ปี : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 125 / 276

… (คือยิ่งขึ้นทุกที ?) มีอัธยาศัยไม่โลภ ทำ สมควรแก่เมตตาอยู่โดยปกติ กล้าหาญ ( ในชุมนุมชน ) มากไปด้วย ปีติและปราโมช อนึ่ง เมื่อยังไม่บรรลุคุณอันยิ่งขึ้นไป เธอย่อมเป็น ผู้มีสุคติที่ไปในเบื้องหน้า เพราะเหตุ…

บทความนี้สรุปเกี่ยวกับจาคานุสสติที่มีพลังในการช่วยให้ภิกษุเจริญเมตตาและสละ ทุกคนที่มีจาคานุสสติเป็นประจำจะมีแนวโน้มที่จะไม่โลภ และชัดเจนในแก่นแท้ของการเป็นผู้มีปัญญา โดยจะพาไปสู่สุคติในเบื้องหน้า การท

…ดำเนินไปตรงแล้วนั่นแล ย่อมได้รสอรรถ ย่อมได้ รสธรรม ย่อมได้ความปราโมชอันประกอบด้วยธรรมเมื่อเธอปราโมช ปีติย่อมเกิด " ดังนี้ ในพุทธวจนะนั้นพึงทราบว่า คำว่าได้รสอรรถ ตรัสหมายเอาความยินดี อันอาศัยอรรถแห่งอนุ…

บทความนี้กล่าวถึงการทำความไม่ประมาทในเทวตานุสสติที่มีอานุภาพมาก โดยการพิจารณาและปฏิบัติตามคำสอนของพระพุทธเจ้า ซึ่งเน้นให้ผู้มีปัญญาปฏิบัติอย่างตั้งใจและละเอียด โดยอ้างถึงพุทธวจนะที่กล่าวถึงอารมณ์และคว

…งแล้วนี้ ชื่อว่า มรณะ เพราะสิ้นบุญ" มรณะใดมีขึ้นด้วยอำนาจความสิ้นแห่งอายุ ดังอายุ อันมีประมาณสก ๑๐๐ ปีของคนทุกวันนี้ เพราะความไม่มีสมบัติ เช่น คติ กาล และอาหารเป็นต้น นี้ชื่อว่ามรณะเพราะสิ้นอายุ ส่วน มร…

เนื้อหาเกี่ยวกับมรณสติซึ่งหมายถึงการระลึกถึงความตาย โดยชี้ให้เห็นถึงความขาดแห่งชีวิตินทรีย์และความสัมพันธ์กับกรรมที่ทำไว้ในอดีต อีกทั้งอธิบายลักษณะของมรณะที่เกิดจากอำนาจของกรรมต่างๆ ขอเสนอมุมมองที่หลา

…ได้ ๓ เดือน ได้ 4 เดือน ได้ ๕ เดือน ได้ ๑๐ เดือน ก็มี ในสมัยที่ออกจากท้องก็มี ต่อนั้นก็ตายภายใน ๑๐๐ ปีก็มี ภายนอก (คือเกิน) ๑๐๐ ปีก็มีเหมือนกัน พยาธิเล่า ชื่อว่า ไม่มีนิมิต เพราะไม่มีกำหนดว่า สัตว์ทั้งห…

เนื้อหาในบทนี้อธิบายถึงความสำคัญของการรำลึกถึงความตายและลักษณะของชีวิตที่ไม่มีขีดจำกัด โดยกล่าวถึงธรรม 5 ประการที่เกี่ยวข้องกับชีวิตและการตาย รวมถึงความไม่แน่นอนของอายุและปัจจัยที่ส่งผลให้เกิดความตาย

…นด้วยส่วนของตนแห่งม้ามนั้น ส่วน (วิสภาค บริเฉท) ตัดตอนด้วยส่วนที่ผิดกับตน ก็เช่นเดียวกับผมนั่นแล ๑. ปีหก โบราณแปลว่า ไต ๒. นีล แปลได้หลายอย่าง สีดำ สีขาบ (น้ำเงินแก่) สีเขียวแก่ และสีคราอ่อนก็ได้ ในที่น…

เนื้อหานี้มีการวิเคราะห์ถึงพังผืดทั้งสองประเภทในร่างกายรวมถึงแนวทางในการตัดตอนและอธิบายลักษณะของม้าม ความสำคัญของม้ามในกระบวนการทางกายวิภาคถูกชี้แจงว่าเป็นอวัยวะที่สำคัญ สำหรับการทำงานภายในร่างกายและผ

…งจตุกกะ ๓ นั้น บัณฑิตพึงทราบแต่โดยนัยแห่งการ พรรณนาอนุบท (บทย่อย ?) เถิด [พรรณนาจตุกกะที่ ๒] ข้อว่า ปีติปฏิสัเวที----นั้น ความว่า ภิกษุสำเหนียกว่า 'เรา จักทำปีติให้เป็นสิ่งที่ตนรู้ชัด คือทำให้ปรากฏ หายใ…

เนื้อหานี้พูดถึงการทำความเข้าใจปีติในฌานของภิกษุ โดยการพิจารณาอารมณ์และอสัมโมหะในขณะที่เข้าฌาน ทั้งยังมีการเปรียบเทียบการรู้ชัดปีติเห…

… ความไม่ส่ายไปแห่งจิต ด้วยอำนาจความ หายใจออกยาง (เป็นอารมณ์..... สติย่อมตั้งมั่น (อยู่ในอารมณ์นั้น) ปีตินั้นก็เป็นสิ่งที่เธอรู้ได้ชัดด้วยสตินั้นด้วยความรู้นั้น เมื่อภิกษุรู้อยู่ซึ่ง ความมีอารมณ์เดียว คว…

…่ โดยเฉพาะเมื่อภิกษุต้องเข้าใจและรู้จักปฏิบัติในการตั้งจิตและการรู้เห็นการหายใจเข้าออก ซึ่งจะนำไปสู่ปีติและปัญญาที่ชัดเจน มีการกล่าวถึงการอ่านรู้ความรู้สึกและการปฏิบัติเกี่ยวกับฌาน ปฏิบัติธรรมต่างๆ เพื่…

… เรา (มีอานุภาพป จะพึงทำที่ ๑. บางแห่งเป็นอลัมพายน ซึ่งนักเทศน์ของเราออกเสียงเป็นไทยว่า "อาลำพาย ๒. ปีตญฺจ นั้น มหาฎีกาลิขิตไว้เป็น ปีตัว และว่า ว นั้นคือ วา เป็นไปใน อวุตตาถวิกัป สงเคราะห์เอาสี่ที่มิได…

ในภูริทัตตชาดก พระโพธิสัตว์เป็นนาคราชชื่อภูริทัต ซึ่งมีการยืนยันถึงธรรมะและศีล โดยไม่แสดงอาการโกรธแม้ถูกทำร้ายหรือถูกเบียดเบียน ในจับเปยยชาดก พระโพธิสัตว์ในรูปของนาคราชชื่อจับเปยยะ ก็มีการประพฤติตนตาม

…มาธินี้อันไม่มีวิตกมีแต่วิจารบ้าง พึงเจริญสมาธินี้อันไม่มี วิตกไม่มีวิจารบ้าง พึงเจริญสมาธินี้ อันมีปีติบ้าง จึงเจริญสมาธินี้อันไม่มี ปีติบ้าง จึงเจริญสมาธินี้ อันประกอบไปด้วยความสำราญ (คือสุข) บ้าง พึง…

ในบทนี้กล่าวถึงการเจริญสมาธิจากหลักการของอัปปมัญญาทั้ง 4 ซึ่งรวมถึงการมีวิตกและวิจาร และการปฏิบัติที่เกี่ยวข้องกับสุขและอุเบกขา นอกจากนี้ยังมีการติชมการพูดที่ไม่ถูกต้องเกี่ยวกับสมาธิและการเข้าใจพระพุท

…ม้จันทน์ผสมด้วยน้ำนมโค) เป็นต้น และลมแต่พัดก้านตาล ด้วย เพราะเตโชคตใดอันกำเริบขึ้น คำว่า เยน จ อสิต ปีต ขายึด สายติ สมมา ปริณาม คจฺฉติ ความว่า สิ่งที่เคี้ยวกินเข้าไปมีขนมแป้ง (ทอกรอบ) เป็นต้นก็ดี สิ่งที…

เนื้อหานี้อธิบายถึงแนวคิดของเตโชคตในวิสุทธิมรรค โดยกำหนดลักษณะอาการต่างๆ ที่เกิดขึ้นกับร่างกาย เช่น การเป็นไข้ การเสื่อมสภาพของร่างกาย และการรับประทานอาหาร อธิบายถึงความเป็นของร้อนและความสัมพันธ์ของมั

…รู้ไม่ว่า เราอาศัยภายในซี่กระดูกอก ตั้งอยู่ เปรียบเหมือนในชิ้นเนื้อที่คนวางแอบไว้ภายในซี่กรงคานหาม (ปีกครุฑ) เก่า ๆ ภายในซี่กรงคานหามเก่าหารู้ไม่ว่าชิ้นเนื้อเขาวาง แอบเราไว้ ชิ้นเนื้อเล่าก็หารู้ไม่ว่า เ…

เนื้อหานี้พูดถึงความสัมพันธ์ของหัวใจกับอวัยวะในร่างกาย โดยเปรียบเทียบความเกี่ยวข้องกันเหมือนผลมะม่วงที่ติดอยู่กับขั้ว และอธิบายลักษณะของวักกะในร่างกาย โดยการมองว่าเป็นอัพยากฤตที่ไม่มีความคิดและเป็นส่ว

…ล่า (จากอัตตา) หาสัตว์ (คือวิญญาณ) มิได้ เป็นของแข้นแข็ง เป็นปฐวีธาตุ ด้วยประการฉะนี้" [อาโปโกฏฐาส] ปีตติ - ดี ว่า "ในดีทั้งหลาย ดีชนิดไม่ติดที่ เป็นของเนื่องอยู่กับชีวิติน ทรีย์ ๒ เอิบอาบอยู่ทั่วสรีระ …

บทความนี้นำเสนอการตั้งคำถามเกี่ยวกับมันสมองในร่างกายมนุษย์ เปรียบเทียบกับก้อนแป้งในกระโหลกน้ำเต้า และกล่าวถึงปิตติว่ามีลักษณะเป็นดีที่ไม่ติดที่ และเนื่องอยู่กับชีวิตินทรีย์ นอกจากนี้ยังอธิบายถึงความสั

ประโยค - อธิบายบาลีไวรามณี สมานและติชิต - หน้าที่ 43 นี่รวมความได้อีกตอนหนึ่ง จ. ปีบุณ สปุปิสปูปิ ผู้เลือกใสไปด้วยตัวเอง ติดยัดปุริสสะ จ. ปีสปุปิสุข ภาวะปีสปุปิสุข ความเป็นแห่งบุคคลผู…

เนื้อหานี้อธิบายเกี่ยวกับบาลีไวรามณี โดยเฉพาะการสำรวจภาวะปีสปุปิสุขและกฤตังที่เชื่อมโยงกับโรคเรื้อน การใช้คำบาลีและการตีความที่ละเอียดทำให้สามารถเข้าใจความหมาย…

…ตติทังดีกว่า เพราะแทนศัพท์ได้หลายอย่าง โดยที่แปลว่า ผ้าคนบุคคลอ้อมแล้วด้วยสีเหลืองหรือเขียว วี. ว่า ปีโนตร รดฺดู วดุ๋ ปีโน ผ้า (อัญ บ.) ย้อมแล้ว ด้วยสีเหลือง. นีลิ รดฺดู วดุ๋ นีลิ ผ้า (อัญ บ.) ย้อมแล้ว …

การศึกษาการใช้ศัพท์ในตติชนเป็นเรื่องที่ซับซ้อน โดยเฉพาะเมื่อมีการใช้ศัพท์แทนที่กัน ในบทนี้ได้พูดถึงการใช้คำและศัพท์ต่าง ๆ เช่น โคดกุต, สมุหตก, ตสุตสุตก, และการแปลความหมายของคำเพื่อให้เข้าใจถึงตรรกะในก

…งที่ควรในใจ คือ โทวาริโก แปลว่า "ผู้ประกอบในประตู ผู้รักษาประตู" เท่าที่ท่านแก้ไขไว้ในอภิธานมัน-­ป- ปี้ปา-สุจี มีหลายชนิด จะยกมาสัก 2 อย่าง คือ อย่างหนึ่ง วิเคราะห์ว่า ทุชชน วิริยะตุสมา รุกขา-ดี ทวาริ แ…

เอกสารนี้อธิบายการใช้คำและกริยาในภาษาไทย โดยมีตัวอย่างการใช้ในประโยค เช่น การใช้กริยาอายากและศัพย์ต่างๆ อย่างถูกต้อง พร้อมด้วยคำอธิบายเกี่ยวกับการแทนที่ของคำ เช่น การแทนกริยาและคำคุณานาม และการใช้ศพใน

…ดยภาวะที่ซึ่งสัมปฤทธิ์ธรรมทั้งหลายให้เข็มขึ้น ย่อม ปรากฎในเมื่อถึงงานรีบร้อนเป็นต้น ๒-๔-๕ วิภา จาร ปีติ คำใดมีเป็นข้อที่ควรกล่าวในวิภา วิจาร และปีติ คำนั้นทั้งหมด ข้าพเจ้าได้กล่าวไว้แล้วว่า ในตอนพรรนาน…

ในบทนี้พูดถึงเจตนาและวิริยะ โดยเจตนานั้นมีลักษณะและความมุ่งหมายในการทำกิจกรรมต่าง ๆ รวมถึงการขยายความเกี่ยวกับความกล้าในภาวะที่สอดคล้องกับธรรมชาติ เมื่อมีความเพียรและความมุ่งมั่นทำให้สำเร็จในกิจ เช่น

… คือเป็นเนื้อมามโดยรูปองตน ๑๓ เป็นอาวปะ ๔ ในอุตุสังขัง ๑๓ นั้น สังขาร ๑๓ คือ ผัสสะ เดตนา วิภา วิจาร ปีติ วิริยะ อิสาระ อโณคัปปะ โลกะ โมทะ มิจฉาทิฏฐิ เหล่านี้เป็นเนื้อมามโดยรูปองตน สังขาร ๔ คือ ฉันทะ อธิ…

ในบทนี้พูดถึงอุตุสังขังที่เกี่ยวข้องกับสังขาร ๑๓ ประเภทในโลก พร้อมทั้งอธิบายถึงวิญญาณเดวที่ ๑ และแนวความคิดเกี่ยวกับความเป็นอายและความไม่อาย รวมถึงอภิฤกษะโบตัตปะ ซึ่งเป็นแนวคิดที่สื่อถึงความสงบและความ

… สุขสรรค์ โสมันต์สุขสรรค์ ?? ศีอย่างนั้น แต่ในเหตุภูมินิวาน-ธาตุนี้ มโนวิญญาณธาตุใดเป็นโสมันต์สรรค์ ปีนี้ (ที่เกิด) พร้อมกับมโนวิญญาณธาตุนี้ พึงทราบว่าเป็นอธิฏฐิ (ดีงาม) [สาเหตุวิบาก] ส่วนอภัยกาศสงบ ที่…

บทความนี้สำรวจแนวคิดเกี่ยวกับมโนวิญญาณและวิบากกรรม โดยแบ่งแยกเป็นประเภทต่าง ๆ รวมถึงการวิเคราะห์ความสงบระหว่างมโนวิญญาณกับวิบากกรรม ว่ามีผลกระทบต่อการกระทำและสภาพจิตอย่างไร และกล่าวถึงการประยุกต์ใช้ใน

…ือเป็นตัวทุกข์) และเพราะนำความทุกข์ทางใจมาให้ด้วย เพราะเหตุนี้ นักปราชญ์ จึงกล่าวคําประพันธ์ว่าไว้ ปีติตายายมิกา เปน ๆ ทุกขนตุ วิสาสโส อุตตุ ทุกข์ทางกายนี้ย่อมมีบังเกิด (กาย) ช้ายังทำทุกข์ ทางใจให้เกิด…

ในส่วนนี้ของวิชชิมรรคเปล่าภาค ๓ ผู้เขียนได้พูดถึงความทุกข์ว่ามีอยู่ทั้งทางกายและทางใจ โดยเฉพาะเรียกว่าทุกขะและโทมนัส ทุกขะคือความบีบคั้นทางกาย ที่ส่งผลต่อผู้มีปัญญา โดยนำไปสู่อารมณ์โทมนัส ความโทมนัสเป

…พิษ- ขายาน (คอ) ด้วยเชือก (ไฉน) เข้า (กอง) ไฟ เพราะเหตุนัน นักปราชญ์จึงกล่าวคำประ- ฯ พันธ์นี้ไว้ว่า ปีเถิด ยโด จิตติ ๆ เป่า ๆ โอ่อุ โมมโนยอมมีขันจิต และย้ างนำความลำบากกายมา ให้ด้วย เหตุใด เพราะเหตุนี้น…

เนื้อหาในบทนี้นำเสนอความเข้าใจเกี่ยวกับทุกข์ที่มนุษย์ประสบและเหตุผลที่ทำให้เกิดทุกข์ โดยอ้างถึงคำสอนของพระพุทธเจ้า ซึ่งยืนยันว่าทุกข์มีอยู่จริงและมีกลไกซับซ้อนที่ทำให้เกิดความทุกข์ในแต่ละบุคคล โดยอธิบ