หน้าหนังสือทั้งหมด

วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒
42
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒
…่วนเสมอกันแห่งคนราคจริต” ส่วนว่าคนโทสจริต ในเวลาประพฤติกุศล ย่อมมีปัญญากล้า เพราะปัญญาเป็นคุณใกล้ ต่อโทสะ จริงอยู่ในฝ่ายอกุศลโทสะเป็นโทษที่ไม่มีเยื่อใย ไม่ติดพัน ๑. มหาฎีกาว่า เช่น ราคสัทธาจริต (รักก็ง่าย …
เนื้อหาในวิสุทธิมรรคพูดถึงจริยา ๖ และความสัมพันธ์ระหว่างราคะ สัทธา และโทสในบุคคล โดยอธิบายว่าคนแต่ละประเภทมีความก้าวหน้าในทางกุศลอย่างไร และเปรียบเทียบกับทางอกุศล ทั้งนี้เพื่อให้เข้าใจความเป็นเอกภาพขอ
วินิจฉัยเกี่ยวกับอุสสทกิตตนะและจริยาของสัตว์
46
วินิจฉัยเกี่ยวกับอุสสทกิตตนะและจริยาของสัตว์
…งเหตุในปางก่อน ย่อม เป็นผู้หนาด้วยโลภะก็มี หนาด้วยโทสะก็มี หนาด้วยโมหะก็มี มาก ด้วยอโลภะก็มี มากด้วยอโทสะก็มี มากด้วยอโมหะก็มี จริงอยู่ ในขณะพยายามทำกรรม ผู้ใดมีโลภะกล้า อโลภะอ่อน (แต่ว่า) อโทสะอโมหะกล้า โ…
ในบทความนี้นำเสนอการวิเคราะห์ตามความเห็นของอรรถกถาจารย์เกี่ยวกับจริยาของสัตว์และเหตุที่ส่งผลต่อพฤติกรรม เช่น โลภะ โทสะ และโมหะ ซึ่งส่งผลต่อกายและจิตใจของบุคคลในขณะที่ทำกรรม ทั้งนี้มีการแบ่งประเภทของบุ
โทสะและโมหะในวิสุทธิมรรค
126
โทสะและโมหะในวิสุทธิมรรค
…โทสะ เรียกว่า ธุลี แต่ละอองไม่เรียกว่าธุลี คำ ว่าธุลีนั่นเป็นเรียกโทสะ บุคคลทั้งหลายผู้ที่ละธุลี (คือโทสะ) นั้นได้แล้ว ก็เป็นบัณฑิตอยู่ในศาสนา ของพระองค์ผู้ปราศจากธุลีได้ โมหะ เรียกว่า ธุลี แต่ละอองไม่เรีย…
เนื้อหานี้อธิบายถึงโทสะและโมหะที่เรียกว่า 'ธุลี' และการละธุลีเหล่านี้เพื่อให้เป็นบัณฑิตในศาสนา เมื่อพระผู้มีพระภาคเจ้าทรงออกจากวิหารไป พระจุลปันถกได้รับนวโลกุตรธรรมที่มีคุณสมบัติในการบรรลุธรรมสูงสุดด้
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๒ - อสงไขยและโลกพินาศ
206
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๒ - อสงไขยและโลกพินาศ
…ั้งหลายหนาขึ้น โลกจึงพินาศอย่างนั้น ก็แลโลกนั้น เมื่อราคะหนามากกว่า (อย่างอื่น) ย่อมพินาศด้วยไฟ เมื่อโทสะหนามมากว่า ย่อมพินาศด้วยน้ำ แต่ อาจารย์ลางพวกกล่าวว่า "เมื่อโทสะหนามากกว่า (ย่อพินาศ) ด้วยไฟ เมื่อรา…
เนื้อหาเกี่ยวกับการกำหนดอสงไขยในวาโยสังวัฏฏะ โดยการระบุรายละเอียดเกี่ยวกับเกิดมหากัป และความสำคัญของอกุศลมูลในการพินาศของโลก เมื่อราคะมากย่อมพินาศด้วยไฟ โทสะด้วยน้ำ และโมหะด้วยลม โดยเน้นการอภิปรายเกี่
วิสุทธิมรรค: แปล ภาค ๒ ตอน ๒
214
วิสุทธิมรรค: แปล ภาค ๒ ตอน ๒
…" คือที่ตรงกัน ข้ามกับเลว เพราะประกอบด้วยผลแห่งอโมหะ คำว่า "สุวณฺณ - ผิวพรรณงาม" คือประกอบด้วยผลแห่งอโทสะ คำว่า "ทุพฺพณฺเณ - มีผิวพรรณทราม" คือกอบด้วยผิวพรรณ ไม่น่าปรารถนา ไม่น่ารักใคร่ ไม่น่าชอบใจ เพราะปร…
บทความนี้นำเสนอการแปลหนังสือวิสุทธิมรรค ภาค ๒ ตอน ๒ ที่พูดถึงการเกิดและการอุปบัติของสัตว์ รวมถึงการเปรียบเทียบนิยามของคำต่างๆ เช่น 'หีเน - เลว', 'ปณีเต - ประณีต', 'สุวณฺณ - ผิวพรรณงาม', 'ทุพฺพณฺเณ - ม
ความอดกลั้นในพระพุทธศาสนา
186
ความอดกลั้นในพระพุทธศาสนา
…ดกลั้น คืออดทนแห่งบุคคล ได้แก่ อกิจนะ อันเป็นไปโดยการคืออดทนต่อหนาวเป็นต้น หรือได้แก่ กุศลขันธ์ ๔ มือโทสะนั้นเป็นประธาน" " ขันธ์นั้นด้วย เป็นเครื่องอดกลั้นด้วย เพราะเหตุนี้ จีชื่อว่า อธิวาสนขันติ " " ขัน…
บทความนี้กล่าวถึงความอดกลั้นและการอดทนในบริบทของพระพุทธศาสนา โดยอธิบายถึงขันธ์ซึ่งเป็นเครื่องมือในการอดกลั้นและความสำคัญในแนวทางการฝึกปฏิบัติ รวมทั้งการเข้าใจถึงอุปสรรคที่ผู้ปฏิบัติต้องเผชิญอย่างความห
โทษและองค์ของปีสูญวารในพระพุทธศาสนา
108
โทษและองค์ของปีสูญวารในพระพุทธศาสนา
…ี่มีแปล เล่ม ๒ - หน้าที่ 108 บรรดานายเหล่านั้น กล่าวว่า สูญลักษณ์จิตสุด ได้แก่ของผู้มีจิตถูกโลกะหรือโทสะบังกัน หรือของผู้มีจิตถูกโลกะหรือโทสะแผดเผา, อธิบายว่า ของผู้มีจิตถูกโลกะหรือโทสะประทบสนาม. [โทษของ…
ในเอกสารนี้กล่าวถึงปีสูญวารซึ่งมีโทษน้อยและโทษมาก ขึ้นอยู่กับความแตกต่างของบุคคลที่เกี่ยวข้อง โดยปีสูญวารนั้นมีองค์ 4 ที่เกี่ยวข้องกับการทำลายและสร้างสรรค์ ซึ่งสื่อถึงความแตกต่างกันในคุณสมบัติของผู้คน
การวิเคราะห์คำสอนทางพระพุทธศาสนา
44
การวิเคราะห์คำสอนทางพระพุทธศาสนา
…มีผู้ฉันคือยักษ์ ผู้จบคือเหลือ และผู้จบคือจะเป็นดัง ย่อมสามารถจับได้ในอัตภาพเดียวเท่านั้น แต่ผู้จบคือโทสะ ย่อมจับโดย ส่วนเดียวทีเดียว เพราะฉะนั้น ชื่อว่าผู้จบเสมอด้วยโทสะย่อมไม่มี สองบอกว่า โมหะสม ชาล ความ…
บทความนี้วิเคราะห์คำสอนในพระพุทธศาสนาเกี่ยวกับอุปมาไฟ โทสะ และน้ำ ซึ่งเน้นความไม่มีสิ่งที่เที่ยงแท้ในชีวิต การแสดงของสิ่งต่างๆ สะท้อนถึงความไม่ยั่งยืน การจบสิ่งต่างๆ โดยไม่มีการถือครอง ไม่ว่าจะเป็นไฟ
การสำรวมอินทรีย์: แนวทางการควบคุมใจให้สงบ
94
การสำรวมอินทรีย์: แนวทางการควบคุมใจให้สงบ
…ต่าง ๆ ไม่ให้เข้าไปในสิ่งที่จะทำให้คุณภาพของใจคร่ำหมองลง เช่น สิ่งที่กระตุ้น ยั่วให้เกิดถาม ราคา หรือโทสะ ทำให้จิตรอนร ึมีอาจจะหยุดนิ่งได้ เราต้องรู้ทันถึงอันตรายของสิ่งต่าง ๆ ที่อยู่รอบตัวไม่ควรมีสติอยู่เ…
การสำรวมอินทรีย์ คือ การควบคุมสิ่งที่เข้ามากระทบใจเพื่อป้องกันไม่ให้เกิดความฟุ้งซ่านและอารมณ์ลบ ทั้งนี้ควรมีสติในการรับรู้สิ่งรอบตัว โดยไม่ให้หลงใหลไปกับสิ่งที่กระทบและทำให้ใจคร่ำหมอง เมื่อกระทำได้อย่
โลกาพินาศและภัยพิบัติจากอำนาจกิเลส
429
โลกาพินาศและภัยพิบัติจากอำนาจกิเลส
…โลกาพินาศ ได้มีบันทึกไว้ในพระไตรปิฎกว่า โลกนี้จะถูกทำลายด้วยภัย ๓ อย่าง คือ ถ้ายุคสมัยใดคนมีกิเลส คือโทสะมาก จะถูกเผาไหม้ด้วยไฟบรรลัยกัลป์ หากผู้คนมีราคะ มาก จะเกิดอุทกภัย และถ้าคนมีโมหะมาก โลกจะเกิดวาตภัย…
บทความนี้กล่าวถึงการพยากรณ์เกี่ยวกับโลกาพินาศที่ถูกบันทึกไว้ในพระไตรปิฎกว่าโลกจะถูกทำลายด้วยภัย ๓ ประการ ได้แก่ อัคคีภัย อุทกภัย และวาตภัย ซึ่งเกิดจากอำนาจกิเลสที่มีอยู่ในมนุษย์ หากผู้คนมีโทสะมากโลกจะ
มหาสติปัฏฐานสูตร
405
มหาสติปัฏฐานสูตร
มหาสติปัฏฐานสูตร ๔๐๔ ทั้งหยาบ และละเอียด ในกายต่างๆ ทั้ง ๑๘ กายนั้น มีลักษณะ ที่แตกต่างกันอย่างไรบ้าง ไม่ว่าจะเป็นจิตโดยย่อ ๘๙ โดยพิสดาร ๑๒๑ ดวง แบ่งเป็นกามาวจรจิต ๕๔ ดวง มหัคคตจิต ๒๕ ดวง โลกุตตรจิต ๘
…ของกายในระดับต่าง ๆ รวมถึงการเข้าถึงจิตที่มีความบริสุทธิ์โดยการหยุดนิ่ง การรู้เห็นจิตที่ยังมีราคะหรือโทสะ เมื่อเข้าใจและรู้เห็นจิตดวงนี้สามารถคลายความยึดมั่นและเข้าสู่กายธรรมอรหัตได้ นำไปสู่การหลุดพ้นจากทุ…
ธรรมะเพื่อประชา - ชนะโทสะ ด้วยอโทสะ
259
ธรรมะเพื่อประชา - ชนะโทสะ ด้วยอโทสะ
ธรรมะเพื่อประชา ชนะโทสะ ด้วยอโทสะ ២៥៨ จะขออดทนต่อถ้อยคำที่หยาบคายของท่านด้วยใจที่สงบเยือกเย็น มีจิตประกอบด้วยเมตตา” เมื่อธรรมเทพบุตรไ…
ข้อความนี้ชี้ให้เห็นถึงความสำคัญของการชนะโทสะด้วยอโทสะ โดยธรรมเทพบุตรที่อดทนต่อถ้อยคำที่หยาบคายได้แสดงให้เห็นว่า ธรรมะจะชนะอธรรมเสมอ พระพุทธองค์จึงสอนให้เ…
คุณสมบัติและความดีของคนดี
8
คุณสมบัติและความดีของคนดี
…รม ๒๒๕ ๒๖. นางยักษิณีผู้ใคร่ในธรรม ๒๓๕ มงคลที่ ๒๗ ๒๗. อดทนอย่างมีเป้าหมาย ๒๔๓ มีความ ๒๔. ชนะโทสะด้วยอโทสะ ๒๕๑ อดทน ๒๙. อดทนให้ถึงที่สุด ๒๖๑
บทความนี้สำรวจคุณสมบัติและความดีของคนดี เช่น การมีจิตกตัญญู การฟังธรรมเพื่อดับทุกข์ รวมถึงแนวทางการอดทนเพื่อความสำเร็จ จัดหมวดหมู่ภายใต้หัวข้อสำคัญที่แสดงถึงความดีและธรรมะที่ต้องเรียนรู้และปฏิบัติอย่า
อาทิตตปริยายสูตร: การหลุดพ้นจากทุกข์
395
อาทิตตปริยายสูตร: การหลุดพ้นจากทุกข์
อาทิตตปริยายสูตร ๓๕๔ ร้อนเพราะไฟคือราคะ เพราะไฟคือโทสะ เพราะไฟคือโมหะ ร้อนเพราะความเกิด เพราะความแก่ และความตาย ร้อนเพราะ ความโศก เพราะความรำพัน เพราะทุกข…
อาทิตตปริยายสูตรเสนอแนวทางการเห็นความจริงและการเบื่อหน่ายในอารมณ์ต่าง ๆ ที่ส่งผลต่อชีวิต การหลุดพ้นมาจากการเข้าใจการเกิดแก่และความตาย เมื่อผู้ที่เข้าใจตามพระธรรมเทศนา ย่อมสามารถเบื่อหน่ายและคลายจากอาร
การสื่อสารที่มีประสิทธิภาพ
158
การสื่อสารที่มีประสิทธิภาพ
…าซึ่งความร้าวฉาน สมัครสมานจริงใจ คือหนทางแก้ไข ทิฏฐิมานะต้องลดละไม่เหลือหรอ ประนีประนอม ยอมพอหยุด ก่อโทสะ ผูกโกรธโปรดลดละ ย่อมชนะใจตน นอกจากให้ธรรมทานแล้ว ยังต้องรู้จักให้ “อภัยทาน” อีก ด้วย เมื่อผู้อื่นทำ…
การสื่อสารที่มีประสิทธิภาพเริ่มต้นจากการใช้ถ้อยคำที่อ่อนหวานเพื่อมัดใจคนและมุ่งเน้นการเข้าใจจุดต่างของกันและกัน การเป็นผู้ฟังที่ดีและการปรึกษาหารือจะช่วยลดความขัดแย้ง โดยต้องหลีกเลี่ยงการทะเลาะและหา '
ความเข้าใจเกี่ยวกับความโกรธและโมหะ
42
ความเข้าใจเกี่ยวกับความโกรธและโมหะ
ไม่สบายจมูก แต่ปฏิฆะนั้นเหมือนเราถูกอุดจมูก ทำให้จำเป็นต้องดิ้นรนเพื่อให้พ้นจาก เหตุการณ์นั้น ถ้าสามารถระงับความขัดใจได้ เหตุการณ์ก็สงบลง ถ้าระงับไม่ได้ อาการของจิต จะแปรสภาพเป็น โกธะ โกธะ หรือ ความโก
ข้อความนี้สำรวจอาการและปฏิกิริยาของจิตเมื่อเกิดความโกรธหรือโทสะ รวมถึงวิเคราะห์กระบวนการคิดและผลกระทบที่เกิดขึ้นไม่เพียงแค่ต่อคนอื่น แต่ยังส่งผลต่อคนที่มีอาการเหล่…
เมตตาและตัณหาเปมะในธรรมะ
39
เมตตาและตัณหาเปมะในธรรมะ
1. เมตตาอโทสะ คือ เมตตาแท้เป็นความปรารถนาดีต่อสัตว์ทั้งหลายอย่างแท้จริงโดย ไม่ยึดถือว่าผู้ที่เราแผ่ความปรารถนาดีร…
บทความนี้กล่าวถึงความแตกต่างระหว่างเมตตาอโทสะ ซึ่งเป็นความปรารถนาดีต่อตนเองและผู้อื่นอย่างแท้จริง และตัณหาเปมะ ซึ่งเป็นเมตตาแบบมีความยึดติดที่เกิ…
การทำความเข้าใจเกี่ยวกับกามฉันทะ พยาบาท และถีนมิทธะ
15
การทำความเข้าใจเกี่ยวกับกามฉันทะ พยาบาท และถีนมิทธะ
…ะเภทหนึ่ง ซึ่งเกิดขึ้นเผาลนจิตใจของชาวโลกให้เดือดร้อนกระวนกระวาย ท่านเรียกไฟกองนี้ว่า “โทสัคค - ไฟคือโทสะ” กิเลสนี้มีความก่อตัวขึ้นมาตามลำดับดังนี้ ครั้งแรก ถ้าไม่พอใจสัตว์หรือบุคคลใดบุคคลหนึ่งแล้ว จิตก็จะ…
บทความนี้กล่าวถึงกามฉันทะ หมายถึง ความรักในทางกามที่เกิดจากความพอใจในกามคุณทั้งห้า ซึ่งสามารถทำให้จิตใจกระวนกระวายและทุกข์ได้ พยาบาท ถือเป็นความคิดหรือความรู้สึกไม่ชอบใจ ที่เกิดจากโทสะและอาจส่งผลต่อจิ
ติรัจฉานกถาและวิคคาหิกกถาในพระพุทธศาสนา
76
ติรัจฉานกถาและวิคคาหิกกถาในพระพุทธศาสนา
…้าดีกว่าท่าน เป็นต้น มุ่งหมายให้เกิดการทุ่มเถียงกันไม่มีที่จบสิ้น เพราะการทุ่มเถียงกันย่อมเป็นการ ก่อโทสะให้เกิดขึ้นในใจของทั้งสองฝ่าย วิคคาหิกกถา ล้วนแต่เป็นโทษ ไร้ประโยชน์ ทั้งฝ่ายด้านปริยัติและปฏิบัติ ต…
ติรัจฉานกถา 32 ประการถูกมองว่าเป็นอุปสรรคต่อการปฏิบัติและการศึกษาในทางธรรม โดยเฉพาะเมื่อพูดถึงความดีของผู้มีอำนาจหรือทรัพย์สิน วิคคาหิกกถา คือถ้อยคำที่ทำให้เกิดการทะเลาะวิวาทและโทษทั้งในทางปริยัติและป
อภัยทานและอานิสงส์ของธรรมทาน
84
อภัยทานและอานิสงส์ของธรรมทาน
…ท่านจัดไว้ในเรื่องศีล (บทที่ 6) ส่วนการให้อภัย คือ ทำตนเป็นผู้ไม่มีภัยกับตนเอง ใครที่สามารถสละภัย คือโทสะออกจากใจได้ มีจิตใจสงบ สะอาด จิตจะประกอบไปด้วยเมตตา เมื่อทำไปแล้วถึงระดับหนึ่ง จัดว่าเป็นการภาวนา ที…
อภัยทาน คือ การให้ความปลอดภัยแก่ตนและอื่นๆ ไม่ถือโทษโกรธเคือง การให้อภัยเป็นการให้ที่ไม่ต้องลงทุน แต่บางคนทำได้ยากเพราะกิเลส ต้องฟังธรรมและปฏิบัติธรรมให้อภัยได้ง่ายขึ้น การให้อภัยทำให้ตนเองรู้สึกดีขึ้