หน้าหนังสือทั้งหมด

ธรรมาภิบาลและจารีตภาษาบาลีในประเทศไทย
5
ธรรมาภิบาลและจารีตภาษาบาลีในประเทศไทย
…่เหล่านี้ส่วนมากจารีตข้อความที่มาจาก พระไตรปิฎก ที่พบมากที่สุดคือจารีตคาถา เ ธ มุมา ซึ่งเป็นคาถาที่ ปรากฏในพระวินัยปิฎก มหาวรรค เช่น จารีต เ ธ มุมา (พบ. 2), จารีต เ ธ มุมา 1 (ระเบียงด้านขวาของพระปูมเจดีย์)…
บทความนี้นำเสนอความสำคัญของจารีตภาษาบาลีในประเทศไทย โดยเฉพาะความเก่าแก่ที่มีมาตั้งแต่พุทธศตวรรษที่ 11-12 ซึ่งจารีตเหล่านี้ส่วนมากมาจากพระไตรปิฎก เช่น คาถาเ ธ มุมาและข้อความอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องกับพระพุท
หลักธรรมทางพุทธศาสนา
28
หลักธรรมทางพุทธศาสนา
… เป็นหลักธรรมของนิยามุพุทธเสละ (Kv-a: 56 21) 69 X: 議因四衆共議大五事不同比え分部.คำที่เขียนเสียงในแปลว่า "มหาเทว" ปรากฏเฉพาะฉบับภาษาจีน X แต่ฉบับที่เหลือไม่ปรากฏคำนี้
เนื้อหานี้พูดถึงหลักธรรมของพระพุทธเจ้าโดยมีการพิจารณาถึงความหมายของคำต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง ซึ่งรวมถึงการอธิบายคำว่า vacībheda ที่มีความสำคัญในทางปฏิบัติ นอกจากนี้ยังเป็นการเปรียบเทียบการแปลจากฉบับภาษาจี
การวิเคราะห์ศัพท์และแนวคิดในพระพุทธศาสนา
14
การวิเคราะห์ศัพท์และแนวคิดในพระพุทธศาสนา
…นว่า thi ควรจะอ่านว่าครำว่า sab-ba (-thi-) vāda หรือ sarva (-astiva-)da หรือเป็นคำถอดเสียงมาจากภาษา ปรากฏที่ใช้ในแค้นบรรฤา (Willemen et. all 1998:17) เมื่อพิจารณาคำศัพท์สายบยศของว่าสามคำเรียกนิยม "สรวาสติว…
บทความนี้นำเสนอการวิเคราะห์ศัพท์ในพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะการถอดเสียงคำว่า蕾婆多 ที่มีความหมายว่าทุกสิ่ง ทั้งยังพิจารณาการใช้คำในคัมภีร์ทั้งในสันสกฤตและปรากฤต เพื่อแสดงว่าความเข้าใจคำศัพท์ในนิยายสงวาสติวาทอ
การตั้งมั่นในสมาธิ: การฝึกพระพุทธองค์
48
การตั้งมั่นในสมาธิ: การฝึกพระพุทธองค์
…อบสนองของ “เครื่องมือหรือวิธีวิธีการ” อยู่ในสำนวนนิบัตรสูตรตามมา 1155. หรือไม่ เพราะมีคำว่า “-อากิ” ปรากฏอยู่ต่อท้าย ซึ่งอาจจะก่อรบกวนต่าง ๆ ก็ได้คลี่คลายกันไว้ 90 Ee: anuttara-samādhiṇa samaḥitaṁ (Th-a I…
เนื้อหานี้สำรวจการตั้งมั่นในสมาธิของพระพุทธองค์ที่ฝึกอยู่ในป่าใหญ่ โดยการวิเคราะห์การแปลที่แตกต่างของวรรณกรรมเกี่ยวกับพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะการใช้คำอธิบาย 'เพราะ' ซึ่งอาจไม่ถูกต้องต่อการสื่อสาร 'วิธีกา
การศึกษาเกี่ยวกับคำว่า 'ลฑธ' ในพระพุทธศาสนา
3
การศึกษาเกี่ยวกับคำว่า 'ลฑธ' ในพระพุทธศาสนา
…สงค์เพื่อศึกษาถึงที่มาของคำว่าคำว่า “ลฑธ” ในภาษาไทย โดยทำการศึกษาจากบริบทการใช้งานของคำว่า “ลฑธ” ที่ปรากฏในคัมภีร์พระไตรปิฎกและอรรถกถา พระพุทธศาสนาเถรวาท ผลการศึกษาพบว่า คำว่า “ลฑธ” (laddhi) ปรากฏครั้งแรกใ…
บทความนี้ศึกษาความหมายของคำว่า 'ลฑธ' ในบริบทการใช้งานในคัมภีร์พระไตรปิฎกและอรรถกถา พบว่าคำนี้มีที่มาจากการบรรยายที่เป็นลบ โดยกลุ่มเป้าหมายเป็นนักบวชนอกพระพุทธศาสนาและพระภิกษุที่มีความคิดเห็นตรงกันข้าม
การศึกษาเกี่ยวกับคำว่า 'ลัฏฐี' ในพระพุทธศาสนา
20
การศึกษาเกี่ยวกับคำว่า 'ลัฏฐี' ในพระพุทธศาสนา
คำว่า "ลัฏฐี" ในคัมภีร์นี้ก็พระพุทธศาสนากวนความ 55 The Term Laddhi in Theravāda Buddhist Scriptures ปรากฏในคัมภีร์ว่าแต่เริ่มมาปรากฏในคัมภีร์ครูอย่อต่อระหว่าง ยุคต้นกับยุคอภิวรรณ คือ "นิทเทส" โดยใช้เรียกขา…
บทความนี้ศึกษาเกี่ยวกับการใช้คำว่า 'ลัฏฐี' ในคัมภีร์พระพุทธศาสนา เผยให้เห็นถึงทัศนคติที่มีการใช้ในด้านลบเกี่ยวกับศาสนาและการเชื่อมโยงกับความคิดที่แตกต่าง โดยเฉพาะในฝ่ายเถรวาท อิทธิพลของการใช้คำนี้ถูกส
อิทธิพลของคัมภีร์โลกนี้ปกครองต่อการประพันธ์
25
อิทธิพลของคัมภีร์โลกนี้ปกครองต่อการประพันธ์
…วบรวมหรือศึกษาค้นคว้าและ แปลงเป็นภาษาไทยเลย อีกประการหนึ่ง คำรํ่ที่เนื้อหาก็เกี่ยวกับโลกศาสตร์ยังมี ปรากฏอยู่ในโลกก็มีเพียงแต่คัมภีร์ฉบับนี้เท่านั้น แต่ยังมีคัมภีร์อยู่ใน
บทความนี้สำรวจถึงอิทธิพลของคัมภีร์โลกนี้ปกครองต่อการประพันธ์ในยุคหลัง โดยพระสิริมังคลาจารย์ได้อ้างอิงถึงคัมภีร์นี้มากถึง 36 ครั้ง ทั้งในแง่ของเนื้อหาและการเรียบเรียง ซึ่งแสดงให้เห็นถึงความสำคัญของคัมภ
ความแตกต่างระหว่างงมงายและเห็นอธรรมชาติในพระพุทธศาสนา
22
ความแตกต่างระหว่างงมงายและเห็นอธรรมชาติในพระพุทธศาสนา
…ฉบับรวบรวมที่ 13) ปี 2564 คนละอย่างกัน "งมงาย" คือ การทักทึงถึงความสัมพันธ์ไม่ถูกต้องในเหตุและผลของปรากฏการณ์ 2 อย่างที่เกิดขึ้น ตัวอย่างเช่น เห็นอีกคนมาที่สวนแล้วร้องในวันที่คุณแม่เกิดเสียชีวิตลงไป ความค…
บทความนี้เจาะลึกถึงความแตกต่างระหว่าง 'งมงาย' ซึ่งเป็นการมองหาความสัมพันธ์ที่ไม่ถูกต้องในเหตุและผล เช่น การเชื่อมโยงระหว่างการร้องไห้ของคนอื่นและการเสียชีวิตของผู้ป่วย และ 'เห็นอธรรมชาติ' ที่บ่งบอกถึง
การพัฒนาจิตในพระพุทธศาสนา
11
การพัฒนาจิตในพระพุทธศาสนา
…ไปสู่ผลคือ การสละนิรภัย และบรรลุสมโภคในคุณฅมคัศลานสูตร4 และนำไปสู่ผล คือ การบรรลุวิชชา และอาสวกายัญ ปรากฏในสัญญาผลสูตร5 ซึ่งขั้นตอนของการฝึกปฏิบัติพัฒนาจิตในทั้ง 2 พระสูตรนั้นมีลักษณะใกล้เคียงกัน กล่าวโดยส…
บทความนี้นำเสนอแนวคิดและทฤษฎีเกี่ยวกับการพัฒนาจิตในพระพุทธศาสนา โดยเน้นการศึกษาชั้นเรียนในพระไตรปิฎก ซึ่งมีการอธิบายขั้นตอนและวิธีการพัฒนาจิตในลักษณะต่างๆ เพื่อมุ่งไปสู่การนิพพาน การฝึกปฏิบัติและหลักก
อานาปนสติสูตรและการพัฒนาจิตในพระพุทธศาสนา
15
อานาปนสติสูตรและการพัฒนาจิตในพระพุทธศาสนา
…ิพัฒน์ในพระสูตรต่าง ๆ หลายแห่ง14 แต่อนา- ปนสติที่แสดงถึงระบบการปฏิบัติเป็นขั้นตอนและครบถ้วนบริบูรณ์ ปรากฏในอานาปนสติสูตร ซึ่งพระพุทธองค์ได้อธิบายขั้นตอนปฏิบัติ ตั้งแต่เบื้องต้น คือ การพิจารณาลมหายใจเข้าออก…
เนื้อหาเกี่ยวกับอานาปนสติสูตรที่สนับสนุนการปฏิบัติแบบครบถ้วนโดยพระพุทธองค์ และการพัฒนาจิตในระดับสมาธิและปัญญาตามคัมภีร์าสุทธิมรรฺ ซึ่งเสนอวิธีการปฏิบัติที่นำไปสู่การบรรลุสติและสมาธิที่ต้องการ โดยมีการ
การศึกษาบริบทเปรียบเทียบรูปแบบของพัฒนาจิตของกรรมฐาน 5 สายในสังคมไทย
18
การศึกษาบริบทเปรียบเทียบรูปแบบของพัฒนาจิตของกรรมฐาน 5 สายในสังคมไทย
…่งเรียกว่าเป็นพระกรรมฐาน20 การปฏิบัติสายนี้แพร่หลายในหมู่พระภิกษุ ซึ่งได้รับการยกย่องและมีชื่อเสียง ปรากฏอยู่ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ จึงมีการเรียสายพุทโธนี้ว่าสายดงกรรมฐานครั้ง หรือหากเรียกตามชื่อของพระอาจ…
บทความนี้นำเสนอการศึกษารูปแบบการพัฒนาจิตของกรรมฐานในประเทศไทย ซึ่งแบ่งออกเป็น 5 สาย ได้แก่ สายพุทธ, สายอานาปานสติ, สายพองหนอ-ยูหนอ, สายรูปนาม, และสายสมามะระหัง โดยเฉพาะสายพุทธที่มีการปฏิบัติที่สำคัญใน
การวิเคราะห์คุณสมบัติของผู้ให้กำเนิดสายการปฏิบัติในพระพุทธศาสนา
23
การวิเคราะห์คุณสมบัติของผู้ให้กำเนิดสายการปฏิบัติในพระพุทธศาสนา
…(ฉบับรวม 10) ปี 2563 3.2 เปรียบเทียบคุณสมบัติของผู้ให้กำเนิดสายการปฏิบัติ การปฏิบัติในแต่ละสายที่ปรากฏโดดเด่นขึ้นมา ส่วนอาศัย ครูบาอาจารย์ต้นสายที่มีความตั้งใจในการปฏิบัติ สายพุทธโฆ มีต้นกำเนิดการปฏ…
บทความนี้สำรวจเปรียบเทียบคุณสมบัติของผู้ให้กำเนิดสายการปฏิบัติในพระพุทธศาสนา โดยมุ่งเน้นที่ครูบาอาจารย์ต่างๆ เช่น หลวงปู่มั่น, มหาสิยดอ และหลวงพ่อพุทธทาส ซึ่งได้ส่งผลต่อการฝึกปฏิบัติอย่างเข้มข้นและมีเ
คุณสมบัติของผู้นำในการปฏิบัติธรรม
27
คุณสมบัติของผู้นำในการปฏิบัติธรรม
…ัติเพิ่ม คือ การถ่ายทอดธรรมผ่านตัวอักษร ออกมาเป็น ตำรา ซึ่งมีเนื้อหาครบถ้วนโดยเฉพาะในด้านการปฏิบัติ ปรากฏ เผยแผ่ออกสู่สาธารณชนอีกด้วย ซึ่งลดคล้องกับคุณสมบัติของการเป็น กัลยาณมิตรผู้ให้กรรมฐานตามที่ปรากฏในค…
บทความนี้กล่าวถึงคุณสมบัติของผู้นำที่สร้างสายการปฏิบัติธรรม ซึ่งต้องมีประวัติและการศึกษาที่มุ่งมั่น พวกเขานำเสนอแนวทางการปฏิบัติจากครูบาอาจารย์หรือพระไตรปิฎก โดยมีจุดมุ่งหมายในการสร้างประโยชน์ต่อผู้อื
ธรรมอาหร - การพัฒนาจิตตามหลักวิปัสสนา
29
ธรรมอาหร - การพัฒนาจิตตามหลักวิปัสสนา
…ลัก คือ กายานุปัสสนาสติปัฏฐาน ด้วยการพิจารณาอาการของยูบของหน้าท้อง และมีคำบริการตามกำหนดรู้ลักษณะที่ปรากฏว่า พองหนอ ยุนหนอ อันจัดเป็นธรรมานุสติการ และใช้สติพิจารณาสภาวะต่างๆให้ปรากฏเป็นปัจจุบัน ทั้งที่เกิด…
บทความนี้กล่าวถึงการพัฒนาจิตตามหลักกายานุปัสสนาสติปัฏฐาน โดยมุ่งเน้นการพิจารณาสภาวะของร่างกาย และการใช้คำภาวนาในการเจริญสติ ตามหลัก 4 อริยาบท รวมถึงการใช้เทคนิคในการเจริญวิปัสสนา การนับบริกรรมมินิด แล
การศึกษาเปรียบเทียบกรรมฐาน 5 สายในสังคมไทย
34
การศึกษาเปรียบเทียบกรรมฐาน 5 สายในสังคมไทย
…หนดสติทุกอริยาบท | √ | √ | √ | √ | √ 3. ลักษณะรูปแบบการพัฒนาจิต ลักษณะรูปแบบการพัฒนาจิตของสายต่างๆ ปรากฏลักษณะทั้งที่เหมือนกันและต่างกันดังต่อไปนี้ สายพุทธโส เป็นการฝึกปฏิบัติตลอดทั้งวันโดยไม่มีรูปแบบหรือ…
การศึกษาเปรียบเทียบกรรมฐาน 5 สายในสังคมไทย ซึ่งประกอบด้วยสายพุทธโส, อานาปานสติ, พองหนอ ยุบหนอ, รูปนาม และสัมมาอะระหัง โดยได้ทำการวิเคราะห์รูปแบบการปฏิบัติ เช่น การเดินจงกรมและการนั่งสมาธิ ที่ต่างกันตา
การวิจัยเชิงปริธิ: กรณีศึกษา 'อัมจักกับปวัตนสูตร'
2
การวิจัยเชิงปริธิ: กรณีศึกษา 'อัมจักกับปวัตนสูตร'
…” ซึ่งนำไปสู่ข้อสรุปเบื้องต้น 2 ประการ ดังนี้ 1. เมื่อพิจารณาถึง “ภาพรวม” แล้ว “อัมจักกับปวัตนสูตร” ปรากฏใน “คัมภีร์ยุคกรี” ของแต่ละนิกาย ไม่ได้จำเพาะเจาะจงเฉพาะนิกายใดนิกายหนึ่ง จึงอาจกล่าวได้ว่า “อัมจักก…
บทความนี้นำเสนอการศึกษาเกี่ยวกับพระสูตร 'อัมจักกับปวัตนสูตร' ซึ่งมีความสำคัญต่อพระพุทธศาสนาและการสืบทอดที่เป็นเอกภาพ โดยมีการวิจัยเชิงปริธิแบ่งเป็น 2 รูปแบบ ได้แก่ แนวดิ่งและแนวราบ ผ่านงานวิจัยที่เกี่
การศึกษาและการวิเคราะห์คัมภีร์พระสุตตันตปิฎก
12
การศึกษาและการวิเคราะห์คัมภีร์พระสุตตันตปิฎก
…บราณโดยในคัมภีร์พระสุตตันตปิฎก ของนิกายนิกายนี้มี “ถมม์จักกับปฐมจตุร” (Dharmacakrapravartana-sûtra) ปรากฏอยู่ด้วย12 3. Prof. Shōson Miyamoto ได้ทำการวิเคราะห์โครงสร้างเนื้อหาของ “ถมม์จักกับปฐมจตุร” ที่ปราก…
เนื้อหาของการศึกษาเกี่ยวกับคัมภีร์พระสุตตันตปิฎกและถมม์จักกับปฐมจตุร ซึ่งมีนักวิชาการอย่าง Prof. Kyotsui Oka, Prof. Shōson Miyamoto, Prof. Kōgen Mizuno และ Prof. Shōji Mori ที่ทำการวิเคราะห์และเปรียบเ
การวิเคราะห์เนื้อหาจากพระวินัยปิฎกและคำอธิบายพระพุทธประวัติ
17
การวิเคราะห์เนื้อหาจากพระวินัยปิฎกและคำอธิบายพระพุทธประวัติ
…ระวินัยปิฎกของเถรวาท (C1) มหาสกะ (C2) ธรรมคุปตะ (C3) คื อ มีส่วนของเนื้อหาที่อยู่ใน “อนัตลักษณะสูตร”ปรากฏอยู่ด้วย กลุ่ม D คำอธิบายเกี่ยวกับพระพุทธประวัติ ซึ่งคำอธิบายในส่วนนั้นก็อธิบายว่าถือเป็นส่วนที่แต่ล…
เนื้อหาที่นำเสนอมีการเปรียบเทียบและวิเคราะห์โครงสร้างของพระวินัยปิฎกเถรวาทและรายงานอธิบายของคัมภีร์เช่น มหาวัตถุและลิติวาสตระ โดยเน้นถึงจุดสำคัญ เช่น หลักการของหนทางสายกลางและอิริยาสัจจ 4 นอกจากนี้ยัง
การวิจัยเชิงคำนึง: กรณีศึกษา 'ถึมมจับกับปวตนสูตร'
27
การวิจัยเชิงคำนึง: กรณีศึกษา 'ถึมมจับกับปวตนสูตร'
…“ถึมมจับกับปวตนสูตร?” 27 บทสรุปและแนวทางในการวิจัยต่อไป จาก “ถึมมจับกับปวตนสูตร” ทั้ง 23 คำภีร์ที่ปรากฏในปัจจุบันและงานวิจัยที่ผ่านมา นำมาสู่สรุปเบื้องต้น 2 ประการ ดังต่อไปนี้ 1. เมื่อพิจารณาถึง “ภาพรวม”…
บทความนี้นำเสนอการวิจัยเกี่ยวกับ 'ถึมมจับกับปวตนสูตร' ซึ่งเป็นคัมภีร์ในพุทธศาสนา รวมถึงการวิเคราะห์ลำดับชั้นความเก่าแก่ของคัมภีร์ โดยเน้นถึงโครงสร้างของเนื้อหาที่มีการปฏิบัติตามหนทางกลางและอริยมาส 4 ก
อันตรภาพและอันตราปรินิพพาย์ในพระพุทธศาสนา
20
อันตรภาพและอันตราปรินิพพาย์ในพระพุทธศาสนา
…ที่กล่าวถึงชื่ออันตรภาพอยู่ นอกจากนี้ยังได้อธิบายความหมายของพระอนาคามีประเภท “อันตราปริเนพพาย”38 ที่ปรากฏในพระสูตรของทุกนิกาย ว่าหมายถึงสภาวะที่อยู่ในอันตรภาพดังนั้น ปัญหาเรื่องชื่อ “อันตรภภาพ” จึงมีมาจากพ…
…นตรภาพ' และ 'อันตราปรินิพพาย์' ในบริบทของพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะในมุมมองของคำศัพท์ในพระสูตรที่พบว่าไม่ปรากฏในนิยายฝ่ายบาลี แต่อาจพบในภาษาจีนและนิกายนั้นๆ รับรู้และตีความหมายอันตรภาพผ่านการอธิบายคำสอนในพระสูต…