หน้าหนังสือทั้งหมด

การเข้าใจวิญญาณและอินทรียสังวร
101
การเข้าใจวิญญาณและอินทรียสังวร
…ูปด้วยจักษุแล้ว ไม่ถือนิมิต ไม่ถืออนุพยัญชนะ เธอย่อมปฏิบัติเพื่อสำรวมจักขุนทรีย์....” สำหรับการสำรวมอินทรีย์อื่นอีก 5 อย่าง ก็ปฏิบัติเช่นเดียวกัน คือ ใช้สติเป็นเครื่องคุ้มครอง ด้วยเหตุนี้โบราณาจารย์ทั้งหลา…
บทความนี้พูดถึงความหมายของการเห็นและฟังผ่านจักษุและโสตที่สัมพันธ์กับวิญญาณ รวมถึงการสำรวมจักษุนทรีย์ด้วยสติ เพื่อหลีกเลี่ยงการถือนิมิตและอนุพยัญชนะ ซึ่งอาจก่อให้เกิดกิเลส และอธิบายถึงอกุศลธรรมอันลามก
การเจริญสมาธิภาวนาและการควบคุมจิตใจ
104
การเจริญสมาธิภาวนาและการควบคุมจิตใจ
…สวย ทุกขเวทนา เพราะความคิดฟุ้งซ่าน หรือเพราะพฤติกรรมทุศีลของตนเองอยู่ร่ำไป อนึ่ง เมื่อพระภิกษุบำเพ็ญอินทรียสังวรศีลได้บริบูรณ์แล้ว อภิชฌาและโทมนัสก็ไม่อาจเข้าครอบงำ ใจได้ ยังผลให้สามารถบำเพ็ญปาฏิโมกขสังวรศ…
การเจริญสมาธิภาวนาถือเป็นเครื่องมือที่สำคัญในการควบคุมจิตใจ เพื่อไม่ให้จิตคิดฟุ้งซ่านและถูกอภิชฌาและโทมนัสเข้าครอบงำ กล่าวได้ว่าความสำเร็จในด้านศีลอยู่ที่การมีศรัทธาและสติ การที่จิตควรมีความสงบไม่ให้ค
สามัญญผลเบื้องกลาง
115
สามัญญผลเบื้องกลาง
…คือ อานิสงส์หรือผลดีที่ภิกษุได้รับจากการเจริญภาวนา เมื่อภิกษุเป็นผู้ถึง พร้อมด้วยศีล คุ้มครอง ทวารในอินทรีย์ทั้งหลาย ประกอบด้วยสติสัมปชัญญะ เป็นผู้สันโดษ ย่อมเป็นผู้สงบทั้ง กาย วาจา และใจ อย่างแท้จริง ครั้…
บทที่ 7 แสดงถึงความสำคัญของสามัญญผลเบื้องกลาง ซึ่งเป็นผลดีที่ภิกษุได้รับจากการปฏิบัติภาวนา โดยการรักษาศีล ความมีสติสัมปชัญญะ และการเป็นผู้สันโดษ รวมถึงการบรรลุฌานที่นำไปสู่การชำระจิตใจจากนิวรณ์ 5 ประก
การเวียนว่ายและความบริสุทธิ์
184
การเวียนว่ายและความบริสุทธิ์
…กรรม 1 กรรมกึ่ง ปฏิปทา 62 อันตรกัป 62 อภิชาติ 6 ปุริสภูมิ 8 อาชีวก 4,900 ปริพาชก 4,900 นาควาส 4,900 อินทรีย์ 2,000 นรก 3,000 รโชธาตุ 36 สัญญีครรภ์ 7 อสัญญีครรภ์ 7 นิคัณฐีครรภ์ 7 เทวดา 7 มนุษย์ 7 ปีศาจ 7 สร…
เนื้อหาเกี่ยวกับการเวียนว่ายและความบริสุทธิ์ที่ได้กล่าวถึงความไม่สามารถหาสาเหตุและปัจจัยในชีวิตมนุษย์ ทั้งยังมีการกล่าวถึงกรรมและความเป็นอยู่ของสัตว์ต่างๆ ว่าพวกเขานั้นไม่มีอำนาจเหนือชะตากรรมของตัวเอง
แนวคิดเกี่ยวกับกรรมและการเซ่นสรวงในพระพุทธศาสนา
185
แนวคิดเกี่ยวกับกรรมและการเซ่นสรวงในพระพุทธศาสนา
…้งสี่ เมื่อทำกาลกิริยา ธาตุดินไปตามธาตุดิน ธาตุน้ำไปตามธาตุน้ำ ธาตุไฟ ไปตามธาตุไฟ ธาตุลมไปตามธาตุลม อินทรีย์ทั้งหลายย่อมเลื่อนลอยไปในอากาศ คนทั้งหลายมีเตียงเป็น ที่ 5 จะหามเขาไป ร่างกายปรากฏอยู่แค่ป่าช้า ก…
บทความนี้พูดถึงแนวคิดในพระพุทธศาสนาเกี่ยวกับกรรมและการเซ่นสรวง โดยเน้นว่าไม่มีผลทางสังคมหรือในชีวิตหลังความตาย นอกจากนี้ยังกล่าวถึงความเข้าใจต่อการใช้ศิลปศาสตร์เพื่อเลี้ยงชีพและผลกระทบที่ตามมา การสนทน
อินทรียสังวรและการฝึกปฏิบัติของภิกษุ
197
อินทรียสังวรและการฝึกปฏิบัติของภิกษุ
อินทรียสังวร ดูกรมหาบพิตร อย่างไร ภิกษุชื่อว่าเป็นผู้คุ้มครองทวารในอินทรีย์ทั้งหลาย ดูกรมหาบพิตร ภิกษุในธ…
บทความนี้กล่าวถึงหลักการของอินทรียสังวรในธรรมวินัย และความสำคัญของการรักษาจักขุนทรีย์และมนินทรีย์ โดยภิกษุจะต้องฝึกจิตให้มีสติสัมปชั…
ลักษณะพิเศษของพระพุทธศาสนา
29
ลักษณะพิเศษของพระพุทธศาสนา
…ธรรมสูงสุด สังเกตได้ว่า หลักธรรมหลายหมวดจะลงท้ายด้วยปัญญา เช่น ไตรสิกขา ประกอบด้วย ศีล สมาธิ ปัญญา, อินทรีย์ 5 ประกอบด้วย ศรัทธา วิริยะ สติ สมาธิ ปัญญา การจะกำจัดกิเลสอาสวะจนหมดสิ้นได้ก็ต้องอาศัยปัญญา เป็น…
พระพุทธศาสนาเป็นศาสนาแห่งปัญญา นำเสนอความรู้ที่ครอบคลุมและยึดหลักกรรมเป็นสำคัญ โดยไม่ทำร้ายผู้อื่นหรือก่อสงคราม ศาสนานี้ยกย่องปัญญาว่าเป็นธรรมสูงสุด รวมถึงหลักธรรมหลายหมวดที่เน้นไปที่ปัญญาเป็นหลักในกา
การพิสูจน์ความจริงผ่านประสาทสัมผัสและใจ
72
การพิสูจน์ความจริงผ่านประสาทสัมผัสและใจ
…ิสูจน์ “เสียงเพลง” ได้ว่าไพเราะหรือไม่ แต่จะต้องใช้ “หู” เท่านั้น ในการพิสูจน์ และในความเป็นจริงแล้วอินทรีย์ทั้ง 5 ประการยังต้องทำงานร่วมกับ อินทรีย์ 6 คือ ใจ อีก ชั้นหนึ่งจึงจะครบวงจรดังได้กล่าวแล้ว ในขณะ…
บทความนี้เน้นการพิสูจน์ว่าความจริงไม่สามารถใช้เพียงแค่ประสาทสัมผัสห้าประการได้ จำเป็นต้องใช้ใจในการสำรวจโลกที่ละเอียด เช่น นรก สวรรค์ หรือแม้กระทั่งอารมณ์ความรู้สึกที่เกิดขึ้นในใจ การไม่ยอมรับเรื่องใจ
เนมิตกนามและพระรัตนตรัยในพระพุทธศาสนา
82
เนมิตกนามและพระรัตนตรัยในพระพุทธศาสนา
…พยอำนาจของมหากุฏราชวิทยาลัยซึ่งเรียบเรียงโดยพระอริยคุณาธาร แห่งวัดเขาสวนกวางจังหวัด ขอนแก่น กล่าวถึงอินทรีย์ของพระอรหันต์ซึ่งเป็นผู้ที่ได้เข้าถึงพระรัตนตรัยภายในไว้ว่า “อินทรีย์ของพระ อรหันต์นั้นแหละ เรียก…
เนมิตกนาม คือ ชื่อที่เกิดจากเหตุการณ์ที่เชื่อมโยงกับพระรัตนตรัย เช่น พุทฺโธ, ธมฺโม และสงฺโฆ ซึ่งแต่ละชื่อสื่อถึงคุณสมบัติเฉพาะของพระพุทธเจ้าที่ยิ่งใหญ่และอุดมด้วยความบริสุทธิ์ ศึกษาเนมิตกนามจากประวัติ
ความหมายและความสำคัญของธรรมกายในพระพุทธศาสนา
86
ความหมายและความสำคัญของธรรมกายในพระพุทธศาสนา
…มีความกำหนัดอันแรงกล้าในกามทั้งหลาย ไม่มีจิตพยาบาท... มีจิตตั้งมั่น มีจิตมีอารมณ์เป็นอันเดียว สำรวม อินทรีย์โดยที่แท้ ภิกษุนั้นอยู่ใกล้ชิดเราทีเดียว และเราก็อยู่ใกล้ชิดภิกษุนั้น ข้อนั้นเพราะเหตุไร เพราะ ภิ…
บทความนี้กล่าวถึงธรรมกายในแง่มุมของพระพุทธศาสนา โดยอธิบายว่า ธรรมกายเป็นบ่อเกิดแห่งรัตนะทั้งหมด และการเข้าถึงพระธรรมกายในตัวคือการเข้าถึงพระพุทธเจ้า ในประเด็นที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ตรัสกับพระวักกลิว
วิชชาจรณสมฺปนฺโนในศาสนาพุทธ
113
วิชชาจรณสมฺปนฺโนในศาสนาพุทธ
… คือ ความรู้แจ้งที่ทำลายอาสวะให้หมดสิ้น จรณะ 15 ได้แก่ (1) ศีลสังวร คือ ความสำรวมในพระปาฏิโมกข์ (2) อินทรีย์สังวร คือ ความสำรวมอินทรีย์ทั้ง 6 ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ (3) โภชเนมัตตัญญุตา คือ ความรู้จักประมาณ…
วิชชาจรณสมฺปนฺโน หมายถึง ความรู้และความประพฤติที่รวมกัน ทำให้เกิดความรู้แจ้ง 8 ประการ และการประพฤติ 15 ประการ ซึ่งล้วนมีส่วนในการทำให้พระพุทธเจ้าทรงบรรลุสัมมาสัมโพธิญาณ ศึกษาแนวคิดเหล่านี้เกี่ยวกับรู้
การบวชในพระพุทธศาสนาและข้อกำหนดต่าง ๆ
204
การบวชในพระพุทธศาสนาและข้อกำหนดต่าง ๆ
…กเป็น 4 หมวดใหญ่ ๆ เรียกว่า ปาริสุทธิศีล 4 ดังนี้คือ 1) ปาฏิโมกขสังวรศีล หมายถึง ศีล 227 สิกขาบท 2) อินทรียสังวรศีล หมายถึง การสำรวมตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ ไม่ให้ยินดียินร้ายในเวลาเห็นรูป - พระวินัยปิฎก มหา…
เนื้อหาเกี่ยวกับข้อกำหนดในการบวชในพระพุทธศาสนา โดยแบ่งประเภทของผู้ที่มีพันธะและผู้ทำผิดกฎหมาย ผู้พิการ หรือผู้ป่วยหนักที่ไม่ควรเข้าบวชอธิบายถึงพระวินัยและศีลของพระภิกษุ และความต้องการความสมบูรณ์ทั้งทา
สามัญญผลเบื้องสูงและการสร้างบารมี
210
สามัญญผลเบื้องสูงและการสร้างบารมี
…ได้ตรัสถึงขั้นตอนการฝึกฝนตนของ พระสงฆ์ไว้ 6 ขั้นดังนี้ 1) สำรวมระวังในพระปาฏิโมกข์ 2) คุ้มครองทวารในอินทรีย์ทั้งหลาย 3) รู้จักประมาณในโภชนะ 4) ประกอบเนืองๆ ซึ่งความเป็นผู้ตื่นอยู่ 5) ประกอบด้วยสติสัมปชัญญะ…
…ระสงฆ์จะต้องผ่าน 6 ขั้นตอนตามหลักในคุณกโมคคัลลานสูตร เช่น สำรวมระวังในพระปาฏิโมกข์ และคุ้มครองทวารในอินทรีย์ การสร้างบารมีจำเป็นต้องขัดเกลาอุปนิสัยและละอาการโกหก, โลภะ, โทสะ และโมหะ เพื่อที่จะเพิ่มบารมีให้…
ปกุธกัจจายนะและสัญชัยเวลัฏฐบุตร: ความเชื่อและลัทธิในสมัยพุทธกาล
60
ปกุธกัจจายนะและสัญชัยเวลัฏฐบุตร: ความเชื่อและลัทธิในสมัยพุทธกาล
ตามธาตุไฟ ธาตุลมก็จะไปตามธาตุลม อินทรีย์ทั้งหลายย่อมเลื่อนลอยไปในอากาศ คนทั้งหลาย จะหามเขาไปยังป่าช้า กลายเป็นกระดูกมีสีดุจสีนกพิราบ สิ่ง…
บทความนี้พูดถึงแนวคิดของปกุธกัจจายนะและสัญชัยเวลัฏฐบุตรในสมัยพุทธกาล ความเชื่อของปกุธกัจจายนะเกี่ยวกับลัทธิ ‘นัตถิกวาทะ’ ที่มองว่ามีสภาวะ 7 กองที่ไม่ขึ้นอยู่กับปัจจัยใด ๆ อธิบายว่าความตายและการเกิดใหม
การสอนและเทศน์ของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
262
การสอนและเทศน์ของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
… ศีล 5, ทิศ 6, อปริหานิยธรรม 7, โลกธรรม 8, พุทธคุณ 9, กุศลกรรมบท 10, อายตนะ 12, ธุดงค์ 13, ธาตุ 18, อินทรีย์ 22, โพธิปักขิยธรรม 37, และ มงคล 38 เป็นต้น ส่วนตัวอย่างประกอบการเทศน์โดยส่วนใหญ่จะปรากฏอยู่ในพระ…
การสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้านั้น มุ่งเน้นการสร้างประสบการณ์และการเข้าใจหลักธรรมในชีวิตจริง ผ่านการยกตัวอย่างแนวทางการปฏิบัติที่มีประสิทธิภาพ เช่น การสอนชฎิลสามพี่น้องถึงทางสายกลาง และพระนันทะที่ข้ามผ่
เอกังสพยากรณียปัญหาในพระพุทธศาสนา
275
เอกังสพยากรณียปัญหาในพระพุทธศาสนา
…ำพวกที่กล่าวมา พระสริฏฐะตอบว่า ผมชอบใจสัทธาวิมุตตบุคคลซึ่งดียิ่งกว่าและประณีตกว่า เพราะ สัทธินทรีย์(อินทรีย์คือศรัทธา)ของบุคคลนี้แก่กล้ายิ่งนัก พระมหาโกฏฐิตะตอบว่า ผมชอบใจกายสักขีบุคคลซึ่งดียิ่งกว่าและประณ…
เอกังสพยากรณียปัญหาเป็นปัญหาที่ต้องตอบโดยนัยเดียว โดยเปรียบเทียบระหว่างบุคคล 3 จำพวกคือ สัทธาวิมุตตบุคคล กายสักขีบุคคล และทิฏฐิปัตตบุคคล ซึ่งแต่ละกลุ่มมีคุณสมบัติที่แตกต่างกันไป ในการตอบปัญหาดังกล่าว
วิทยาศาสตร์และความรู้ด้านละเอียดในพระไตรปิฎก
320
วิทยาศาสตร์และความรู้ด้านละเอียดในพระไตรปิฎก
…ารทางวิทยาศาสตร์ แต่ต้องพิสูจน์ด้วยวิธีการทางพุทธศาสตร์คือ “พิสูจน์ด้วยใจ” ในวงการวิทยาศาสตร์นั้นใช้อินทรีย์เพียง 5 ประการ ในการศึกษาทดลองและพิสูจน์ ความจริงต่าง ๆ ในโลก คือ ตา หู จมูก ลิ้น และร่างกาย วิทย…
เนื้อหานี้พูดถึงการพิสูจน์ความจริงต่าง ๆ โดยใช้วิธีการที่แตกต่างกัน ระหว่างวิทยาศาสตร์ที่เน้นการใช้ประสาทสัมผัสทั้ง 5 และพระพุทธศาสนาที่ให้ความสำคัญกับ 'ใจ' ว่าเป็นเครื่องมือในการพิสูจน์เรื่องละเอียด
ชีวิตและคุณสมบัติของพรหมในสุทธาวาสภูมิ
143
ชีวิตและคุณสมบัติของพรหมในสุทธาวาสภูมิ
…นด้วยความเป็นสุข พรหมชั้นนี้มี อายุ 4,000 มหากัป 15. สุทัสสีสุทธาวาสภูมิ เป็นสถานที่อยู่ของพรหมที่มีอินทรีย์แก่เกือบถึงที่สุด สมาธิมีกำลังมาก กว่าอินทรีย์อื่น จึงได้มาเกิดในชั้นนี้ พรหมที่อยู่ในชั้นนี้จะแล…
บทแลกเปลี่ยนเกี่ยวกับพรหมในสุทธาวาสภูมิ ซึ่งเป็นองค์ประกอบสำคัญและคุณสมบัติของพรหมในแต่ละชั้น รวมถึงการเกิดใหม่ การบำเพ็ญบุญ และความเกี่ยวข้องกับพระสัมมาสัมพุทธเจ้า พรหมในสุทธาวาสภูมิ 5 เกิดขึ้นเมื่อม
การเข้าใจนิพพานในพระพุทธศาสนา
171
การเข้าใจนิพพานในพระพุทธศาสนา
…้วเพราะรู้โดยชอบ ภิกษุนั้นย่อม เสวยอารมณ์ทั้งที่พึงใจและไม่พึงใจ ยังเสวยสุขและทุกข์อยู่ เพราะความที่อินทรีย์ 5 เหล่าใด เป็นธรรมชาติไม่บุบสลาย อินทรีย์ 5 เหล่านั้นของเธอยังตั้งอยู่นั่นเทียว ดูก่อนภิกษุทั้งห…
ในพระพุทธศาสนา นิพพานแบ่งออกเป็นสองประเภท คือ สอุปาทิเสสนิพพาน ซึ่งหมายถึงสถานะที่ยังมีเบญจขันธ์อยู่ และอนุปาทิเสสนิพพานซึ่งไม่มีเบญจขันธ์เหลือ เป็นการดับกิเลสอย่างสมบูรณ์ พระมงคลเทพมุนี (สด จันทสโร)
พระปุคคะละปัญญัตติ
86
พระปุคคะละปัญญัตติ
86 พระปุคคะละปัญญัตติ ฉะ ปัญญัตติโย ขันธะปัญญัติ อายะตะนะปัญญัตติ ธาตุปัญญัตติ สัจจะบัญญัตติ อินทริยะปัญญัตติ ปุคคะละปัญญัตติ, กิตตาวะตา ปุคคะลานัง ปุคคะละปัญญัตติ, สะมะยะวิมุตโต อะสะมะยะวิมุตโต กุป…
บทความนี้กล่าวถึงการบัญญัติในเรื่องปัญญาและประเภทต่าง ๆ ของบุคคลในพุทธศาสนา เช่น ขันธบัญญัติ, อายตนบัญญัติ, ธาตุบัญญัติ ที่ชี้ให้เห็นการยกระดับจิตใจเพื่อการพ้นจากทุกข์และการบรรลุธรรมอย่างถ่องแท้ โดยเฉ