มังคลดีกาลที่นิรนีปล เล่ม ๕ : หน้า 114/239

ประโยค ๕ - มังคลดีกาลที่นิรนีปล เล่ม ๕ หน้า ๑๑๔ ภูมิทุกนิมิต องค์ุตตรนิกายนั้น และภูมิคุลคลญัตติว่าคำว่า " ข้อว่า อิทธ เทศมิติ สัญญา กโรติ" ความว่า เป็นจุดทำความสำคัญอย่างนั้น ก็ในคำว่า สัญญา กโรติ นี้ แม้นือความเว้นจาก วิช ศัพท์ ก็ถูกอย่างนั้นเหมือนกัน เพราะฉะนั้น พระผู้พระภาค ผู้เป็นพระยา นกแก้ตา เมื่อจะทรงแสดงธรรมแก่พราหมณ์ผู้โกสียโคตร จึงตรัสไว้ในการบรรพก่า " โกษะ นกทั้งหลาย มีนนปิยังไม่บอด เป็นลูก น้อยของเรา มีอยู่ ลูกน้อยของเราหล่านั้น อันเรา เลี้ยงแล้ว จักเลี้ยงเรา เพราะฉะนั้น เราจึงให้ชี้ แก่ลูกนกเหล่านั้น มาตราบคติของเราเร่งจะแล้วผ่านวัยหนุ่มสาวแล้ว เราน่า (รวงข้าวสาลีของท่าน) ไปด้วยจะอวยปกเพื่อท่านทั้ง ๒ นั้น จะเปลี่ยงหนี่ ที่ท่านกระทำไว้ในก่อนใด" [๑๓๒] อรรถากถาบุตรคำว่า "ทูลลา" คือไม่หาง่าย บุตรผู้ทำก่อนนั้นแล ชื่อว่า บูพพการี. บาทว่า กตเวที ความว่า ประกอบอุปการะนั่นท่านทำแล้ว คือ ทำให้ผู้อื่นรู้ ได้แก่ ให้ปราญบูคคล ๒ พวกนั้น พึงแสดงด้วยฤทธิ์ลและบรรพชิต ก็ในพวกฤทธิ์ มารดาบิดา ชื่อว่า บูพพการี. ส่วนบุตรธิดา ปฏิบัติมาตรา บิดา และกระทำามีกรรมกราบไว้เป็นต้น แก่มารดาบิดานั้น อ.ชาตกุฏกท. ๒๒๕๔ ๒. ป. ท. ๑๑