ปี : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 124 / 276

…่า สงัดจากกามทั้งหลายเทียว สงัดจากธรรมทั้งหลายที่เป็นอกุศลเทียว เข้าถึงฌานที่ ๑ อันมีวิตก มีวิจาร มีปีติและสุขอันเกิดแต่วิเวกอยู่ ปฐมฌานปฐวีกสิณอันละองค์ ๕ ประกอบด้วยองค์ ๕ มีความงาม ๓ ประการถึงพร้อมด้ว…

…แหน่งและความสำคัญของฌานในกระบวนการปฏิบัติทางจิต นอกจากนี้ยังอธิบายถึงลักษณะของปฐมฌานที่มีวิตก วิจาร ปีติ และสุขอันเกิดจากการถือสติอยู่ในความสงบทั้งกามและอกุศล

…้น " จริงอย่างนั้น ข้อนี้พระ มหากัจจานเถระกล่าวไว้ในคัมภีร์เปฎกะว่า " สมาธิเป็นปฏิปักษ์ต่อ กามฉันท์ ปีติเป็นปฏิปักษ์ต่อพยาบาท วิตกเป็นปฏิปักษ์ต่อถีนมิทธะ สุขเป็นปฏิปักษ์ต่ออุทธัจจกุกุจจะ วิจารเป็นปฏิปัก…

…ะห์นิวรณ์ทั้งหลายในวิสุทธิมรรค ซึ่งเป็นข้าศึกต่อองค์ฌาน โดยพระมหากัจจานเถระได้อธิบายถึงความที่สมาธิ ปีติ วิตก สุข และวิจาร เป็นปฏิปักษ์ต่ออารมณ์ต่างๆ ของนิวรณ์ ทั้งนี้ การข่มไว้ของนิวรณ์ที่กล่าวถึงในบทเ…

…สงัดแล้ว เหตุนั้น ธรรมนั้นจึงชื่อว่า วิเวก คือธรรมอันสงัดจากนิวรณ์ หมาย ถึงกองธรรมอันสัมปยุตด้วยฌาน ปีติสุขชื่อว่า วิเวกชะ เพราะเกิด

…ยบเทียบกับช่างทำภาชนะ ศึกษาเพื่อเข้าถึงสภาพสงบ (วิเวก) ที่ปราศจากนิวรณ์และเชื่อมโยงกับสภาวะของฌานและปีติสุข นอกจากนี้ยังระบุว่าบัณฑิตควรเห็นอรรถในบทนี้เป็นหนึ่งเดียวกันเพื่อการเข้าใจที่ลึกซึ้งต่อธรรมะอย…

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 138 แต่วิเวกนั้น หรือเกิดในวิเวกนั้น [แก้อรรถบท ปีติสุข] พึงทราบอรรถในบทว่า ปีติสุข (ดังต่อไป) นี้ ธรรมชาติใดทำ ให้อิ่ม เหตุนั้น ธรรมชาตินั้นจึงชื่อว่…

ในบทนี้ว่าด้วยธรรมชาติของปีติสุขที่มีรสชาติแห่งการอิ่มเอิบ ทั้งนี้ปีติสามารถแบ่งออกเป็น 5 ประเภท ได้แก่ ขุททกาปีติ, ขณิกาปีติ, …

…ครรภ์ไปจนแก่ได้ที่ ย่อม ยังสมาธิ ๓ อย่าง คือขณิกสมาธิ อุปจารสมาธิ อัปปนาสมาธิให้เกิด บริบูรณ์แล ๕ ในปีติ ๕ อย่างนั้น ผรณาปีติใด ที่เจริญขึ้นเป็นมูลแห่งอัปปนา สมาธิ จนถึงประกอบเข้ากับสมาธิได้ ผรณาปีตินี้…

เนื้อหาวิเคราะห์ถึงสุขที่เกิดจากการกำจัดอาพาธในกายและใจ รวมถึงความสัมพันธ์ระหว่างปีติและสุขในบริบททางพระพุทธศาสนา นอกจากนี้ยังกล่าวถึงความแตกต่างระหว่างปีติที่เกิดจากอิฏฐารมณ์และสุขที…

* ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 142 สงเคราะห์ในเวทนาขันธ์ ปีติเปรียบเหมือนความดีใจในเพราะได้เห็น หรือได้ยินข่าวหมู่ไม้หรือน้ำ สุขเปรียบเหมือนความสำราญในเพราะ ได…

ในบทนี้พูดถึงการแปลความหมายของ 'วิเวกชมปีติสุข' ที่ระบุถึงปีติและสุขในฌานซึ่งเป็นสิ่งที่เกิดจากวิเวก โดยมีการอธิบายบทบาทของปีติสุขซึ่งสัมพันธ…

…ตัวทำ อันตรายแก่ฌานอย่างมาก ดังกล่าวมาฉะนี้ ก็เพราะว่า วิตกย่อมปักจิตลงไปในอารมณ์ วิจารตามผูกพันไว้ ปีติอันเกิดแต่ประโยคะสมบัติทำความอิ่มเอิบ และสุขทำความเฟื่องฟู แก่ใจอันมี ( ภาวนา ) ประโยคะที่วิตกวิจา…

ในเนื้อหานี้พูดถึงการทำอันตรายของนิวรณ์ ๕ ต่อฌาน โดยเฉพาะกามฉันทะและพยาบาทที่ทำให้จิตไม่ตั้งมั่นในเอกัตตารมณ์ รวมถึงการกล่าวถึงการเข้าสู่ฌานที่อาจมีการเกิดขึ้นของอกุศลจิต แม้ในขณะที่มีฌาน. ข้อความนี้ช

…ริงอยู่ถึงอย่างนั้นเอกกัคคตา ก็นับเป็นองค์ได้แท้ เพราะตรัสไว้ในวิภังค์ว่า " คำว่าฌาน คือ วิตก วิจาร ปีติ สุข เอกัคคตา " ดังนี้แท้จริง อุเทศ พระผู้มีพระภาคเจ้า ทรงทำด้วยอธิบายใด อธิบายนั้นเป็นอันพระองค์ไ…

บทความนี้กล่าวถึงการวิเคราะห์ปฐมฌานในวิสุทธิมรรค โดยอธิบายลักษณะและความงามสามประการที่เกี่ยวข้องกับปฐมฌาน พร้อมอธิบายความแตกต่างระหว่างองค์ญาณในบริบทของจิตและการปฏิบัติทางพุทธศาสนา โดยมีการอ้างอิงถึงค

…ุทร หรือ โดยขนาดเท่า จักรวาล หรือแม้ยิ่งกว่านั้น ก็ขยายไปได้ เปรียบเหมือนลูกหงส์ ตั้งแต่กาลที่ (ขน) ปีกงอกไป (มันหัด) โผไปทีละน้อยๆ กล้าแข็ง เข้า ก็ ( บิน ) ไปสู่ที่ใกล้พระจันทร์พระอาทิตย์ได้โดยลำดับ ฉั…

เนื้อหาเกี่ยวกับการขยายปฏิภาคนิมิตในวิสุทธิมรรค โดยระบุแนวทางที่พระโยคีควรปฏิบัติตาม ในการขยายขนาดนิมิตที่กำหนดไว้โดยเปรียบเทียบกับการทำงานของชาวนาและภิกษุ การดำเนินการขยายต้องมีการกำหนดขนาดที่ชัดเจนเ

…ั้นออกจากปฐมฌานแล้ว มีสติสัม ปชัญญะปัจจเวกขณ์องค์ฌานทั้งหลายอยู่ วิตกวิจารปรากฏโดยความ เป็นองค์หยาบ ปีติ สุข และเอกัคคตาปรากฏโดยความเป็นองค์ ละเอียดในกาลใด ในกาลนั้นเมื่อเธอทำในใจแล้วๆ เล่าๆ ซึ่งนิมิต น…

ในบทนี้กล่าวถึงความสำคัญของการเข้าใจทุติยฌานในวิสุทธิมรรค โดยเริ่มจากการปล่อยวางปฐมฌานและเฝ้าสติเพื่อมุ่งสู่ทุติยฌาน ดังนั้น พระโยคาวจรจะต้องมีความปราณีตในจิตใจและมุ่งมั่นในการทำโยคะเพื่อบรรลุผลสูงสุด

…ำอวิตกก อวิจาร นั้นแม้ตรัสคำหน้า ( คือ วิตกกวิจาราน รูปสมา) แล้ว ก็ต้องตรัส อยู่นั่นแล (แก้ สมาธิชิ ปีติสุข) บทว่า สมาธิชิ ความว่า เกิดแต่สมาธิในปฐมฌาน หรือว่า แต่ สัมปยุตสมาธิ (สมาธิประกอบกัน ) ในสมาธิ…

บทความนี้อธิบายความหมายของคำว่า 'วิตกกวิจาราณ์ รูปสมา' ที่แสดงถึงเหตุผลที่ทำให้ทุติยฌานมีความสัมพันธ์กับการระงับวิตกวิจาร การเข้าใจถึงการมีอยู่และการไม่มีของวิตกวิจารในทุติยฌานนั้นมีความละเอียดอ่อน ซึ

…วจรจิตโดยนัยที่กล่าวแล้ว (ในตอน แก้ปฐมฌาน ) นั้นแล ก็ด้วยภาวนานุกรมเพียงเท่านี้ พระโยคาวจรนั้น เพราะปีติคลาย ไปด้วย เธอเป็นผู้วางเฉยอยู่ด้วย มีสติสัมปชัญญะด้วย เสวยสุข ด้วยกายด้วย ซึ่งพระอริยะทั้งหลายกล…

…มนี้กล่าวถึงการเข้าถึงฌานที่ ๓ ในวิสุทธิมรรค โดยระบุว่าพระโยคาวจรสามารถบรรลุฌานนี้ได้ด้วยการปล่อยวางปีติและมีสติสัมปชัญญะ มีความสุขในกาย ซึ่งสอดคล้องกับคำสอนของพระอริยบุคคล. นอกจากนี้ ยังมีการวิเคราะห์แ…

… ๒ - หน้าที่ 180 ขณะอัปปนานั่นแล้ว ดุจวิตกวิจารอันละไปในขณะอัปปนาแห่งทุติย ฌานเช่นกัน เพราะเหตุนั้น ปีตินั้นจึงเรียกว่า เป็นองค์สำหรับละ ส่วนความที่ตติยฌานประกอบด้วยองค์ ๒ พึงทราบโดยเกิดขึ้นแห่ง องค์ ๒ …

บทนี้สำรวจการทำความเข้าใจเกี่ยวกับตติยฌานในวิสุทธิมรรค โดยเน้นองค์ประกอบสำคัญที่ประกอบกัน เช่น สุขและเอกัคคตาแห่งจิต อีกทั้งแสดงให้เห็นถึงความสัมพันธ์ระหว่างองค์ต่างๆ ในฌาน และการพิจารณาอุปนิชฌาน การท

…นชวนะ ( ในอัปปนาวิถี ) เหล่านั้น จึงเป็น จิตสัมปยุตอุเบกขาเวทนา ก็เพราะสัมปยุตด้วยอุเบกขานั่นแล แม้ ปีติในฌานนี้ก็เสื่อมไปสิ้น ก็ด้วยภาวนานุกรมเพียงเท่านี้ พระโยคาวจรนั้น เพราะละสุขด้วย เพราะละทุกข์ด้วย…

เนื้อหานี้กล่าวถึงการบรรลุถึงจตุตถฌานซึ่งเป็นการเข้าใจบริสุทธิ์ของจิต โดยการทำสมาธิและการฝึกปฏิบัติภาวนา เพื่อให้เกิดความอุเบกขาและความสงบ การค้นคว้าจิตวิญญาณผ่านการสัมผัสที่ละเอียดและการละความรู้สึกท

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 184 ลงสู่ความสุขแล้ว เพราะความซาบซ่านแห่งปีติ อันทุกขินทรีย์ของผู้ที่ มีกายหยั่งลงสู่ความสุขแล้วย่อมเป็นอันดับด้วยดี เพราะทุกข์นั้นถูก ปฏิปักขธ…

…รีย์ ณ ฌานแต่ละระดับ รวมถึงอุปจารและอัปปนา เพื่อแสดงถึงความเกิดและดับของความรู้สึกต่างๆ เช่น โทมนัส ปีติ และโสมนัส และการมีอยู่ของจิตใจในขณะที่มีกายหยั่งลงสู่ความสุข โดยมีสรุปว่าความรู้สึกเหล่านี้จะละไป…

…าลฝั่งแก้ว ( อินทนิล ) อยู่ในอากาศ คำพรรณนาที่เหลือ พึงทราบตามนัยที่กล่าวแล้วนั้น เทอญ " นีลกสิณ จบ ปีติกสิณ นัยแม้ในปีติกสิณก็ดุจนัยนั้น สมคำ (อรรถกถา) ที่กล่าวไว้ว่า " พระโยคาวจรผู้จะขึ้นเอาปีตกสิณ ย่…

…นเกี่ยวกับปฐวีกสิณ นอกจากนี้ยังมีการพูดถึงการมองเห็นนิมิตที่เกี่ยวข้องกับสีและรูปแบบต่างๆ ในการสร้างปีติกสิณซึ่งจะนำมาซึ่งประสบการณ์ทางจิตวิญญาณที่ลึกซึ้งและต่อยอดจากการปฏิบัติ

…ยคือ วิตก อันมีการปักจิตลงจำเพาะในนิมิตนั้นแล เป็นลักษณะ วิจาร อันยังกิจคือการตามเฟ้นนิมิตให้สำเร็จ ปีติ อันมี ๕ วิเสสาธิคม (อธิคม คือธรรมวิเสส ) ที่ได้แล้วเป็นปัจจัย สุขอันจัดว่า เป็นปัสสัทธิเป็นเหตุ เ…

บทนี้กล่าวถึงการบรรลุธรรมวิเสสที่ผู้ปฏิบัติได้รับ รวมถึงองค์ฌานทั้งหลายและการละนิวรณ์ทั้ง 5 ที่พระโยคาวจรสามารถทำได้ผ่านการยึดมั่นในสมาธิและความสุข โดยจัดการวิเคราะห์ความสำคัญระหว่างการปฏิบัติกับผลลัพ

… 4 ( ฌานเพียง ) ปฐมฌานเท่านั้น ฌานนอกนั้นมีทุติยฌานเป็นต้นหามี ไม่ อนึ่ง ในเพราะอารมณ์นั้นแม้ปฏิกูล ปีติโสมนัสก็เกิดขึ้นได้ เพราะพระโยคาวจรเห็นอานิสงส์อย่างนี้ว่า "เราจักพ้นจากชรามรณะได้ ด้วยปฏิปทานี้เป…

บทความนี้พูดถึงอสุภกรรมฐานที่มีอารมณ์มีกำลังทราม ซึ่งความปฏิกูลในการเจริญภาวนาช่วยให้เกิดปีติโสมนัส ทำให้ผู้ปฏิบัติสามารถพ้นจากชราและมรณะ โดยมีตัวอย่างเกี่ยวกับผู้ที่ได้เห็นกระดูกและเปรียบเที…

… ขันธ์ อายตนะ ธาตุ สัจจะ อินทรีย์ และ ปฏิจจสมุบาทเป็นต้น หรือว่าซึ่งอริยสัจคือทุกข์ โดยอรรถ (4) คือ ปีฬนะ ( บีบคั้น ) สังขตะ (อันปัจจัยปรุงแต่ง ) สันตาปะ ( แผดเผา ) วิปริณาม (แปรปรวน ) ซึ่งอริยสัจคือสมุ…

ในพระวิสุทธิมรรคมีการจำแนกธรรมโดยการแบ่งออกเป็นประเภทต่างๆ เช่น กุศลธรรม อริยสัจ และการระบุลักษณะต่างๆ เช่น ทุกข์ สมุทัย นิโรธ และมรรค โดยมีการประมวลมาในรูปแบบที่ชัดเจน การอธิบายธรรมอย่างลึกซึ้งด้วยอร

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 285 ร่ำไปๆ ปีติย่อมเกิดขึ้นความกระวนกระวายกายจิตของเธอผู้มีใจกอปร ด้วยปีติย่อมระงับ โดยปัสสัทธิอันมีปีติเป็นปทัฏฐ…

บทความนี้อธิบายถึงความสำคัญของการมีพุทธานุสสติที่ส่งผลต่อความสุขและปีติในจิตใจ โดยบรรยายถึงการที่ผู้มีพุทธานุสสติจะเกิดความเคารพต่อพระศาสดาและสามารถอดทนต่อความทุกข์ได้ ร…