สาระสำคัญพระธรรมเทศนา : หน้า 37/67

78 สาระสำคัญพระธรรมเทศนา กายธรรมโคตรภูหยาบละเอียด เพราะสักกายทิฏฐิ วิจิกิจฉา สีลัพพตปรามาส เป็นสังโยชน์ เป็นปัจจัยป้องกันไม่ให้หลุดไปจากโคตรภูบุคคลได้ พระโสดาหยาบละเอียด ยังมี กามราคะ พยาบาท - พระสกทาคาหยาบละเอียด ยังมี กามราคะ พยาบาท อย่างละเอียด - พระอนาคาหยาบละเอียด ยังมีรูปราคะ อรูปราคะ มานะ อุทธัจจะ อวิชชา (สังโยชน์เบื้อง สูง) ทำให้เป็นพระอรหัตไม่ได้ เป็นลิ่ม สลัก อยู่อย่างนี้ จะให้หลุดท่านจึงเดินทางศีล สมาธิ ปัญญา วิมุตติ วิมุตติญาณทัสสนะ บรรลุพระอรหัต หลุดจากรูปราคะ อรูปราคะ มานะ อุทธัจจะ อวิชชา เรียกขีณาสโว “ผู้มีอาสวะสิ้นแล้ว” คือกามาสวะ ภวาสวะ อวิชชาสวะ ทิฏฐาสวะ ไม่มีในพระอรหัต พราหมณ์จึงรู้ความสิ้นไปของปัจจัย เป็นพระอรหัตแล้วหลุดจากปัจจัยหมด เป็นสมุทเฉทปหาน ยทา ทเว ปาตุภวนฺติฯ เมื่อใดธรรมทั้งหลายปรากฏแก่พราหมณ์ ผู้มีความเพียรเพ่งอยู่ พราหมณ์นั้นย่อมกำจัดมารและเสนามารเสียได้ ดำรงอยู่เหมือน ดวงอาทิตย์ผุดขึ้นมากำจัดมืด กระทำอากาศให้สว่างฉะนั้น เมื่อเข้าถึงพระอรหัต ไม่มีค่ำ มีแต่สว่าง เพราะดวงธรรมเต็มที่แล้ว (เส้นผ่าศูนย์กลาง ๒๐ วา กลมรอบตัว) เทียบเหมือนดวงอาทิตย์อุทัย กำจัดมืด แต่ดวงธรรมสว่างทะลุตลอดใต้แผ่นดิน ก็สว่างหมด เหนือดวงจันทร์ ดวงอาทิตย์ ในถ้ำ เหว ปล่อง ตับ ไต ไส้พุง ท่านจึงยืนยันว่า นตฺถิ ปญฺญาสมา อาภา แสงสว่างใดเสมอด้วยปัญญาไม่มี ดวงธรรม นั้นแหละให้เกิดปัญญาสว่าง ไม่มีที่กำบังได้ “ฟังพอดีพอร้าย ไม่รู้เรื่อง เมื่อเป็นของลึกซึ้งขนาดนี้ละก็ จำเอาไว้ว่าเรา จะต้องทำให้เป็นเหมือนอย่างนี้ นี่ที่เขาเป็นธรรมกาย เขารู้หนา” “ผู้ที่ไม่เห็น ไม่เป็นปรากฏ ก็เท่ากับตาบอดไปไหนไม่รอด ติดอยู่แค่กาย มนุษย์นี่เอง ดวงธรรมที่ทำให้เป็นกายมนุษย์ก็ไม่เห็น ไม่เป็นกับเขา เมื่อไม่เห็น ไม่เป็นกับเขา ก็ไม่มีธรรมเป็นเครื่องอยู่ ก็เป็นทุกข์อยู่ร่ำไป ไม่มีสุข ผู้มีธรรม เป็นเครื่องอยู่ก็เป็นสุข” ธมฺมสุขวิหารี ถ้ามีธรรมเป็นเครื่องอยู่ ก็เป็นสุขในปัจจุบัน ทันตาเห็น อกาลิโก เข้าถึงดวงธรรม เป็นสุขเดี๋ยวนั้น ไม่ต้องผลัดเวลา ไม่มีกาลเวลา เอหิปสฺสิโก เป็นดวงสว่างกับใจ อาจเรียกผู้อื่นเข้ามาดู “เหมือนกับเทศน์ให้ฟังอย่างนี้ แหละ เรียกบุคคลผู้อื่นให้เข้ามาดูได้ เป็นดวงขนาดนั้น โตเท่านั้น สว่างถึงนั่น โอปนยิโก ไม่ใช่เป็นของแข็ง น้อมเข้าไว้ในใจได้ จะไว้ที่ไหนก็ได้ ซ้ายขวาหน้าหลัง ปญฺจตฺต์ เวทิตพฺโพ วิญญูหิ ผู้รู้ รู้ได้เฉพาะตัว ใครเข้าถึงใครก็รู้ ใครทำเป็นใครก็เห็น ใครได้ ใครก็ถึง ใครไม่ได้ ใครก็ไม่ถึง ใครไม่เป็น ใครก็ไม่เห็นเท่านั้น