ข้อความต้นฉบับในหน้า
การศึกษาเปรียบเทียบรูปแบบการปฏิบัติของกรรมฐาน 5 สายในสังคมไทย
ตารางที่ 4 วิเคราะห์รูปแบบที่ใช้ในการปฏิบัติของกรรมฐาน 5 สายในสังคมไทย
รูปแบบการฝึกปฏิบัติ | พุทธโส | อานาปานสติ | พองหนอ ยุบหนอ | รูปนาม | สัมมาอะระหัง
---|---|---|---|---|---
1. เดินจงกรม | √ | √ | √ | |
2. นั่งสมาธิ | √ | √ | √ | √ | √
3. กำหนดอารมณ์ทางทวารทั้ง 5 | | | √ | |
4. กำหนดสติทุกอริยาบท | √ | √ | √ | √ | √
3. ลักษณะรูปแบบการพัฒนาจิต
ลักษณะรูปแบบการพัฒนาจิตของสายต่างๆ ปรากฏลักษณะทั้งที่เหมือนกันและต่างกันดังต่อไปนี้
สายพุทธโส เป็นการฝึกปฏิบัติตลอดทั้งวันโดยไม่มีรูปแบบหรือระบบเป็นขั้นตอน ใช้การเดินจงกรมและการนั่งโดยที่มีได้กำหนดระยะเวลาว่า ต้องเดินหรือนั่งนานเท่าไร ขึ้นอยู่กับว่าทำอย่างไรแล้วเกิดผล ก็ให้ปฏิบัติในรูปแบบนั้นให้มาก
สายอานาปานสติ เป็นการเรียนรู้อบแบบและระบบขั้นตอนการฝึกตามหลักของอานาปานสติศาสตร์ แต่ปฏิบัติตามอัยยาศัยของตนเองโดยปรกติใช้ระบบดำเนิน คือเจริญสติอยู่กับมาหายใจเข้าออก แล้วจึงกำหนดให้เห็นสภาวะของความเป็นจริงในธรรมชาติของชีวิต จนเกิดความไม่ยึดมั่นถือมั่น นอกจากนี้ยังมีการอธิบายวิธีการฝึกในอธิบายด้านต่างๆโดยปรกติรูปลักษณ์ของการกำหนดคำว่านามของสายพุทธโสยมนอมาใช้ในการกำหนดการเดิน ยืน นอน โดยหลักสำคัญคือการประคองสติ