การพิจารณานิธวณ ๕ และการละกิเลส : หน้า 327/370

ข้อสมกับคําของพระสารับตรเถรเจ่าว่า ร่มใหญ่ของไม่ขาด ไม่ถลอก แน่นหนา แข็งแรง ย่อมกันลม กันแดดฝนหาได้ดี ฉันใด พระพุทธเจ้าผู้ม้านั้น คือ ศีลผู้บริสุทธิ์ก็กันฝน คือ โอสถกันไฟ ๓ กอง อันทำให้ร้อนใจ ฉันนั้น. มิลิน. ๔๒ ๓.๒๕ ภิกษุทั้งหลาย พวกเธอจงปลดปล้องราคะ และโทสะเสีย เหมือนมะลิครึปล่อยดอกทั้งหลายที่เคยเสีย ฉะนั้น. ชู.ธ. (พุทธ) มก. ๔๓/๓๙๙ ๓.๒๖ ธรรมดาให้ย้อมเผาหญ้าไม้ ถึงไม้ไม่ใช่ ฉันใด ภิกษุปราศจากความเพียรก็จะเผา ก็เหมือนมะลิครึบริบูรณ์รอบรูเป็นหนุ่มสาว มีปักช้อยแต่งตัว ย่อมส่องเงาหน้าของตนในกระจกฉันใด องค์ในภาชนะน้ำใส ถ้าเห็นรุลหรือจุดดําก็พึงจัดออกเสีย ภิกษุอัตลาด ย่อมจำกัดสิ่งที่ทำให้ใจจ่มเศร้าหมอง รุ่งร้อนออกจากตัว เหมือนบุคคลผู้มีผ้าผืนใหม่หรือมีสีระงับ พระอุทกะเป็นผืนสาวีจะทำความพยายามความอุตสาหะ ความขะมักเขม้นในการดิบไฟนี้ ฉันใด ภิกษุก็รวมความพยายามความอุตสาหะในการละกิเลสธรรม และตั้งอยู่ในธรรมที่เป็นกุศล ฉันใด. อัง.ทสก. (พุทธ) มก. ๓๘/๑๖๖ ๔. นิธวณ ๕ ๔. ภิกษุพิจารณาเห็นนิธวณ ๕ ประการเหล่านี้ ที่ยังละไม่ได้ในตนเหมือนหนอนเหมือนโรคเหมือนเรือนจำ เหมือนความเป็นทาส เหมือนทางไกลกันดาร และเธอพิจารณาเห็นนิธวณ ๕ ประการที่จะได้แล้วในตน เหมือนความไม่เป็นมัน เหมือนความไม่มีโรค เหมือนการพ้นจากเรือนจำเหมือนความเป็นไทแก่ตน เหมือนสถานที่ปลอดภัย ฉันนั้น. ท.ส. (เถระ) มก. ๑๒/๒๑๙ ๔.๒ นิธวณ ๕ ย่อมครอบงำอาณัติอาวุธที่เกี่ยวข้องกัน กิน ๆ เหมือนสุขุมเหงาโหดแก่ตัวเขาขาด ฉะนั้น. สัง.สรา. (อรรถ) มก. ๒๕/๕๙