คำว่า : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 15 / 147

… การนิ่ง มหาบพิตร ภิกษุชื่อว่า เป็นผู้ประกอบด้วยสติสัมปชัญญะ ด้วย ประการดังกล่าวมานี้แล ตามรูปศัพท์ คำว่า “สติ” หมายถึง ความระลึกได้ นึกได้ อาการที่จิตฉุกคิดขึ้นได้ เช่นฉุกคิด ขึ้นได้ว่า ถึงเวลาสวดมนต์แล้ว…

เนื้อหาเกี่ยวกับสติสัมปชัญญะในพระพุทธศาสนา แสดงให้เห็นว่าภิกษุที่ประกอบด้วยสติสัมปชัญญะจะทำความรู้สึกตัวในทุกการกระทำ รวมถึงการพูด คิด และทำต่างๆ ซึ่งมีความสำคัญมากในการไม่ให้เกิดความเสียหาย และเป็นพื

…ิตฺตปริโยทปนํ การทำจิตของตนให้ผ่องแผ้ว เอต์ พุทธาน สาสนํ นี้เป็นคำสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าทั้งหลาย คำว่า “พุทธาน สาสน์” ก็คือพุทธศาสนานั่นเอง คำว่า “สาสน์” เป็นภาษามคธหรือที่รู้จักกัน ทั่วไปว่าภาษาบาลี ส่…

วันมาฆบูชาเป็นวันที่มีความสำคัญในพุทธศาสนา โดยเป็นวันที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดงคำสอนโอวาทปาฏิโมกข์ ซึ่งเน้นการไม่ทำบาป การทำความดี และการทำจิตให้ผ่องแผ้ว ความรู้ในเรื่องนี้ช่วยให้เกิดความเข้าใจในพร

จิต มีชื่อเรียกหลายอย่างอาจจะเรียกว่า ใจ ก็ได้ หรือ มีชื่ออื่น ๆ อีกดังนี้ ๆ “คำว่า ใจ ได้แก่ จิต มโน มานัส หทัย ปัณฑระ มนะ มนายตนะ มนินทรีย์ วิญญาณ วิญญาณ ขันธ์ มโนวิญญาณธาตุที่เกิดจ…

บทความนี้อธิบายถึงความหมายของจิตและขันธ์ 5 ในทัศนะของพระไตรปิฎก โดยแบ่งเนื้อหาเป็นสองกองคือ รูปขันธ์ ซึ่งหมายถึง ร่างกาย และนามขันธ์ ซึ่งหมายถึง จิตหรือใจที่ไม่เหมือนสมอง นอกจากนี้ยังมีการอธิบายถึงองค

…ี่ยวไปดวงเดียว ไม่ใช่สรีระหรือไม่ใช่ร่างกาย มีถ้ำ เป็นที่อาศัย ชนเหล่านั้นจะพ้นจากเครื่องผูกแห่งมาร คำว่าถ้ำในที่นี้คือร่างกาย ดังที่บันทึกไว้พระไตรปิฎกว่า “คำว่า กายก็ดี ถ้ำก็ดี ร่างกายก็ดี ... เรือ ก็ดี …

เนื้อหานี้สำรวจการฝึกจิตตามแนวทางของพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะการจัดการกับจิตที่มีความดิ้นรนและยากต่อการควบคุม พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงสอนว่าการฝึกจิตเป็นสิ่งที่มีคุณค่าสำหรับผู้มีปัญญา การรักษาจิตให้เป็นมัก

…ลาย ได้แก่ โลกมนุษย์ที่เราอาศัยอยู่รวมทั้ง จักรวาลด้วย ดังที่บันทึกไว้ว่า “จักรวาล ชื่อว่าโอกาสโลก” คำว่า จักรวาล ภาษาในปัจจุบันเรียกว่า กาแล็กซี ซึ่งเป็นความรู้ที่นักดาราศาสตร์เพิ่งค้นพบเมื่อประมาณ 400 ปี…

เนื้อหานี้กล่าวถึงจริตอัธยาศัยที่แตกต่างกันของสัตว์โลก ซึ่งถูกสั่งสมจากภพต่าง ๆ และต้องการการสอนธรรมที่ตรงตามจริตของทุกคน สิ่งที่เรียกว่าโอกาสโลก หมายถึงสถานที่อยู่ของสัตว์โลก รวมถึงจักรวาล พระสัมมาสั

…มัชฌิมยามพระผู้มีพระภาคเจ้าทรงตอบปัญหาแก่เทวดาทั้งหลาย” มัชฌิมยาม คือเวลาประมาณ 22.00 น. - 02.00 น. คำว่าเป็นศาสดาของเทวดานี้หมายรวมเอารูปพรหมต่าง ๆ ด้วย ๆ พุทธคุณข้อนี้ถือว่าเป็นลักษณะพิเศษที่โดดเด่นอีกข้…

… รวมถึงการวิจัยในศาสนาต่างๆ ที่ยกย่องพระองค์เป็นที่พึ่ง ไม่ว่าจะเป็นศาสนาคริสต์และอิสลาม เช่น พูดถึงคำว่า 'พุทโธ' ที่เปรียบเสมือนการตื่นขึ้น เช่นเดียวกับดอกบัวที่บานในธรรมชาติ นอกจากนี้ยังอธิบายคำว่า 'ภควา…

…ิกพุทธเจ้า ใช้เวลาสร้างบารมี 40 อสงไขยแสนกัป พระวิริยาธิกพุทธเจ้า ใช้เวลาสร้างบารมี 80 อสงไขยแสนกัป คำว่า “อสงไขยแสนกัป” หมายถึง อสงไขยกัป + แสนกัป ดังที่บันทึกไว้ว่า “พระองค์ไม่สามารถ บำเพ็ญทานบารมี 1 อสง…

บทความนี้กล่าวถึงเส้นทางการสร้างบารมีของพระโพธิสัตว์ โดยมีการนั่งสมาธิค้นหาพุทธการกธรรมและใช้เวลานานถึง 16 อสงไขยกัปในการสร้างบารมี ทั้งนี้แต่ละประเภทของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าจะใช้เวลาในการสร้างบารมีแตกต

…ซึ่งความจริงก็เป็นอันเดียวกันกับอริยสัจ แต่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสเรียกอีกชื่อหนึ่ง ว่า “ธรรมวินัย” คำว่า ธรรม ในที่นี้จึงไม่ได้หมายถึงพุทธวจนะทั้งหมด แต่หมายเอาเฉพาะคำสอนที่ไม่เกี่ยวกับ พระวินัย แต่ถ้ากล่…

บทนี้กล่าวถึงพระธรรมและธรรมวินัยซึ่งเป็นคำสั่งสอนจากพระสัมมาสัมพุทธเจ้า เพื่อช่วยให้ผู้ศรัทธาเข้าใจความจริงและการดำเนินชีวิตที่ถูกต้องผ่านการเรียนรู้เกี่ยวกับอริยสัจและวินัยที่จำเป็นต่อการประพฤติปฏิบั

ในเมื่อพุทธวจนะมีเพียง 2 ส่วนหรือ 2 ปิฎกดังกล่าว แล้วคำว่าพระไตรปิฎกที่ชาวพุทธรู้จักกันใน ปัจจุบันมาจากไหน หลังพุทธปรินิพพานชาวพุทธได้ถือเอาพระธรรมวินัยเป็นหล…

พระไตรปิฎกเกิดจากการสืบทอดพระธรรมวินัยหลังพุทธปรินิพพาน โดยการสังคายนาเป็นขั้นตอนสำคัญที่ช่วยรักษาความถูกต้องของคำสอน ซึ่งได้มีการจัดทำขึ้นหลายครั้ง โดยเฉพาะครั้งที่ 1 ใกล้กรุงราชคฤห์ และครั้งที่ 3 ใน

…เรียกว่า “อายตนนิพพาน” ที่ พระอริยเจ้าทั้งหลายตั้งจิตปรารถนาจะไปถึง 4) ทุกขนิโรธคามินีปฏิปทาอริยสัจ คำว่า ปฏิปทา แปลว่า ทางดำเนิน ความประพฤติ หรือ ข้อปฏิบัติ ทุกขนิโรธคามินีปฏิปทาอริยสัจ จึงแปลได้ว่า “ข้อป…

บทความนี้อธิบายเกี่ยวกับการเข้าถึงอนุปาทิเสสนิพพาน ซึ่งเกิดจากการหลุดพ้นจากกิเลสและตัณหา รวมถึงการปฏิบัติในแนวทางอริยมรรคมีองค์ 8 ที่นำไปสู่ความดับทุกข์อย่างแท้จริง การปฏิบัตินี้มีลักษณะเป็นทางสายกลาง

…ในพระชาตินี้ พระโพธิสัตว์ทรงเกิดเป็นวิธีรบัณฑิต ผู้บำเพ็ญสัจบารมี จนปรากฏเด่นชัดยิ่งกว่าพระชาติใด ๆ คำว่า “สัจจะ” คือ ความจริง ความซื่อตรง คนที่มีสัจจะ คือ คนที่พูดอย่างไร ทําอย่างนั้น เป็นคนที่ไว้วางใจได้…

…องพระสัมมาสัมพุทธเจ้า เมื่อพระโพธิสัตว์เกิดเป็นวิธูรบัณฑิต ผู้มีสัจบารมีจนปรากฏชัดในทุกมิติของชีวิต คำว่า 'สัจจะ' สื่อถึงความจริงและความซื่อตรง วิธูรบัณฑิตเอาชีวิตเป็นเดิมพันเพื่อสร้างสัจบารมี ทุกสิ่งในชีว…

…ความเห็นผิดเป็น “มิจฉาทิฏฐิ” 1.3.4 ความเห็นเกี่ยวกับวิบากของกรรมดี และกรรมชั่วของบุคคล กรรม คืออะไร คำว่า “กรรม” ในพระพุทธศาสนา แปลว่า “การกระทำโดยเจตนา” ไม่ว่าจะเป็นการกระทำ ทางกาย วาจา หรือใจ ไม่ว่า จะเป…

เนื้อหาเกี่ยวกับการบูชาบุคคลที่ควรบูชาเน้นความสำคัญของ 'มุทิตาจิต' ที่ช่วยลดความอิจฉา และทำให้เกิดความสุขในใจ พร้อมอธิบาย 'กรรม' ว่าหมายถึงการกระทำโดยเจตนา ทั้งกรรมดีและกรรมชั่ว พร้อม 'วิบากของกรรม' ท

อนึ่ง คำว่า โลก นอกจากจะหมายถึง สัตวโลก (มนุษย์ และสัตว์) และสังขารโลก (ร่างกายของ มนุษย์และสัตว์) แล้ว ยังหมาย…

คำว่า 'โลก' ไม่ได้มีความหมายเพียงแค่สัตวโลกและสังขารโลก แต่ยังรวมถึงโอกาสโลกที่เป็นที่อยู่ของมนุษย์และสัต…

… 6. การหมกมุ่นในความเกียจคร้าน เป็นอบายมุขแห่งโภคะทั้งหลาย อธิบายความ : อบายมุข มาจากคำ 2 คำ คือ 1. คำว่า “อบาย” แปลว่า ความเสื่อม 2. คำว่า “มุข” แปลว่า ปากทาง อบายมุข แปลว่า ปากทางแห่งความเสื่อม เมื่ออบาย…

ความสำคัญของการไม่ละเมิดความชอบธรรมเป็นสิ่งที่ควรยึดถือในชีวิต โดยเฉพาะการหลีกเลี่ยงอบายมุข 6 ประการ ซึ่งประกอบด้วย การเสพของมึนเมา, การเที่ยวกลางคืน, การดูมหรสพ, การพนัน, คบคนชั่ว, และการเกียจคร้าน อ

…มาทิฏฐิข้อที่ 4 ผลวิบากของกรรมที่ทำดี ทำชั่วแล้วมีผล 1) ความหมายของผลวิบากกรรมของกรรมที่ทำดี ทำชั่ว คำว่า “กรรม” ในพระพุทธศาสนา แปลว่า การกระทำโดยเจตนา นั่นคือ การกระทำ ทางกาย วาจา และใจ ที่เกิดจากความตั้ง…

ในบทนี้กล่าวถึงการสร้างค่านิยมที่ถูกต้องในสังคมและการไม่จับผิดผู้อื่น ผ่านสัมมาทิฏฐิข้อที่ 3 และ 4 โดยการเซ่นสรวงจะช่วยสร้างความสงบสุขให้แก่สังคม สัมมาทิฏฐิข้อที่ 4 อธิบายเกี่ยวกับผลวิบากของกรรมที่ทำด

…ไว้ว่า “การศึกษาประวัติของ มนุษยชาติ ซึ่งหมายถึง ความทรงจำของสังคมมนุษย์ในอดีตที่ได้รับการบันทึกไว้ คำว่า ประวัติศาสตร์ มาจากการสมาสคำว่า “ประวัติ” ซึ่งหมายถึง เรื่องราวความเป็นไป กับคำว่า “ศาสตร์” ซึ่งแปล…

บทนี้นำเสนอความหมายและนิยามของประวัติศาสตร์จากหลายแหล่งอ้างอิง นักศึกษาอาจเข้าใจว่าประวัติศาสตร์มีความหมายเดียว แต่จริงๆ แล้วมีหลายมุมมองที่แตกต่างกัน ศ.ดร.นิธิ เอียวศรีวงศ์ และดร.สืบแสง พรหมบุญ ได้ให

…มโสโปเตเมียก็ดี อารยธรรม ลุ่มน้ำสินธุก็ดี ล้วนเป็นอารยธรรมของชนผิวดำที่เรียกว่าดราวิเดียนทั้งสิ้น 1 คำว่า นิษาท แปลว่า อ้ายนั่ง เป็นชื่อที่ชาวอารยันเรียกด้วยความดูถูก บางทีก็เรียกว่า พวกจัณฑาล * คำว่า ทราว…

อารยธรรมลุ่มแม่น้ำสินธุมีความเจริญรุ่งเรืองเป็นเวลาประมาณ 1,000 ปี ก่อนที่จะเสื่อมสลายไปอย่างรวดเร็ว โดยไม่มีหลักฐานชัดเจนเกี่ยวกับสาเหตุ อาจเกิดจากการเปลี่ยนแปลงของสภาพแวดล้อม ทำให้ผู้คนอพยพ ส่วนชนเผ

…มาของตัวทฤษฎี เพราะเป็นเรื่องที่ซับซ้อน ซึ่งนักศึกษาไม่มี ความจำเป็นต้องรู้รายละเอียดลึกถึงขนาดนั้น คำว่า “สัมพัทธภาพ” มาจากภาษาอังกฤษว่า “Relativity” เป็นคำนาม ส่วนคำ คุณศัพท์ของคำนี้คือ “Relative” แปลว่า…

เอกภพไม่ใช่เพียงหนึ่งเดียว แต่ประกอบด้วยเอกภพลักษณะอื่น ๆ ที่เรียกว่า 'พหูภพ' ซึ่งเปรียบเสมือนเกาะเล็ก ๆ ในมหาสมุทร นักวิทยาศาสตร์ใช้ทฤษฎีสัมพัทธภาพในการอธิบายโครงสร้างของเอกภพในระดับมหภาค ขณะที่ทฤษฎี

…2) พยาบาท คิดปองร้ายเบียดเบียนผู้อื่น (3) มิจฉาทิฏฐิ คิดผิด เห็นผิด 5.5.3 ความหมายและประเภทของวิบาก คำว่า วิบาก แปลว่า ผลที่เกิดขึ้น หมายถึง ผลแห่งกรรม ผลแห่งกรรมนั้นมี 2 ระดับ คือ เบื้องต้นนั้นจะเกิดเป็น …

มโนทุจริต หมายถึง การกระทำชั่วทางใจมี 3 ประการ ได้แก่ อภิชฌา, พยาบาท, และ มิจฉาทิฏฐิ วิบากหมายถึง ผลที่เกิดจากกรรมซึ่งมี 2 ระดับ คือ บุญและบาป เมื่อทำกุศลกรรมจะเกิดบุญในใจและเมื่อทำอกุศลกรรมจะเกิดบาป

…่างดี 7.3 พระวินัยคือกฎหมายในพระไตรปิฎก ในพระพุทธศาสนา กฎหมายคืออะไร คำที่ใกล้ที่สุด ตรงที่สุด ก็คือคำว่า “วินัย” หรือ “ศีล” หรือถ้าเรียกเป็นข้อๆ ก็คือ สิกขาบท คำว่า วินัย หมายถึง “กฎสำหรับฝึกอบรมกาย วาจา”…

ข้อความนี้กล่าวถึงความสำคัญของกฎหมายในพระพุทธศาสนา และเน้นที่วินัยซึ่งเป็นกฎสำหรับฝึกอบรมกายและวาจา โดยระบุว่าศีล 5 และกุศลกรรมบถ 10 มีบทบาทสำคัญในการสร้างสังคมที่สงบสุข. พระวินัยถือเป็นหนึ่งในหลักการ