อุปมาอุปปลายจากพระไตรปิฎก : หน้า 323/370

๓๑๒ อุปมาอปปลายจากพระไตรปิฎก เขาก็ย่อมบังเกิดในนามจอีกเพราะสื้อนอุย บุคคลนี้อุมาเสมอกับปลาดิดเบ็ด อุมาเหมือน นุกถูกคำยามผดึกไว้ที่อาน ฉะนั้น ม.ม. (อรรถ) มก. ๑๗/๑๓๙ ๒.๒ เนื้อหรือสุกรที่ถูกคล้องบ่วงไว้ไม่รูู้ายจะแก้วง ดัณไปๆ มาๆ กระดูกบ่วงนั้น ย่อม ทำตรงที่ผูกดีเข้าแน่ใจ ฉันใด เราก็นัน เมื่อก่อนถูกบ่วงก็สมนึง ไม่รูู้ายที่จะจะแก้ ดัณร ไปด้วยอำนาจทางกายแก้บ่วง คือ กิเลสนั้นไม่ได้ กระทำมันแน่นเข้า ย่อมถึงิโลกสัตว์อืนอีก เพราะทุกข์มีความโศก เป็นนั่น. ข.เถร. (อรรถ) มก. ๓๙/๕๙ ๒.๓ เหล่าใกล้สอยยามยื่นรับนั้น ทุกข์ย่อมติดตามนรชนนันไป เหมือนน้ำไหลเข้าสู่เรือที่ แตกแล้ว ฉะนั้น. ขุม. (อรรถ) มก. ๕/๓๑ ๒.๔ กิเลสเหล่านั้นเจริญงอกงามขึ้น ย่อมครอบงำคำเป็นอนามา ดังจะเล่นกับ พวกคนพาล เหมือนปีศาจเข้าสิงทำคบให้เป็นบ้าเพ้อคลั่งอยู่ ฉะนั้น. ข.เถร. (อรรถ) มก. ๕/๑๘๙ ๒.๕ ไฟไหม้ด้วยเราะอ่อนไม้ไม่ โทษเลยด้วยโโล่ยอ่อนไม้ไม่ ทุกข์ทั้งหลายเสมอด้วยขันธ์ ย่อมนมี สุขอีบจากความสงบย่อมไม่มี. ข.ข. (พุทธ) มก. ๔/๓๒๒ ๒.๖ กิเลสเกิดขึ้นแม้คราเดียวด้วยอำนาจต้นหา และโลภะ ย่อมแก้หลุดได้ยาก เหมือน เต่าหลุดจากที่ผูกได้ยาก. ขุ.ชา. (อรรถ) มก. ๕๗/๒๙๙ ๒.๗ โลภ โทสะ และโมหะ เกิดขึ้นในตน ย่อมกำจัดบรุษจิตตลา ม เหมือนขุยไฝกำจัด ไม่ใช่ ฉะนั้น. ข.ม. (พุทธ) มก. ๕๕/๑๖ ๒.๘ บุคคลเห็นแกโลกามิ ชอบประพฤติตามอำนาจของจิต เขาย่อมเตือนร้อนอยู่ใน ท่ามกลางหมู่ญาติ และสหาย ดูจะระบุติดตามปลาไปลูกแทง ฉะนั้น. ข.ชา. (พุทธ) มก. ๕๓/๔๘๐ ๒.๙ แมลงวัน คือ มิจฉาวิตก ย่อมจะกัดกินผู้ใส่สังข์เขียวไป.