หน้าหนังสือทั้งหมด

สุกชาดก
47
สุกชาดก
…เอามะม่วงสุกมาเพื่อบิดามารดา เมื่อบินมาถึงกลางมหาสมุทร เพราะบิน เร็วเกินไป ร่างกายก็เหน็ดเหนื่อย ถูกความง่วงครอบงำ จึงหลับทั้งที่ยังบินอยู่ มะม่วงสุกที่คาบมาก็ร่วง ลงไป ลูกนกแขกเต้าตกลงในมหาสมุทร ถูกปลาตัวหนึ…
ในอดีตสมัยพระเจ้าพรหมทัต มีพญานกแขกเต้ากับลูกที่บอด ลูกนกไปหามะม่วงและไม่เชื่อฟังบิดามารดา ทำให้เกิดผลร้าย และสิ่งนี้เกิดเป็นบทเรียนว่าการไม่รู้จักประมาณในการบริโภคอาจนำไปสู่ความตายและการสูญเสียโอกาสใ
ความลับและความเกี่ยวข้องในชีวิต
52
ความลับและความเกี่ยวข้องในชีวิต
…บและเกี่ยวข้องร้าน ก็ไปสู่บายน แต่ถ้าเราไม่ยอมแพ้ไม่ว่าจะโง่ง่วง อ่อนเปลี่ยยแรงแค่ไหน ถึงเวลาก็สลัด ความง่วงหาวนอน ลิดความเกี่ยวข้องอออกไป ลูกขึ้นมานั่งสมาธิเจริญ ภาวนา ทำใจให้ริสุทธิ์หยุดนิ่ง ให้เสשא่วพ้นจาก…
บทความนี้กล่าวถึงความลับและความเกี่ยวข้องที่ทำให้เราตกอยู่ภายใต้คำบงการของกิเลส ซึ่งทำให้ใจของเราไม่คงที่ จึงต้องฝึกฝนตนเองให้มีสมาธิและความเพียรเพื่อหลุดพ้นจากความมืดและความสงสัย การเข้าถึงจิตที่บริส
การตื่นรู้ในพระพุทธศาสนา
49
การตื่นรู้ในพระพุทธศาสนา
…พระกาติยานเถระบำเพ็ญสมณธรรม นั่งเจริญภาวนาอยู่ในตอนกลางคืน ลุกขึ้นเดินสู่ที่จงกรม เพราะ หวังจะบรรเทาความง่วงที่ครอบงำใจ แม้ท่านเดินจงกรมอยู่ก็ยังถูกความหลับเข้าครอบงำโงนเงนจนล้มลงแล้ว หลับ ณ ที่จงกรมนั้นนั่นเ…
ข้อความนี้กล่าวถึงลักษณะของการเป็นผู้ตื่นในพระพุทธศาสนา โดยชี้ให้เห็นถึงความสำคัญของการทำสมาธิและการไม่เห็นแก่การนอนเพื่อทำให้จิตใจผ่องใส พร้อมทั้งนำเสนอเรื่องของพระกาติยานเถระที่ประสบความสำเร็จในการค
การควบคุมใจและโภชนาการในพระพุทธศาสนา
55
การควบคุมใจและโภชนาการในพระพุทธศาสนา
…็จะส่งผลต่อสุขภาพร่างกายโดยตรงทันที เช่น หากบริโภคจนอิ่มเกินไป ก็จะทำให้อึดอัด หรืออาหารไม่ย่อย เกิดความง่วงเหงาหาวนอน เมื่อเจริญสมาธิ ภาวนา ก็จะทำให้หลับง่าย แต่หากบริโภคน้อยเกินไป ก็จะทำให้หิว กระสับกระส่าย…
บทความนี้พูดถึงวิธีการควบคุมอารมณ์ของใจไม่ให้ไปติดอยู่กับกามคุณและการบริโภคอาหารอย่างมีประมาณ โดยยกตัวอย่างจากคำสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าและพระสารีบุตรในการเลือกสิ่งที่จะบริโภค เพื่อสุขภาพร่างกายที่ดี
การละนิวรณ์เพื่อการเจริญภาวนา
58
การละนิวรณ์เพื่อการเจริญภาวนา
…องใจ ความไม่พอใจ ความโกรธ เป็นต้น เหล่านี้ล้วนทำให้ใจซัดส่าย ไม่เป็นสมาธิ 3. ถีนมิทธะ คือ ความหดหู่ ความง่วงเหงา ซึมเซา ขาดกำลังใจและความหวังในชีวิต ขาดวิริย อุตสาหะในการทำสิ่งต่างๆ ได้แต่ปล่อยใจให้เลื่อนลอยไ…
บทความนี้พูดถึงนิวรณ์ 5 ได้แก่ กามฉันทะ, พยาบาท, ถีนมิทธะ, อุทธัจจกุกกุจจะ, และวิจิกิจฉา ซึ่งเป็นอุปสรรคในการพัฒนาจิตสำนึกและการเจริญภาวนา การละนิวรณ์เหล่านี้จะช่วยให้จิตใจสงบและบริสุทธิ์ขึ้น สามารถนำ
พระเจ้าอชาตศัตรูและความทุกข์โทมนัส
30
พระเจ้าอชาตศัตรูและความทุกข์โทมนัส
…แวงภัยทุกครั้ง พระองค์จึงไม่อาจบรรทมหลับได้ เลย ไม่ว่ากลางคืนหรือกลางวัน ได้แต่ประทับนั่งเพื่อบรรเทาความง่วงเท่านั้น 2.5 พระเจ้าอชาตศัตรูทรงสงสัยเป้าหมายของนักบวช พระเจ้าอชาตศัตรูทรงประสบทุกข์แสนสาหัสภายหลังจ…
พระเจ้าอชาตศัตรูทรงประสบกับความทุกข์อย่างหนักเนื่องจากการกระทำที่นำไปสู่การสิ้นพระชนม์ของพระราชบิดา พระนางเวเทห์ทรงเสด็จกลับกรุงสาวัตถีและสิ้นพระชนม์ด้วยความตรอม พระเจ้าอชาตศัตรูต้องเผชิญกับภัยจากทั้ง
การบริโภคและการใช้เสนาสนะในพระพุทธศาสนา
93
การบริโภคและการใช้เสนาสนะในพระพุทธศาสนา
…่อ ร่างกายตามหลักโภชนาการ และการบริโภคมากเกินพอ ซึ่งมีโทษมากมาย เช่น ทำให้เกิดความกระสัน ความอืดอาด ความง่วงเหงาหาวนอน อันเป็นเหตุแห่งความเกียจคร้าน เป็นต้น ส่วนการบริโภคพอประมาณนั้น พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสสอ…
เนื้อหาอธิบายถึงจุดมุ่งหมายในการบริโภคอาหารของพระภิกษุที่มุ่งหวังเพื่อยังชีวิตและการศึกษาไตรสิกขา รวมถึงการใช้เสนาสนะเพื่อบำบัดความร้อนหนาวและหลีกเลี่ยงอันตราย โดยไม่ควรใช้เสนาสนะอย่างฟุ้งเฟ้อเพื่อป้อ
การบริหารสมณะแห่งความสันโดษ
109
การบริหารสมณะแห่งความสันโดษ
…ภน้อย หรือผู้อาพาธเสีย ส่วนตนเองก็ยินดีอยู่ ณ ที่ใดที่หนึ่งซึ่งสมควรแก่ตน เมื่ออยู่ใน เสนาสนะใด เกิดความง่วงเหงาหาวนอน หรือเกิดอกุศลวิตก (ความตรึกในเรื่องกาม ความพยาบาท ความ เบียดเบียน) ขึ้น ก็ไม่อยู่ในเสนาสน…
บทความนี้เสนอการวิเคราะห์ของความยินดีตามสิ่งที่ได้รับในเสนาสนะและคิลานปัจจัยสำหรับพระภิกษุ โดยสอนให้รู้จักการพอใจในสิ่งที่มี แม้จะเป็นเพียงเครื่องมือที่มีคุณภาพต่ำก็ตาม รวมถึงความสำคัญของการมีบริขาร 8
พระสัมมาสัมพุทธเจ้ากับนิวรณ์ 5
117
พระสัมมาสัมพุทธเจ้ากับนิวรณ์ 5
…ม ก็ยากที่จะซาบซึ้งในรสแห่งธรรม ไม่อาจพบความสุขอันเกิดจากฌานได้ฉันนั้น 7.3.3 ถีนมิทธะ คือ ความหดหู่ ความง่วงเหงา ซึมเซา ขาดความกระตือรือร้นในการทำกิจกรรม ต่างๆ ขาดกำลังใจและความหวังในชีวิต เกิดความเบื่อหน่ายช…
พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงเปรียบพยาบาทเหมือนโรค หลายคนที่มีพยาบาทย่อมมีความทุกข์และเจ็บปวดในกายและใจ จึงต้องฝืนทำทุกอย่างด้วยความทรมาน ซึ่งทำให้ยากที่จะพบความสุข ในขณะที่ผู้ที่มีความหดหู่และความฟุ้งซ่านย่
การหลุดพ้นจากถีนมิทธะนิวรณ์
58
การหลุดพ้นจากถีนมิทธะนิวรณ์
…ึ่งตื่น แล้วก็หายไปเลย เมื่อเกิดอาการง่วงขึ้นสิ่งที่มักเกิดขึ้นตามมากับจิตก็คือ เราเกิดความไม่พอใจในความง่วง อยาก จะให้มันหายไป โดยเราคิดไปว่า “ไม่อยากง่วง ไม่อยากรู้สึกเช่นนี้” ซึ่งกลับทำให้เราเหนื่อยอ่อนยิ่…
บทความนี้กล่าวถึงอาการถีนมิทธะนิวรณ์หรืออาการง่วงเหงาหาวนอนซึ่งเป็นอุปสรรคต่อการปฏิบัติธรรมตามที่พระพรหมโมลี (วิลาศ ญาณวโร) ได้อธิบายไว้อย่างละเอียด เปรียบเทียบการถูกถีนมิทธะเหมือนการติดคุกที่ทำให้ผู้
การฝึกสมาธิและปัญหาง่วงนอน
72
การฝึกสมาธิและปัญหาง่วงนอน
ภาวนา - จิต เล่นดนตรี พวกนี้เนื่องจากใจฟุ้งซ่านมาก ถึงเวลานั่งจึงหลับ เพราะ ฉะนั้นถ้าจะนั่งสมาธิให้ได้ดีละนะ สำหรับผู้ฝึกใหม่เรื่องการร้องเพลง การเล่นดนตรี เพลาๆ ลงเสียบ้าง ไม่อย่างนั้นก็นั่งง่วงนั่งห
…รี เช่นเดียวกับการหลีกเลี่ยงแฟชั่นที่จะทำให้ใจฟุ้งซ่าน. หลวงพ่อแบ่งปันวิธีการที่เขาใช้เพื่อจัดการกับความง่วงและแนะนำนึกถึงองค์พระเพื่อเพิ่มสมาธิ. นอกจากนี้ยังมีการพูดถึงประสบการณ์ของพระอรหันต์ในการใช้เทคนิคต่…
หน้า12
36
นรก-สวรรค์-ชีวิตหลังความตาย ใจมันถูกนิวรณ์ คือความง่วงครอบคลุม วิมานของตัวเองก็เลยเป็น เมฆเป็นหมอก มัวซัวอยู่อย่างนั้น นี่แปลกจริงๆ เหตุเป็นอย่างไร ก็เป็น…
พระเจ้าอชาตศัตรูและความไม่สงบในราชอาณาจักร
46
พระเจ้าอชาตศัตรูและความไม่สงบในราชอาณาจักร
…แวงภัยทุกครั้ง พระองค์จึง ไม่อาจบรรทมหลับได้เลยไม่ว่ากลางคืนหรือกลางวัน ได้แต่ ประทับนั่งเพื่อบรรเทาความง่วงเท่านั้น พระเจ้าอชาตศัตรู ทรงสงสัยเป้าหมายของนักบวช พระเจ้าอชาตศัตรูทรงประสบทุกข์แสนสาหัส ภายหลัง จา…
พระเจ้าอชาตศัตรูต้องเผชิญภัยทั้งจากภายในและภายนอกราชอาณาจักร หลังจากการปลงพระชนม์พระราชบิดา ทำให้พระองค์ต้องเผชิญกับความหวาดระแวงภัยที่ไม่หยุดนิ่ง เมื่อพระองค์คิดถึงเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นและเห็นค่าเสียห
การบริโภคอย่างมีสติในพระพุทธศาสนา
159
การบริโภคอย่างมีสติในพระพุทธศาสนา
…อร่างกายตามหลักโภชนาการ และการบริโภค มากเกินพอ ซึ่งมีโทษมากมาย เช่น ทำให้เกิดความกระสัน ความ อืดอาด ความง่วงเหงาหาวนอน อันเป็นเหตุแห่งความเกียจ คร้าน เป็นต้น ส่วนการบริโภคพอประมาณนั้น พระสัมมาสัมพุทธเจ้า ๑๕๗
ในสถาบันพระพุทธศาสนา สอนให้บริโภคอาหารเพื่อยังชีวิตและศึกษาไตรสิกขา เพื่อความหลุดพ้นและเริ่มต้นใหม่ เช่นการบริโภคที่เกินพอเป็นอันตรายต่อร่างกาย เช่น ทำให้เกิดความกระสันและความเกียจคร้าน การบริโภคอย่าง
ความยินดีในเสนาสนะและคิลานปัจจัย
198
ความยินดีในเสนาสนะและคิลานปัจจัย
…ภน้อย หรือผู้อาพาธเสีย ส่วนตนเองก็ ยินดีอยู่ ณ ที่ใดที่หนึ่งซึ่งสมควรแก่ตน เมื่ออยู่ในเสนาสนะใด เกิดความง่วงเหงาหาวนอน หรือเกิดอกุศลวิตก (ความตรึกใน เรื่องกาม ความพยาบาท ความเบียดเบียน) ขึ้น ก็ไม่อยู่ใน เสนาส…
เนื้อหาพูดถึงความยินดีตามกำลังและความยินดีตามสมควรในเสนาสนะของภิกษุ ซึ่งพบว่าเมื่อได้เสนาสนะที่เหมาะสม ความพอใจเกิดขึ้น ทั้งยังพูดถึงการใช้ชีวิตภายในเสนาสนะและคิลานปัจจัย ไม่ว่าจะเป็นวัตถุที่ใช้งานหรื
การปลดหนี้ทางจิตใจ
209
การปลดหนี้ทางจิตใจ
…ม ก็ยากที่จะซาบซึ้งในรสแห่งธรรม ไม่อาจ พบความสุขอันเกิดจากฌานได้ฉันนั้น ๓) ถีนมิทธะ คือ ความหดหู่หู ความง่วงเหงา ซึมเซา ๒๐๗
เนื้อหาพูดถึงความรู้สึกเป็นหนี้ในจิตใจที่จะต้องอดทนต่อความรู้สึกเช่นการถูกทวงหนี้ และความสามารถในการละกามฉันทะ หลังจากชำระหนี้ทำให้รู้สึกอิสระ นอกจากนี้ยังกล่าวถึงพยาบาทที่เปรียบได้กับโรค และการที่จะพ
นิวรณ์และจิตประภัสสร
14
นิวรณ์และจิตประภัสสร
… อย่าง คือ 1. กามฉันทะ ความรักใคร่ในทางกาม 2. พยาบาท ความปองร้าย ความอาฆาต 3. ถีนมิทธะ ความท้อแท้และความง่วงซึม 4. อุทธัจจกุกกุจจะ ความฟุ้งซ่านและความรำคาญ 5. วิจิกิจฉา ความสงสัยลังเลใจไม่อาจตัดสินใจได้ในแนวป…
บทความนี้พูดถึงคำว่า “จิตผุดผ่องหรือประภัสสร” ที่หมายถึงจิตที่ปราศจากอาคันตุกกิเลส ซึ่งไม่ใช่การปราศจากกิเลสโดยสิ้นเชิง กิเลสที่ทำให้จิตเศร้าหมองเรียกว่า “นิวรณ์” ซึ่งแบ่งเป็น 5 ข้อ ได้แก่ กามฉันทะ, พ
การสังเกตเพื่อการปฏิบัติธรรมที่มีประสิทธิภาพ
24
การสังเกตเพื่อการปฏิบัติธรรมที่มีประสิทธิภาพ
การหม่นสังเกตจะพบเหตุของการบกพร่องและช่องทางแห่งความสำเร็จ คำว่า "สังเกต" นี้คืออะไร เราจะมีผลการปฏิบัติธรรมที่ดีได้นั้นเราต้องสังเกตอย่างไร ◎ ปราณี จารุพัณณ์ สังเกต คือการสำรวจจิตใจและร่างกาย ว่าในช
…ใจให้แข็งแรงขึ้นได้ โดยการสำรวจทั้งจิตและร่างกาย เพื่อหาสาเหตุของความไม่สำเร็จในการปฏิบัติธรรม เช่น ความง่วงและอารมณ์ที่ไม่ดี โดยการตั้งใจและใส่ใจในกระบวนการปฏิบัติธรรม จะนำไปสู่ผลการปฏิบัติที่ดีกว่า เช่น การ…
การปฏิบัติสมาธิและอุปสรรคในการทำสมาธิ
21
การปฏิบัติสมาธิและอุปสรรคในการทำสมาธิ
9. อภิชัปปา 10. นานัตตสัญญา ความอยาก ความคิดนึกไปในสิ่งต่างๆ เรื่องราวต่างๆ ที่เคยผ่านมาหรือจดจำ ไว้มาผุดขึ้น 11. รูปานัง อตินิชฌาย์ตัตตะ ความเพ่งต่อรูปหรือเพ่งในนิมิตนั้นเกินไป อุปกิเลส ทั้ง 11 ตัวนี
เนื้อหาพูดถึงการปฏิบัติสมาธิและอุปสรรคทั้ง 11 ประการที่ทำให้สมาธิเคลื่อนคลาด เช่น ความลังเลสงสัย, ความง่วงนอน, ความหวาดเสียว, ความไม่สงบกาย และความเพียรจัดเกินไปหรือย่อหย่อนเกินไป พระองค์พบเหตุปัจจัยที่ทำให…
ความเข้าใจเกี่ยวกับถีนมิทธะและการแก้ไข
56
ความเข้าใจเกี่ยวกับถีนมิทธะและการแก้ไข
แนวคิด 1. ถีนมิทธะ คือ ความง่วงเหงาหาวนอน หดหู่ เซื่องซึม เมื่อเกิดขึ้นกับใครแล้วก็เหมือนคนถูก จองจำอยู่ในเรือนจำ อาการง่วงทำเกิดอา…
ถีนมิทธะ คืออาการง่วงเหงาหาวนอนที่เกิดจากหลายสาเหตุ เช่น ความเกียจคร้าน, อาการหดหู่, การพักผ่อนไม่เพียงพอ วิธีแก้ไขมีหลายประการ เช่น การใช้ความเพียร, การปรับเปลี่ยนอิริยาบถ, นึกถึงความสว่าง, การอยู่กล