เรื่องพระ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 14 / 34

ประโยค ๓ มัณลักษณ์เป็นแปล เล่ม ๕ หน้า ๑๒๑ เรื่องชนะคน มาในวรรณคดีอรูปชาดก ในปฐมวรรค ปัญจุปนาถ [เรื่องพระเจ้ามังคละราช] [๕๗๕] ในอดีตกาล พระเจ้ามังคละราช พระเจ้าแผ่นดินแห่งกรุงสาวัตตี ซึ่งราชสมบัติในพระนครพ…

ในวรรณคดีอรูปชาดก พระเจ้ามังคละราชได้ถูกจองจำแต่ไม่ทรงเศร้าโศกเรื่องราชสมบัติที่ถูกริบไป จากการพิจารณาเรื่องราวต่างๆ ทรงเห็นความเป็นจริงว่า ความโศกไม่ได้ช่วยให้เกิดความสุข และจึงสื่อสารถึงความไม่เศร้า

…๒๓ พระเจ้าตราธนัน แม้ผู้อื่นทุกธรรมถูกต้องแล้ว ไม่ทรงเศร้าโศก ย่อมยังมานให้เกิดได้ ด้วยประการดังนี้ เรื่องพระเจ้าตราธาน จบ. แม้เรื่องที่สายแล้ว บันเทิดควรตรวจดูในตกโรคชาดก ในทุกอวรรค์ จุตุกนิบาท (และ) ในอนุโสช…

โดยการศึกษาเรื่องพระเจ้าตราธนันและเจ้ามาดามคำ สอนให้เข้าใจถึงสาเหตุของความเศร้าโศกและวิธีบรรเทา โดยการมีจิตใจที่ตั้งอยู่…

…งธรรม บรรทกวาม โคถได้แล้ว เธอริวิสาส เป็นพระโศดามันในกถอุบตนานแม้ พระมหามญของเขา ก็เป็นพระโศดามัน. เรื่องพระมหาคมคนใดคนหนึ่ง มาในอรรถกาถามสูตร ใน สุดนิบาต และในอรรถกาถามชาดในทาวสนิบาต. [๒๕๐] แม่ภูมิพิชาจารูส…

พระศาสดาทรงเห็นอุปนิสัยของบุคคลที่อยู่ในความโศกเศร้าและนำเขามาสู่การฟังธรรมเพื่อค้นหาความสุข โดยสอนให้เข้าใจถึงความไม่เที่ยงของสังขารและทำลายความเขลา เพื่อที่จะเผชิญหน้ากับความจริงในชีวิต พระองค์เสด็จ

ประโยค - มังคลัตถีนี้เป็นแปล เล่ม ๕ หน้า 139 ในข้อนั้น มีเรื่องคั่งต่อไปนี้ (เป็นอุทธาหรณ์) :- [เรื่องพระราชาผู้เป็นไปในอำนาจตนหา] ในอดีตกาล พระเจ้าพาภลเส ทรงมีริพระโอรส 2 พระองค์ ใน 2 พระองค์นั้น พระเชฎฐภ…

ในอดีตกาล พระเจ้าพาภลเสทรงมีพระโอรส 2 พระองค์ พระเชฎฐภาคเป็นอุปราช แต่เมื่อพระชนม์ชีพถึงแก่กรรม พระราชาได้ทรงปรานาติให้กับพระณิภูภาคและทรงทำงานหนักเพื่อพระองค์เอง จึงมีความสัมพันธ์กับประชาชนที่ให้การส

…เจ้าข้า " ดังนี้เป็นต้นแล้ว ไปสู่วัันดโดยอากาศ บวก แล้ว มิมานไม่เสื่อม ได้เป็นผู้บำบัดในพรหมโลกแล้ว เรื่องพระราชาผู้เป็นไปในอำนาจต้นหา จบ. [ ๕๕๕ ] เพราะเหตุนี้นั่น คุณครูพึงปฏิบัติ จะโลกะเป็นต้นเสียด เพราะว่า …

ที่มาของคำสอนนี้มาจากกรณีที่พระราชาได้รับการสั่งสอนจากผู้มีปัญญาเกี่ยวกับการฝึกจิตให้ไม่หลงในอารมณ์ อันจะเป็นไปเพื่อการบรรลุวิชชิจ. พระพุทธเจ้าตรัสไว้ในมูลสูตรว่าผู้ใดที่สามารถกำจัดความโลภและความประทุ

ประโยค - มังกรลักษณ์นี้เป็นเปล เล่ม ๕ หน้า 147 (เป็นอุทาหรณ์) :- [เรื่องพระเจ้าบายสี] เมื่อพระผู้มีพระภาคปริมาณแล้ว เมือพระเกษังหลาว อันพระมหากษัตริย์เลือกคัดเอาไว้ เพื่อสั่ง…

เนื้อหาเกี่ยวกับพระเจ้าบายสีที่ตรัสไม่มีปรโลกในบริบทของการสนทนาระหว่างพระองค์กับพระเกษ พระวิญญาณและแนวทางปฏิบัติต่างๆ ด้วยกฎเกณฑ์และคำสอนในสมัยนั้น ยกตัวอย่างเรื่องราวที่เกี่ยวโยงกับพระราชาและพระสงฆ์

…็นดูเทพพจน้น ปริชนแม่ลำนัน สุตถ์คำของพระเจ้าแล้ว ตั้งจิตไว้อย่างนั้น จึงเกิดในศรีสวาสินว้นอ้วนง. เรื่องพระเจ้าปายาลี้ มาในอรรถถอดอุตรวิมนาวัต เสรสิก- วิมนาวัต และอรรถถอดปายาลิสุตร. [๒๐๑] เจ้าหนู ทรงทำจิตข…

เนื้อหาพูดถึงบทบาทของจิตในพระพุทธศาสนา โดยระบุว่า จิตที่ไม่เศร้าโศกและมีฤทธิ์คือจิตที่ประสบความสำเร็จในทางธรรม ชี้ให้เห็นถึงความสำคัญของจิตมงคลและบทบาทของพระอินทสพและพระอรรถถอดารย์ในการเผยแพร่แนวคิดนี

…ิสงส์ปฏิสาน พระอรรถกถาจารย์ จึงกล่าวเรื่องไวหลายเรื่องใน มหาจรรถกถาโดยพิสดาร มีเป็นฉบับอย่างนี้ คือ เรื่องพระเจ้าโรนากา เรื่องพระเจ้ามหารานคู้ ไปชมพูกับพระราชภาค เรื่อง อามาตย์ ๔ นาย ในรัชกาลแห่งพระเจ้าอุรุราช…

บทความนี้สำรวจถึงปฏิสัมภาษ ๒ ชนิดซึ่งได้แก่ การทำลายที่ยังไม่เกิดและการทำลายที่เกิดแล้ว โดยมีตัวอย่างจากพระเจ้าโรนากาและการทำลายที่เกิดขึ้นแล้วให้มันคง มีกล่าวถึงเรื่องอภัยโจที่ส่งผลกระทบต่อประชาชน พร

… เรื่องอภัยโจร จบ. [๒๗] ก็เลยว่า "ในรัชกาลของพระเจ้าปฤษฎา" นี้ มี กก าที่จะกล่าวโดยพิสดารดังนี้:- [ เรื่องพระเจ้าปรุษราช ] ดังได้กล่าวมา พระเจ้าสทธิสสะ มีพระโอรส ๔ พระองค์ คือ พระเจ้าสัญสสะ ๑ พระเจ้าสุตตนะ ๑ พ…

เนื้อหาเกี่ยวกับการสืบทอดพระราชวงศ์โดยเฉพาะในรัชกาลของพระเจ้าปฤษฎา และการประสานงานในสงครามกับพวกมนุษ เพื่อรักษาราชสมบัติ โดยมีรายละเอียดเกี่ยวกับพระโอรสต่างๆ שלพระเจ้าสทธิสสะ ซึ่งเป็นจุดเปลี่ยนสำคัญใน

…. แล้วทรงมอบอาวุธบิ่นแก่นท่าน ทรงละลึกถึงอุปกรณ์ที่พระเจ้าจะทำไว้ในกาลก่อนอยู่ จึงทรงบำรุงโดยเคารพ. เรื่องพระเจ้าปุณราช จบ. [เรื่องอนาคมของพระเจ้าปุณราช] [๒๐] อมาตย์ ๗ นายแม้นนี้แน ให้สร้างวิหาร ๕ ตำบล. แท้จริ…

เนื้อหานี้กล่าวถึงพระเจ้าปุณราชที่ประทับอยู่ในเมืองประเทศเป็นเวลา 14 ปี 3 เดือน และการสร้างอภัยฑิฐิราฐ พร้อมพระราชกรณียกิจต่างๆ รวมถึงการจัดการสร้างวิหารในปีที่พระองค์ทรงอธิษฐานและสร้างไว้ เพื่อเป็นเก

…๕ มีจีรเป็นต้น อนสมควร คือเป็นกับปิยะ แก่สมณะทั้งหลาย แก่สงฆ์. เรื่องอามาตย์ของพระเจ้า ปิทธราช จบ. [เรื่องพระเจ้าโตรานея] [๒๐] ก็พระเจ้าปีดาร ทรงดำรงอยู่ในราชสมบัตใหม่แล้ว ทรงนำเพ็ญกุศลเป็นอนุมาก ๆ และรับสั่งใ…

บทนี้กล่าวถึงเรื่องราวของพระเจ้าโตรานียะและพระมหานาคะในอดีต โดยพระเจ้าโตรานียะทรงนำเพ็ญกุศลและได้สั่งให้พระพุทธเจนบรรจุลงในใจนา ขณะที่พระมหานาคะเป็นเจ้าคุณที่รอคอยราชสมบัติและในภายหลังได้ครอบครองราชสม

… ก็ในคำว่า สฤษฎ วิษุทธกะ นี้ ความว่า เหมือนเจ้าสกียะ ทั้งหลายดูหมิ่นพระราชบุตรพระนามว่า วิฑูฑะ [เรื่องพระเจ้าวิฑูฑะมหาวกะสกียะราช] [๒๕๘] ได้ยินว่า เจ้าสกียะพระนามว่า มหานามะ ผู้เป็นพระ เชฎฐภูคาถาของพร…

พระเจ้าวิฑูฏะมหาวกะสกียะราช เป็นพระโอรสของพระเจ้าเสนทิ ซึ่งมีเหตุการณ์สำคัญเกี่ยวกับเจ้าสกียะและความอิจฉาริษยาที่เกิดขึ้นในสังคม พระนางวาสดขัตติยานั้นมีบทบาทสำคัญในการแทรกแซงชีวิตของพระองค์ และเหตุการ

…อันกิบุคูผู้ยินดีด้วยวิตกสันโดน พึงเป็นเช่นกับพระเกสรผู้ผู้นับบูชาสุงเป็นวัด อยู่ที่ปฐอันตราชีวิน. [เรื่องพระเกสรผู้รวบงดสุกล] ดังได้กล่าวมา พระเถร มาฉ่อยหวังว่า ” จักใหพระเถรใน เจติยบรรพตวิหาร" ไหวพระเผ็ดแล้ว…

เนื้อหานี้เสนอหลักการเกี่ยวกับความสั้นในจิวร์ซึ่งแบ่งออกเป็น 20 ประเภทที่แตกต่างกัน เช่น สันโดนในการศรีกและการเดินทาง นอกจากนี้ยังมีการพูดถึงการปฏิบัติที่เหมาะสมของพระสงฆ์ที่อยู่ในพรรษา บทความนี้ตีควา

ประโยค๕- มังคลัตถปีนี้แปล เล่ม ๔ หน้า ๗๓ [เรื่องพระราชบุตร] [๑๑๒] ในอดีตกาล พระราชโอรสของพระเจ้ากรุงพาราณสี ถูกพระราชดำเนินเทศ จึงพพระนางอสีติญา ผู้เป…

ในอดีตกาล พระราชโอรสของพระเจ้ากรุงพาราณสีได้เห็นนางกินนรีและติดตามไปจนสูญเสียหนทาง นางอสีติญา พระเทวีได้เตือนสติว่าไม่มีประโยชน์ที่จะติดตามสิ่งที่ไม่มีคุณค่า หลังจากนั้นพระราชบุตรกลับมาและเรียนรู้ถึงบ

… อาทินนฺ ปโต ฯ อุตโต อุตตา คำนี้." คำทั้งหมดนั้น ย่อมผิดจากบทจากตามที่กล่าวแล้ว พร้อมทั้งอรรถกถา. เรื่องพระราชบุตร จบ. [134] นอกจากนี้ในอรรถกถาทุกวังกะ และสังสิสูตรว่า " ในกาลแห่งพระกัสสปพุทธเจ้า บุตรเศรษฐี…

เนื้อหานี้แสดงถึงการวิเคราะห์และการเข้าใจคำประพันธ์ในพระไตรปิฎก โดยนำเสนอความหมายของคำว่า อตุวุจิญ และ ปราณกาน รวมถึงความสำคัญของการมีประโยชน์แก่ตนและการเสื่อมจากคุณธรรม การอรรถกถายังอธิบายถึงข่าวสารใ

…นุรุของเรานั้นในวันนั้นเท่านั้น" ตั้งแต่วันที่ ๒ แม่ขนมอันหนึ่ง ก็ไม่ได้ถวาย. เรื่องกิญญหนุ่ม จบ. [เรื่องพระเจ้าสละ] [๒๔๔] มา พระเจ้าสิมหราช เมื่อจะถวายทานแกุก้มสงฆ์ ในเดือยบรรพทุก ๗ วัน อนาชชนบนกราบทูลว่า "…

เนื้อหาเกี่ยวกับพฤติกรรมของกิญญหนุ่มที่ติดขนมเปี๊ยะ และการทดลองถวายขนมจากมารดาซึ่งแสดงให้เห็นถึงการไม่รู้จักประมาณในการรับประทาน นอกจากนี้ยังมีการบรรยายถึงพระเจ้าสิมหราชที่ถวายทานในทุกสัปดาห์ โดยถูกปร

…พระทัยในความที่ภิญฺ ในเจีดยบรรดาเหล่านั้นรู้ว่าประมาณ และไม่ทรงพอพระทัยในความที่ภิญฺ อนย์อประมาณ. เรื่องพระเจ้าศาสะ จบ. ทั้ง ๒ เรื่อง มาในอรรถกถาทุกทวิ่งค์ [เรื่องดูดนานุกรมณี] [๒๕] อุบาลคนใดคนหนึ่ง ในก…

บทความนี้พูดถึงการหาอภิญฺในบริบทของพระราชาและการใช้ชีวิตร่วมกัน โดยเน้นถึงการแบ่งปันอย่างมีประมาณ ไม่ให้เกิดความโลภ และขีดเส้นแบ่งการพอใจในสิ่งที่มี ลดความเบียดเบียนและช่วยสร้างความรักในสังคม สิ่งสำคั

…เพื่อความดำรงอยู่ได้แห่งพระศาสนา พึงเป็นผู้มากน้อย สันโดษ เหมือนพระนิคมวาสิตสละและกินหาดสบ ฉะนั้น [เรื่องพระศาสดะ] [๑๓๓] ได้ยว่า พระศาสดะ เป็นกุลบุตรในบังคม ซึ่ง ไม่ไกลจากกรุงสวาตดี บรรพชาขึ้น เป็นผู้มากน้อย…

มังคลัตถทีนี้แปลในเล่มที่ ๔ หน้า ๙๗ พูดถึงพระศาสดะและความสำคัญของความเป็นผู้มากน้อยเพื่อการดำรงอยู่ของพระศาสนา โดยอ้างอิงถึงบทสมวรรคและความชื่นชมของพระศาสดะที่มีต่อภิกษุที่ปฏิบัติตนอย่างสันโดษและดีงาม

…ใน ฤดูกาล ย่อมไม่ให้ชม่นอื่นรู้ว่า ตรณิษฐ์ฤดูกาลดังเดิมเหมือนพระเถระผู้ พี่ชายในพระเถระ ๒ พี่น้อง [เรื่องพระเถระ ๒ พี่น้อง] พระเถระพี่น้องกัน ๒ รูป อยู่ในถิ่นบิษบรรพต รูปหนึ่งถือเอา ท่อน้อยที่อยู่ถูกส่งไป (ถว…

…ในพระธรรม มีการกล่าวถึงนโยบายและการกระทำที่ปรากฏในอรรถกถาเอกนิบาต ต้องครรนิกายและครรนิวัตรสูตรรวมถึงเรื่องพระมหากุมารกัณหาปรสทะในสุดท้าย โดยมีการอธิบายความสัมพันธ์ระหว่างการรักษาเอกณฑกฤษฎ์และฤดูกาลใหม่

…ต. จริยอยู่ ทรัพย์ของ บุคคลผู้สนโด ยอมมาแล้ว ก็อ่อนมีปกติอีก ในข้อนั้น มีเรื่องนี้ (เป็นอุปหรณ์) [เรื่องพระโยนกแก้ตน] ในอดีตกาล พระโพธิสัตว์ (เกิด) เป็นพระยะบกแก้ตน ใน ป่าไม้มะเดื่อ ริมฝั่งคงคา เมื่อผลแห่งต…

เนื้อหานี้กล่าวถึงพระโพธิสัตว์ในอดีตที่เกิดเป็นพระยะบกแก้ตนในป่าไม้ ริมฝั่งคงคา เมื่อผลสิ้นสุดลง ท้าวสักกะทรงทดลองพระยะบกแก้ตนเพื่อเห็นว่าความเป็นผู้กินน้อยส่งผลต่อตนเองอย่างไร พระยะบกไม่เคยไปถึงที่อื