หน้าหนังสือทั้งหมด

ความสงบแห่งจิตและพระราชธรรม
308
ความสงบแห่งจิตและพระราชธรรม
…ม่มี, ความสุขเพราะลาภได้ยศได้สรรเสริญเป็นสุขอิงอามิส เรียกสามิสสุข เป็น สุขอันเจือด้วยทุกข์บัณฑิตไม่พิจารณาเห็นว่า เป็นสุข อันแท้จริงเหมือนสุขเกิดแต่ความสงบ, นิพ พาน ปรม วทนฺติ พุทธา ท่านผู้รู้ทั้งหลาย ย่อมกล่าว…
การบำเพ็ญปัญญาสิกขาคือการศึกษาเพื่อต่อสู้กับกิเลสและนำไปสู่ความสงบภายใน บทสรุปเหล่านี้ย้ำถึงความสำคัญของความสงบในจิตใจและความสุขที่เกิดจากการทำสมาธิ นอกจากนี้ยังมีการเน้นถึงบทบาทของพระมหากษัตริย์ในการ
พระบรมศาสดาและการตั้งอยู่ในความเป็นกลาง
331
พระบรมศาสดาและการตั้งอยู่ในความเป็นกลาง
…ยบกับความเสียหาย อัน จะเกิดเพราะความทำไม่สมควรนั้นแล้ว ก็เป็นการมีประมาณน้อย พระอานนทเถรเจ้าชะรอยจะ พิจารณาเห็นอำนาจแห่งเหตุดังนี้ จึงหาได้หลีกหลับไปตามอำเภอใจตนเป็นอัตตาธิปไตย พลอยไปตามหมู่มากเป็นโลกธิปไตยเหมือ…
เนื้อหาเกี่ยวกับการที่พระบรมศาสดาทรงตั้งอยู่ในความเป็นกลางและวิธีการที่พระองค์ใช้เพื่อสร้างความสนิทสนมในหมู่ภิกษุ โดยเฉพาะอย่างยิ่งการที่พระเจ้าปเสนทิโกศลได้ทรงขอนางวาสภขัตติยามาเป็นพระมเหสี การรักษาค
คุณค่าของกัตตุกัมยตาฉันทะในพุทธศาสนา
373
คุณค่าของกัตตุกัมยตาฉันทะในพุทธศาสนา
…ทุกกกิริยา ก็จะคิดกลับหลังไม่บากบั่น เป็นอันตกอยู่ในอำนาจแห่งมาร และเมื่อได้บรรลุ พระโพธิญาณแล้ว ทรงพิจารณาเห็นธรรมที่พระองค์ได้ตรัสรู้นั้นเป็นคุณสุขุม เกินไป ยากที่คนผู้ ยินดีอาลัยจะรู้ตามเห็นตาม พระหฤทัยก็น้อม…
บทความนี้วิเคราะห์ความสำคัญของกัตตุกัมยตาฉันทะซึ่งเป็นหลักการในพุทธศาสนา โดยแสดงถึงความหมายว่าเป็นการทำหน้าที่เพื่อให้เกิดความดีความงาม นอกจากนี้ยังเชื่อมโยงไปถึงการประทานธรรมจากพระพุทธเจ้าที่ช่วยส่งเ
การศึกษาพระพุทธศาสนาและเรื่องราวของพระโมคคัลลีบุตร
374
การศึกษาพระพุทธศาสนาและเรื่องราวของพระโมคคัลลีบุตร
… บางเหล่าอยู่ปริ่มน้ำบ้าง อยู่ในน้ำแต่น้ำเลี้ยงไว้บ้าง บางเหล่าเป็นภักษาของสัตว์ไปไม่งอกงาม ครั้นทรงพิจารณาเห็นอย่างนี้ แล้วจึงได้ทรงทำธรรมาธิษฐานและแสดงธรรมโปรดประชาชน มิได้เห็นแก่เหนื่อยยาก ประกาศพระศาสนาให้แพ…
บทความนี้นำเสนอเรื่องราวที่เกี่ยวข้องกับพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะการบรรลุธรรมของพระโมคคัลลีบุตรที่ใช้เวลา 7 ปีในการศึกษาและเกลี้ยกล่อมให้เข้าสู่พระพุทธศาสนา จนกระทั่งกลายเป็นอธิบดีสงฆ์ในสมัยพระเจ้าอโศกมหา
การบรรเทาราคะในพระพุทธศาสนา
81
การบรรเทาราคะในพระพุทธศาสนา
ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้าที่ 78 (นั้น) ภิกษุจำต้องบรรเทาราคะที่เกิดขึ้น ด้วยมนสิการอสุภกรรมฐาน แล้วจึงทำให้ถึงพร้อมได้ เหมืนพระวังคีสเถระผู้บวชใหม่ฉะนั้น [ เรื่องพระวังคีสเถระ ] ได้ย
…วถึงการบรรเทาราคะที่เกิดจากการเห็นหญิงสาว โดยอาศัยคำแนะนำจากพระอานนทเถระให้ทำการศึกษาอสุภกรรมฐาน และพิจารณาเห็นความไม่ถาวรของสังขาร เพื่อช่วยดับราคะและไม่ให้จิตเกิดความรุ่มร้อนอีกต่อไป พระวังคีสเถระได้สำเร็จการบ…
ธรรมาธรรม วรรณสารวิชาการทางพระพุทธศาสนา ปี 2564
12
ธรรมาธรรม วรรณสารวิชาการทางพระพุทธศาสนา ปี 2564
…งนี้เองที่พระศากยมุนี- พุทธเจ้าเรียกว่า “ตัวเรา” และเมื่อเป็นเช่นนี้ พระพุทธองค์จึงทรงตรัสว่าว่า “จงพิจารณาเห็นโลกนี้โดยความว่างเปล่า” แม้องค์ประกอบที่ร่วมตัวกันเป็นโลกก็ไม่มีอยู่จริง นักศึกษา : “ศูนย์ตา” ของพ…
บทความนี้กล่าวถึงปรัชญาในพระพุทธศาสนา เน้นที่ธรรมชาติของตัวตนและองค์ประกอบที่ทำให้เกิดความเชื่อในความมีอยู่จริง พระศากยมุนีจึงเคยตรัสให้เห็นโลกนี้ว่าเป็นความว่างเปล่า โดยอธิบายถึง 'ศูนยตา' และแนวคิด '
การพิจารณาเห็นของบุคคลในมุมมองทางวิปัสสนา
79
การพิจารณาเห็นของบุคคลในมุมมองทางวิปัสสนา
…ระิมปางุรฑูร ยกพักแปล ภาค ๒ - หน้าที่ 79 (วิสุทธชน) อ. อันฉลว่าจะ (ธีโร) อ. ปราชญ์ (เอกวาณิชย์) ย่อมพิจารณาเห็น (พาเล ชนะ) ซึ่งชน ท. ผู้เป็นพาล ปพูพตโก ปุคคล อิวิวรานะ อ. บุคคลผู้เป็นอยู่นภูเขา (เอกวาณิชย์) พิจา…
ในเนื้อหานี้กล่าวถึงการพิจารณาเห็นของบุคคลในฐานะพฤติกรรมทางจิตของพวกเขา โดยเปรียบเทียบกับบุคคลที่อยู่บนยอดภูเขาและในปราสาท ซึ่งสามารถม…
พระอัญมณีที่ถูกอาแปล: ภาค ๑
119
พระอัญมณีที่ถูกอาแปล: ภาค ๑
…งไม้มิถี ถึง ๗ สัปดาห์, ในสัปดาห์ที่ ๘ ประทับนั่งที่โดนไม่ชอบใจโครธ ทรงถึงความเป็นผุวนวาย่นอ้อม ด้วยพิจารณาเห็นธรรมเป็นสภาพลึกซึ้ง อันท้าวสมมติพิษผูม พุ่งมหาพรหมหมั้นหนึ่งเป็นบริวาร เชื้อเชิญให้ทรงแสดงธรรม ทรงพิ…
เนื้อหาเกี่ยวกับพระพุทธเจ้าในเหตุการณ์ต่างๆ ที่สำคัญ ซึ่งรวมถึงการที่พระองค์ประทับนั่งพิจารณาเห็นธรรม และการแสดงธรรมที่มีผลให้สัตว์โลกได้เกิดความรู้ สารบัญสำคัญนี้กล่าวถึงการแสดงธรรมในวันอาสาฬหบูชา…
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒
116
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒
…วิริยปุคฺคลเสวนตา ความคบหาบุคคลปรารภความเพียร ความหลีกเว้นบุคคลเกียจคร้าน สมฺมปุปธานปจฺจเวกขณตา ความพิจารณาเห็น (อานุภาพ) สัมมัปปธาน ตทธิมุตฺตตา ความน้อมใจไปในวิริยะนั้น ธรรม ๑๑ ประการเป็นทางเกิดขึ้นแห่งปีติสัมโ…
บทนี้พูดถึงการปรับเปลี่ยนสัญญาในใจและหลักการในการเลือกคบหาบุคคลที่มีความเพียรและหลีกเลี่ยงความเกียจคร้าน โดยเน้นที่ธรรม 11 ประการ รวมทั้งความระลึกถึงพระพุทธคุณ พระธรรมคุณ และพระสังฆคุณ รับรู้ถึงธรรมที
อานิสงส์เจริญธรรมานุสสติ
301
อานิสงส์เจริญธรรมานุสสติ
…ระหนัก และ อ่อนน้อมในพระธรรม ด้วยระลึกถึงพระธรรมคุณ โดยนัย ( สักกภาษิต ในมหาโควินทสูตร ) ว่า" เราไม่พิจารณาเห็นศาสดาผู้แสดงธรรมอัน เป็นโอปนยิกะอย่างนี้ ผู้แม้ประกอบด้วยองค์นี้ในกาลส่วนที่เป็นอดีต เลย ในกาลบัดนี้…
บทความนี้พูดถึงอานิสงส์ของการเจริญธรรมานุสสติ ซึ่งทำให้ภิกษุมีความเคารพในพระศาสดาและตระหนักถึงพระธรรม โดยเฉพาะเมื่อมีการระลึกถึงคุณของพระธรรม จิตใจของผู้มีธรรมานุสสติจะน้อมไปสู่การบรรลุธรรมที่สูงส่งแล
บทวิเคราะห์ความตายในพระธรรม
16
บทวิเคราะห์ความตายในพระธรรม
…จึงตรัสไว้ ว่า "ดูกรภิกษุทั้งหลาย ภิกษุในธรรมวินัยนี้ ครั้นกลางวันผ่านไป แล้ว กลางคืนย่างเข้ามา ย่อมพิจารณาเห็นอย่างนี้ว่า "ปัจจัยแห่ง ความตายของเรามีมากนะ คืองูจึงขับเอาเราก็ได้ แมลงป่องจึงตอด เอาเราก็ได้ จะขาบ…
เนื้อหานี้อธิบายถึงความสำคัญของการพิจารณาความตายตามคำสอนของพระพุทธเจ้า โดยแสดงให้เห็นว่าร่างกายมีอุปัทวะที่สามารถนำไปสู่ความตายได้มากมาย และสอนให้ระลึกถึงความไม่แน่นอนของชีวิต ทุกข์หรือปัญหาที่เกิดขึ้
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - อานาปานบรรพ
27
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - อานาปานบรรพ
…การ สงเคราะห์เอามันสมองเข้ากับเยื่อในกระดูกอย่างนี้ว่า "ดูกร ภิกษุทั้งหลาย ก็แลข้ออื่นยังมีอีก ภิกษุพิจารณาเห็นกายนี้นี่แล แต่ พื้นเท้าขึ้นไป แต่ปลายผมลงมา มีหนังหุ้ม เต็มไปด้วยของไม่สะอาด มีประการต่าง ๆ คือ ผมท…
บทนี้เน้นการทำสมาธิและการระลึกถึงกายตามคำสอนในวิสุทธิมรรค มุ่งเน้นอานาปานบรรพเป็นกรรมฐาน ที่ชี้ให้เห็นถึงธรรมชาติของกายมนุษย์ที่เต็มไปด้วยสิ่งไม่สะอาด เพื่อให้เกิดการสำนึกในความไม่ถาวรของร่างกายและจิต
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑
86
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑
…ปลื้องจิตหายใจออก สำเหนียกว่า เราจักเปลื้องจิตหายใจเข้า (จตุกกะที่ ๔] (๑๓) สำเหนียกว่า เราจักเป็นผู้พิจารณาเห็นว่าไม่เที่ยงหายใจ ออก สำเหนียกว่า เราจักเป็นผู้พิจารณาเห็นว่าไม่เที่ยวหายใจเข้า (๑๔) สำเหนียกว่า เรา…
บทนี้กล่าวถึงการฝึกจิตใจโดยอาศัยลมหายใจเข้าและออก การตั้งจิตมั่นและการพิจารณาเห็นไม่เที่ยง เพื่อความเข้าใจและการบรรลุธรรม วิธีการต่างๆ ที่เสนอในบทนี้ช่วยให้ผู้ปฏิบัติสามารถปล่อยวางแ…
ธรรมธารว วิวาสรวีรการทางพระพุทธศาสนา
8
ธรรมธารว วิวาสรวีรการทางพระพุทธศาสนา
…สำคัญมากนัก หากแต่มีการกล่าวไว้ในคัมภีร์ “สูตรตินบาต”5 มีใจความสังเขปว่า “พิฑออนความเห็นในอัตตาและจงพิจารณาเห็นโลก โดยความว่างเปล่า” (ผู้แปล : สูตรตินบาต (ฉบับ PTS) คาถาที่ 1119) นักศึกษา : ฟังดูเป็นเนื้อความเช…
บทความนี้อธิบายเกี่ยวกับแนวคิดของพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะเรื่องการมองโลกผ่านปรัชญาศูนยตา ซึ่งหมายถึงการเห็นโลกเป็นความว่างที่ไม่ถือมั่น อีกทั้งยังกล่าวถึงขันธ 5 ที่ประกอบด้วย รูป เวทนา สัญญา สังขาร และวิ
ความไม่เที่ยงของสรรพสิ่ง
45
ความไม่เที่ยงของสรรพสิ่ง
…ทรงอธิษฐานให้ดอกบัวเหลืองแห่งไปดอกบัวนั้นเที่ยวเหม็นสีดำ พอกิฏิหนุ่มมิลตามาคมเห็นดอกบัวเปลี่ยนไป จึงพิจารณาเห็นว่า "ดอกบัวนี้ผีเสื้อส่งราขไม่มีใครครอง มีความสวยสดงาม เมื่อถูกความชรามากระทบยังเหี่ยวแห้งหมดความน่า…
เรื่องราวเกี่ยวกับภิษุหนุ่มที่ได้รับดอกบัวทองจากพระบรมศาสดาและนำไปนั่งภาวนา โดยมีการสอนให้เห็นถึงความไม่เที่ยงของสรรพสิ่งและการคลายความยึดติดในชีวิต ซึ่งสอนให้เกิดความเบื่อหน่ายในสิ่งที่ไม่ถาวร รวมถึง
การพิจารณาความไม่เที่ยงของร่างกาย
186
การพิจารณาความไม่เที่ยงของร่างกาย
…รั้งเป็นปุรุษผูเหล่า เป็นคนสักสักดี บรรพชิตดี ลำสัญลักษณ์หรือบุคคลยังไม่ทยอยไปก่อน ตราบเท่าที่ยังไม่พิจารณาเห็นกายนี้กายนี้ตามที่ตำรงอยู่ แยกออกจากกัน ต่อเมื่อเธอพิจารณาโดยเห็นความเป็นธาตุ ความสำคัญว่าสัตว์อะไรจ…
ในบทความนี้ได้กล่าวถึงการพิจารณาร่างกายและสิ่งต่างๆ ว่าเป็นอนิจจัง ทุกขัง อนัตตา ผ่านการเปรียบเทียบและการสังเกตการณ์ที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติ เช่น การแตกของฟองน้ำในแม่น้ำ และการเปรียบเทียบกับสิ่งที่ผ่านเ
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑
227
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑
…ป็น อากาสานญฺจารยฅนปรมา (มีอากาสานัญจายตนวิโมกข์เป็น อย่างยิ่ง) ส่วนจิตของพระโยคาวจรมุทิตาวิหารี ผู้พิจารณาเห็นวิญญาณ (จิตใจ ?) ของสัตว์ผู้เกิดความบันเทิงใจ ด้วยเหตุแห่งความบันเทิง นั้น ๆ อยู่ ย่อมเป็นจิตคุ้นในก…
บทความนี้เน้นเกี่ยวกับความสัมพันธ์ระหว่างกรุณาและมุทิตากับการดำเนินการทางจิตในวิสุทธิมรรค โดยกรณีศึกษาการเพิกถอนกสิณในรูปแบบต่าง ๆ และพิจารณาจิตที่สามารถเข้าถึงอากาสานัญจายตนวิโมกข์ได้อย่างราบรื่น ควา
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - อารุปปนิเทส
231
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - อารุปปนิเทส
ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - หน้าที่ 230 อารุปปนิเทส อากาสานัญจายตนะ ก็ในอรูปกรรมฐาน ๔ ที่ท่านยกขึ้นแสดงไว้ในลำดับแห่งพรหม- วิหาร พระโยคาวจรผู้ใคร่จะเจริญอากาสานัญจายตนะ เป็นอันดับแรก (พิจาร
ในเนื้อหานี้ กล่าวถึงอรูปกรรมฐานที่พระโยคาวจรใช้ในการพัฒนาสติและปัญญา โดยการพิจารณาเห็นโทษในกรัชรูป การถือไม้พลอง และการทะเลาะวิวาทที่มาจากรูป เป็นการชี้ให้เห็นว่าอารมณ์เหล่านี้ไม่มีในอรู…
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑
244
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑
ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - หน้าที่ 243 เข้าถึงอากาสานัญจายตนะอยู่" นั้น มีอรรถวิเคราะห์ว่า สิ่งที่ชื่อ อนันตะ เพราะไม่มีที่สุด อากาศเป็นอนันตะ จึงชื่ออากาสานันตะ อากาสานันตะนั่นเอง เป็นอาก
…ราะห์ความหมายของคำว่าอากาสานัญจายตนะ ทำให้เข้าใจถึงการเข้าถึงและวิธีการทำสมาธิในระดับนี้ รวมไปถึงการพิจารณาเห็นโทษของอากาสานัญจายตนะที่อาจมีข้าศึกคือรูปาวจรฌานอยู่ใกล้ นอกจากนี้ยังกล่าวถึงการทำให้ชำนาญในสมาบัติ …
วิสุทธิมรรคแปล: สัญญาและวิปัสนา
259
วิสุทธิมรรคแปล: สัญญาและวิปัสนา
…ญายตนขันธ์แล้วถึงนิพพิทาได้ หามีไม่ เออ จะมีก็แต่ท่านสารีบุตร หรือท่านผู้มีปัญญามากเป็นปกติวิปัสสก (พิจารณาเห็นแจ้งอยู่โดยปกติ) ปานท่านสารีบุตรนั่นแหละจึงจะอาจ (พิจารณาเนวสัญญานาสัญญายตน ขันธ์ทำให้ถึงนิพพิทาได้)…
เนื้อหาพูดถึงการเข้าใจและพิจารณาสัญญาในทางวิปัสนา สัญญากิจที่จำเป็นต้องมีเพื่อการเข้าถึงความเป็นจริง เมื่อพูดถึงธาตุไฟในน้ำร้อน เป็นภาพลักษณ์ที่สื่อถึงความไม่สามารถทำกิจได้แม้จะมีธรรมแม้ว่าเป็นธรรมชาต