หลักการแต่งไทยเป็นมคธ ป.ธ.๙ ๓๑๗ : หน้า 333/374

หลักการแต่งไทยเป็นมคธ ป.ธ.๙ ๓๑๗ มคธ : ภัตตคเค หิ อนุโมทนากถา พุทเธน อนุญญาตา โหติ ฯ วุตฺตญฺเหต ภควตา อนุชานามิ ภิกฺขเว ภัตตคเค อนุโมทิตุนุติ ๆ ๒. ในกรณีที่สำนวนไทยอ้างว่าพระพุทธเจ้าตรัสไว้อย่างนั้นอย่าง นี้ นักศึกษาพึงพิจารณาเนื้อความเสียก่อนว่าเป็นพระพุทธพจน์จริงหรือไม่ หรือเป็นแต่อ้างถึงเท่านั้น ส่วนเนื้อความเป็นการอธิบายขยายความ ของผู้แต่งหนังสือนั้นเอง หาใช่พระพุทธพจน์แท้ไม่ อย่างนี้นิยมแต่ง เป็นประโยคที่ไม่มี “อิติ” แต่แต่งเป็นประโยคบอกเล่าธรรมดา คือเป็น สำนวนอธิบายขยายความตามปกติ ผู้รู้ผู้อ่านย่อมทราบได้เองว่าเนื้อ ความตอนนี้มิใช่พระพุทธพจน์ แต่เป็นสำนวนของผู้แต่ง เช่น ไทย : ฉะนั้น สมเด็จพระผู้มีพระภาคเจ้าประทานพระบรมพุทโธ วาท โดยนัยให้นรชาติเอาใจใส่ป้องกันรักษาทำนุบำรุง เกาะ คือ ถิ่นฐานที่พำนักของตน อย่าปล่อยให้ห้วงน้ำคือ อันตรายท่วมท้นได้เช่นนั้น ด้วยองคสมบัติ ๔ ประการ คือ ด้วยความหมั่นเอาใจใส่ ๑ ด้วยความไม่ประมาท เลินเล่อ ๑ ด้วยความระวัง ๑ ด้วยความปราบปราม ๑ มคธ : เตเนว ภควา โลกนาโถ ยถา ปริสสยสงฺขาโต โอโฆ นาภิกีรติ, ตเถว อตฺตโน อตฺตโน นิวาสภูตคามาทิ- สงฺขาตสฺส ทีปสฺส อภิปาลนตฺถาย เจว อภิวฑฺฒนฺตฺถาย จ อุปมาวเสน ฯเปฯ อิเมหิ จตุหิ ธมฺเมหิ พุทธปริสาย โอวาทานุสาสนี อทาสิ ฯ