หน้าหนังสือทั้งหมด

การเจริญสติปฏิฐานในปฐมสงฆ์
40
การเจริญสติปฏิฐานในปฐมสงฆ์
…เลสย่อมพิจารณา เห็นกายนันด้วยสตินัน ด้วยญาณนัน เพราะเหตุฉะนั้น นันทกล่าวว่า "การเจริญสติปฏิฐานคือการพิจารณาเห็นกายในกาย" ดังนี้ ในบทว่า "ปลสุมย กายสงฆ์ร" นี้ มีภาระนามตาม ลำดับบทแห่งปฐมฤกษ์ถูกกูตรั้ง ซึ่งตรัสไว้…
เนื้อหาเกี่ยวกับการเจริญสติปฏิฐานและการพิจารณากายในกายว่ามีความสำคัญอย่างไรต่อการบรรลุพรอรหัท เช่นในกรรมฐาน และการดำเนินการตามหลักคำสอนอย่างถูกต้อง นอกจากนี้ยังมีการชี้แจงถึงความสำคัญของการชำระศีลให้บ
การบำเพ็ญวิสุทธิธรรมในชีวิตพระสงฆ์
71
การบำเพ็ญวิสุทธิธรรมในชีวิตพระสงฆ์
อธิษฐานนั้นให้ด้วยความเต็มใจ พระโมกขปฏิปัติวิสสนากรรมฐานอยู่นั้นไม่่นาน เท่าใด พิจารณาเห็นว่าไม่เป็นที่สังปละ จงมุสการลาพระอาจารย์ ตั้งคบหาเถะผู้มีคุณใหญ เดินทางมุ่งหน้าไปเวร่าสำนักงานของพระ…
พระโมกขปฏิปัติได้เดินทางไปยังวิหารปัจฉิมชนบทเพื่อทำการบำเพ็ญวิสุทธิธรรม หลังจากการพิจารณาเห็นว่าการปฏิบัติที่แล้วไม่เป็นที่สังปละ พระองค์ได้แจ้งความแก่ศิษย์และประชาชนให้ช่วยเหลือเรื่องอาหารบิณฑ…
การบูชาผ้าสามารถหลุดพ้นจากนรก
419
การบูชาผ้าสามารถหลุดพ้นจากนรก
…ายมราช แล้ว ต้องไปเสวยทุกข์อยู่ในอุสสทนรกเป็นเวลานาน แต่ในช่วง ที่ว่างจากการถูกทรมานแวบหนึ่งนั้น ได้พิจารณาเห็นเปลวไฟ ใหญ่ไหวไปไหวมา เสียงดังพรึบพรับ ก็พลันนึกถึงผ้าสาฎก โบกสะบัดที่ตัวเองมอบถวายให้กับพระลูกชาย ด…
ในเนื้อหานี้เกี่ยวกับการบูชาผ้าแดงและผ้าสาฎกซึ่งมีอิทธิพลต่อจิตของผู้ถวาย ในขณะที่อยู่ในอุสสทนรก การนึกถึงบุญที่ทำในอดีตสามารถช่วยให้พ้นจากความทุกข์ในนรก ทั้งนี้การทำจิตให้ดีและสร้างบุญไว้ตลอดชีวิตจะส
ธรรมะเพื่อประชาชน
214
ธรรมะเพื่อประชาชน
…ับต่างๆ ได้ด้วย บุคคลผู้ประกอบด้วยปัญญาอันเป็นเครื่องรักษาตน มี ปกติอยู่ด้วยความไม่ประมาทนั้น สามารถพิจารณาเห็นโทษภัย ในวัฏสงสารอันยาวไกล งหาเบื้องต้นท่ามกลาง และที่สุดมิได้ และหมั่นทำกุศลคุณความดีทีละเล็กทีละน้…
ในบทนี้ กล่าวถึงการทำกุศลในแต่ละขณะตามที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสว่า ผู้มีปัญญาควรทำความดีและขจัดมลทินในจิตใจเหมือนช่างทองที่ขจัดมลทินจากทอง เพื่อให้สามารถทำความดีได้อย่างเต็มที่ ผู้ที่ทำกุศลมีประสิทธิ
หน้า5
450
…ะแวง ภัย ที่ ค ว ร ร ะ แ ว ง ร ะ แวง ธีรชนควรระแวงภัยที่ควรระแวง ควรระวังภัยที่ยังมาไม่ถึง ธีรชนย่อมพิจารณาเห็นโลกทั้งสอง ควรระวังภัยในอนาคต
ธรรมะเพื่อประชาชน: ระแวดระวังภัยชีวิต
452
ธรรมะเพื่อประชาชน: ระแวดระวังภัยชีวิต
…นิ อนาคตภยา ธีโร อุโภ โลเก อเวกฺขติ ธีรชนควรระแวงภัยที่ควรระแวง ควรระวังภัยที่ยังมา ไม่ถึง ธีรชนย่อมพิจารณาเห็นโลกทั้งสอง ควรระวังภัยใน อนาคต”
ในชีวิตนี้ หากบุคคลไม่มีความเข้าใจในเป้าหมายการเกิดมาหรือไม่มีความรู้ในต้นทางและปลายทางของการใช้ชีวิต ถือว่าประมาทเพราะเมื่ออยากปลอดภัยจากภัยต่างๆ ในสังสารวัฏ ต้องสั่งสมบุญและยึดพระรัตนตรัยเป็นหลัก โด
อานิสงส์ถวายอารามสงฆ์
17
อานิสงส์ถวายอารามสงฆ์
…นิสงส์ถวายอาราม สงฆ์ ๑๖ พระบรมศาสดาทรงตรวจดูว่า ความปรารถนาของ พราหมณ์นี้จะสําเร็จหรือไม่ ครั้นเมื่อพิจารณาเห็นแล้ว จึงทรง พยากรณ์ว่า “ผู้ใดได้มอบถวายสังฆารามที่สร้างเรียบร้อยแด่ พระพุทธเจ้า เราตถาคตกล่าวสรรเสริ…
บทความนี้กล่าวถึงอานิสงส์ในการถวายสังฆารามแด่พระพุทธเจ้า และคำพยากรณ์ที่พระบรมศาสดาประทานให้ท่านพราหมณ์สุชาต ซึ่งมีรายละเอียดถึงผลบุญที่จะเกิดขึ้นให้แก่ผู้ถวายอารามที่มีตลอดชีวิต ทั้งในรูปแบบของสมบัติ
สงวะพระวิปัสสนาญาณและการปฏิบัติ
90
สงวะพระวิปัสสนาญาณและการปฏิบัติ
สงวะพระวิปัสสนาญาณต่างๆ ทั้งมีน้ำใจห่วงใยพระพุทธศาสนาและวิปัสสนาวงศ์ เมื่อพิจารณาเห็นว่า พระโสภณภูคิศัยของท่านรูปลักษณ์เป็นผู้มีวิชาความรู้ในด้านปรัชญาหรือค้นคว้าเป็นอย่างสูง และมีสติปั…
เนื้อหาเกี่ยวกับพระโสภณภูคิศัยซึ่งมีความรู้ในด้านปรัชญา และการระบุถึงวิปัสสนาญาณที่ชัดเจนซึ่งเป็นสิ่งสำคัญในการพัฒนาพุทธศาสนา โดยมีการเรียนการสอนและการตรวจสอบอารมณ์วิปัสสนากรรมฐาน จากอาจารย์พระนรามมหา
การเจริญสติบริฐานผ่านลมหายใจ
32
การเจริญสติบริฐานผ่านลมหายใจ
ปฐมคือการพิจารณาเห็นภายในายังดังนี้. แม้ในบทที่กำหนดด้วยลมหายใจนี้เหมือนกัน ส่วนความ แลกกันมีดังต่อไปนี้:- ในบทที่กำหนดด…
…รหายใจ การเจริญสติบรบฐานนี้จึงเป็นการพัฒนาความเข้าใจภายในตนเอง เมื่อมีกระบวนการพิจารณาแบบนี้จึงทำให้พิจารณาเห็นถึงการเชื่อมโยงระหว่างลมหายใจและสภาพจิตของตน นอกจากนี้ยังมีการกล่าวถึงอาการทั้ง ๕ ที่เกี่ยวข้องกับกา…
คุณค่าของกัตตุกัมยตาฉันทะในพุทธศาสนา
373
คุณค่าของกัตตุกัมยตาฉันทะในพุทธศาสนา
…ทุกกกิริยา ก็จะคิดกลับหลังไม่บากบั่น เป็นอันตกอยู่ในอำนาจแห่งมาร และเมื่อได้บรรลุ พระโพธิญาณแล้ว ทรงพิจารณาเห็นธรรมที่พระองค์ได้ตรัสรู้นั้นเป็นคุณสุขุม เกินไป ยากที่คนผู้ ยินดีอาลัยจะรู้ตามเห็นตาม พระหฤทัยก็น้อม…
บทความนี้วิเคราะห์ความสำคัญของกัตตุกัมยตาฉันทะซึ่งเป็นหลักการในพุทธศาสนา โดยแสดงถึงความหมายว่าเป็นการทำหน้าที่เพื่อให้เกิดความดีความงาม นอกจากนี้ยังเชื่อมโยงไปถึงการประทานธรรมจากพระพุทธเจ้าที่ช่วยส่งเ
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
400
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…ภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 400 วิโมกข์ ๑ อัปปณิหิตวิโมกข์ ๑ ฯ และพึงทราบวิโมกขมุข ๓ คือ สุญญตานุปัสสนา การพิจารณาเห็นโดยเป็นของว่างเปล่า ๑ อนิมิตตา นุปัสสนา การพิจารณาเห็นโดยไม่มีเครื่องหมาย ๑ อัปปณิหิตานุปัสสนา การพิ…
ในหน้า 400 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา มีการอธิบายถึงประเภทแห่งวิโมกข์ 3 ประการ ได้แก่ สุญญตานุปัสสนา, อนิมิตตานุปัสสนา และอัปปณิหิตานุปัสสนา เพื่อเชื่อมโยงไปยังหลักการเกี่ยวกับสีล
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
402
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…ดับแห่งวิสุทธิ ๖ อย่างนี้ ท่านเรียก ชื่อว่าญาณทัสสนาวิสุทธิ ฯ [ประเภทแห่งวิโมกข์] อนัตตนุปัสสนา (การพิจารณาเห็นว่าไม่ใช่ตน) ที่กล่าว ไว้ในอุเทศนั้น ละอัตตาภินิเวส (ความยึดมั่นว่าเป็นตน) เสียได้ ชื่อว่า สุญญตานุป…
ในเนื้อหานี้พูดถึงการพิจารณาจิตและวิโมกข์ในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยยกตัวอย่างการละสมุทยสัจและการเข้าใจในภาวะจิตเพื่อไปสู่นิพพาน พุทธศาสนาพิจารณาอีกทั้งการละกิเลสที่ยังเหลือ ผ่านกรรมและความเป็นจริงในจิต
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้า 403
403
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้า 403
…ธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 403 หมาย) จัดเป็นวิโมกขมุข ฯ ทุกขานุปัสสนา (การพิจารณาเห็นโดย เป็นทุกข์) ละความตั้งลง (หรือความมุ่งมาด) คือ ตัณหาเสียได้ ชื่อว่าอัปปณิหิานุปัสสนา (การพิจารณาเ…
…เด็นสำคัญคือความแตกต่างของวิโมกข์และการพัฒนาในด้านการเจริญธรรม โดยมุ่งเน้นไปที่การละความตั้งลงและการพิจารณาเห็นต่างๆ ในชีวิต
การพิจารณาไตรลักษณ์และวิปัสสนาญาณ
424
การพิจารณาไตรลักษณ์และวิปัสสนาญาณ
…ว้ ชื่อว่าอนัตตา ฯ ลักษณะคืออนัตตา (ความไม่ใช่ตัวตน) นั้นแหละ เพราะฉะนั้น จึงชื่อว่าอนัตตลัษณะ ฯ การพิจารณาเห็นลักษณะทั้ง ๓ ชื่อว่าอนิจจานุปัสสนาฬิกา (การ พิจารณาเห็นความไม่เที่ยงเป็นต้น) ) [อธิบายวิปัสสนาญาณ] ๆ…
บทความนี้อธิบายความสัมพันธ์ของกรรมฐานกับความไม่เที่ยง ทุกข์ และอนัตตาในหลักธรรมของพระพุทธศาสนา โดยเสนอวิธีการพิจารณาไตรลักษณ์และการพัฒนาญาณในกรรมฐาน นอกจากนี้ยังอธิบายแต่ละชนิดของญาณ อาทิ สัมมสนญาณ, อ
พระธรรมเทศนา พระมงคลวิเสสกถานี
2
พระธรรมเทศนา พระมงคลวิเสสกถานี
…ยก แห่ง วัดบวรนิเวศวิหาร และสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ญาณวรมหาเถร) แห่งวัดเทพศิรินทราวาส วัดปากน้ำ ได้พิจารณาเห็นว่า บทพระธรรมเทศนา พระมงคลวิเสสกถานี้ ย่อมจะอำนวนป ระโยชน์อย่างสำคัญต่อพระภิกษุ – สามเณร เพื่อการศึก…
บทพระธรรมเทศนา พระมงคลวิเสสกถานี้ ถือเป็นเอกสารสำคัญที่รวบรวมบทนิพนธ์จากสมเด็จพระมหา สมณเจ้า และพระมหาเถระหลายท่าน มุ่งเน้นการศึกษาหลักธรรมคำสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า โดยมีการพิจารณาในหลายด้าน เช่น อร
พระวิบูลสานุรวัตถ์และการสอนวิชาทางพระพุทธศาสนา
85
พระวิบูลสานุรวัตถ์และการสอนวิชาทางพระพุทธศาสนา
…พระวิบูลสานุญาณต่างๆปรากฏอยางชัดเจนแจ่มแจ้ง จนท่านได้รับการตรวจตราในพระพุทธศาสนา พระอาจารย์มิงกูลโตญพิจารณาเห็นว่า พระนรภิกขุ ผู้เป็นศิษย์ของท่านรูปนี้ มีสิติปัญญามาก ทั้งสภาวะพระวิบูลสานุญาณเก็บปรกฏขึ้นในขันธ์ส…
มิถุนายนเป็นพระวิบูลสานุรวัตถ์ที่เข้มงวดในการปฏิบัติ จนท่านได้ความชัดเจนในวิธีการปฏิบัติและการตรวจตราในพระพุทธศาสนา พระอาจารย์มิงกูลโตญเห็นคุณสมบัติเบื้องลึกในพระนรภิกขุ จึงให้ทบทวนวิบูลสานุญาณเพื่อเป
การเจริญสติในการหายใจ
31
การเจริญสติในการหายใจ
ประโยค (คง) - ปฏิบัติสมดุลสาธิกาแปลง ภาค ฯ - หน้าที่ 30 ยาว, เมื่อหายใจออกยาว ย่อมหายใจออกในขณะหายใจว่าง, เมื่อหายใจเข้าและหายใจออกยาว ย่อมหายใจเข้าบ้าง หายใจออกบ้าง ในขณะนั้นนว่า ยาว, ฉันจะยอมนึกแก้
…ู้ปฏิบัติเข้าใจมิติของความสงบผ่านสติในการหายใจ เพราะเมื่อหายใจอย่างมีสติ จะช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการพิจารณาเห็นเหตุและผลของการดำรงอยู่ และมีการอภิปรายเกี่ยวกับรากฐานสำคัญของการเจริญสติในชีวิตประจำวัน
พระบรมศาสดาและการตั้งอยู่ในความเป็นกลาง
331
พระบรมศาสดาและการตั้งอยู่ในความเป็นกลาง
…ยบกับความเสียหาย อัน จะเกิดเพราะความทำไม่สมควรนั้นแล้ว ก็เป็นการมีประมาณน้อย พระอานนทเถรเจ้าชะรอยจะ พิจารณาเห็นอำนาจแห่งเหตุดังนี้ จึงหาได้หลีกหลับไปตามอำเภอใจตนเป็นอัตตาธิปไตย พลอยไปตามหมู่มากเป็นโลกธิปไตยเหมือ…
เนื้อหาเกี่ยวกับการที่พระบรมศาสดาทรงตั้งอยู่ในความเป็นกลางและวิธีการที่พระองค์ใช้เพื่อสร้างความสนิทสนมในหมู่ภิกษุ โดยเฉพาะอย่างยิ่งการที่พระเจ้าปเสนทิโกศลได้ทรงขอนางวาสภขัตติยามาเป็นพระมเหสี การรักษาค
พระราชปณิธานและคุณธรรมของสมเด็จพระญาณสังวร
154
พระราชปณิธานและคุณธรรมของสมเด็จพระญาณสังวร
…่นเป็นสระ (ที่พึ่ง) อยู่ดูก่อน ภิกษุทั้งหลาย อย่างไรเล่า ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุในพระธรรมวินัยนี้ พิจารณาเห็นกายในกายอยู่ พิจารณา เห็นเทวนาในเวทนาทั้งหลาอยู่ พิจารณาเห็นจิตในจิตอยู่ พิจารณาเห็นธรรมในธรรมทั้งหล…
เนื้อหาอธิบายถึงพระราชปณิธานและบทบาทของสมเด็จพระญาณสังวรสมเด็จพระสังฆราชสกลมหาสังฆปริณายก ในการประดับพระปัญญาบารมี พร้อมกับการปฏิบัติตนตามหลักธรรมและการมีธรรมเป็นที่พึ่ง อ้างอิงถึง การเจริญอายุด้วยธรร
อุเบกขาในปัญญา
189
อุเบกขาในปัญญา
…กขาซึ่งมีอาการมัธยัสถ์เป็นกลางขึ้นในการค้น หมายความว่าเลิกค้นได้ฉันใดการทำวิปัสสนาก็ฉันนั้น เมื่อได้พิจารณาเห็นไตรลักษณ์แล้วก็หยุด ค้น ให้เห็นไตรลักษณ์ต่อไปได้ เรียกว่า มีอุเบกขาในวิปัสสนา มีอาการอย่างเดียวกัน อ…
อุเบกขาในปัญญาเป็นการพิจารณาและค้นคว้าที่มีความมัธยัสถ์กลางๆ เมื่อค้นพบสิ่งต่างๆ จึงไม่ต้องยึดมั่นอีกต่อไป ในบริบทของวิปัสสนา ผู้ที่ดำเนินการวิปัสสนารู้ได้ถึงไตรลักษณ์ จึงสามารถวางใจได้อย่างอุเบกขา นอ