หน้าหนังสือทั้งหมด

คำศัพท์ในคำภิยกถาถอดฎูและคำภิยกสฺ
31
คำศัพท์ในคำภิยกถาถอดฎูและคำภิยกสฺ
เท่ากับคำว่ากะย* (kaya) ในคำภิยกถาถอดฎู เป็นคำศัพท์ที่ใช้ก่อน และหลังจากนั้นเกิดการเปลี่ยนมาใช้ว่า vi-graha* ซึ่งพอมีร่องรอยให้พบเห็นการใช้อยู่ในฉบับทินเดชเมื่อเปรียบเทียบคำศัพท์ที่อยู่ในคำภิยกสฺ SBh
…วยในการทำความเข้าใจเกี่ยวกับความหมายและปรัชญาในนิกายศาสนาอย่างลึกซึ้ง โดยบทความยังตั้งคำถามเกี่ยวกับการแปลคำว่า ‘สูง’ ว่ามีที่มาจากคำในภาษาสันสกฤตหรือไม่ โดยไม่ละเลยการพิจารณาที่มาของคำศัพทฺที่เกี่ยวข้องกับแน…
ทาน...ก้าวแรกแห่งธรรม
2
ทาน...ก้าวแรกแห่งธรรม
…บตำราและเอกสารอื่นๆ มากมาย สิ่งที่ประทับใจมากคือการแปลพระพุทธวจนจากภาษาบาลีเป็นภาษาไทย ซึ่งต้องอาศัยการแปลคำศัพท์ที่ละประโยค หลายๆ ครั้ง หลายๆ คำ จนกว่าจะเกิดความเข้าใจและจดจำ ยิ่งเมื่อนำมาทบทวนบ่อยๆ ก็ยิ่งบั…
การศึกษาพระปรีชาญาณในระหว่างปี พ.ศ. 2523-2555 ทำให้มีโอกาสแปลพระพุทธวจนจากภาษาบาลีเป็นภาษาไทย และทำให้เกิดความซาบซึ้งในธรรม. การศึกษาครั้งนี้สร้างแรงบันดาลใจในการเรียบเรียงธรรมะเพื่อให้เข้าถึงง่าย โดย
การตั้งมั่นในสมาธิ: การฝึกพระพุทธองค์
48
การตั้งมั่นในสมาธิ: การฝึกพระพุทธองค์
… Th ฉบับ Se ใช้คำว่า อตตนัท (attadandam) ซึ่งฉบับแปลของ มมร. แปลว่า “ผู้ฝึกพระองค์ฝึกแล้ว” เกี่ยวกับการแปลคำว่า อตตนัท ผู้วิจัยแจ้งกล่าวถึง 2 ประเด็น คือ 1. คำว่า ทนท์ (dandam) ในฉบับ Se 2. คำว่า atta- ในอรรถ…
เนื้อหานี้สำรวจการตั้งมั่นในสมาธิของพระพุทธองค์ที่ฝึกอยู่ในป่าใหญ่ โดยการวิเคราะห์การแปลที่แตกต่างของวรรณกรรมเกี่ยวกับพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะการใช้คำอธิบาย 'เพราะ' ซึ่งอาจไม่ถูกต้องต่อการสื่อสาร 'วิธีกา
อธิบายบาลีไวยากรณ์: นามและอัพยยศัพท์
75
อธิบายบาลีไวยากรณ์: นามและอัพยยศัพท์
ประโยค - อธิบายบาลีไวยากรณ์ นามและอัพยยศัพท์ - หน้าที่ 74 ตุมห ศัพท์นี้ จัดเป็นมัชฌิมปุริส หรือ มัธยมบุรุษ สำหรับใช้แทน ชื่อผู้ฟัง คือผู้ที่เรากำลังพูดหรือถามกันซึ่ง ๆ หน้า ในระหว่างที่ สนทนากันอยู่ จ
…ีที่ใช้คำว่า 'ท่าน' แทนชื่อของผู้ฟัง เพื่อให้การสื่อสารเหมาะสมกับความสัมพันธ์ระหว่างผู้พูดและผู้ฟัง การแปลคำต่าง ๆ เช่น เข้า ท่าน สู เอ็ง มึง ต้องให้ถูกต้องตามลำดับฐานะเพื่อให้คำแปลที่เหลือเป็นกลางทางภาษาและถ…
อธิบายบาลีไวยากรณ์ นามและอัพยยศัพท์
96
อธิบายบาลีไวยากรณ์ นามและอัพยยศัพท์
ประโยคด - อธิบายบาลีไวยากรณ์ นามและอัพยยศัพท์ - หน้าที่ 94 นปุสกลิงค์ เอก. พหุ. ป. ยงฺกิญฺจิ ยานิ กานิจิ ทุ ยงฺกิญฺจิ ยานิ กานิจิ ต. เยน เกนจิ เยหิ เกหิจิ จ. ยสฺส กสฺสจิ เยส์ เกสญฺจิ, เยสาน เกสานญฺจิ
…ายบาลีไวยากรณ์ในเรื่องของนามและอัพยยศัพท์ โดยให้ความเข้าใจในการใช้คำและกฎการสนธิ ในเอกและพหุวจนะ และการแปลคำที่ใช้ในบริบทต่าง ๆ รวมถึงศาสตร์การตั้งคำถามในภาษาบาลี อาทิเช่น การใช้ 'ปุจฉันตุกนิบาต' ที่ไร้ความนิ…
อธิบายบาลีไวยากรณ์: นามและอัพยยศัพท์
110
อธิบายบาลีไวยากรณ์: นามและอัพยยศัพท์
ประโยค - อธิบายบาลีไวยากรณ์ นามและอัพยยศัพท์ - หน้าที่ 108 บ่งเนื้อความต่าง ๆ จะกล่าวไว้ในที่นี้จักเป็นการฟั่นเฟือนัก ผู้ ต้องการทราบให้ละเอียด จึงตรวจดูในเล่มวากยสัมพันธ์ ก็จักเข้าใจ ได้ดี. นิบาตสักว
…เช่นการสื่อความหมายของนิบาตและจักแสดงให้เห็นถึงความสัมพันธ์ระหว่างคำต่างๆ เช่น 'โข' และ 'หนอ' รวมถึงการแปลคำต่างๆ อีกมากมาย เช่น 'อญฺญทตฺถุ' หมายถึง 'โดยแท้' หรือ 'อโถ' ที่แปลว่า 'อนึ่ง' เป็นต้น ผู้สนใจศึกษาส…
ประเด็นเกี่ยวกับปัญหาและการแปลคำศัพท์
37
ประเด็นเกี่ยวกับปัญหาและการแปลคำศัพท์
ประโยค - ประมาณปัญหาและฉายาบาลไหว้กรรมดี (สำหรับเปรียญธรรมดี) - หน้า 35 ก. ใน อี การันต์มุ่งลิงค์ แปลอ ซ็นน ได้บ้าง อุทธาหรณ์ เสฐฉิน, ในพวกคับยศหก พงษ์รัตน์ แปล อ๋อ เป็น อาน ได้ อุทธาหรณ์ อุตตานี พุทธ
เนื้อหาพูดถึงปัญหาและการแปลคำศัพท์ในภาษาไทยโดยยกตัวอย่างคำซึ่งมีการแปลที่ไม่แน่นอน เช่น 'อา' และ 'โอ' ที่อาจแปลมาจาก สี หรือ โอ โ…
ความหมายของน้ำในสมาบัติ
260
ความหมายของน้ำในสมาบัติ
ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - หน้าที่ 259 (จะว่า) ไม่มี ก็มีอยู่ (จะว่า) มี ก็บอกไม่ได้ (คือไม่ชัด) ดังนี้ สมาบัตินี้ถึงซึ่งความละเอียด ด้วยประการฉะนี้ อนึ่ง ความข้อนี้ บัณฑิตจึงทำให้กระจ่าง
…ที่แสดงถึงหลักธรรมที่ไม่ประมาทและตรงตามความปรารถนาของผู้ศึกษา นอกจากนี้ยังมีการชี้แจงถึงว่าในบางกรณีการแปลคำที่ไม่สมบูรณ์อาจต้องเติมเพื่อให้เข้าใจได้ถูกต้องตามคำสอน
การแปลและการเปรียบเทียบคำภาษาสันสกฤตในพระธรรม
29
การแปลและการเปรียบเทียบคำภาษาสันสกฤตในพระธรรม
… 發音ว่า。亦有調伏@心。亦有譯@作意; Pm: 若心在定。亦มี话折伏@心恒有。相壞@心恒有。是故夫有上下; A: 禪定中亦有言說。亦調伏@心。亦攝受@思惟. เกิดคำถามเกี่ยวกับการแปลคำศัพท์ว่า สุข ที่ปรากฏอยู่ 2 แห่ง ในบันทึกนี้ ของบันทึกนี้ ควรปลงอย่างไรและสังเกตในเนาจาสันสกฤตคือคำศ…
บทความนี้สำรวจการแปลคำว่า 'สุข' ที่ปรากฏในบันทึกทางพระธรรม โดยนำเสนอความแตกต่างในการแปลกับฉบับจีนและศัพท์ในภาษาสันสกฤต เช่…
การพัฒนาของศัพท์ในตระกูล Middle Indo Aryan
38
การพัฒนาของศัพท์ในตระกูล Middle Indo Aryan
…นว่าจาก a+kiṇṇam [ta ปัจฉิม (pp.) ของ kirati \vir] ดังนั้น จึงขอใช้คำแปลของผู้วิจัย มจร เป็นแบบแผนในการแปลคำในพระพิสดารมาเทียบเทียบทัน มจร: หมอนันชไม่บ่พระสุรุไพ ก็จากเขา เป็นที่อยู่คั้คแห่งสิริ ประเสริฐรุ่งโ…
งานวิจัยของ von Hinüber (2001) ได้ศึกษาความเปลี่ยนแปลงของคำในตระกูล Middle Indo Aryan (MIA) ซึ่งรวมถึงการเปรียบเทียบกับศัพท์ในภาษาสันสกฤต เช่น คำว่า kr̥tsna ที่มีพัฒนาการไปเป็น kasiṇa ใน MIA โดยมีความ
การแปลและการใช้กิริยากิรณ์ในภาษาไทย
74
การแปลและการใช้กิริยากิรณ์ในภาษาไทย
74 แบนเรียนแบบใส่ในกรณีสมบูรณ์แบบ กิริยากิรณ์ 4. ลงหลังฐานมี ม. และ น เป็นที่สุด มี คม. ขน. หน. มน เป็นต้น ให้แปลว่าที่สุดถูก เป็น นู ลบสะที่สุดถูก คุม+ดาว หน+ดาว แปลมู เป็น นู คนดาว ไปแล้ว มน+ดา
เนื้อหาเกี่ยวกับกิริยากิรณ์และวิธีการลงหลังฐานในการแปลคำในภาษาไทย ซึ่งอธิบายถึงการใช้ตัวอักษรและการแปลความหมาย โดยเน้นถึงความสำคัญของการเลือกใช้รูปแบบต่างๆ …
อธิบายลำไส้วารณ์
38
อธิบายลำไส้วารณ์
ประโยค - อธิบายลำไส้วารณ์ อำเภดา - หน้าที่ 37 พญักษณะที่สุดชาวออยู่ใน จ วรรค แปลเป็น ณ อ. มุขจติ ย่อมปล่อย มุข ชาต. พญักษณะที่สุดชาวออยู่ใน อ วรรค แปลเป็น ณ อ. อาณิณคติ ย่อมเที่ยวไป อาบหน้าตี ชาต. พญ
…ยลำไส้วารณ์ โดยเฉพาะในหมวดหลักที่เกี่ยวข้องกับพญักษณะที่สุดและการแปลความหมายโดยละเอียด ตัวอย่างเช่น การแปลคำต่างๆ เช่น รฐ ซึ่งคงรูปไม่เปลี่ยนและอธิบายความหมายในบริบทต่างๆ อย่างกระจ่าง การเปรียบเทียบระหว่างคำท…
ลักษณะและความหมายของคำในภาษาไทย
93
ลักษณะและความหมายของคำในภาษาไทย
ประโยค - อธิบายลักษณ จามยายดา - หน้าที่ 92 ย ปังอืด (กัมมาจก) อนุต วิวิาติ แปลลง ทหา เป็น ทหา แล้วแปร ท ไว้บ่อนหลัง ย ไว้บ่อนหน้าแปลลง อนุต เป็น รม. ทหติ ย่องไหม-เผา ทหา ธฏู ในความทำให้เป็นเจ้า อ ปังอ
บทความนี้พูดถึงลักษณะของคำในภาษาไทย เช่น การแปลคำและการเข้าใจความหมายต่างๆ ของคำที่พบในเอกสาร บทเรียนเกี่ยวกับวิธีการแปลและการใช้คำนับด้วยการเน้นความ…
อธิบายบาลีไว้อารณ์
96
อธิบายบาลีไว้อารณ์
ประโยค - อธิบายบาลีไว้อารณ์ อาภาด - หน้าที่ 95 น นหายติ ย่อมอาบ นหา ธาดา ในความทำให้สะอาด ย ปัจจัย ติ วิวิตติ นายร ย่อมรู้ ถา ธาดา ในความรู้ ย ปัจจัย (กัมมวาจา) อนุติ วิวิตติ แกลง ถา เป็น นา แกลง อนุ
บทความนี้อธิบายเกี่ยวกับการใช้บาลีในการแปลคำและประโยคที่เกี่ยวข้องกับอารมณ์ต่างๆ โดยมีการกำหนดความหมายในคำหรือลักษณะต่างๆ ที่เกี่ยวข้องและวิธีกา…
อธิบายบทไวยากรณ์ นาม กิริยากรณ์
24
อธิบายบทไวยากรณ์ นาม กิริยากรณ์
ประโยค - อธิบายบทไวยากรณ์ นาม กิริยากรณ์ - หน้าที่ 23 ปรุงอายาขาด คือ วิภติติ วาจา และปัจจัย ถ้าจะต้องการเป็นคำรูป ก็ต้องใช้เครื่องปรุงของกิริยากรณ์ หรือเหตุคู่กิริยาจาก, กามรูปก็ใช้ เครื่องปรุงของกิ
…าง ๆ เช่น นามและกิริยากรณ์ การใช้เครื่องปรุงและเหตุคู่กิริยาจากเพื่อให้ได้รูปที่เหมาะสมในภาษา วอเช่นการแปลคำ และการปรับคำให้เข้ากับกิริยากรณ์ ความสำคัญของการสังเกตคำที่มีความหมายเฉพาะอย่างเช่น 'อาตาโป' ที่ทำใ…
การใช้ นุ อาคม ในการแปลคำ
51
การใช้ นุ อาคม ในการแปลคำ
ประโยค - อภิบาลไพรเวทย์ นามคิดิ์ และภิธิกิด์์ - หน้า 50 นั่น เป็น นุเพราะมี ๓ อยู่หลัง จ. วิ. วาวสุด์ ตรีตรี วิลสุโตร. (ชมใด) ย่อมข้าม ซึ่งตรอก เหตุนัน (ชมนัน) ซื่อว่า ผู้มาทั้งซิง ตรอก. เป็น คำครูป ก
เนื้อหาแนะนำเกี่ยวกับการใช้ นุ อาคม ในการแปลคำและพัญชนะจากลีลาที่หลากหลาย โดยมีการอธิบายวิธีต่างๆ ที่สามารถประยุกต์ใช้ รวมถึงตัวอย่างการแปลและข้อต…
การเปรียบเทียบการแปลคำศัพท์ในพระพุทธศาสนา
23
การเปรียบเทียบการแปลคำศัพท์ในพระพุทธศาสนา
X: 世尊所説無不如義; Pm: 如來語無不如義; A: 一切義說. เมื่อพิจารณา การแปลทุกจำนวณแล้ว ไม่มีความแตกต่างของเนื้อหาโดยรวม แต่อย่าง พิจารณาในรายละเอียดคล้ายกับว่า ฉบับทับและฉบับ A แปลไปใน ทิศทางเดียวกัน คือ ไม่ได้ใช้คำปฏิเส
เนื้อหามุ่งเน้นการวิเคราะห์ความหมายของการแปลคำศัพท์ในพระพุทธศาสนา โดยเน้นถึงความแตกต่างในรายละเอียดระหว่างฉบับต่างๆ เช่น ฉบับ X, Pm และ A ซึ่งสามา…
การแปลและการใช้บาลีในภาษาไทย
59
การแปลและการใช้บาลีในภาษาไทย
ดักธิด แบบเรียนบาลีอาเขยาระสมบรฺนแบบ ๕๕ ลบ ณ อานุพันธ์ ลบ ณ อานุพันธ์ ติละอิก สมรสหน้า นำประกอบ ลง สิ เดลิก-สิ น่าเปราะบ เลง สิ
เนื้อหาเกี่ยวกับการแปลคำบาลีและการใช้ในภาษาไทย โดยการนำเสนอรูปแบบการเรียนการสอนในสาขาปราชญ์ และการแปลศัพท์ให้เข้าใจง่าย รวมถ…
การใช้จารึกอิอาคมและการแปลธาตุ
67
การใช้จารึกอิอาคมและการแปลธาตุ
柄ี๊ยกดัก ลง อิ อาคม สิพผ+อ+ฎวา ลง อิ อาคม ทัพผ+อ+ฎวา ลมสรระหน้า สิพผ+อ+ฎวา ทิพพ+อ+ฎวา นำประกอบ สิพผ+อ+ฎวา ทิพพ+อ+ฎวา เย็นแล้ว ชน+ยู+ฎวา แปลง ชน เป็น ชา อา+ทา+ยู+ฎวา อา+ทิ
…นกระบวนการแปลธาตุต่างๆ โดยอธิบายเทคนิคและวิธีการแปลงพยัญชนะในหมวด ธิว ธาตุ รวมถึงวิธีการที่เหมาะสมในการแปลคำว่า ง อาคม และย ปัจจัย รวมทั้งการแปลงสาระให้ถูกต้องตามหลักการในคัมภีร์.
ความสัมพันธ์และการแปลในภาษาไทย
133
ความสัมพันธ์และการแปลในภาษาไทย
ประโยค - อธิบายความสัมพันธ์ เล่ม ๑ - หน้าที่ 130 กำกับอยู่หรือไม่คดีตาม คงเรียกวา อุบาวเสนอยู่เนื่องเอง อันนี้ แม้ในโฆษณา บาวเสนที่เป็นชื่อ จะมีสัญญาโชค- นิบาตกำกับอยู่หรือไม่คดีตาม ท่านก็เรียวว่าสัญญ
บทความนี้อธิบายถึงแนวทางการแปลคำในภาษาไทย โดยเฉพาะการใช้สัญญาโชคที่กำกับอยู่ในคำแปล เมื่อไม่มีการเสริมคำก็สามารถใช้คำแปลที่ชัดเจนได้…