การศึกษาเตโชคตในวิสุทธิมรรค : หน้า 23/244

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๒ - - หน้าที่ 23 เตโชคต สิ่งนั้นได้แก่อะไร ? สิ่งนั้นได้แก่ลักษณะคือความเป็นของ ร้อน (แห่งเตโชธาตุ) คำว่า เยน จ (สนุปฺปติ) ความว่า ร่างกายนี้ ย่อม เร่าร้อน คือเกิดเป็นไอร้อนขึ้นโดยเป็นไข้มีวันเดียวหายเป็นต้น เพราะเตโชคตใดอันกำเริบขึ้น คำว่า เยน จ ชริยติ ความว่า ร่างกายนี้ย่อมทรุดโทรม คือ ถึงซึ่งความเป็นผู้มีอินทรีย์ (มีตาเป็นต้น) บกพร่องไป ซึ่ง ความถดถอยกำลัง และซึ่งความเป็นผู้มี (หนัง) เหี่ยว และ (มี ผม) หงอกเป็นต้น เพราะเตโชคตใด คำว่า เยน จ. ปริทยุหติ ความว่า ร่างกายนี้กระสับกระส่าย และบุคคลนั้นคร่ำครวญไปว่า ฉันร้องจริง ฉันร้องจริง รอคออยยา ชะโลมมีสตคโธตสัปปิ (เนยใสอันชำระร้อยครั้ง) และโคสีตจันทน์ (น้ำไม้จันทน์ผสมด้วยน้ำนมโค) เป็นต้น และลมแต่พัดก้านตาล ด้วย เพราะเตโชคตใดอันกำเริบขึ้น คำว่า เยน จ อสิต ปีต ขายึด สายติ สมมา ปริณาม คจฺฉติ ความว่า สิ่งที่เคี้ยวกินเข้าไปมีขนมแป้ง (ทอกรอบ) เป็นต้นก็ดี สิ่งที่ลิ้มเข้าไปมีมะม่วงสุกและน้ำผึ้งน้ำอ้อยเป็นต้นก็ดีนั่น ย่อมถึงซึ่ง ความย่อยไปด้วยดี หมายความว่าถึงซึ่งความแยกออกไปโดยเป็น (สิ่ง มหาฎีกาว่า เนยใสที่เขาตั้งไฟให้ร้อนแล้วยกลงแช่น้ำเย็น ทำไปเช่นนั้น เรียกว่า สตโธตสัปปิ * ๑๐๐ ครั้ง