ประเภทและความหมายของพระอนาคามีในพระพุทธศาสนา : หน้า 158/180

สามารถ ละสังโยชน์เบื้องต่ำได้ 3 ชนิด คือ สักกายทิฏฐิ วิจิกิจฉา สีลัพพตปรามาส แต่ถ้าเป็นพระสกิทาคามีจะทำสังโยชน์เบื้องต่ำอีก 2 ชนิด ที่เหลือ ได้แก่ กามราคะ คือ ความพอใจในกาม และปฏิฆะ คือ ความกระทบกระทั่งทางใจ ให้เบาบางลง ได้อีกด้วย ความบริสุทธิ์ของกาย วาจา และใจ ก็จะมีมากขึ้นตามลำดับ 7.3.3 ประเภทของพระสกิทาคามี ดังที่นักศึกษาทราบแล้วว่า พระสกิทาคามีจะเกิดอีกเพียงชาติเดียว ซึ่งประเภทของพระสกิทาคามี ที่จะบรรลุเป็นพระอรหันต์ในอนาคตมี 5 ประเภทดังนี้ ประเภทที่ 1 คือ ผู้ที่ครั้งเป็นมนุษย์ได้สำเร็จเป็นพระสกิทาคามีบุคคล ครั้นอุบัติไปเป็นเทวดาใน เทวโลก และเมื่อจุติกลับมาเกิดใหม่เป็นมนุษย์อีกครั้งหนึ่ง ก็จะบรรลุเป็นพระอรหันต์ และดับขันธ์เข้าสู่ พระนิพพาน ประเภทที่ 2 คือ ผู้ที่สำเร็จเป็นพระสกิทาคามีในมนุษยโลก แล้วทำความเพียรต่อไปอย่างไม่หยุดยั้ง จนกระทั่งบรรลุธรรมเป็นพระอรหันต์ และดับขันธ์เข้าสู่พระนิพพาน ในขณะที่เป็นมนุษย์นั้นเอง ประเภทที่ 3 คือ ผู้ที่สำเร็จเป็นพระสกิทาคามีตั้งแต่ตอนเป็นมนุษย์ เมื่ออุบัติเป็นเทวดาได้เจริญ ภาวนาต่อจนได้บรรลุธรรมเป็นพระอรหันต์ และดับขันธ์เข้าสู่พระนิพพานในเทวโลกนั้น ประเภทที่ 4 คือ เทวดาที่บำเพ็ญเพียรภาวนา จนกระทั่งบรรลุธรรมเป็นพระอรหันต์ในเทวโลก และดับขันธ์เข้าสู่พระนิพพานในเทวโลกนั้นเอง ประเภทที่ 5 คือ ท่านที่สำเร็จเป็นพระสกิทาคามีตอนเป็นเทวดา แต่ครั้นหมดอายุขัยจุติมาเกิด เป็นมนุษย์ พร้อมกับมีบุญในตัวที่ทำไว้ติดตามมา เมื่อได้เจริญภาวนา ก็ย่อมบรรลุธรรมเป็นพระอรหันต์ และ เข้านิพพานในมนุษยโลกนี้เอง 7.4 อนาคามีโลกุตรภูมิ ภูมิของพระอนาคามีเป็นโลกุตรภูมิลำดับที่ 3 ของโลกุตรภูมิ ซึ่งจะต้องเจริญภาวนาผ่าน พระโสดาบันโลกุตรภูมิ และสกิทาคามีโลกุตรภูมิมาก่อน จึงจะเข้าถึงภาวะแห่งความเป็นพระอนาคามี 7.4.1 ความหมายของอนาคามีโลกุตรภูมิ อนาคามิโลกุตรภูมิ คือ ภูมิที่พ้นจากภพ 3 ของผู้ที่จะไม่กลับมาเกิดอีก หมายความว่า ผู้ที่เข้าถึง ภูมินี้แล้ว ย่อมได้ชื่อว่า เป็นพระอนาคามี เป็นพระอริยบุคคลในลำดับที่ 3 ในพระพุทธศาสนาต่อจาก พระสกิทาคามี และจะไม่กลับมาเกิดในกามภพอีก ในภาคปฏิบัติการเจริญภาวนาเพื่อเข้าถึงพระธรรมกายของพระมงคลเทพมุนี (สด จนฺทสโร) ได้ ขยายความในส่วนนี้ว่า หมายถึง ภาวะที่เข้าถึงและเป็นอันหนึ่งอันเดียวกับพระธรรมกายอนาคามี ซึ่งมีอยู่ ภายในกลางกายของทุกคน 148 DOU ป ร โ ล ก วิ ท ย า