การตั้งมั่นในสมาธิ: การฝึกพระพุทธองค์ : หน้า 48/57

ในขณะตามระลึกถึงพระพุทธองค์ ผู้ตั้งมั่นอยู่ในสมาธิอันถึง และฝึก [ และ ] พระองค์ชำนาญอย่าง เป็นลิลิตแล้ว จักเป็นผู้ไม่เกียจคร้านทั้งกลางคืนและกลางวัน อยู่ในป่าใหญ่ เชิงอรรถ 89 (ต่อ) 2. มมร.2536: เพราะได้เห็น…ข้าพระองค์จึงจ้องอยู่ในป่าใหญ่ (ฎท. เถร. 52/342/107 แปลมมร.2536) 3. มมร.2555: เพราะได้เห็น…ข้าพระองค์จึงจ้องอยู่ในป่าใหญ่ (ฎท. เถร. 52/342/106 แปลมมร.2555) 4. Norman (1969: 39) Having seen... I shall dwell in the grove. จากข้างต้น จำนวนแปลที่โดดเด่นคือ มมร.2536, 2555 แปลคำว่า disvา “เพราะได้เห็น” เมื่อวิเคราะห์ดูพบว่าการกับบทกฤษ์ใช้ -tva จึงอยู่ในสำนึกนิบัตรสูตรตามา 1155. ถอนเหตุทิมปุโยค (สุขท 3: 386^4 ฉบับมุโถภิโลภก) แต่ถ้าพิจารณาจากประโยคคำถามของพระพุทธองค์ คลังพระพุทธองค์ต้องการถาม “วิธีการ” จากท่านอย่างไร การตอบของพระวักกลิคล้ายกับแสดง “วิธีการ” ตื่นอยู่ในป่าใหญ่ซึ่งเป็นสถานที่สาบาก ด้วยเหตุผลนี้ ผู้วิจัยมุมมองว่า การใช้คำว่า “เพราะ” ไม่เหมาะสม เพราะแสดงถึงเหตุ ไม่ใช่ “วิธีการ” แต่ผู้วิจัยไม่สามารถแน่ใจในการตอบสนองของ “เครื่องมือหรือวิธีวิธีการ” อยู่ในสำนวนนิบัตรสูตรตามมา 1155. หรือไม่ เพราะมีคำว่า “-อากิ” ปรากฏอยู่ต่อท้าย ซึ่งอาจจะก่อรบกวนต่าง ๆ ก็ได้คลี่คลายกันไว้ 90 Ee: anuttara-samādhiṇa samaḥitaṁ (Th-a II: 149^27) 91 ใน Th ฉบับ Se ใช้คำว่า อตตนัท (attadandam) ซึ่งฉบับแปลของ มมร. แปลว่า “ผู้ฝึกพระองค์ฝึกแล้ว” เกี่ยวกับการแปลคำว่า อตตนัท ผู้วิจัยแจ้งกล่าวถึง 2 ประเด็น คือ 1. คำว่า ทนท์ (dandam) ในฉบับ Se 2. คำว่า atta- ในอรรถกถา ประเด็นแรก เกี่ยวกับคำว่า -ทนท์ (-dandam) ในฉบับ Se และพระไตรปิฎก ฉบับ มจร ใช้คำว่า -ทนท์ (-dantam) ฯ. เถร. 18/354/325^17 มจร ถามจารุณ “คำศัพท์” ผู้วิจัยพบคำว่า danta (-ta ปัจจัยของ \dам) ที่แปลว่า “ฝึกแล้ว” ปรากฏใน พจนาามกมาลี แต่ไม่พบความหมายนี้ในคำว่า “ทนท์” ถึงแม้อย่างนั้นตามฉบับ Se ก็ได้ใส่อ่านอีกนึดหนึ่งแตกต่างในเชิงอรรถ คือคำว่า -ทนท์โป. มจร. 26/342/321 เชิงอรรถ 5) แสดงให้เห็นว่า ทราบว่ามีคำอ่านนี้แตกต่าง แต่คล้ายกันดังตั้งใจจ้องการรักษาคำอ่านเดิม? ในขณะนี้ยังไม่สามารถตอบคำตอบที่สมเหตุผลได้ ประกอบกัน -ta ปัจจัยของ \dам ควรจะเป็น damta>danta อีกทั้งยังมีคำในฉบับอื่น ๆ (ต่อหน้าด้วยไป)