หน้าหนังสือทั้งหมด

การพรรณนาเกี่ยวกับภิกษุและการปฏิปัติเพื่อความสันโดษ
104
การพรรณนาเกี่ยวกับภิกษุและการปฏิปัติเพื่อความสันโดษ
…โลง ฉะนั้น ย่อมถึงความเป็นผู้นอนเรีบ ที่ท่านพรรณาไว้ของนี้ว่า " ภิกษุผู้นอนโด ย่อมเป็นผู้ยึดเป็นสุขในกิจ ทั้ง ๔ และเป็นผู้ไม่กระทั่ง สันโดษ ด้วยปัจจัยอนุนี้ (ตามมติความได้) ครองงำ ------- เลี่ยงอันตรายท…
…ยู่ในอารามตามบทพรรณนาในอรรถกถาสมบูรณ์สูตร โดยกล่าวถึงลักษณะการดำรงชีวิตที่มีความโดดเดี่ยวและความสุขในกิจทั้ง 4 อ้างอิงถึงพระปัจเจกสัมพุทธองค์ที่วางหลักการนี้ พร้อมการอธิบายคำสอนที่เกี่ยวข้องเพื่อให้สามา…
การวิเคราะห์คำสอนในมัจจันตสูตร
105
การวิเคราะห์คำสอนในมัจจันตสูตร
…ายาน นี้เป็น ชื่ออันตรายทางกายและจิต ซึ่งเป็นไปในภายอันมิมีสะและเสื้อโคร่งเป็น ต้น และซึ่งเป็นไปภายในก็วามันนี้เป็นต้น บุคคลผู้สันโดษ ย่อมครอบ อันตรายเหล่านั้นได้ด้วยอิศวาสนขันธ์ และด้วยธรรมทั้งหลายมีคว…
…งหลายที่เกิดขึ้นสามารถส่งผลกระทบต่อกายและจิตของบุคคล หากไม่ระวังจะทำให้เกิดความหวาดกลัวและไม่มั่นใจในการดำรงชีวิต.
การอธิบายเกี่ยวกับพระโพธิสัตว์และพระยะบกแก้ตน
106
การอธิบายเกี่ยวกับพระโพธิสัตว์และพระยะบกแก้ตน
ประโยค ๕ - มังคลดำนี้มีนัยแปล เล่น ๔ - หน้าที่ ๑๐๖ กล่าวคำอธิบายนี้ไว้ว่า เช่นกับคำว่าอเนรจร." [๒๓๙] เนื้อความว่า "อีกอย่างหนึ่ง ภิกษุไม่สนโด ยอม เสื่อมจากทรัพย์บ้าง จากชีวิตบ้า…
…ส่งผลต่อตนเองอย่างไร พระยะบกไม่เคยไปถึงที่อื่น แม้จะมีการทดลองจากท้าวสักกะ ผู้ทรงทราบเหตุการณ์นี้เป็นการแสดงถึงคุณสมบัติของการอยู่ในสถานที่ดียังทำให้มีคุณค่าชีวิตและความสุข เต็มไปด้วยแรงบันดาลใจจากการใช…
พระยานกแก้วดำในอรรถกถาพุทธสาวกชาดก
107
พระยานกแก้วดำในอรรถกถาพุทธสาวกชาดก
ประโยค เรื่องพระยานกแก้วดำ มาในอรรถกถาพุทธสาวกชาดก ในวนวินิบาต. [๙๕] เพราะเหตุนั้น ภิกษุผู้ประสงค์ความดำรงอยู่ได้บาน แม่…
บทความนี้ศึกษาเรื่องพระยานกแก้วดำซึ่งมีการอธิบายในอรรถกถาพุทธสาวกชาดก ผ่านการวิเคราะห์ถึงความสำคัญของความเป็นผู้ไม่สันโดษ และกา…
ความหมายของการสันโดษและไม่สันโดษในพระธรรม
108
ความหมายของการสันโดษและไม่สันโดษในพระธรรม
…้น อนุตรษาถิ่นนี้ว่า "อนุฏฐจิต จ กุลสุต ธ มมง" เป็นต้น. [๒๕] ในอรรถกถาทุกนัยว่า องค์ครณินายนี้ ท่านกล่าวไว้ว่า "ความเป็นผู้ไม่สันโดษ ในคุณธรรมทั้งหลาย เว้นแต่การบรรลู พระอรหันต์ ชื่อว่า "อนุฏฐจิต." …
ในเนื้อหานี้ได้กล่าวถึงความหมายของการเป็นผู้สันโดษและไม่สันโดษตามพระธรรมที่พระพุทธเจ้าตรัสสอน โดยเฉพาะในบริบทของสัตว์ธรรมและคุณธรรมต่างๆ ที่สัมพันธ์กับการบรรลุถึงพระอรหันต์ ทั้งนี้เนื้อหาที่กล่าวมีการ
มังคลดึกสิถีใน
109
มังคลดึกสิถีใน
…(ภัตรประจำ) สังมัก (ภัทรเพื่อสงฆ์) ผำำนำพรรษา สร้างอาวาส ถวายปัจจัย ๔ เพิ่มขึ้น เป็นผูไม่สันโดษ แม้ในกาารถวายเน้น ย่อมรับอรณะ สภาวนึก ยัง เป็นผูไม่สันโดษ แม้ในกาทรทนิ่น ย่อมบวช ครั้นบวชแล้ว ย่อมเรียนณิภ…
บทนี้กล่าวถึงการปฏิบัติธรรมซึ่งมีศีลเป็นหัวใจสำคัญ ความสันโดษและการเจริญตนในพระพุทธศาสนา เน้นการอุทิศถวายสำหรับสงฆ์และการเจริญภาวนาเพื่อบรรลุพระอรหัต และการเติบโตทางจิตใจเพื่อให้เกิดความสันโดษแล…
การสร้างศาลาและความหมายของการทำบุญ
110
การสร้างศาลาและความหมายของการทำบุญ
…หยาดน้ำค้าง จึงถือว่า "เราควรทำนี้ให้ปรากจากกิฎ" ในวันรุ่งขึ้น จึงออปกกาที่ นั่น ทำให้เป็นที่เหมือนกนกับมนฑลาลัย แม้ในวันรุ่งขึ้น ก็ไปนั่นนั่น เห็นมุมจิวของกิริยูปหนึ่ง ตลกงที่พื้นดินเปื้นด้วยฝุ่นจิ…
…ดงถึงการสร้างสถานที่ศักดิ์สิทธิ์ รวมถึงการทำศาลาในที่ต่าง ๆ เพื่อการประกอบพิธีกรรมและการทำบุญ นี้เป็นการแสดงออกถึงความเชื่อที่ว่าการทำบุญอย่างสม่ำเสมอจะนำไปสู่ความเจริญรุ่งเรืองและจิตใจที่สูงขึ้น ตลอดจน…
การขจัดมลทินด้วยปัญญา
111
การขจัดมลทินด้วยปัญญา
ประโยค ๒ มั่งคลาดที่เป็นเปล เล่ม ๔ หน้า ๑๑๑ พระศาสดาว ทรงแสดงว่า "พระมหามñez ธรรมดาบัญฑิต กระทำ กุลอีทละน้อย ๆ ในขณะ ๆ ย่อมขจัดมลทินของตนเสียโดยลำดับ ได้โดยแท้" ดังนี้แล้ว จึงรหัสวานนี้เป็นธรรม ร ธรร
…อนว่า ผู้มีปัญญาควรขจัดมลทินของตนอย่างเป็นระยะ ๆ เช่นเดียวกับช่างทองที่ทำการชำระสนิมเงินอย่างมีกระบวนการ ควรดำเนินการอย่างมีสติ และตามลำดับเพื่อให้บรรลุถึงความบริสุทธิ์และสมบูรณ์ของจิตใจ ดั่งที่ช่างทองส…
มังคลดีกาลที่นิรนีปล เล่ม ๕
114
มังคลดีกาลที่นิรนีปล เล่ม ๕
…จุดทำความสำคัญอย่างนั้น ก็ในคำว่า สัญญา กโรติ นี้ แม้นือความเว้นจาก วิช ศัพท์ ก็ถูกอย่างนั้นเหมือนกัน เพราะฉะนั้น พระผู้พระภาค ผู้เป็นพระยา นกแก้ตา เมื่อจะทรงแสดงธรรมแก่พราหมณ์ผู้โกสียโคตร จึงตรัสไว้…
…นอถึงความสำคัญของคำว่า 'สัญญา กโรติ' และการเลี้ยงดูของบิดามารดาที่สอดคล้องกับคำสอนของพระผู้เป็นพระยานกแก้ตา การเลี้ยงดูบุตรในบริบททางศาสนาและการรับรู้ถึงความสำคัญของอุปการะที่บิดามารดามีต่อบุตร โดนเฉพาะ…
ความสำคัญของกตัญญูกตเวที
115
ความสำคัญของกตัญญูกตเวที
ประโยค5 มัลลักษณ์นี้เป็นแปล เข้ม ๔ - หน้าที่ 115 ชื่อว่า กตฺวาที ในพวกบรรพชิต อาจารย์และพระอุปาชามะ ชื่อว่า บุพพาการี อันเตวาสิกและสัทวิภาริก ปฏิบัติในอาจารย์และพระอุปาชามะ และกระทำกิจกรรมมีรายไปเป็น
…ถือเป็นสิ่งที่หายาก เนื่องจากสัตว์ทั้งหลายมักถูกอวิชชาครอบงำ การปฏิบัติในฐานะกตัญญูกตเวทีเปรียบเสมือนการทำดีเพื่อส่งเสริม และบูรณะซึ่งอุปการะที่ทำโดยผู้อื่น ซึ่งนำไปสู่การเผยแพร่หลักธรรมคำสอนและการสร้าง…
มังคลัตถทีปิ้นแปล เล่ม ٤ - หน้า ๑๑๗
117
มังคลัตถทีปิ้นแปล เล่ม ٤ - หน้า ๑๑๗
…ว่า อาจารย์ เพราะให้สมามธรรม โดยนั้นเป็นต้นว่า เธอพึ่งท่องพระพุทธพจน์อย่างนี้ พิงก้าไปอย่างนี้ พิงถอนกลับอย่างนี้ เป็นต้น เหตุ นั้น นิโรธสามเณร จึงกว่าจิ้อ อิมสม์ สาธนะ สถกจิตพุทธมูล ปฏิญาณปฏิทา. พุทธวจ…
เนื้อหาในหน้านี้กล่าวถึงการแสดงถึงบทบาทของอาจารย์ในพระพุทธศาสนา และการที่มีความสำคัญในการให้สมาธิธรรมแก่ศิษย์ นอกจากนี้ ยังสอบถามเกี่ยวกับโทษที่เกิดขึ้นจากการประพฤติตน ซึ่งหมายถึงการที่จะ…
บทความว่าด้วยอาจารย์ ๔ จำพวก
118
บทความว่าด้วยอาจารย์ ๔ จำพวก
…กามหาขันธ์ พระฎีกาจารย์ จึงกล่าวไว้ว่า " อาจารย์ผู้สอนหลักพังทลาย นี้ชื่อว่า ปิยพจารย์. อาจารย์ผู้สอนกรรมวรรคาในการอปสมมบท นี้ชื่อว่า อุปสัมปทาจารย์. อาจารย์ผู้ให้อนุทเทสหรือปริวรรรณา นี้ชื่อว่า ธรรมาจา…
บทความนี้พูดถึงอาจารย์ ๔ จำพวก ตามที่พระพุทธโกศาจารย์กล่าวไว้ในฎีกาโลกตฺถก การจำแนกประเภทอาจารย์ประกอบด้วย ปิยพจารย์, อุปสัมปทาจารย์, นิสสยาจารย์ และ อุตเทสาจารย์ ที่มีบทบาทสำคัญในการ…
การวิเคราะห์เตาโลหิตในกรอบแนวทางพระพุทธศาสนา
119
การวิเคราะห์เตาโลหิตในกรอบแนวทางพระพุทธศาสนา
…่อน" นี้ ย่อมสมด้วยอรรถถากถิติอบ ผกดา องค์ครุนิกาย [๒๓] จริงอยู่ ในรสรภถิกนิมาบ องค์ครุนิกายนั้น ท่านกล่าวว่า "บุคคลผู้อยู่ อิ่นอื่นร้อย อยู่ ซึ่งอุปการะที่บุพพการีทำในตน โดยความเป็นอุปการะ ให้เป็นไป สม…
บทความนี้นำเสนอการวิเคราะห์เทพเจ้าของเตาโลหิตในพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะอย่างยิ่งการเข้าใจในแง่ของอุปการะที่บุพการีทำให้อย่างสำคัญ ซึ่งมีการชี้ให้เห็นถึงแนวทางที่แล้วต่าง ๆ และความหมายในสายตาขององค์ครุนิก
การวิเคราะห์ความหมายของ 'เทวา' ในอรรถกถาสังศิตสูตร
120
การวิเคราะห์ความหมายของ 'เทวา' ในอรรถกถาสังศิตสูตร
…ที่ไปในเบื้องหน้า) ในบท ทั้งปวง ก็พูดนารบอรอย่างนี้. ก็บรรดาบุคคล 3 จำพวกนี้ บุคคลจำพวกนี้ เกิดในกระดูกอันตาเป็นต้น ซึ่งเป็นตระกูลชั้นต่ำ ห ลเลื่องชี้ฝีมือโล่ (ทั้ง) ย่อมบำเพ็ญบุญฤทธิ ๓. บุคคล จ…
…ทวา' มีนัยยะลึกซึ้งที่เกี่ยวข้องกับความมืดที่เป็นที่ไปของบุคคลผู้หนึ่ง ผู้ที่เกิดในตระกูลชั้นต่ำ จำแนกตามบุญฤทธิ มีอยู่ 3 จำพวก คือ ผู้ที่เกิดจากกระดูกต่ำ, ผู้ที่มีความชื่นชม และผู้ที่มีอัตภาพสมบูรณ์ ซึ…
ความมิดีในเบื้องหน้า
121
ความมิดีในเบื้องหน้า
…วามไม่ปรากฏ เหตุมีเกิดในระกูลต่ำ ในภายหลังเป็นต้น บุคคลชื่อว่า มิดี เพราะประกอบด้วยความมิดี นั้น ท่านกล่าวว่าไวหารามีดวงของบุคคล เพราะประกอบด้วยความมิดี เหมือนอุตุหร่วว่า บุคคลชื่อวิมีความตระหนี่ เพราะป…
เนื้อหาวิเคราะห์เกี่ยวกับการดำรงชีวิตของบุคคลที่มีคุณธรรม โดยเน้นถึงบทบาทของความมิดีในเบื้องหน้า พระผู้มีพระภาคได้วิเคราะห์ถึงพฤติกรรมของบุคคลในบริบทต่างๆ ว่าถือการเป็นผู้มีดี จนถึงแนวความคิดที่บุคคลอ
มงคลดลกฏทั้งปวง: ความสำคัญของผู้มีบุญ
122
มงคลดลกฏทั้งปวง: ความสำคัญของผู้มีบุญ
…อยู่ในฝ่ายตนญาเหตุนี้ พระภูฏาจารย์ จึงกล่าวว่า ปุญฺญผล อนูปวีรณโต." ติฎฐานทุกนาม อิงตุตรนีวก คึเหมือนกัน. [๒๒] บุคคลผูสำคัญ ย่อมเป็นผู้หาได้อย่างนี้ บุคคล ย่อมเป็นผู้หาได้ยาก ด้วยส่วนใด, แม้ความเป็นผู้…
…นหาได้ยาก และให้คุณค่ากับบุคคลที่มีคุณธรรมและมงคลในสังคม โดยอ้างอิงถึงคำสอนของพระอาจารย์และหลักธรรมในการดำเนินชีวิต.
พระโพธิสัตว์และพระราชกุมาร
124
พระโพธิสัตว์และพระราชกุมาร
…" พ่อทั้งหลาย วันนึ้งเดียวกิน ส่วนเหล่านี้, พรุ่งนี้ เราทั้งหลายจักรู้" ในเวลาพระราชกุมาร หล่านนั้นกลับ จึงฝากยานไป ได้แบกภาระยู่ไม่อาจจะเดินไปได้ด้วย พระอังสา ได้ออกจากกนิครในเวลารุ่งขึ้น เมื่อนาฏกล…
เนื้อเรื่องกล่าวถึงพระโพธิสัตว์ที่แบ่งปันเนื้อให้อาหารพระราชกุมาร 6 คน โดยมีการแบ่งเป็นวันละส่วนและแสดงถึงความกรุณาของพระโพธิสัตว์ ทั้งยังกล่าวถึงเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นเมื่อพระราชกุมารมีปัญหาและพระโพธิส
มังคลัตถีที่ปิ่นเผา เล่ม ๔ หน้า ๑๒๕
125
มังคลัตถีที่ปิ่นเผา เล่ม ๔ หน้า ๑๒๕
…ี้เมื่อว่านบ่นว่าพระองค์ ออกมาทางกันดาร เห็นญาณลูกหนึ่งจึงบวงสรวงว่า "ข้าแต่เจ้าแม่เทพบรรพต ถ้วงดิฉันกับสามไม่มีอันตราย ก็ได้ชีวิตไช้ ดิฉันจะทำกิจกรรมแก่เจ้าแม่ บัดนี้ดิฉันจักทำกิจกรรมแก่เทวดานั้น" ดังน…
ในบทนี้พระโพธิสัตว์ถูกล่อลวงโดยการบูชาของภวนันท์ ที่ตั้งใจจะทำอันตรายต่อพระโพธิสัตว์ ด้วยวิธีการต่างๆ แต่พระโพธิสัตว์กลับมีความมั่นคง และสามารถหลุดพ้นจากภัยนั้นได้ เมื่อพบกับพระยาเทียวยว์ที่ช่วยพาออกจ
พระราชดำรัสของพระประทุม
126
พระราชดำรัสของพระประทุม
…สมาธิ) จึงให้บูลเทอและภัทรมากว่าแล้วและให้กระเช้า หวายอย่างแข็งแรง โดยบอกว่า " แบ่งให้สามีของแม่บังในกระเช้า นี้ไปไถ่" ฝ่ายหญิงชั่วนั้น ทำอย่างนั้น เที่ยวไปอยู่ ถึงเมืองพาราณสี เทียวบริบูรณ์ในโรงทานทั้ง…
…ื้อหาเล่าถึงพระราชาที่ทรงสร้างโรงทานและการบำเพ็ญบุณย์ของหญิงชาวบ้านที่ขอทาน และบทบาทของหญิงนั้นในสถานการณ์ต่างๆ พร้อมกับการรับรู้ถึงความสำคัญของการให้ทานและการช่วยเหลือซึ่งกันและกันโดยมุ่งหวังให้เกิดควา…
มัจจุราชในชาตินั้น
127
มัจจุราชในชาตินั้น
…บชาดนี้ให้ดู, งดัดดูและอุบายของหญิงชั่วนี้." พระโพธิสัตว์นั้น ไม่อาจอดกลั้นความโศกไว้ได้ จึงทรงงดเว้นการลงอาญา แก่ชนทั้ง ๒ นั่นอย่างนั้นก็จริง ดังกรนั้น ก็ได้รับสั่งให้กระทำอย่างนั้นไม่ พระราชา ทรงทำวาม…
…ยุติธรรม ภายใต้บริบทขององค์พระราชาที่ต้องเผชิญกับการชักจูงของหญิงชั่ว และแสดงให้เห็นถึงความยากลำบากในการฟันฝ่าอุปสรรคในชีวิต ซึ่งชี้ให้เห็นถึงบางแง่มุมของกรรมและการกระทำในอดีตที่ส่งผลต่อชีวิตปัจจุบัน ผ่…