หน้าหนังสือทั้งหมด

พระปิลินทวัจฉเถระ
15
พระปิลินทวัจฉเถระ
…สำนักของพระผู้มี พระภาคเจ้าแล้ว จักบวช เป็นความคิดที่ไม่ไร้ประโยชน์ เพราะเมื่อพระผู้มีพระภาคเจ้า ทรงจำแนกธรรมทั้งหลายอยู่ เราได้บรรลุธรรม อันประเสริฐแล้ว ขุ.เถร.มก.๕๐/๑๐๔/๑๔๖ ๑๐๐ วาทะ เถรภูมิ
พระปิลินทวัจฉเถระได้กล่าวถึงความสำคัญของการมาสู่สำนักของพระผู้มีพระภาคเจ้า และการฟังธรรมซึ่งนำไปสู่การบรรลุธรรมที่ประเสริฐ ซึ่งแสดงให้เห็นถึงความตั้งใจและผลสำเร็จในการศึกษาธรรมะ เมื่อได้รับคำสอนจากพระ
กรรมภพและชาติ: ปัจจัยแห่งการเกิดและการตาย
224
กรรมภพและชาติ: ปัจจัยแห่งการเกิดและการตาย
…้ว่า ชีวิตของสรรรพสัตว์นั้นเป็นไปตามกรรมลิขิตหรือกรรมนิมิต ดังที่ พระพุทธองค์ได้ตรัสไว้ว่า “กรรมย่อมจำแนกสรรพสัตว์ให้เลวและประณีตต่าง ๆ ได้” สัตว์โลก ย่อมเป็นไปตามกรรมด้วยเหตุนั้น จึงว่ากรรมภพเป็นปัจจัยให้…
เนื้อหาเกี่ยวกับกรรมภพเป็นปัจจัยให้เกิดชาติ โดยทำให้ประชาชนเข้าใจว่ากรรมเปรียบเหมือนไร่นาที่ทำให้พืชงอกงาม ถ้ากรรมดีผลจะนำไปสู่วิถีที่ดี ในขณะที่กรรมชั่วจะนำไปสู่สิ่งไม่ดี ชีวิตที่แตกต่างกันของมนุษย์น
การศึกษาเปรียบเทียบคาถาชาดกจีนและบาลี
66
การศึกษาเปรียบเทียบคาถาชาดกจีนและบาลี
…่ง ภาษาไทยเรียกว่านกนางลำไย) (2) ข้อความในคาถากบกลีฉบับจีน 2 คาถา สามารถใช้เป็นข้อมูลเสริมในการตรวจจำแนกคาถากบกลี 2 คาถานี้ คือ คาถาที่ 6 ของชุดคาถากบและคาถาที่ 28 ของจุดสนเทศคาถากบ (3) คาถาบาลีอันดับที่…
คาถาชาดกฉบับนี้ให้ความหมายที่สดใสมากกว่าคาถาชาดกทั่วไป การศึกษาในเอกสารนี้มุ่งเน้นการเปรียบเทียบคาถากบกลีจากภาษาจีนและบาลี เช่น การใช้คำว่า "ksanti" และ "avera" เพื่อค้นคว้าเชื่อมโยงความหมายระหว่างอัก
แนวคิดเกี่ยวกับพุทธะและการปฏิบัติ
188
แนวคิดเกี่ยวกับพุทธะและการปฏิบัติ
… สัญญา สังขาร และวิญญาณ อันมีอยู่ในกายธรรมนั้น ถูกกลั่นจนใสสะอาดบริสุทธิ์ กระนั้นก็ตามธรรมกาย ยังถูกจำแนกออกเป็นหลายระดับด้วยกัน ด้วยเหตุว่ามีความบริสุทธิ์ต่างกัน กายธรรมระดับต้นที่สุด ซึ่งอยู่ถัดจากกายอรู…
บทความนี้กล่าวถึงแนวคิดที่สำคัญเกี่ยวกับพุทธะซึ่งหมายถึงผู้รู้ ผู้ตื่นและผู้เบิกบาน โดยแบ่งออกเป็น 3 ประเภท ได้แก่ พระสัมมาสัมพุทธเจ้า พระปัจเจกพุทธเจ้า และพระสาวกพุทธะ นอกจากนี้ยังอธิบายถึงการปฏิบัติ
วิถีสู่ความเป็นพุทธะ
190
วิถีสู่ความเป็นพุทธะ
…น 84,000 พระธรรมขันธ์นั่นเอง นั่นก็หมายถึงธรรมที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงเทศน์สอน พระองค์ทรงแจกแจง และจำแนกได้อย่างละเอียดลุ่มลึก แล้วสามารถนำมาสรุปย่อรวมเป็นข้อๆ ได้ เชื่อมโยงไปถึงการปฏิบัติได้ อย่างชัดเจน …
บทที่ 8 นี้สำรวจวิถีสู่ความเป็นพุทธะ โดยชี้ให้เห็นถึงความพยายามและความอดทนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าที่เพื่อค้นพบหนทางหลุดพ้นจากวัฏทุกข์ โดยมีการบรรยายถึงหลักการและแนวทางในการปฏิบัติที่นำไปสู่ความเป็นพุทธ
ปฐมสมันปลาสำคัญแปล ภาค ๒
146
ปฐมสมันปลาสำคัญแปล ภาค ๒
ประโยค - ปฐมสมันปลาสำคัญแปล ภาค ๒ - หน้าที่ 146 ในคำว่า "หญิง ๑ จำพวก" เป็นคำนี้มีสัตว์ ๑๒ จำพวก ซึ่งเป็นทั้งดินสมุด อันเป็นวัดดูแห่งปราชญ์ คือ สตรี ๓ จำพวก อุดโภชญาณ ๓ จำพวก มันทะรา ๓ จำพวก นุบัง ๓ จ
ในเนื้อหานี้พูดถึงการจำแนกสัตว์และหญิงตามประเภทต่างๆ รวมถึงความสำคัญของมรรครที่เกี่ยวข้องกับมนุษย์ โดยแบ่งแยกออกเป็น ๓๑ มรรคร …
การบริหารราชการและการบำรุงประชาชน
341
การบริหารราชการและการบำรุงประชาชน
…่ด้วยความวางใจ. นี้รัฐสมบัติอันท่านเรียกว่า โรคคล ราวกับไม่ต้องลงลิ่มแห่งประตูเรือน ในจักรพรรดิวัตร จำแนกประเภทชนที่พระเจ้าแผ่นดินจะพึงทรงทำนุบำรุงไว้เป็นเหล่า ๆ คือ อันโตชน คนภายใน คือสถานที่ราบคาบปราศจาก…
เนื้อหาเกี่ยวกับการที่พระเจ้าแผ่นดินทรงดูแลและส่งเสริมพวกพาณิชและชาวนา โดยมีเบี้ยเลี้ยงช่วยคนหาเลี้ยงชีพ ทำให้ประชาชนไม่ประพฤติผิดกฎหมาย รัฐมีสันติสุข นอกจากนี้ยังเน้นความสำคัญของการบำรุงความสามัคคีใน
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
302
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
ประโยค - อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา นาม อตฺถโยชนา (ทุติโย ภาโค) - หน้าที่ 301 จตุตถปริจเฉทตฺถโยชนา หน้า 301 วาโรติ วุตโตติ กมฺม ฯ อิธาติ วุตโตติ อาธาโร ฯ โมฆ วารวเสนาติ วุตโตติ ตติยาวิเสสน์ ฯ [๓๖๕]
เนื้อหาในหน้านี้กล่าวถึงอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา และการจำแนกชนิดของวาราต่าง ๆ ที่ปรากฏในบทเรียน โดยเฉพาะการวิเคราะห์ความหมายและบทบาทของคำว่า 'วารา' และ 'โมฆ' ที…
สมติยะในคัมภีร์อิทธิม
13
สมติยะในคัมภีร์อิทธิม
16 Skt: Sammatiya; Pāli: Samtiya, Samitiya; Chi: 正量部, 三刹底部 ในที่นี้ผู้เขียนเลือกใช้ชื่อเนื้อบทตามภาษาบาลีว่า “สมติยะ” เพื่อให้เป็นไปในทิศทางเดียวกันกับชื่อที่ถูกกล่าวถึงในกามวัตถุยอดรวม 17 T32.467b-47
…นของท่านมาจิซึ ฟ ที่มีผลต่อความเข้าใจในหลักธรรมต่างๆ สำหรับศาสนาพุทธ ณ เวลานั้น โดยจะกล่าวถึงเนื้อหาจำแนกตามบริบทในอณาสายและพัฒนาการของวิธีการศึกษาในด้านนี้ รวมไปถึงความสำคัญของการเรียบเรียงและการแปลทฤษฎีใ…
นามรูป สฬายตนะ และเวทนาที่เป็นปัจจัยในการกำเนิดทุกข์
222
นามรูป สฬายตนะ และเวทนาที่เป็นปัจจัยในการกำเนิดทุกข์
…ือการเสวยอารมณ์ คือ รูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส (โผฏฐัพพะ) ธรรมารมณ์ ที่มากระทบ โดยมีความจำ (สัญญา) มาจำแนกการรับรู้นั้นว่าเป็นถูกใจ ไม่ถูกใจ หรือเฉย ๆ จึงแยกเป็น สุขเวทนา ทุกขเวทนา อทุกขมสุข หรือเฉยๆ ตามมาเ…
เนื้อหานี้สำรวจการทำงานของนามรูปและสฬายตนะ ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญในการรับรู้ทางอารมณ์ โดยการกระทบระหว่างอายตนะภายในและภายนอก เช่น ตา หู จมูก และวิญญาณ ทำให้เกิดผัสสะและเวทนา การรับรู้เหล่านี้มีผลกระทบต่อ
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - แสดงความหมายและหลักการ
391
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - แสดงความหมายและหลักการ
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 391 ตามอรรถ และนามตามนิยม มี 4 อย่าง ด้วยสามารถแห่งสามัญนาม (ชื่อทั่วไป) คุณนาม (ชื่อตามคุณ) กิริยานาม (ชื่อตามการกระทำ) และยกิจฉนาม (ช
ในบทนี้กล่าวถึงหลักการของอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยมีการจำแนกนามออกเป็น 4 ประเภท ได้แก่ สามัญนาม คุณนาม กิริยานาม และยกิจฉนาม นอกจากนี้ยังมีการอภิปรายเกี่ยวกับเส…
หลักการแต่งไทยเป็นมคธ ป.ธ.๙ ๒๕๕
301
หลักการแต่งไทยเป็นมคธ ป.ธ.๙ ๒๕๕
…็นต้น ตรงกับคำว่า “นิบาตต้น ข้อความ” ในภาษามคธ คือ หิ จ ปน สเจ เจ ยติ กิญจาปิ เป็นต้น อเนกรรถประโยค จำแนกออกเป็น ๔ ชนิด คือ ๑. อันวยาเนกรรถประโยค คืออเนกรรถประโยคที่มีเนื้อความตามกัน หมายถึงเนื้อความ ของปร…
…สมบูรณ์ โดยมีการใช้สันธานเป็นตัวเชื่อมเพื่อให้เนื้อหามีความสัมพันธ์กันอย่างชัดเจน อเนกรรถประโยคมีการจำแนกออกเป็น 4 ชนิด โดยเฉพาะอันวยาเนกรรถประโยคที่ให้เนื้อความตรงกัน โดยมีตัวอย่างประกอบและช่วยให้เข้าใจง่…
หลักการแต่งไทยเป็นมคธ ป.ธ.๙ ๓๑๗
333
หลักการแต่งไทยเป็นมคธ ป.ธ.๙ ๓๑๗
หลักการแต่งไทยเป็นมคธ ป.ธ.๙ ๓๑๗ มคธ : ภัตตคเค หิ อนุโมทนากถา พุทเธน อนุญญาตา โหติ ฯ วุตฺตญฺเหต ภควตา อนุชานามิ ภิกฺขเว ภัตตคเค อนุโมทิตุนุติ ๆ ๒. ในกรณีที่สำนวนไทยอ้างว่าพระพุทธเจ้าตรัสไว้อย่างนั้นอย่
หลักการแต่งไทยในแนวมคธ ป.ธ.๙ ๓๑๗ อธิบายถึงการอ้างพระพุทธพจน์และการพิจารณาเนื้อหาก่อนการอ้าง ควรจำแนกอย่างชัดเจนระหว่างพระพุทธพจน์แท้กับการขยายความจากผู้แต่ง เพื่อหลีกเลี่ยงการเข้าใจผิด อาทิเช่น การอธิ…
หลักฐานธรรมภายในคัมภีร์ทธิวโพธิ์ราม
37
หลักฐานธรรมภายในคัมภีร์ทธิวโพธิ์ราม
หลักฐานธรรมภายในคัมภีร์ทธิวโพธิ์ราม 1 ฉบับประชาชน นิยาย กล่าวถึง สำนักพุทธศาสนาที่แยกออกไปหลังการสังทานา ครั้งที่ 1-2 ในเบื้องต้นแตกเป็น 2 ฝ่าย คือ ฝ่ายนัน่ถือมติของพระเกร ครั้งปฐมสังทานาเรียก สติรว
…ออกเป็นสองฝ่ายหลัก ได้แก่ สติรวาดและอาจริยาวาท พร้อมอธิบายการแตกสายต่างๆ ของมหาสังขะ ตลอดจนแนวทางการจำแนกประเภทนิกายทางพุทธศาสนาที่เกิดขึ้นในยุคแรก มีการอภิปรายถึงความหมายและการเรียกชื่อของ 18-20 นิกายในบร…
การอธิบายบาลีไวยากรณ์: นามและอัพยยศัพท์
57
การอธิบายบาลีไวยากรณ์: นามและอัพยยศัพท์
ประโยค - อธิบายบาลีไวยากรณ์ นามและอัพยยศัพท์ - หน้าที่ 56 กําหนดวจนะของสังขยา ตั้งแต่ ทวิ ถึง อฏฐารส เป็นพหุวจนะอย่างเดียว ตั้งแต่ เอกูนวีสติ จนถึง อฏธนวุฒิ เป็นอิตถีลิงค์ เอกวจนะ อย่างเดียว. ตั้งแต่
บทนี้กล่าวถึงการอธิบายบาลีทางไวยากรณ์ที่เกี่ยวข้องกับการจำแนกนามและอัพยยศัพท์ โดยเฉพาะการกำหนดวจนะของสังขยา ซึ่งระบุว่า ตั้งแต่ ทวิ ถึง อฏฐารส เป็นพหุวจนะ และจาก…
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา
215
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา
ประโยค - อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา สห อภิธรรมมภาวิภาวินีนาม อภิธมฺมตฺถสังคหฎีกา - หน้าที่ 214 สตฺตมปริจเฉทวณฺณนา หน้าที่ 215 สตฺตมปริจเฉทวณฺณนา สลกฺขณา จินตนาทิลกฺขณา” จิตตเจตสิกนิบุผนุนรูปนิพฺพาน- วเสน ท
…ัมม์ในรูปแบบต่างๆ เพื่อเสริมสร้างความเข้าใจที่ดีขึ้นในด้านอภิธรรมศึกษาภายในพระพุทธศาสนา อธิบายถึงการจำแนกประเภทของอารมณ์และการจัดระเบียบของสิ่งต่างๆ อย่างชัดเจน โดยเฉพาะในด้านของอสังขตธรรมและสังคหธรรมที่กร…
วิสุทธิมรรค: การวิเคราะห์ธาตุต่างๆ
56
วิสุทธิมรรค: การวิเคราะห์ธาตุต่างๆ
* ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๒ - หน้าที่ 56 ลม พึงกำหนดเอาลักษณะที่แข้นเข็ง ที่แยกออกจากธาตุไฟนั้นไม่ได้ว่า ธาตุดิน จึงกำหนดเอาลักษณะที่ซึมซาบที่แยกออกจากธาตุไฟนั้นไม่ได้ ว่า ธาตุน้ำ' พึงกำหนด
เนื้อหาฉบับนี้ว่าด้วยการกำหนดลักษณะของธาตุทั้งสี่ตามหลักอนุญาตในวิสุทธิมรรค โดยจำแนกธาตุลม ธาตุดิน ธาตุน้ำ และธาตุไฟ ผ่านการพิจารณาในโกฏฐาส และการเกิดอุปจารสมาธิในการปฏิบัติธรรม โดยให้…
การศึกษาเกี่ยวกับจิตและอภิธรรมในพระพุทธศาสนา
45
การศึกษาเกี่ยวกับจิตและอภิธรรมในพระพุทธศาสนา
…อธิบดี และโดยกรรมและจิตที่เลวเป็นต้น ฯ ๑๐ เป็นต้นฯ จริงอยู่ จิต ๔ เหล่านี้ กลายเป็นจิต ๘๐ เพราะทำการจำแนก จิตแต่ละดวงออกไปอย่างละ ๑๐ ๆ เพราะเป็นไปตามอำนาจบุญกิริยา วัตถุ ๑๐ ๆ และจิต ๘๐ นั้น เอา 5 คูณทีละดว…
…และอภิธรรมตามศาสตร์ทางพระพุทธศาสนา โดยมีการอธิบายถึงแนวทางในการนับจิตตามบุญกิริยาวัตถุ รวมถึงวิธีการจำแนกจิตในระดับต่างๆ และแนวคิดเกี่ยวกับอำนาจอธิบดี โดยสรุปแล้วจิต ๔ ดวงสามารถกลายเป็นจิต ๘๐ เมื่อมีการจำแ…
ปฏิมสัมปาตะสาทิกมเปล ภาค ๒
14
ปฏิมสัมปาตะสาทิกมเปล ภาค ๒
ประโยค(คง) - ปฏิมสัมปาตะสาทิกมเปล ภาค ๒ - หน้าที่ 14 คือมีนาแน่น ทั้งเป็นวัตถุมีสาระ." ชื่อว่า ผู้มีทรัพย์มาก เพราะมีทรัพย์ที่ผุ้งไวมาก. บทวา มหโกฏิต สื่อว่า ผู้มีโกฏิมาก เพราะมีโกฏิคือวัตถุ ที่เป็นเส
…บทรัพย์สิน นอกจากนี้ยังมีกรณีศึกษาถึงการจัดการทรัพย์ให้อยู่ในสภาพดีและการนำเสนออาหารแก่ท่านสุทิน โดยจำแนกจำนวนที่เหมาะสมกับจำนวนบุคคลที่รับประทาน มีการจัดระบบอย่างเฉียบขาดเพื่อไม่ให้เกิดความเสียหายต่อทรัพย…
เทคนิคการวางใจในการปฏิบัติธรรม
85
เทคนิคการวางใจในการปฏิบัติธรรม
…น จนกระทั่งเข้าถึงพระธรรมกายในที่สุด 7.2 ความสำคัญของการวางใจ จากที่เคยศึกษามาแล้วว่า ประเภทของสมาธิจำแนกตามการวางใจได้ 3 ประเภท ได้แก่ ประเภท วางใจไว้นอกร่างกาย วางใจในตัวส่วนใดส่วนหนึ่งของร่างกาย และวางใ…
บทที่ 7 เน้นความสำคัญของการวางใจเพื่อเข้าถึงสมาธิและพระธรรมกาย ซึ่งใจเปรียบเสมือนลิงที่ต้องใช้หลักมั่นคงในการควบคุมให้ใจหยุดนิ่ง ณ ศูนย์กลางกายฐานที่ 7 มีการแบ่งประเภทการวางใจออกเป็น 3 ประเภท และอธิบา