พระพุทธ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 198 / 302

…องไฟนั้นภิกษุทั้งหลาย บุรุษนั้นจะอาจดับ ไฟกองใหญ่ (นั้น) ได้หรือไม่ " ภิกษุทั้งหลายกราบทูลว่า " ได้ พระพุทธเจ้าข้า " ดังนี้" [อาหารแห่งปัสสัทธิสัมโพชฌงค์] แม้ในอธิการนี้ ก็พึงทราบการเจริญสัมโพชฌงค์ ๓ มี ปัสส…

ในเนื้อหานี้กล่าวถึงการเจริญสมาธิสัมโพชฌงค์และอุเบกขาสัมโพชฌงค์ รวมถึงวิธีการทำให้จิตสงบจากความฟุ้งซ่าน โดยใช้การเปรียบเทียบกับการดับไฟใหญ่ด้วยวิธีการต่างๆ ที่สนับสนุนให้ภิกษุสามารถเจริญสัมโพชฌงค์ได้

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 198 หรือพรมดอกไม้ อันมีสีอย่างนั้น หรือผ้าสีเหลือง ธาตุสีเหลือง อย่างใดอย่างหนึ่ง นิมิตก็เกิดขึ้นได้ ดุจพระจิตตคุตตเถระ ฉะนั้น ได้ยินว่า เมื่อท่านผู้นั้น

บทนี้กล่าวถึงการทำกสิณในพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะการสร้างนิมิตทั้งในสีเหลืองและสีแดงซึ่งมีความสำคัญในทางลัดสู่การเห็นอภิญญา พระพุทธศาสน…

…สติ ๖ สำเร็จแก่อริยสาวกเท่านั้น] ก็แลอนุสสติ ๖ นี้ ย่อมสำเร็จแก่อริยสาวกทั้งหลายเท่านั้น เพราะคุณของพระพุทธเจ้า และพระธรรม พระสงฆ์ย่อมปรากฏ (ชัด) แก่ท่าน และท่านประกอบพร้อมไปด้วยศีลทั้งหลายอันทรงคุณมีความ ไม…

…นุสสติ ๖ จะสำเร็จแก่ท่านอริยสาวกทั้งหลาย เพื่อทำให้จิตของท่านหมดจดจากกามคุณและเข้าถึงปรมัตถวิสุทธิ์ พระพุทธเจ้าตรัสถึงอนุสสติ ๖ เฉพาะในธรรมวินัยของพระโสดาบัน เช่น ในมหานามสูตรและเคธสูตร เพื่อแสดงถึงวิหารของพ…

…นเบื้องหน้า ก็มักจะยกคำว่า บุรุษ บุคคล ชน สัตว์ ขึ้น กล่าวเป็นประธานแห่งเนื้อความนั้น ๆ ต่อไปนี้จะยกพระพุทธภาษิตที่มี เฉพาะแต่คำว่า ปุริโส หรือบุรุษ เป็นประธานขึ้นเป็นตัวอย่าง พอ เป็นเครื่องพิสูจน์เปรียบเทีย…

…ว่า 'บุรุษ' เป็นประธานในการกล่าวอ้างในสำนวนภาษาบาลี มุ่งเป้าหมายการสอนหรือเตือนผู้อื่น โดยมีตัวอย่างพระพุทธภาษิต 4 ข้อที่แสดงการใช้เนื้อหาที่เกี่ยวข้องกับบุรุษ เพื่อพิสูจน์บทบาทและความหมายของคำว่าบุรุษในสถาน…

…เจว-ละเมียดแท้ด้วย ประณีตแท้ด้วย พึงทราบว่า การ จำกัดความด้วยเอวศัพท์ ย่อมมีทั้ง มีทั้ง ๒ บท ถามว่า พระพุทธาธิบายมีอยู่

…ิที่เกี่ยวข้องกับลมหายใจ ทั้งนี้มีการอธิบายว่าการทำให้เกิดขึ้นของอานาปานสติสมาธิเป็นอย่างไร มีการถามพระพุทธเจ้าถึงวิธีการและประโยชน์จากการฝึกสมาธิในลักษณะนี้เพื่อให้สงบจิตใจ นอกจากนี้ยังมีการกล่าวถึงความสำคั…

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - หน้าที่ 88 อย่างไร ? เฉลยว่า พระพุทธาธิบายมีอยู่ว่า "อันอานาปานสติสมาธินี้ จะได้เป็นธรรมไม่ละเมียดหรือไม่ประณีตโดยปริยายไร ๆ เหมือนอย่าง…

ในบทนี้พระพุทธเจ้าตรัสถึงการฝึกอานาปานสติสมาธิว่าเป็นธรรมที่มีความละเมียดและประณีตโดยไม่ขึ้นอยู่กับความละเอียดหรือ…

…เป็นสุขเมื่อออกจากฌานแล้ว ๒. มหาฎีกาว่า การบำเพ็ญฌานของศาสนิกชน ส่วนมากก็เป็นนิพเพธภาคิยะ แต่สำหรับ พระพุทธเจ้าแล้วเป็นนิพเพธภาคิยะโดยส่วนเดียวแท้ เพราะพระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงเจริญ กรรมฐานนี้เองจึงได้ทรงบรรลุ…

…มมาซึ่งเกี่ยวข้องกับการบรรลุพระสัมมาสัมโพธิญาณ นอกจากนี้ยังชี้ให้เห็นถึงการบำเพ็ญฌานที่มีความสำคัญในพระพุทธศาสนา และความเป็นไปได้ในการเข้าถึงอริยมรรค

…นั้น พระโบราณาจารย์ทั้งหลายจึงกล่าวไว้ว่า อุปมาดังเสือเหลืองซุ่มตัวอยู่ จึงจับสัตว์ป่าได้ ฉันใดก็ดี พระพุทธบุตรประกอบความเพียร บำเพ็ญวิปัสสนานี้ก็ฉันนั้นแล (ต้อง) เข้าป่า จึงคว้าเอาอุดมผลได้ เพราะฉะนั้น พระผ…

ในบทนี้กล่าวถึงการสร้างเมืองและเลือกสถานที่สำหรับการปฏิบัติกรรมฐาน โดยเชื่อมโยงกับประสบการณ์ของพระพุทธเจ้าและการเป็นผู้บรรลุธรรมของพระโยคี โดยเปรียบเปรยถึงการประพฤติของพระภิกษุเหมือนเสือเหลืองที่ซุ่มอยู…

…้าอัน (แกว่ง) มาและไป อยู่โดยลำดับ แต่ก็มิได้ขวนขวายจุดปลายทั้ง ๒ ข้าง และกลาง (ของ ๑. ถ้ายอมรับว่า พระพุทธโฆสแต่งวิสุทธิมรรคนี้ก่อนอรรถกถาอื่น ๆ คำว่า "ในอรรถกถาทั้งหลาย นี้ ก็ต้องหมายถึงอรรถกถาทั้งหลาย ที่…

เอกสารนี้พูดถึงการมนสิการในวิสุทธิมรรค โดยการอธิบายถึงวิธีการต่างๆ เช่น อนุพันธนาและผุสนา การนับลม และการตั้งจิต ที่ช่วยให้บัณฑิตเข้าใจถึงแนวทางการปฏิบัติอย่างถูกต้อง พร้อมกับอุปมาที่ช่วยอธิบายแนวความ

…ศษได้ ด้วยประการฉะนี้ อานาปานสติ อันภิกษุใดลำเพ็ญดีเต็มที่แล้ว สั่งสม (ทำให้ช่ำชอง) โดยลำดับ ตามที่ พระพุทธเจ้าทรงแสดงไว้ ภิกษุนั้น ย่อมยัง โลกนี้ให้สว่าง ดุจดวงจันทร์พ้นจากหมอก ส่องแสงอยู่ฉะนั้น' แล นี่เป็น…

ในเนื้อหานี้จะกล่าวถึงการปฏิบัติอานาปานสติ ซึ่งเป็นแนวทางที่พระพุทธเจ้าได้สั่งสอนไว้ โดยภิกษุที่ปฏิบัติอย่างจริงจังจะทำให้โลกสว่างขึ้นยิ่งกว่าดวงจันทร์ที่พ้นจากหมอก เน…

…ิสงส์มาก บัณฑิตพึงทราบโดยเป็นธรรมที่พระผู้มี พระภาคเจ้าทรงสรรเสริญ มีความเป็นธรรมละเมียดเป็นต้น ตาม พระพุทธพจน์ว่า "ภิกษุทั้งหลาย แม้อานาปานสติสมาธินี้แล บุคคล ทำให้มีทำให้มากแล้ว ย่อมเป็นธรรมละเมียดแท้ด้วยป…

…ผลยิ่งใหญ่และอานิสงส์มาก โดยทั่วไปแล้วจะช่วยให้จิตสงบ ลดการพล่านไปมาของจิตที่เป็นอันตรายต่อสมาธิ โดยพระพุทธเจ้าทรงชี้ให้เห็นถึงความสำคัญของการฝึกอานาปานสติ ซึ่งถือเป็นธรรมละเมียดและประณีต สามารถตัดวิตกต่างๆ …

…ลีทั้งหลายเช่น บาลีว่า ขนฺตี ปรม ตโป ตีติกขา นิพพาน ปรม วทนฺติ พุทธา ขันติ คือความอดกลั้นเป็นบรมตบะ พระพุทธทั้งหลาย กล่าว ・ที. มหา. ๑๐/๕๗

เนื้อหาเกี่ยวกับพรหมวิหารทั้ง ๔ ได้แก่ เมตตา กรุณา มุทิตา และอุเบกขา โดยเฉพาะการเจริญเมตตาในลำดับอนุสติกัมมฐานที่มีความสำคัญต่อการเจริญสมาธิและจิตใจ นักพัฒนาจำเป็นต้องเข้าใจโทษในโทสะและได้ทราบอานิสงส์

าย---- ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - หน้าที่ 190 บุคคลทั้งหลาย---- ผู้เนื่องอยู่ในอัตภาพทั้งหลายทั้งปวงในทิศตะวันออก ขอสตรีทั้งหลาย---- บุรุษทั้งหลาย- อริยชนทั้งหลาย---- อนริย ชนทั้งหลาย----

ในบทความนี้ พระพุทธเจ้าตรัสถึงการรักษาตนให้อยู่ในสภาพที่ไม่มีเวร และความสุข โดยบรรยากาศที่หลากหลายของบุคคล ไม่ว่าจะเป็น…

…พราะเหตุนั้นท่านอย่าได้ถือเอาแต่ เพียงเงา (ของสมาธิ) ตามพยัญชนะแล้วกล่าวตู่พระผู้มีพระภาคเจ้าเลย อันพระพุทธวจนะเป็นคำลึกซึ้ง พระพุทธวจนะนั้นท่านควรเข้าไปหา อาจารย์ (ตามอาจารย์ให้อธิบายแล้ว) ถือเอาโดยความหมาย…

…บัติที่เกี่ยวข้องกับสุขและอุเบกขา นอกจากนี้ยังมีการติชมการพูดที่ไม่ถูกต้องเกี่ยวกับสมาธิและการเข้าใจพระพุทธวจนะอย่างลึกซึ้ง โดยมุ่งเสนอให้เข้าใจแนวทางตามคำอาจารย์เพื่อให้แน่ใจว่าได้รับความหมายที่ถูกต้อง.

…” โดยอำนาจที่จิตหยุดอยู่ภายในตน เป็นอันตรัสแก่ภิกษุนั้นด้วยพระโอวาทข้อนี้ ต่อนั้น เพื่อที่จะทรงแสดง พระพุทธประสงค์ว่า ภิกษุนั้นไม่ควรถึงซึ่งความพอใจด้วยสมาธิเพียงเท่า นั้นแล้วทำ (มูล) สมาธินั้นไ สมาธินั้นให้…

เนื้อหาเกี่ยวกับการแสดงธรรมของพระผู้มีพระภาคเจ้าถึงการฝึกสมาธิและการไม่ยึดติดในธรรม เพื่อให้ภิกษุสามารถบรรลุถึงพระอรหัตได้ การสนทนาทำนองนี้ทำให้เห็นถึงความสำคัญของการฝึกจิตให้มั่นคงและเกิดปัญญา รวมทั้

…ก็ไม่เห็นจะเสียอะไร ?) คำอรรถกถาที่ว่า วาระหนึ่ง สองวาระ ก็เป็นแต่นิทัสสนะ อนึ่ง ตามที่กล่าวกันว่า "พระพุทธโฆสะ แต่งวิสุทธิมรรคก่อนแต่งอรรถกถา" นั้น ถ้าคำนี้เป็นจริง ก็ไฉนจึงมีการอ้างถึงอรรถกถาเช่นนี้เล่า ?

บทความนี้วิเคราะห์คำว่า 'อธิษฐานด้วยญาณ' ในวิสุทธิมรรค ซึ่งอธิบายกระบวนการที่ภิกษุใช้เข้าใจและสร้างอภิญญา โดยการเข้าฌานและบริกรรมซ้ำ จนสามารถบรรลุเป้าหมายที่ต้องการ มีการพูดถึงการเข้าฌานที่ไม่จำเป็นต้

…ฆ์ ครั้นสุด (การหลั่ง) ทักษิโณทก จะถวายยาคู ก็ทรงปิด บาตรไว้ด้วยพระหัตถ์ หมอชีวกทูลถามว่า "เหตุอะไร พระพุทธ เจ้าข้า " ตรัสบอกว่า "ในวิหารยังมีภิกษุ (เหลือ) อยู่รูปหนึ่ง " ท่าน (หมอ) จึงส่งบุรุษ (ผู้หนึ่ง) ไป…

เนื้อหานี้อธิบายถึงโทสะและโมหะที่เรียกว่า 'ธุลี' และการละธุลีเหล่านี้เพื่อให้เป็นบัณฑิตในศาสนา เมื่อพระผู้มีพระภาคเจ้าทรงออกจากวิหารไป พระจุลปันถกได้รับนวโลกุตรธรรมที่มีคุณสมบัติในการบรรลุธรรมสูงสุดด้

…ชีวก) รุ่งเรืองเป็นอันเดียวด้วยผ้ากาสาวะทั้งหลาย จึง(กลับ) มากราบทูลว่า "สวนเต็มไปด้วยภิกษุทั้งหลาย พระพุทธเจ้าข้า ข้าพระพุทธเจ้าไม่ ทราบว่า พระคุณเจ้านั้นเป็นรูปไหน " ครั้งนี้ พระผู้มีพระภาคเจ้า ตรัสกะบุรุษ…

ในบทนี้กล่าวถึงบุรุษที่ไปพบสวนมะม่วงของหมอชีวก อธิบายถึงการนำภิกษุไปกราบถวายพระพุทธเจ้า และการนิรมิตของภิกษุที่สามารถปรากฏได้ในอิริยาบถต่าง ๆ ทั้งยืน นั่ง พูด และนิ่ง รวมถึงการเปลี่ยน…

…า "โมคคัลลาน ก็เดี๋ยวนี้ ธรรมเสนา บดี พี่ชายท่าน (อยู่) ที่ไหน" กราบทูลว่า "(อยู่) ที่เมืองสังกัสสะ พระพุทธเจ้าข้า " จึงรับสั่งว่า "โมคคัลลาน ชนเหล่าใดใคร่จะเห็นเรา ชนเหล่านั้นจงมาสู่เมืองสังกัสสะในวันพรุ่งน…

เนื้อหาเล่าเกี่ยวกับพระผู้มีพระภาคเจ้าและพระมหาโมคคัลลานเถระที่บังคมพระบาทของพระองค์ โดยมีการสื่อสารถึงเมืองสังกัสสะและคำบอกจากพระผู้มีพระภาคเจ้าถึงการมาที่เมืองในวันเพ็ญมหาปวารณาและวันอุโบสถ นอกจากนี

…พิณ ?) ลงมา ขึ้นชื่อว่าสัตว์ผู้ได้เห็นพระผู้มีพระ ภาคเจ้าในวันนั้นแล้ว ไม่ยังความกระหยิ่มต่อความเป็นพระพุทธเจ้าให้ เกิดขึ้น (เฉย) อยู่ได้ ไม่มีแล” พระผู้มีพระภาคเจ้าได้ทรงทำอาวิภาว ปาฏิหาริย์นี้ในตอนนี้ (ตอน…

เนื้อหานี้เน้นถึงการแสดงธรรมของพระพุทธเจ้าและพระเถระธัมมทินนะในวันสำคัญ ขยายความเกี่ยวกับการทำอาวิภาวปาฏิหาริย์ พร้อมคำอธิบายเกี่ยวกับธรรม…