกษาเกี่ยวกับการกำหนดลมหายใจเข้าออกเพื่อทำให้กายสังขารสงบและเข้าสู่ระดับฌานที่แตกต่างกัน ตั้งแต่การทำจิตให้สงบผ่านการหายใจเข้าออก จนถึงการรู้สึกถึงปีติและสุขในระดับฌานที่ 2 และ 3 พร้อมทั้
การทำจิตให้รู้เท่าทันอารมณ์
142
การทำจิตให้รู้เท่าทันอารมณ์
…นี้ คือ นิพพาน เรามีความเห็นที่สงบ * จิต คือ ธรรมชาติที่รู้อารมณ์ 2 เจตสิก คือ ธรรมที่ประกอบกับจิต, อาการหรือคุณสมบัติของจิต หมายถึงกิเลสและคุณธรรมทั้งปวง เช่น ความโลภ ความโกรธ ความหลง ศรัทธา เมตตา สติ ปัญ…
เนื้อหานี้สอนเกี่ยวกับการทำจิตให้รู้เท่าทันการเข้ามาและออกไปของอารมณ์ผ่านการสังเกตลมหายใจและการพัฒนาสมาธิ กอปรกับการเรียนรู้เพื่อความหลุดพ้นจากสภาวะอารมณ์ต่างๆ เช่น ความเฉื่อยชา ความฟุ้งซ่าน และความเศ
การพิจารณาสภาพแวดล้อมและซากศพในอสุภกัมมัฏฐาน
17
การพิจารณาสภาพแวดล้อมและซากศพในอสุภกัมมัฏฐาน
…นมาได้ แต่แท้จริงแล้ว ก้อนหิน หรือต้นไม้เหล่า นั้นเดินมาไม่ได้ แม้ร่างศพก็เช่นเดียวกัน เดินมาไม่ได้ อาการที่ปรากฏนี้เกิดขึ้นจากสัญญา อย่า กลัวไปเลย” เมื่อเป็นเช่นนี้ นักปฏิบัตินั้นก็จะยังจิตให้ร่าเริง บำเพ…
เมื่อเข้าถึงสุสาน ควรสังเกตสภาพแวดล้อมโดยรวมเพื่อเตรียมตัวสำหรับการปฏิบัติอสุภกัมมัฏฐาน เพื่อหลีกเลี่ยงความกลัวจากการเห็นเงาหรือสิ่งผิดปกติ การพิจารณาซากศพต้องมีระเบียบเพื่อไม่ให้เกิดความกลัวโดยการเลื
ข้อควรรู้ในเมตตาพรหมวิหาร
66
ข้อควรรู้ในเมตตาพรหมวิหาร
…ลายเป็นลักษณะ มีการทำประโยชน์ให้แก่สัตว์ทั้งหลายอย่างใกล้ชิด เป็นกิจ ทำการเจริญเมตตา 3. ปัจจุปัฏฐาน อาการปรากฏ) : มีการบำบัดความแค้นเคืองเป็นอาการปรากฏแก่ผู้ที่ 4. ปทัฏฐาน(เหตุใกล้) : 5. สัมปัตติ(ความสมบูร…
เมตตาพรหมวิหารเป็นแนวทางในการให้ความช่วยเหลือและทำประโยชน์ต่อสัตว์ทั้งหลาย โดยเน้นลักษณะ ความดี และกิจกรรมที่เป็นประโยชน์ การบำบัดความแค้นเคืองและมุมมองในแง่ดีสร้างความสงบ การรักษาสติและปัญญาสำคัญต่อก
การแผ่มุทิตาในทิศทั้ง 10
82
การแผ่มุทิตาในทิศทั้ง 10
…ป็นลักษณะ 1. ลักษณะ : 2. กิจ : มีการไม่ริษยาในคุณความดี ทรัพย์ บริวาร ความสุข ของผู้อื่น เป็นกิจ 3. อาการปรากฏ : ทำลายความริษยา เป็นอาการปรากฏแก่ผู้ที่ทำการ พิจารณามุทิตา 4. เหตุใกล้ : 5. ความสมบูรณ์ : มีก…
เนื้อหาพูดถึงการแผ่มุทิตาไปในทิศทั้ง 10 โดยเฉพาะการรักษาสมบัติของสัตว์ต่างๆ ที่อยู่ในทิศที่ได้กล่าวถึง เช่น ทิศตะวันออกเฉียงเหนือและอื่นๆ ผู้ปฏิบัติควรนำคำสอนมาประกอบในชีวิต โดยเน้นที่การไม่มีริษยา แล
การเสื่อมเสียและการเจริญมุทิตา
83
การเสื่อมเสียและการเจริญมุทิตา
…กว่าเป็น “อัปปมัญญา” 2.9 การเจริญอุเบกขาภาวนา อุเบกขา หมายความว่า การมีใจวางเฉยในสัตว์ทั้งหลาย ไม่มีอาการของเมตตา กรุณา มุทิตา คือ ไม่น้อมไปในความปรารถนาดี ไม่น้อมไปในการบำบัดทุกข์ ไม่น้อมไปในการชื่นชม ยิน…
เนื้อหาเกี่ยวกับความเสื่อมเสียที่เกิดจากความสุขและความยินดีที่เกี่ยวข้องกับกามคุณ รวมถึงการเจริญมุทิตาและอุเบกขาภาวนา เพื่อให้เข้าถึงพระธรรมกายในรูปแบบที่ถูกต้อง โดยการเปิดใจและแผ่ความรู้สึกดีไปยังผู้
กรรมและอุเบกขาในทิศต่างๆ
89
กรรมและอุเบกขาในทิศต่างๆ
…อบ ได้เองโดยไม่ยาก จึงไม่ได้ยกมาอย่างเต็มรูปแบบในที่นี้ 2.9.4 ข้อควรรู้ในอุเบกขาภาวนา 1. ลักษณะ : มีอาการวางใจเป็นกลางในสัตว์ทั้งหลาย เป็นลักษณะ มีการมองดูสัตว์ทั้งหลายด้วยความเท่าเทียมเสมอกัน 2. กิจ : เป็…
เนื้อหานี้นำเสนอเรื่องกรรมซึ่งเป็นของแต่ละสัตว์ในทิศทางต่างๆ รวมถึงวิธีการที่ผู้ปฏิบัติควรพิจารณาอุเบกขา เพื่อให้มีใจเป็นกลางต่อสัตว์ทั้งหลาย โดยอธิบายลักษณะและกิจของการวิปัสสนาในการมองดูสัตว์อย่างเท่
อุปมาที่ 2
108
อุปมาที่ 2
อุปมาที่ 2 มณฑปหลังหนึ่งตั้งอยู่ในที่ไม่สะอาด คราวนั้น ชายผู้หนึ่งมาที่นั่น เกลียดที่ไม่สะอาด จึง โหนอยู่ที่มณฑปเหมือนถูกแขวนไว้ ต่อมาชายคนหนึ่งมาอาศัยเกาะที่ชายคนแรก ต่อมามีชาย อีกคนหนึ่งมาถึง และคิด
ในอุปมานี้ นิทานเกี่ยวกับชาย 4 คนที่มีปฏิสัมพันธ์กับมณฑปแสดงถึงแนวคิดเกี่ยวกับอรูปฌานทั้ง 4 คือ อาการทางจิตใจที่เกิดขึ้นเมื่อมีอารมณ์ต่างๆ แตกต่างกัน ชายคนที่หนึ่งสื่อถึงอากาสานัญจายตนฌาน ชายคนที่สองเป…
แนวคิดและวัตถุประสงค์ของอาหาเรปฏิกูลสัญญา
114
แนวคิดและวัตถุประสงค์ของอาหาเรปฏิกูลสัญญา
…์ ทั้งยังเป็นหนทางแห่งการบรรลุอมตธรรม 2. การเจริญอาหาเรปฏิกูลสัญญาใช้วิธีการพิจารณาความเป็นปฏิกูลโดยอาการ 10 อย่าง 3. การเจริญอาหาเรปฏิกูลสัญญาเพื่อให้เข้าถึงพระธรรมกาย ใช้อาหารใหม่หรืออาหาร เก่า แล้วนึกน้…
…เจริญอาหาเรปฏิกูลสัญญาเป็นวิธีการที่ช่วยให้เห็นคุณค่าของอาหาร รวมถึงการเข้าถึงพระธรรมกาย อาหารมี 10 อาการที่สามารถพิจารณาได้ จะช่วยให้ละการยึดติดในอาหารและพัฒนาคุณภาพจิต นอกจากนี้ยังกล่าวถึงวัตถุประสงค์ในก…
การวิเคราะห์ธาตุในร่างกาย
131
การวิเคราะห์ธาตุในร่างกาย
…ง ส่วนนั้นเป็นปฐวีธาตุ ส่วนที่เกาะกุมเหนียว เอิบอาบซึมซาบไหล ส่วนนั้นเป็นอาโปธาตุ สิ่งที่ทำให้สุกโดยอาการเจริญเติบโตเป็นหนุ่มสาว หนังเหี่ยวย่นแก่หง่อมลงก็ดี ความเย็นร้อนในกายทั่วไปก็ดี เหล่านี้เป็นเตโชธาตุ…
…ถูกต้อง. โดยเฉพาะการพิจารณาโกฏฐาสในบริบทของการฝึกสมาธิเพื่อให้เกิดอุเบกขาในธรรมชาติแห่งธาตุ. เมื่อมีอาการขึ้น การพิจารณาต้องเป็นไปอย่างละเอียดและลึกซึ้งเพื่อให้เห็นถึงการเปลี่ยนแปลงต่างๆ ของร่างกายและจิตใจ…
ลักษณะและประเภทของธาตุในธรรมชาติ
145
ลักษณะและประเภทของธาตุในธรรมชาติ
…กษณะ รส ปัจจุปัฏฐาน กล่าวคือ ปฐวีธาตุ มีความแข็งเป็นลักษณะมีการทรงอยู่เป็นกิจ มีการรองรับรูปอื่นเป็นอาการ อาโปธาตุ มีการไหลหรือเกาะกุมเป็นลักษณะ ทำให้รูปที่เกิดร่วมด้วยมีความเจริญ เป็นกิจ มีความเกาะกุมรูปท…
เนื้อหาเกี่ยวกับลักษณะและการระบุธาตุในธรรมชาติ ตามปัจจุบัน อธิบายถึงธาตุต่างๆ เช่น ปฐวีธาตุที่มีความแข็ง, อาโปธาตุที่มีการไหล, เตโชธาตุที่อบอุ่น, และวาโยธาตุที่มีความเคร่งตึง รวมถึงการกำเนิดและความแตก
การเจริญจตุธาตุววัตถานเพื่อเข้าถึงพระธรรมกาย
147
การเจริญจตุธาตุววัตถานเพื่อเข้าถึงพระธรรมกาย
…ูป ถ้ามีอุตุเป็นประธานเรียก อุตุชรูป ถ้ามีอาหารเป็นประธาน เรียกว่า อาหารชรูป เมื่อนักปฏิบัติกำหนดโดยอาการ 13 แล้ว ธาตุทั้งหลายย่อมจะปรากฏ เมื่อนึกหน่วง ธาตุเหล่านั้นเนืองๆ อุปจารสมาธิย่อมเกิดขึ้น 5.4 การเจ…
การเจริญจตุธาตุววัตถานในคัมภีร์วิสุทธิมรรคอธิบายว่า ธาตุทั้ง 4 ในร่างกายเป็นปรากฏการณ์ที่ต้องใช้ปัญญา สามารถเข้าถึงได้เพียงอุปจารสมาธิ ผู้ปฏิบัติต้องทำใจนิ่งอยู่ที่ศูนย์กลางกาย หากใช้วัตถุหรืออวัยวะเป
กิเลส: โรคของใจ
31
กิเลส: โรคของใจ
…ง เสียแล้ว ก็ไม่นุ่มนวลเสียแล้ว เอามาคิดอะไรก็ไม่ได้ความ คิดอะไรก็หยาบหมด ใจจะมีโรคเช่นนี้ ตารางแสดงอาการของกายกับจิต ทางเจริญขึ้น ทางเสื่อมลง ส่วนของชีวิต มีอาการ เนื่องจาก มีอาการ เนื่องจาก กาย เติบโต อ้…
…เศร้าหมองและลดประสิทธิภาพในการคิด เมื่อใจมีสุขภาพดีจากธรรมะ จะทำให้ใจปลอดโปร่งและช่วยให้ชีวิตดีขึ้น อาการของกายและจิตมีความเชื่อมโยงกัน ซึ่งส่งผลต่อสุขภาพโดยรวม กิเลสทำให้ใจหมดความชุ่มชื่น และทำให้การคิดผิ…
อาการและความหมายของกิเลส
32
อาการและความหมายของกิเลส
อาการของโรคทางจิต มี 3 อย่าง คือ 1. หิว 2. ร้อน 3. มีด อาการทั้ง 3 นี้ ถ้าจิตมีอาการอย่างใดอย่างหนึ่ง หรื…
บทเรียนนี้นำเสนออาการของโรคทางจิตที่มีลักษณะ 3 อย่าง ได้แก่ หิว ร้อน และมีด ซึ่งเป็นสัญญาณที่บ่งชี้ว่าจิตป่วย นอกจากนี้ยั…