เหตุ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 149 / 294

…าตย์มนตรีสภาเสวกามาตย์สมณชีพราหมณ์ อาณาประชาราษฎร์ทั่งทั้งนั้น พระราชกุศลย่อมประมวลกันเป็นมงคลวิเสส เหตุให้ทรงได้รับ ไมตรีหิโตปเทศกัลยาณจิตน้อมถวายพระพรชัย จากสรรพเทพน้อยใหญ่และมนุษย์ให้ทรงบริสุทธิ์ สถาพร…

เนื้อหานี้พูดถึงการอุทิศส่วนพระราชกุศลจากสมเด็จพระญาณสังวรไปยังพระมหากษัตริย์ทุกพระองค์ เพื่อให้พระราชวงศ์และประชาชนได้รับความเป็นสุข และสุขภาพดี นอกจากนี้ยังกล่าวถึงความไม่ประมาทในชีวิตว่าเป็นแนวทางท

…ปหาฟื้น ไปเขื่อนเสีย ครั้นสายัญสมัยเก็บอะไรไม่ทัน หักได้ไม้พุ่มสดกลับมา อาจารย์ยกเรื่องนี้เป็นอุบัติเหตุแล้วแลกล่าวติให้เป็นคติของมานพทั้งปวงว่า โย ปุพเพ กรณียาน ปุจฉา โส กาตุมิจฺฉติ ។ วรุณกฏฐ์ ภญโชว ส ปจ…

บทความนี้กล่าวถึงคำสอนของสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์เกี่ยวกับการไม่ประมาทในการทำกิจกรรมในเวลาที่เหมาะสม และข้อคิดจากคัมภีร์ชาดกที่สอนให้ควรเร่งรีบทำกิจกรรมที่สำคัญในช่วงเวลาที่เรามีความสามารถ เช่น การศึกษา

…ัน เช่น แม่ทัพไม่เป็นกาลัญญู ยกพลเข้าจู่โจมตีข้าศึกในเวลายังไม่เป็นทีก็จำจะเสียพลเป็นอันมากในอัน ใช่เหตุ แลอาจถึงปราชัยเสียประเทศบ้างเมืองก็เป็นได้ แม้ในคัมภีร์ชาดก ท่านก็ได้ยกความข้อนี้ ขึ้นบรรหาร โดยควา…

เนื้อหาในส่วนนี้กล่าวถึงความสำคัญของการรู้จักเวลาและการประพฤติที่แม่นยำในงานต่าง ๆ โดยเฉพาะในบริบทของพระพุทธศาสนา ซึ่งตั้งอยู่บนหลักการของกาลัญญุตา บุคคลที่ไม่รู้จักเวลานั้นไม่เพียงแต่สร้างผลเสียให้ตน

…ผู้มีปรีชาญาณบำเพ็ญให้เป็นธรรม สามัคคี ก็จะเกิดสิริสวัสดีความเจริญแก่ตน ๆ และประชาชนในประเทศ เป็นพลวเหตุอันแรงกล้า เกื้อกูลสนับสนุนรัฏฐาภิบาลโนบายข้อที่ ต่อไป. ๓ ซึ่งมีเนื้อความดังจะรับพระราชทานถวายวิสัชน…

เนื้อหาเกี่ยวกับการให้ทานและการรักษาศีลที่มีความสำคัญต่อการเจริญเติบโตในสังคม ผู้มีศีลจะได้รับสิ่งดีๆ และมีผลต่อชีวิตทั้งตนเองและผู้อื่น การทำดีช่วยสร้างความเจริญในชุมชนและประเทศ การละทิ้งความอยากเสพส

…มาตย์ และประชาราษฎร์ราวนิคมนบทข้าขอบขัณฑสีมา ตลอดถึงมฤคปักษ์ชาติ ให้เกษม สุขปราศจากกภัยนตราย ป้องกันเหตุร้ายมิให้เป็นไป ทำนุบำรุงประชาชนผู้ไร้ทรัพย์ให้มั่งคั่ง สมบูรณ์ ไม่ต้องประพฤติมิจฉาชีพให้อากูล อันจะ…

สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ได้เผยแพร่แนวทางการปกครองที่ถูกต้องและเป็นธรรมด้วยอุบายโกศล ทั้งยังสอนให้กษัตริย์ และประชาชนปฏิบัติตนตามหลักธรรมเพื่อให้เกิดความเจริญรุ่งเรืองและความสุข เป็นการเน้นถึงความสำคัญขอ

สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (เจริญญาณวรเถร) ២៦៨ คราวหนึ่ง ทำให้รู้จักผิดชอบหายนะแลวัฒนะพร้อมทั้งเหตุผล รักษาตนแลป้องกันประเทศระงับ เหตุจลาจลทั้งภายนอกทั้งภายใน ไม่ให้เกิดขึ้นบีฑา ข้อนี้อุปมาด้วยข้าวขอ…

ในเรื่องนี้ได้มีการอภิปรายเกี่ยวกับบทบาทของพระราชาในการปกครองประชาชนอย่างมีธรรม เพื่อหลีกเลี่ยงความไม่สงบทั้งภายในและภายนอก โดยเปรียบเทียบพระราชาเสมือนมารดาและบิดาที่ดูแลบุตร พร้อมด้วยตัวอย่างการใช้ยุ

…งนั้นแล้ว ผู้ที่ใคร่กามคุณารมณ์ย่อมจะเพลิดเพลินบันเทิงอยู่ในเทวโลก ความตั้งตนไว้ในคุรที่ชอบนี้ เป็น เหตุยังตนแลอนุชนผู้อนุวัตน์ตามให้บรรลุความเจริญทั้งในอิธโลกแลปรโลก ฉะนี้ สมเด็จพระสุคต มหามุนีจึงตรัสว่า…

บทความนี้นำเสนอความสำคัญของวิริยะและความเพียรในชีวิตระหว่างที่แสวงหาความเจริญรุ่งเรือง ไม่ว่าจะเป็นด้านโลกหรือปรโลก โดยยกตัวอย่างการประพฤติธรรมที่ถูกต้อง ดังที่สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ได้กล่าวถึง โดยควา

…) อปปเกน เมธาวี สมุฎฐาเปติ อตฺตานํ ปากเฏน วิจกุขโณ อณ์ อคคิ้ว สนธม ២៧២ ។ ความว่า บุคคลผู้มีปัญญา คาดเหตุผลประจักษ์ ย่อมยังตนให้ตั้งขึ้นได้ในยศศักดิ์ศฤงคาร ด้ว ทรัพย์ที่เป็นต้นทุนแม้มีประมาณน้อย ดุจชนก่อไฟ…

บทความนี้พูดถึงความสำคัญของบุคคลผู้มีปัญญาและการใช้ความเพียรเพื่อสร้างฐานะในชีวิต ขอยกตัวอย่างเรื่องของทีฆาวุกุมารที่มีความสามารถในการสร้างโอกาส จากการทำงานและแสดงออกถึงความภักดี จนได้รับการไว้วางใจจา

…จา มีปรีชารอบรู้ นำตนให้ตั้งในสัมมาปฏิบัติ เป็นสัตบุรุษคนดีคนชอบ และประกอบผู้อื่น ไว้ใน สารประโยชน์ เหตุดังนั้น สมเด็จพระบรมศาสดาจึงโปรดประทานพระธรรมเทศนา สรรเสริญพาหุสัจจะโดยอเนกนัย ข้อนี้พึงสาธกด้วยธรรม…

เนื้อหาเกี่ยวกับการศึกษาในพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะความสำคัญของพหุสัจจะซึ่งเป็นคุณสมบัติสำคัญในการเจริญเติบโตในทางธรรมและการเป็นที่พำพึ่งของผู้อื่น การบูชาพระธรรมรัตนะผ่านการปฏิบัติสำหรับภิกษุพหุสุต และกล

…รักษาประโยชน์กิจแลความเกษมของปวงประชาถ้าการพิจารณาชี้ขาดแลลงโทษไม่เป็นไปโดย ยุติ คือความควร ย่อมเป็นเหตุเดือดร้อนปั่นป่วนของประชาชน เหตุนั้นความเป็นยุติธรรมแก่ โบราณกษัตริย์ทั้งหลายถือเอาเป็นพระราช คนทั่ว…

บทความนี้พูดถึงการปกครองตามหลักพระธรรม ซึ่งเน้นที่ความยุติธรรมและคุณธรรมในตัวบุคคล ผู้ปกครองนักปกครองควรเป็นแบบอย่างที่ดีในการบริหารงาน ด้วยความรักและความปรารถนาดีต่อประชาชน การรักษาความยุติธรรมเป็นพื

…สคุคส์สฏฺโฐ เวรา โส น ปริมุจฺจติ ។ บุคคลนั้นระคนอยู่ด้วยสังสัคคะคือเวร ย่อมไม่พ้นไปจากเวรได้ ดังนี้ เหตุดังนั้น สมเด็จพระบรม โลกนาถเจ้า จึงตรัสสอนคนที่เป็นหมู่เหล่าให้ประพฤติถ้อยทีที่รักษาประโยชน์ของกันแล…

บทความนี้นำเสนอคำสอนทางธรรมจากสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์เกี่ยวกับการมีความสัมพันธ์ที่เข้มแข็งในหมู่คณะ โดยเน้นการดูแลและรักษาประโยชน์ของกันและกัน ทั้งนี้ การรักษาประโยชน์ของผู้อื่นจะช่วยให้ประโยชน์ของตนมั

…ิยมในพระบารมี ข้อ นี้ย่อมให้สำเร็จผล คือปกครองได้โดยธรรม ไม่ต้องใช้อาชญาเคี่ยวเข็ญ, ความจงรักเป็นพวลเหตุ ชักนำให้พรักพร้อมเป็นสมานฉันท์ เพื่อต่อสู้ป้องกันบำรุงรักษา จะรับพระราชทานชักอลื่นจิตต ชาดกในทุกนิบ…

บทความนี้แสดงถึงการสอนของสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์เกี่ยวกับการปกครองด้วยธรรมะผ่านประวัติศาสตร์พระเจ้าพรหมทัตต์ในกรุงพาราณสี ที่มีความยุติธรรมและสร้างความสงบสุขให้แก่ประชาชน แม้ในยามทุกข์ยาก ก็ยังสามารถบร

…ญ ญาณวรเถร) ประชาราษฎร์ต้องอยู่ด้วยความหวาดเสียว วางใจในชีวิตร่างกายแลทรัพย์สมบัติลงมิได้ ๓๑๒ เพราะ เหตุนั้น เมื่อพระเจ้ามหาวิชิตราชทรงพระปรารภจะบูชามหายัญพราหมณ์ปุโรหิต จึงกราบทูลขอ เพื่อทรงระงับโจรผู้ร้…

บทความนี้กล่าวถึงหลักการและแนวทางในการรักษาความสงบในสังคม ตามพระพุทธศาสนา โดยเน้นความสำคัญของความสงบที่เป็นต้นเค้าของรัฐประศาสน์ และบทบาทของกฎหมายในการป้องกันอุบัติภัยต่าง ๆ ความสุขของประชาชน สันติภาพ

… คือการรู้จักยึดเหนี่ยวน้ำใจคน, คุณข้อนี้ เป็นกำลังสำคัญอัน ควบคุมความสามัคคีและอุปถัมภ์ให้ดำรงมั่น เหตุดังนั้นพระโบราณาจารย์จึงได้แสดงไว้โดย ความเป็นราชกรณียะของพระเจ้าแผ่นดินประการหนึ่ง ในสังคหวัตถุกถาแ…

การบำเพ็ญปัญญาสิกขาคือการศึกษาเพื่อต่อสู้กับกิเลสและนำไปสู่ความสงบภายใน บทสรุปเหล่านี้ย้ำถึงความสำคัญของความสงบในจิตใจและความสุขที่เกิดจากการทำสมาธิ นอกจากนี้ยังมีการเน้นถึงบทบาทของพระมหากษัตริย์ในการ

… ให้เจริญยิ่งกว่า การอยู่ในปฏิรูปเทส เป็นจักรสมบัติประการหนึ่งอันส่งให้ถึงความเจริญด้วยโลกิย สมบัติ เหตุดังนั้น สมเด็จพระผู้มีพระภาคเจ้าจึงตรัสพระบรมพุทโธวาทจักร ๔ แลตรัสว่าเป็น มงคลอันอุดมประการหนึ่งในมง…

…จ้าอู่ทอง เพื่อเน้นความสำคัญของการเลือกสรรถิ่นให้เหมาะสมกับการบริหารประเทศในสมัยนั้น ในยุคปัจจุบันมีเหตุการณ์ต่างๆ ที่ส่งผลให้ต้องมีการปรับตัวเพื่อตอบสนองต่อการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้น หากไม่ดูแลรักษาถิ่นเด…

…ศ์แลของบุคคล เป็นมูลแห่งผล คือ ความเจริญรุ่งเรืองสถาพรมั่นคงยั่งยืนนาน อีกประการหนึ่ง ทำตามอำนาจแห่งเหตุ เหตุบ่งให้ทำอย่างใด ทำอย่างนั้น ก็ชื่อว่าปฏิรูปกา รี, ประเทศที่ยอมนับถือสัญญาอันทำไว้ต่อกัน ลางข้อแ…

…ารย์ (เจริญ ญาณวรเถร) ได้กล่าวถึงการประหยัดทรัพย์เป็นสิ่งสำคัญต่อประเทศและบุคคล การกระทำตามอำนาจแห่งเหตุสามารถนำไปสู่ความเจริญรุ่งเรือง สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ทรงแสดงให้เห็นความสำคัญของการปฏิรูปการใน…

…นของคนมากเข้าช่วยกลั่นกรองสอบสวน ៧២៦ แต่ลางทีอาจเรรวนพลั้งพลาดได้ทั้งมาก ๆ เพราะหากเห็นผิดหมดร่วมกันเหตุนั้น จึงสู้ธัมมาธิปไตย ความมีธรรมเป็นใหญ่ไม่ได้ เพราะมี ธรรมเป็นหลัก ไม่อักอ่วนป่วนปั่น ไปตามความคิด…

ในการปกครองของสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (เจริญ ญาณวรเถร) ได้ชี้ให้เห็นถึงความสำคัญของธัมมาธิปไตยซึ่งเหนือกว่าความเห็นของประชาชนทั่วไป การตัดสินใจควรมีความเป็นธรรมและมุ่งหวังประโยชน์แก่ประเทศชาติและประชาช

…า รณวสิกตา ๑ รัฏฐาภิปาลโนบาย พอเป็นนิทัศนนัย ๑ การณวสิกตา แปลตามพยัญชนะ ความเป็นผู้เป็นไปในอำนาจแห่งเหตุเรื่องอันเกิดขึ้นซึ่ง เรียกว่าการณ์นั้น ย่อมมีช่องทางส่อแสดงความจำเป็น หรือเหมาะควรที่บุคคลจะพึงกระท…

…ติที่สำคัญในการพัฒนาบุคลิกภาพและจิตใจให้แข็งแกร่งขึ้น ซึ่งการกระทำต่างๆ นั้นจะต้องอิงอยู่ในอำนาจแห่งเหตุและปรับให้เข้ากับสถานการณ์ โดยมีการอธิบายว่า ผู้ที่มีบุญย่อมเป็นผู้ที่ทำความดีได้แม้ในความยากลำบาก แ…

…ามสำคัญผิดแล้ว ข่าวนั้นก็จะสงบไปเพราะอาศัยพระปัญจวัคคีย์นั้นเอง เพราะทรงเห็นแลทรงยอมอยู่ในอำนาจแห่ง เหตุอันนี้ จึงสู้อุตส่าห์เสด็จบทจรจากโพธิมณฑลไปโปรดพระปัญจวัคคีย์ซึ่งพักอยู่ ณ ป่าอิสิปตน มฤคทายวัน กรุง…

…ายวัน การที่พระพุทธเจ้าไม่ลืมบุญคุณของมิตรและจะไม่ละทิ้งใคร รวมถึงกระบวนการที่ทรงบัญญัติพระวินัยด้วยเหตุปรากฏในการประพฤติของเหล่าสาวก เพื่อให้คนเข้าใจในธรรม

…าเป็นทรัพย์อันประเสริฐของบ้าง เมือง ดังภาษิตว่า นตฺถิ ธัญญสมิก ธน์ ทรัพย์เสมอด้วยธัญชาติไม่มีดังนี้ เหตุดังนั้น จึงเป็น พระราชกรณียะของพระราชบำรุงกสิกรรมเป็นการสงเคราะห์ประชาราษฎร์ประการหนึ่ง เรียกชื่อ ว่…

การบำรุงกสิกรรมเป็นภารกิจสำคัญของพระราชาที่แสดงถึงพระราชอำนาจและความรับผิดชอบต่อประชาราษฎร์ ซึ่งท่านได้ทรงทำกิจกรรมต่างๆ เช่น เทศกาลวัปปมงคล การจัดตั้งคลังออมสิน และการตั้งสหกรณ์กสิกรรม เพื่อพัฒนาภาคเ