ฉัน : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 419 / 423

…้มนด้วยไฟแรง. ข.ม. (อรรถ) มก. ๕๕/๘๕ ๑.๔ ความคับแค้นใจพึงเห็นเหมือนการเคี้ยวอาหารที่เหลือจากล้นออกนอกฉันออกไม่ได้อีก เพราะภายในภาชนะนั่นจวนว่าจะแหม่ด. ข.ม. (อรรถ) มก. ๕๕/๙๕ ๑.๕ เราบรรดาผู้ตายไปยังรโลกแล้ว…

บทความนี้สำรวจแนวคิดเกี่ยวกับความโศกและความอาลัยในพระไตรปิฎก โดยใช้การอุปมาเพื่อให้เข้าใจถึงความรู้สึกต่างๆ ที่เกิดขึ้นเมื่อมีการสูญเสีย เช่น ความโศกที่เหมือนการหุงต้มหาถ้วยและความคับแค้นใจที่เหมือนกา

…่งไว้เป็นอย่างดี ทรงยืนดีด้วยสมมติฐัน ยอ่มทรงบังเหงื่อริบเนื่องไม่เมื่อแม่ไม้เเล้วไม่ปรารถนาจะออกไป ฉันใด สัตว์ทั้งหลายย่อมยิ้นดีด้วยถาม เเละอาลัย คือ ต้นหาเหล่านี้ก็บังนั้น ย่อมเบิกบานไม่เมื่ออยู่ในสงสา…

เนื้อหาในพระไตรปิฏกได้ชี้ให้เห็นถึงเหตุและความโทษของความโศก โดยการใช้การเปรียบเปรยต่างๆ เพื่อให้เข้าใจถึงความรู้สึกของสรรพสัตว์และผลกระทบที่เกิดจากความเศร้าโศก ทั้งในด้านจิตใจและสภาพแวดล้อม เช่น การเป

…จากพระไตรปิฎก ๔. การบรรเทา กำจัดความโศก ๑.๑ พึงกำจัดความรำพันสีย บุคคลพิพัฒน์ไฟไหม้ลูกลามไปด้วยซ้ำ ฉันใด นรชนผูเป็นนักปราชญ์มิมีปัญญาเฉลียวฉลาด พึงกำจัดความเศร้าโศกที่เกิดขึ้นโดยฉับพลัน เหมือนลมพัดนุ่นป…

การบรรเทาความโศกในพระไตรปิฎกสอนให้เราควรกำจัดความเศร้าโดยทันที เหมือนลมพัดปลิวไป ทั้งยังเน้นการเข้าใจและรับรู้เหตุการณ์ที่ทำให้เกิดความเศร้าโศกที่เกิดขึ้นจากบุคคลอื่น เพื่อให้สามารถช่วยเหลือได้ เหมือน

๓๓ อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก ๔.๙ เด็กร้องไห้ขอพระจันทร์ อันโคจรอยู่ในอากาศ ฉันใด การทุบคีรีเศร้าถึงผิละผลโลกไป ก็ฉันนั้น... หม้อที่แตกแล้ว เชื่อมให้ลื่นอีกไม่ได้ ฉันใด การที่บุคค…

เนื้อหาพูดถึงการใช้ภาพเปรียบเทียบในพระไตรปิฎกเพื่ออธิบายความเศร้าโศกของคนที่สูญเสียสิ่งที่รักและการยอมรับความเป็นจริงของชีวิต เช่น เด็กที่ร้องไห้ขอพระจันทร์ การพบเห็นโศกเศร้า และการไม่เศร้าโศกเมื่อบรร

สุข อุปมาอุปไมยจากพระใคร่ครวญ ๕.๔ หม่อฉันปราศจากความรักในพระองค์แล้ว ความรักนั้นประสานกันอีกไม่ได้ ดูจงช้างอันติดขาดแล้วด้วยเลยนะนั้น บูชา (…

เนื้อหานี้พูดถึงความสำคัญของความรักในพระองค์และความเป็นที่พึ่งของพระพุทธเจ้า โดยใช้เปรียบเปรยที่เข้าใจง่าย เช่น สัตว์ที่ไม่ถือว่าที่อยู่นั้นเป็นของตน ความไม่ยึดติดต่อชีวิตและความตายในทางที่ถูกต้อง สื่

๕.๑๐ ธรรมดาอากาศอํ่ามใจดี ไม่ข้อง ไม่ตั้ง ไม่พัวพันอยู่ในสิ่งใด ฉันใด ภิกษุผูปรารถนาความเพียรไม่ควรหยุดคอ้ง ไม่ควรรัดอยู่ ไม่ควรตั้งอยู่ ไม่ควรผูกพันอยู่ในกระลูก หมู่ค…

เนื้อหาในบทนี้สอนเกี่ยวกับการอบรมจิตใจเพื่อให้มีความเพียรและไม่ยึดติดในสิ่งต่างๆ โดยยกตัวอย่างเปรียบเทียบกับธรรมชาติ เช่น อากาศที่ไม่ตั้งอยู่ในที่ใด พร้อมทั้งการสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าให้พระราหุลเข้

… ที่ ๓๙ จิตปรารถนากุสิลี เมื่อมัไม่ขุ่นมัว ใสบริสุทธิ์ บุคคลย่อมเห็นหอยกาบ หอยโข่ง กรวด ทราย และปลาปฉันใด เมื่อจิตไม่ขุ่นมัว บุคคลย่อมเห็นประโยชน์ตัน และประโยชน์ผู้อื่น ฉันนั้น

…ิฎก ๑. จิตปราศจากธุลี ๑.๑ เมื่อฉนูม้วนไม่ใส่ บุคคลย่อมไม่เลนเห็นหายากน หอยโข่ง กรวด ทราย และฝูงปลา ฉันใด เมื่อจิตขุ่นมัว บุคคลย่อมไม่เห็นประโยชน์อื่นอันนั้น เมื่อฉนูม้วนไม่ใส่ บุคคลย่อมไม่เห็นประโยชน์อั…

เนื้อหานี้กล่าวถึงความสำคัญของจิตที่ปราศจากธุลีและโทษของกิเลส โดยอุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎกเปรียบเทียบถึงการมีจิตที่ขุ่นมัว ซึ่งไม่อาจเห็นประโยชน์ที่แท้จริงได้ นอกจากนี้ยังพูดถึงธรรมวรณะและผลกระทบของกิเ

…ื้อหรือสุกรที่ถูกคล้องบ่วงไว้ไม่รูู้ายจะแก้วง ดัณไปๆ มาๆ กระดูกบ่วงนั้น ย่อม ทำตรงที่ผูกดีเข้าแน่ใจ ฉันใด เราก็นัน เมื่อก่อนถูกบ่วงก็สมนึง ไม่รูู้ายที่จะจะแก้ ดัณร ไปด้วยอำนาจทางกายแก้บ่วง คือ กิเลสนั้นไ…

เนื้อหานี้ได้กล่าวถึงอุปมาอุปปลายจากพระไตรปิฎก โดยใช้เหมือนเปรียบในการอธิบายธรรมชาติต่าง ๆ ที่สามารถเห็นได้ในชีวิตประจำวัน อาทิ การเปรียบเทียบการติดบ่วงด้วยกิเลสที่อยู่ในจิตใจ การเข้าถึงทุกข์ และการรั

…ากน้ำ อัง.เอกก. (พุทธ) มก. ๒๗/๕๒๓ การกำจัดกิเลส ๓.๑ ธรรมดาดวงอาทิตย์ย่อมทำให้พุ่งทั้งปวงเหี่ยวแห้ง ฉันใด วิญญูปรารถนาความเพียร ก็จะทำกิเลสทั้งปวงให้แห้งลง ฉันนั้น มิฉะนั้น ๔๕๑ ๓.๒ ธรรมดาดวงอาทิตย์ย่อม…

เนื้อหาพูดถึงการกำจัดกิเลสตามบทเรียนจากพระปิฏก โดยใช้การเปรียบเทียบถึงธรรมชาติ เช่น ดวงอาทิตย์ที่ทำให้แห้งเหี่ยวและกำจัดความมืด ชี้ให้เห็นถึงความเพียรที่จำเป็นในการขจัดโทสะและอุปสรรคต่าง ๆ เป็นการปลุก

…เขาหินไม่หวั่นไหวตั้งอยู่ดั้ม ฉะนั้น ชู.อุ. (พุทธ) มก. ๔๕/๓๒๓ ๓.๘ ธรรมดาป๋อย่อมเป็นสถานอันบรรลุที ฉันใด ภิกษุผู้วรารความเพียรควรเป็นผู้บรรลุ ฉันใด มิลิน. ๔๕๖ ๓.๙ ธรรมดาป๋อย่อมเป็นว่าส่งเปล่าจากผู้คน …

เนื้อหานี้มีการแสดงอุปมาและคำสอนจากพระไตรปิฎก ซึ่งชี้ให้เห็นถึงความสำคัญของการมีความเพียรในเส้นทางการบรรลุธรรม และการหลีกเลี่ยงอากิเลส ผู้อดบวชควรยืนหยัดต่อความท้าทายอย่างมั่นคงเหมือนนกเขาหินที่ไม่หวั

…ข้องแห่งเรือ ย่อมขัดข้องเราไว้ในมหาสมุทรอันกว้างใหญ่ อันเต็มไปด้วยคลื่นระลอก ไม่ให้ไปสู่ที่ใดไหนได้ ฉันใด ภิกษุผู้ปรารถนาเวราธิสมใจมิธิในลูกคลื่น คือ ราวา โทสะ โมหะอันเป็นวัตถุใหม่ที่จะทำให้ไม่อาจออกสู่อ…

บทความนี้นำเสนอความเข้าใจเกี่ยวกับการตัดความสงสัยในพระไตรปิฎก โดยอธิบายการเปรียบเทียบกับช่างทำช่างตัด การกระทำที่ต้องหลีกเลี่ยงอันไหนบ้างที่ควรหลีกเลี่ยงเพื่อไปสู่การเจริญธรรมอย่างแท้จริง โดยยกตัวอย่า

…อสมกับคําของพระสารับตรเถรเจ่าว่า ร่มใหญ่ของไม่ขาด ไม่ถลอก แน่นหนา แข็งแรง ย่อมกันลม กันแดดฝนหาได้ดี ฉันใด พระพุทธเจ้าผู้ม้านั้น คือ ศีลผู้บริสุทธิ์ก็กันฝน คือ โอสถกันไฟ ๓ กอง อันทำให้ร้อนใจ ฉันนั้น. มิล…

เนื้อหาเน้นการพิจารณานิธวณ ๕ ที่เป็นสิ่งที่ต้องละออกจากจิตใจ และวิธีการต่าง ๆ ที่สามารถช่วยให้ภิกษุและผู้ปฏิบัติธรรมหลุดพ้นจากกิเลส โดยอาศัยเปรียบเทียบกับธรรมชาติและสัญลักษณ์ต่าง ๆ เพื่อให้เข้าใจถึงคว

…ลมขึ้น บรรจุผู้มีจักษุ เมื่อมองดูงา หน้าของคนในน้ำนี้ ไม่ผิด ไม่พึง ไม่พึงเห็นตามความเป็นจริง ฉันใด ฉันนั้น เหมือนกัน สมัยใด บุคคลมีใจฟุ้งซ่านด้วยพยาบาท อนันตายพาบานเหนื่อยร่างไป และอ่มไม่รู้…

เนื้อหานี้นำเสนอความเข้าใจเกี่ยวกับความโกรธในพระไตรปิฎก โดยแบ่งประเภทของคนที่มีความโกรธออกเป็นสี่ประเภท คล้ายกับอสรพิษ เช่น คนที่โกรธรวดเร็วแต่โกรธไม่นาน และคนที่โกรธช้าแต่โกรธนาน นอกจากนี้ยังมีการเปร

…ทำความกำเริบ ความร้าย และความเดือดดาลให้ปรากฎ เหมือนอย่างแผลร้าย ถูกมึงรอกรเบ้องเข้า ก็ยังมีหนองไหล ฉันใด บุคคลบางคนในโลกนี้ เป็นคนโกรธ มีความเค้นมาก ถูกเขาว่าห่อน้อยขัดเคือง ซึ่งเอกด ทำความกำเริบ ความร้…

บทความนี้นำเสนอเกี่ยวกับการมองความโกรธจากมุมมองของหลักธรรมในพุทธศาสนา โดยเริ่มจากการระบุลักษณะของบุคคลที่มีความโกรธและผลกระทบของอารมณ์นี้ ต่อด้วยวิธีการในการจัดการหรือกำจัดความโกรธอย่างมีประสิทธิภาพ โ

…บรมจิตจิต ข้อนั้นเพราะเหตุไร เพราะเหตุว่า ท่านผู้นี้เมื่อตายไปแล้ว ย่อมเข้าถือบายน ทุคติ วิบัติ นรก ฉันนั้นวิกุพงระขันควาอามาตในบุคคลนั้นอย่างนี้ อัง.ปัฐูลก. (พุทธ) มก. ๑๖/๓๑ 602.๓๖ สระน้ำที่มีน้ำใส มีน้…

เนื้อหานี้เน้นถึงความสำคัญของการมีความประพฤติที่บริสุทธิ์ทั้งทางกายและทางวาจา ซึ่งนำไปสู่ความสงบใจและการลดความโกรธ ผู้ที่มีใจใสสะอาดจะได้สัมผัสกับความสุขในชีวิตและเข้าถึงความเลื่อนใส การฝึกจิตในพระพุท

…ไหว กระเพื่อม เกิดเป็นคลื่น บริเวณมุ้งเมื่อมองดูงหน้าของคนในนั้นไมพึ่งรู้ ไม่พึงเห็นตามความเป็นจริง ฉันฉัน ฉันนั้นเหมือนกัน มังใดบุคคลมีใจฟุ้งซ่านด้วยอุจจาระทุกจลส... ย่อมไม่รู้ ไม่เห็นอุบายเป็นเครื่องสล…

บทนี้พูดถึงการควบคุมและระงับความโกรธ โดยยกตัวอย่างถึงความอดกลั้นซึ่งถือว่าเป็นชัยชนะที่แท้จริงของบัณฑิต เมื่อไม่โกรธตอบจะช่วยให้เห็นประโยชน์แก่ทุกฝ่าย นอกจากนี้ยังมีการพูดถึงความฟุ้งซ่านและความหดหู่ ซ

…ตมอันบุคคลลวงไว้ในปีติ มูจุผู้จ้ำ เมื่อมองตรงหน้า ของตนในน้ำนั้น ไม่พึงรู้ไม่พึงเห็นตามความเป็นจริง ฉันนั้น เหมือนกัน สมัยใด บุคคลมีใจผึ่งชำด้วยวิจิกิจฉา... ย่อมไม่รู้ ไม่เห็นอายเป็นเครื่องสลัดออกซึ่ง วิ…

ข้อความนี้พูดถึงความไม่สามารถรับรู้ความจริงได้เมื่อจิตใจเต็มไปด้วยวิจิกิจฉา เปรียบเทียบกับภาชนะที่เต็มไปด้วยโคลน ซึ่งบุคคลไม่สามารถเห็นสิ่งที่อยู่ข้างหน้าได้อย่างชัดเจน เสมือนกับผู้ที่มีความสงสัยในใจท

…ูกมือของช่างงา ผู้ฉลาด เมื่อแต่งงานดีแล้ว ต้องการเครื่องงา ชนิดใดๆ พึงทำเครื่องงานั้นๆ ให้สำเร็จได้ ฉันใด ภิกขุณผู้นั้นแล เมื่อจิตเป็นสมาธิบริสุทธิ์ ผ่องแผ้ว ไม่มีเมล็ด ปราศจากอุปัทว่าวะ ควรแก่การงาน ตั้…

เนื้อหาเกี่ยวกับการเปรียบเทียบในพระไตรปิฎกที่อธิบายถึงความสำคัญของสมาธิและการทำงานของจิตใจ เช่น การเปรียบเทียบการทำงานของภิกขุณที่มีจิตเป็นสมาธิและบริสุทธิ์เหมือนช่างที่สามารถสร้างผลงานได้ตามต้องการ ม

…กระจกอริสัทสะอาด หรือในชะนาน้ำอุ่น หน้าผี โกะจะรู้ว่าหน้าไม่ไฝ หรือหน้าไม่มีไฟก็จะรู้ว่าหน้าไม่มีไฟ ฉันใด ภิกษุขันนั้นแล เมื่อจิตเป็นสมาธิบริสุทธิ์ ผ่องแผ่วไม่มีโลภ ปราศจากอุปกิเลสอ่อน ควรแก่การงาน ตั้…

เนื้อหาเกี่ยวกับการอัญเชิญในพุทธศาสนาและความสามารถในการเข้าใจจิตใจของผู้อื่น ภายใต้เจตปริยายาณและบุพเพนิวาสานุสรติ โดยละเอียดเกี่ยวกับการกำหนดจิตใจและการระลึกชาติของบุคคล รวมถึงความสามารถในการรู้อุบาส